ପ୍ରଵେଶ
।। ଓଂ ଓଂ ନମୋ ନାରାଯଣାଯ।। ଶ୍ରୀ ଵେଦଵ୍ଯାସାଯ ନମଃ ।।
ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଦ୍ଵୈପାଯନ ଵେଦଵ୍ଯାସ ଵିରଚିତ
ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତ
ଖିଲଭାଗେ ହରିଵଂଶଃ
ଵିଷ୍ଣୁ ପର୍ଵ
ଅଧ୍ଯାଯ 64
ସାର
ତୋଳଗଳ ଉତ୍ପାତଦିଂଦ ପୀଡିତରାଦ ଵ୍ରଜଵାସିଗଳୁ ଆ ସ୍ଥାନଵନ୍ନୁ ତॊରॆଦୁ ଵୃଂଦାଵନକ୍କॆ ହୋଦୁଦୁ.
ଵୈଶଂପାଯନ ଉଵାଚ
ଏଵଂ ଵୃକାଂଶ୍ଚ ତାଂଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ଵର୍ଧମାନାଂଦୁରାସଦାନ୍ ।
ସସ୍ତ୍ରୀପୁମାନ୍ସ ଘୋଷୋ ଵୈ ସମସ୍ତୋଽମଂତ୍ରଯତ୍ତଦା ।। ୨-୬୪-୧
ଵୈଶଂପାଯନନୁ ହେଳିଦନୁ: “ହୀଗॆ ଆ ଦୁରାସଦ ତୋଳଗଳ ସଂଖ୍ଯॆଯୁ ଵୃଦ୍ଧିଯାଗୁତ୍ତିରୁଵୁଦନ୍ନୁ କଂଡ ଵ୍ରଜଦ ସ୍ତ୍ରୀପୁରୁଷରॆଲ୍ଲରୂ ऒଟ୍ଟାଗି ସମାଲୋଚିସିଦରୁ.
ସ୍ଥାନେ ନେହ ନ ନଃ କାର୍ଯଂ ଵ୍ରଜାମୋଽନ୍ଯନ୍ମହଦ୍ଵନମ୍ ।
ଯଚ୍ଛିଵଂ ଚ ସୁଖୋଷ୍ଯଂ ଚ ଗଵାଂ ଚୈଵ ସୁଖାଵହମ୍ ।। ୨-୬୪-୨
“ଇନ୍ନୁ ଇଲ୍ଲି ନମଗॆ ଯାଵ କାର୍ଯଵୂ ଇଲ୍ଲ. ବେରॆ ଯାଵୁଦାଦରୂ ମଂଗଳକରଵାଦ, ସୁଖଵନ୍ନୁ ନୀଡୁଵ ମତ୍ତୁ ଗୋଵୁଗଳିଗॆ ସୁଖଦାଯକଵାଦ ମହାଵନକ୍କॆ ହୋଗୋଣ!
ଅଦ୍ଯୈଵ କିଂ ଚିରେଣ ସ୍ମ ଵ୍ରଜାମଃ ସହ ଗୋଧନୈଃ ।
ଯାଵଦ୍ଵୃକୈର୍ଵଧଂ ଘୋରଂ ନ ନଃ ସର୍ଵୋ ଵ୍ରଜୋ ଵ୍ରଜେତ୍।। ୨-୬୪-୩
ତଡମାଡୁଵୁଦେକॆ? ଇଂଦେ ନାଵୁ ନମ୍ମ ଗୋଧନଗଳॊଂଦିଗॆ ହॊରଡୋଣ. ଘୋର ତୋଳଗଳୁ ऎଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ନାଶଗॊଳିସୁଵ ମॊଦଲେ ନାଵୁ ଵ୍ରଜଦିଂଦ ହॊରଡବେକୁ.
ଏଶାଂ ଧୂମ୍ରାରୁଣାଂଗାନାଂ ଦଂଷ୍ଟ୍ରିଣାଂ ନଖକର୍ଷିଣାମ୍ ।
ଵୃକାଣାଂ କୃଷ୍ଣଵକ୍ତ୍ରାଣାଂ ବିଭୀମୋ ନିଶି ଗର୍ଜତାମ୍ ।। ୨-୬୪-୪
ବୂଦୁ ମତ୍ତୁ କॆଂପୁବଣ୍ଣଦ, କୋରॆଦାଡॆଗଳୁଳ୍ଳ, ଚୂପାଦ ଉଗୁରୁଗଳୁଳ୍ଳ, ମତ୍ତୁ ରାତ୍ରିଯଲ୍ଲି ଗର୍ଜିସୁଵ ଈ କପ୍ପୁମୁଖଗଳ ତॊଳଗଳିଂଦ ନାଵୁ ଭଯଭୀତରାଗିଦ୍ଦେଵॆ.
ମମ ପୁତ୍ରୋ ମମ ଭ୍ରାତା ମମ ଵତ୍ସୋଽଥ ଗୌର୍ମମ ।
ଵୃକୈର୍ଵ୍ଯାପାଦିତା ହ୍ଯେଵଂ କ୍ରଂଦଂତି ସ୍ମ ଗୃହେ ଗୃହେ ।। ୨-୬୪-୫
ମନॆ-ମନॆଗଳଲ୍ଲି “ଅଯ୍ଯୋ! ଈ ତୋଳଗଳୁ ନନ୍ନ ମଗ ନନ୍ନ ଅଣ୍ଣ ନନ୍ନ କରୁ ମତ୍ତୁ ନନ୍ନ ହସୁଗଳନ୍ନୁ କॊଂଦୁହାକିଵॆ” ऎଂବ କୂଗୁ କେଳିବରୁତ୍ତିଦॆ.”
ତାସାଂ ରୁଦିତଶବ୍ଦେନ ଗଵାଂ ହଂଭାରଵେଣ ଚ ।
ଵ୍ରଜସ୍ଯୋତ୍ଥାପନଂ ଚକ୍ରୁର୍ଘୋଷଵୃଦ୍ଧାଃ ସମାଗତାଃ ।। ୨-୬୪-୬
ଅଵର ରୋଦନ ଶବ୍ଦଦିଂଦ ମତ୍ତୁ ଗୋଵୁଗଳ କୂଗିନିଂଦ ଚିଂତିତରାଦ ଵ୍ରଜଦ ଵୃଦ୍ଧରୁ ऒଟ୍ଟାଗି ଅଲ୍ଲିଂଦ ହॊରଟୁହୋଗଲୁ ନିଶ୍ଚଯିସିଦରୁ.
ତେଷାଂ ମତମଥାଜ୍ଞାଯ ଗଂତୁଂ ଵୃଂଦାଵନଂ ପ୍ରତି ।
ଵ୍ରଜସ୍ଯ ଵିନିଵେଶାଯ ଗଵାଂ ଚୈଵ ହିତାଯ ଚ ।। ୨-୬୪-୭
ଵୃଂଦାଵନନିଵାସାଯ ତାଂଜ୍ଞାତ୍ଵା କୃତନିଶ୍ଚଯାନ୍ ।
ନଂଦଗୋପୋ ବୃହଦ୍ଵାକ୍ଯଂ ବୃହସ୍ପତିରିଵାଦଦେ ।। ୨-୬୪-୮
ଗୋଵୁଗଳ ହିତକ୍କାଗି ଵ୍ରଜଵନ୍ନୁ ବିଟ୍ଟୁ ଵୃଂଦାଵନକ୍କॆ ହୋଗୁଵ ଅଵର ମତଵନ୍ନୁ ତିଳିଦ ମତ୍ତୁ ଵୃଂଦାଵନଦଲ୍ଲି ଵାସିସୁଵ ଅଵର ନିଶ୍ଚଯଵନ୍ନୁ ତିଳିଦ ନଂଦଗୋପନୁ ବୃହସ୍ପତିଯଂତॆ ଈ ମହାମାତନ୍ନୁ ଆଡିଦନୁ:
ଅଦ୍ଯୈଵ ନିଶ୍ଚଯପ୍ରାପ୍ତିର୍ଯଦି ଗଂତଵ୍ଯମେଵ ନଃ ।
ଶୀଘ୍ରମାଜ୍ଞାପ୍ଯତାଂ ଘୋଷଃ ସଜ୍ଜୀଭଵତ ମା ଚିରମ୍ ।। ୨-୬୪-୯
“ନମଗॆ ଇଲ୍ଲିଂଦ ହୋଗବେକॆଂବ ନିଶ୍ଚଯଵନ୍ନୁ ମାଡିଦ୍ଦାଦରॆ ଇଂଦେ ହॊରଡବେକୁ. ଶୀଘ୍ରଦଲ୍ଲିଯେ ହॊରଡବେକୁ, ତଡମାଡବାରଦୁ ऎଂଦୁ ବେଗନେ ଗୋଵଳକ୍କॆ ଆଜ୍ଞାପିସବେକୁ.”
ତତୋଽଵଘୁଷ୍ଯତ ତଦା ଘୋଷେ ତତ୍ପ୍ରାକୃତୈର୍ଜନୈଃ ।
ଶୀଘ୍ରଂ ଗାଵଃ ପ୍ରକଲ୍ପ୍ଯଂତାଂ ଭାଂଦାଂସମଭିରୋପ୍ଯତାମ୍ ।। ୨-୬୪-୧୦
ଵତ୍ସଯୂଥାନି କାଲ୍ଯଂତାଂ ଯୁଜ୍ଯଂତାଂ ଶକଟାନି ଚ ।
ଵୃଂଦାଵନମିତଃ ସ୍ଥାନାନ୍ନିଵେଶାଯ ଚ ଗମ୍ଯତାମ୍ ।। ୨-୬୪-୧୧
ଅନଂତର ପ୍ରାକୃତ ଜନର ମୂଲକ ଗୋଵଳଦଲ୍ଲି ଈ ଘୋଷଣॆଯନ୍ନୁ ମାଡିସଲାଯିତୁ: “ଶୀଘ୍ରଵେ ଗୋଵୁଗଳନ୍ନୁ ସିଦ୍ଧଗॊଳିସି! ପାତ୍ରॆ-ପଗଡଗଳନ୍ନୁ ବଂଡିଗଳଲ୍ଲି ତୁଂବିସି. କରୁଗଳନ୍ନୁ ଗୁଂପାଗି ସେରିସି ଭଦ୍ରଗॊଳିସି! ବଂଡିଗଳନ୍ନୁ କଟ୍ଟି! ଵାସିସଲୁ ଵୃଂଦାଵନ ପ୍ରଦେଶକ୍କॆ ହୋଗୋଣ!”
ତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ଵା ନଂଦଗୋପସ୍ଯ ଵଚନଂ ସାଧୁ ଭାଷିତମ୍ ।
ଉଦତିଷ୍ଠଦ୍ଵ୍ରଜଃ ସର୍ଵଃ ଶୀଘ୍ରଂ ଗମନଲାଲସଃ ।। ୨-୬୪-୧୨
ଉତ୍ତମଵାଗି ଆଡିଦ ନଂଦଗୋପନ ଆ ମାତନ୍ନୁ କେଳୁତ୍ତଲେ ପ୍ରଯାଣିସଲୁ ଉତ୍ସୁକରାଗିଦ୍ଦ ସର୍ଵ ଵ୍ରଜଵାସିଗଳୂ ऎଦ୍ଦୁ ନିଂତରୁ.
ପ୍ରଯାହ୍ଯୁତ୍ତିଷ୍ଠ ଗଚ୍ଛାମଃ କିଂ ଶେଷେ ସାଧୁ ଯୋଜଯ ।
ଉତ୍ତିଷ୍ଠତି ଵ୍ରଜେ ତସ୍ମିନ୍ଗୋପକୋଲାହଲୋ ହ୍ଯଭୂତ୍ ।। ୨-୬୪-୧୩
“ଏଳି! ହୋଗୋଣ! ଏକॆ ମଲଗିଦ୍ଦୀରି? ଗାଡିଗଳନ୍ନୁ କଟ୍ଟି!” ଇଵେ ମୁଂତାଦ କୋଲାହଲଗଳୁ ହॊରଟିଦ୍ଦ ଆ ଗୋପରଲ୍ଲି କେଳିବଂଦଵୁ.
ଉତ୍ତିଷ୍ଠମାନଃ ଶୁଶୁଭେ ଶକଟୀଶକଟସ୍ତୁ ସଃ ।
ଵ୍ଯାଘ୍ରଘୋଷମହାଘୋଷୋ ଘୋଷଃ ସାଗରଘୋଷଵାନ୍ ।। ୨-୬୪-୧୪
ବଂଡିଗଳିଂଦ କୂଡିଦ ଅଵରୁ ଶୋଭିସିଦରୁ. ଅଵର କୋଲାହଲଵୁ ହୁଲିଯ ଗର୍ଝନॆଯଂତॆ ଅଥଵା ସମୁଦ୍ରଦ ଭୋର୍ଗରॆତଦଂତॆ କେଳିବରୁତ୍ତିତ୍ତୁ.
ଗୋପୀନାଂ ଗର୍ଗରୀଭିଶ୍ଚ ମୂର୍ଧ୍ନି ଚୋତ୍ତମଂଭିତୈର୍ଘଟୈଃ ।
ନିଷ୍ପପାତ ଵ୍ରଜାତ୍ପଂକ୍ତିସ୍ତାରାପଂକ୍ତିରିଵାଂବରାତ୍ ।। ୨-୬୪-୧୫
ତଲॆଯମେଲॆ ମଡିକॆ-ପାତ୍ରॆଗଳନ୍ନୁ ହॊତ୍ତୁ ହॊରଟିଦ୍ଦ ଆ ଗୋପିଯର ସାଲୁ ଆକାଶଦିଂଦ ନକ୍ଷତ୍ରଗଳ ପଂକ୍ତିଯେ ଵ୍ରଜଦ ମେଲॆ ବିଦ୍ଦିଦॆଯୋ ऎଂବଂତॆ ତୋରୁତ୍ତିତ୍ତୁ.
ନୀଲପୀତାରୁଣୈସ୍ତାସାଂ ଵସ୍ତ୍ରୈରଗ୍ରସ୍ତନୋଚ୍ଛ୍ରିତୈଃ ।
ଶକ୍ରଚାପାଯତେ ପଂକ୍ତିର୍ଗୋପୀନାଂ ମାର୍ଗଗାମିନୀ ।। ୨-୬୪-୧୬
ମାର୍ଗଗାମିନୀ ଗୋପିଯର ସାଲୁ ଅଵର ସ୍ତନଗଳ ଅଗ୍ରଭାଗଗଳନ୍ନୁ ମୁଚ୍ଚିଦ୍ଦ ନୀଲି, ହଳଦି ମତ୍ତୁ କॆଂପୁ ଵସ୍ତ୍ରଗଳିଂଦାଗି କାମନବିଲ୍ଲିନଂତॆଯେ କାଣୁତ୍ତିତ୍ତୁ.
ଦାମନୀ ଦାମଭାରୈଶ୍ଚ କୈଶ୍ଚିତ୍କାଯାଵଲମଂବିଭିଃ।
ଗୋପା ମାର୍ଗଗତା ଭାଂତି ସାଵରୋହା ଇଵ ଦ୍ରୁମାଃ ।। ୨-୬୪-୧୭
କॆଲଵୁ ମାର୍ଗଗାମିନୀ ଗୋପିଯରୁ ହଗ୍ଗଗଳ ଭାରଵନ୍ନୁ ହॊତ୍ତୁ ହୋଗୁତ୍ତିରୁଵାଗ ଆ ହଗ୍ଗଗଳୁ ଅଵର ଅଂଗାଂଗଗଳ ମେଲॆ ନେତାଡୁତ୍ତିରୁଵାଗ ଅଵରୁ ବେରୁଗଳୁ ନେତୁବିଦ୍ଦିରୁଵ ଆଲଦ ମରଗଳଂତॆ କାଣୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ.
ସ ଵ୍ରଜୋ ଵ୍ରଜତା ଭାତି ଶକଟୌଘେନ ଭାସ୍ଵତା ।
ପୋତୈଃ ପଵନଵିକ୍ଷିପ୍ତୈର୍ନିଷ୍ପତଦ୍ଭିରିଵାର୍ଣଵଃ ।। ୨-୬୪-୧୮
ଆ ଵ୍ରଜଦଲ୍ଲି ମୁଂଦॆ ସାଗୁତ୍ତିଦ୍ଦ ବଂଡିଗଳ ସମୂହଵୁ ଗାଳିଗॆ ସିକ୍କି ମହାସାଗରଦଲ୍ଲି ସାଗୁତ୍ତିରୁଵ ହଡଗୁଗଳ ସମୂହଦଂତॆ ତୋରୁତ୍ତିତ୍ତୁ.
କ୍ଷଣେନ ତଦ୍ଵ୍ରଜସ୍ଥାନମୀରିଣଂ ସମପଦ୍ଯତ ।
ଦ୍ରଵ୍ଯାଵଯଵନିର୍ଧୂତଂ କୀର୍ଣଂ ଵାଯସମଂଦଲୈଃ ।। ୨-୬୪-୧୯
କ୍ଷଣଦଲ୍ଲିଯେ ଆ ଵ୍ରଜସ୍ଥାନଵୁ ମରୁଭୂମିଯଂତାଯିତୁ. ଅନ୍ନାଦି ଦ୍ରଵ୍ଯଗଳୁ ହରଡି ବିଦ୍ଦୁଦର କାରଣଦିଂଦ ଅଲ୍ଲି କାଗॆଗଳ ସମୂହଗଳେ ବଂଦୁ ସେରିଦଵୁ.
ତତଃ କ୍ରମେଣ ଘୋଷଃ ସ ପ୍ରାପ୍ତୋ ଵୃଂଦାଵନଂ ଵନମ୍ ।
ନିଵେଶଂ ଵିପୁଲଂ ଚକ୍ରେ ଗଵାଂ ଚୈଵ ହିତାଯ ଚ ।। ୨-୬୪-୨୦
ଅନଂତର କ୍ରମେଣଵାଗି ଆ ଗୋଵଳଵୁ ଵୃଂଦାଵନ ଵନଵନ୍ନୁ ତଲୁପିତୁ. ଗୋଵୁଗଳ ହିତକ୍କାଗି ଅଵରୁ ଅଲ୍ଲି ଦୂରଦୂର ମନॆମାଡିକॊଂଡରୁ.
ଶକଟାଵର୍ତପର୍ଯଂତଂ ଚଂଦ୍ରାର୍ଧାକାରସଂସ୍ଥିତମ୍ ।
ମଧ୍ଯେ ଯୋଜନଵିସ୍ତୀର୍ଣଂ ତାଵଦ୍ଦ୍ଵିଗୁଣମାଯତମ୍ ।। ୨-୬୪-୨୧
ଅର୍ଧଚଂଦ୍ରାକାର ଆକୃତିଯଲ୍ଲି ନॆଲॆସି ଗଡିଗଳଲ୍ଲି ବଂଡିଗଳନ୍ନୁ ନିଲ୍ଲିସିଦରୁ. ମଧ୍ଯଦଲ୍ଲି ଅଵର ଵାସସ୍ଥାନଦ ଵିସ୍ତୀର୍ଣଵୁ ऒଂଦୁ ଯୋଜନ ଅଗଲ ମତ୍ତୁ ऎରଡୁ ଯୋଜନ ଉଦ୍ଦଵାଗିତ୍ତୁ.
କଂଟକୀଭିଃ ପ୍ରଵୃଦ୍ଧାଭିସ୍ତଥା କଂଟକିତଦ୍ରୁମୈଃ ।
ନିଖାତୋଚ୍ଛ୍ରିତଶାଖାଗ୍ରୈରଭିଗୁପ୍ତଂ ସମଂତତଃ ।। ୨-୬୪-୨୨
ଆ ନିଵାସସ୍ଥାନଵୁ ବॆଳॆଦିଦ୍ଦ ମୁଳ୍ଳିନ ଗିଡଗଳିଂଦଲୂ, ऎତ୍ତରଵାଗି ବॆଳॆଦିଦ୍ଦ ମୁଳ୍ଳିନ ମରଗଳିଂଦଲୂ ସୁତ୍ତଲୂ ସୁରକ୍ଷିତଵାଗିତ୍ତୁ.
ମଂଥୈରାରୋପ୍ଯମାଣୈଶ୍ଚ ମଂଥବଂଧାନୁକର୍ଷଣୈଃ ।
ଅଦ୍ଭିଃ ପ୍ରକ୍ଷାଲ୍ଯମାନାଭିର୍ଗର୍ଗରୀଭିରିତସ୍ତତଃ ।। ୨-୬୪-୨୩
ଅଲ୍ଲଲ୍ଲି କଡଗୋଲୁଗଳନ୍ନୁ ଏରିସୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ, କଡଗୋଲୁଗଳନ୍ନୁ କଟ୍ଟୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ, ମତ୍ତୁ ମଡିକॆଗଳନ୍ନୁ ନୀରିନିଂଦ ତॊଳॆଯୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ.
କୀଲୈରାରୋପ୍ଯମାଣୈଶ୍ଚ ଦାମନୀପାଶପାଶିତୈଃ ।
ସ୍ତମ୍ଭନୀଭିର୍ଧୃତାଭିଶ୍ଚ ଶକଟୈଃ ପରିଵର୍ତିତୈଃ ।। ୨-୬୪-୨୪
ଅଲ୍ଲଲ୍ଲି ବଂଡିଗଳିଗॆ କୀଲିଗଳନ୍ନୁ ବଡିଯୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ, ହଗ୍ଗଗଳନ୍ନୁ କଟ୍ଟୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ, କଂଭଗଳନ୍ନୁ ନିଲ୍ଲିସୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ ମତ୍ତୁ ବଂଡିଗଳନ୍ନୁ ତିରୁଗିସୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ.
ନିଯୋଗପାଶୈରାସକ୍ତୈର୍ଗର୍ଗରୀସ୍ତମ୍ଭମୂର୍ଧସୁ ।
ଚାଦନାର୍ଥଂ ପ୍ରକୀର୍ଣୈଶ୍ଚ କଟକୈସ୍ତୃଣସଂକଟୈଃ ।। ୨-୬୪-୨୫
ମॊସରୁ ତୁଂବିଦ ପାତ୍ରॆଗଳିଗॆ ହଗ୍ଗକଟ୍ଟି କଂଭଗଳ ମେଲॆ ଏରିସୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ. ମନॆଗଳିଗॆ ହॊଦିସଲୁ ତଂଦିଦ୍ଦ ଚାପॆ ମତ୍ତୁ ସୋଗॆଗଳୁ ଅଲ୍ଲଲ୍ଲି ହରଡି ବିଦ୍ଦିଦ୍ଦଵୁ.
ଶାଖାଵିଟଂକୈର୍ଵୃକ୍ଷାଣାଂ କ୍ରିଯମାଣୈରିତସ୍ତତଃ ।
ଶୋଧ୍ଯମାନୈର୍ଗଵାଂ ସ୍ଥାନୈଃ ସ୍ଥାପ୍ଯମାନୈରୁଲୂଖଲୈଃ ।। ୨-୬୪-୨୬
ଅଲ୍ଲଲ୍ଲି ମରଗଳ ରॆଂବॆଗଳ ମେଲॆ ପକ୍ଷିଗଳ ଵାସଯୋଗ୍ଯ ସ୍ଥଳଗଳନ୍ନୁ ମାଡୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ; ଇନ୍ନୁ କॆଲଵॆଡॆ ଗୋଵୁଗଳିଗॆ ଵାସଯୋଗ୍ଯ ସ୍ଥଳଗଳନ୍ନୁ ହୁଡୁକୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ.
ପ୍ରାଂମୁଖୈଃ ସିଚ୍ଯମାନୈଶ୍ଚ ସଂଦୀପ୍ଯଦ୍ଭିଶ୍ଚ ପାଵକୈଃ ।
ସଵତ୍ସଚର୍ମାସ୍ତରଣୈଃ ପର୍ଯଂକୈଶ୍ଚାଵରୋପିତୈଃ ।। ୨-୬୪-୨୭
କॆଲଵॆଡॆ ऒରଳୁଗଳନ୍ନୁ ଇଡୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ. ଅଵୁଗଳନ୍ନୁ ପୂର୍ଵାଭିମୁଖଵାଗି ଇରିସି ତॊଳॆଯୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ. କॆଲଵॆଡॆ ବॆଂକିଯନ୍ନୁ ହॊତ୍ତିସୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ. ଇନ୍ନୁ କॆଲଵॊମ୍ମॆ ଗୋଚର୍ମଗଳିଂଦ ମାଡିଦ ହॊଦିକॆଗଳନ୍ନୁ ମଂଚଗଳ ମେଲॆ ହॊଦॆସୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ.
ତୋଯମୁତ୍ତାରଯଂତୀଭିଃ ପ୍ରେକ୍ଷଂତୀଭିଶ୍ଚ ତଦ୍ଵନମ୍ ।
ଶାଖାଶ୍ଚାକର୍ଷମାଣାଭିର୍ଗୋପୀଭିଶ୍ଚ ସମଂତତଃ ।। ୨-୬୪-୨୮
ଗୋପିଯରୁ ତମ୍ମ ତଲॆଗୂଦଲିନ ନୀରନ୍ନୁ କॊଡଵିକॊଳ୍ଳୁତ୍ତା ଆକର୍ଷଣୀଯ ଵନଵନ୍ନୁ ଵୀକ୍ଷିସୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ. କॆଲଵରୁ ସୁତ୍ତାଡୁତ୍ତା ମରଗଳ ରॆଂବॆଗଳନ୍ନୁ ऎଳॆଯୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ.
ଯୁଵଭିଃ ସ୍ଥଵିରୈଶ୍ଚୈଵ ଗୋପୈର୍ଵ୍ଯଗ୍ରକରୈର୍ଭୃଶମ୍ ।
ଵିଶସଦ୍ଭିଃ କୁଠାରୈଶ୍ଚ କାଷ୍ଠାନ୍ଯପି ତରୂନପି ।। ୨-୬୪-୨୯
ଵୃଦ୍ଧରାଗିରଲି ଅଥଵା ଯୁଵକରାଗିରଲି ऎଲ୍ଲ ଗୋପରୂ କॆଲସଗଳଲ୍ଲି ଅତ୍ଯଂତ ଵ୍ଯସ୍ତରାଗିଦ୍ଦରୁ. କତ୍ତି-କॊଡଲିଗଳିଂଦ କଟ୍ଟିଗॆ ମତ୍ତୁ ହୁଲ୍ଲୁଗଳନ୍ନୁ କଡିଯୁତ୍ତିଦ୍ଦରୁ.
ତଦ୍ଵ୍ରଜସ୍ଥାନମଧିକଂ ଶୁଶୁଭେ କାନନାଵୃତମ୍ ।
ରମ୍ଯଂ ଵନନିଵେଶଂଵୈ ସ୍ଵାଦୁମୂଲଫଲୋଦକମ୍ ।। ୨-୬୪-୩୦
କାନନାଵୃତଵାଗିଦ୍ଦ ଆ ଵ୍ରଜସ୍ଥାନଵୁ ଅଧିକଵାଗି ଶୋଭିସିତୁ. ଆ ରମ୍ଯ ଵନନିଵେଶଵୁ ସ୍ଵାଦିଷ୍ଠ ଫଲ-ମୂଲଗଳିଂଦଲୂ ନୀରିନିଂଦଲୂ କୂଡିତ୍ତୁ.
ତାସ୍ତୁ କାମଦୁଘା ଗାଵଃ ସର୍ଵପକ୍ଷିରୁତଂ ଵନମ୍ ।
ଵୃଂଦାଵନମନୁପ୍ରାପ୍ତା ନଂଦନୋପମକାନନମ୍ ।। ୨-୬୪-୩୧
ହାଲୁନୀଡୁତ୍ତିଦ୍ଦ ଆ ऎଲ୍ଲ ଗୋଵୁଗଳୂ ପକ୍ଷିଗଳ କଲରଵଦିଂଦ ତୁଂବି ନଂଦନଵନଦଂତିଦ୍ଦ ଵୃଂଦାଵନ ଵନଵନ୍ନୁ ସେରିଦଵୁ.
ପୂର୍ଵମେଵ ତୁ କୃଷ୍ଣେନ ଗଵାମ୍ ଵୈ ହିତକାରିଣା ।
ଶିଵେନ ମନସା ଦୃଷ୍ଟଂ ତଦ୍ଵନଂ ଵନଚାରିଣା ।। ୨-୬୪-୩୨
ଵନଚାରୀ ଗୋଵୁଗଳ ହିତକାରି କୃଷ୍ଣନୁ ହିଂଦॆଯେ ତନ୍ନ କଲ୍ଯାଣଚିଂତନ ମନସ୍ସିନିଂଦ ଆ ଵନଵନ୍ନୁ କଂଡିଦ୍ଦନୁ.
ପଶ୍ଚିମେ ତୁ ତତୋ ରୂଖ୍ଷେ ଧର୍ମେ ମାସେ ନିରାମଯେ ।
ଵର୍ଷତୀଵାମୃତଂ ଦେଵେ ତୃଣଂ ତତ୍ର ଵ୍ଯଵର୍ଧତ ।। ୨-୬୪-୩୩
ଆଗ ଅଲ୍ଲି କଠୋର ବେସଗॆଯ କାଲଵୁ କଳॆଯୁତ୍ତା ବଂଦିଦ୍ଦରୂ ଇଂଦ୍ରଦେଵନୁ ଅମୃତଦ ମଳॆଯନ୍ନୁ ସୁରିସିଦନୋ ऎନ୍ନୁଵଂତॆ ହୁଲ୍ଲୁ ହସିରାଗି ବॆଳॆଦିତ୍ତୁ.
ନ ତତ୍ର ଵତ୍ସାଃ ସୀଦଂତି ନ ଗାଵୋ ନେତରେ ଜାନାଃ ।
ଯତ୍ର ତିଷ୍ଠତି ଲୋକାଣାଂ ଭଵାଯ ମଧୁସୂଦନଃ ।। ୨-୬୪-୩୪
ଲୋକଗଳ କଲ୍ଯାଣକାରକ ମଧୁସୂଦନନୁ ऎଲ୍ଲିଦ୍ଦନୋ ଅଲ୍ଲି କରୁଗଳାଗଲୀ, ଗୋଵୁଗଳାଗଲୀ ଅଥଵା ଇତର ଜନରାଗଲୀ କୃଶରାଗୁତ୍ତିରଲିଲ୍ଲ.
ତାଶ୍ଚ ଗାଵଃ ସ ଘୋଷସ୍ତୁ ସ ଚ ସଂକର୍ଷଣୋ ଯୁଵା ।
କୃଷ୍ଣେନ ଵିହିତଂ ଵାସଂ ସମଧ୍ଯାସତ ନିର୍ଵୃତାଃ ।। ୨-୬୪-୩୫
କୃଷ୍ଣନୁ ଵିହିସିଦ୍ଦ ଆ ସ୍ଥଳଦଲ୍ଲି ଗୋଵୁଗଳୁ, ଗୋପରୁ ମତ୍ତୁ ଯୁଵ ସଂକର୍ଷଣ ऎଲ୍ଲରୂ ଆନଂଦଦିଂଦ ଵାସିସତॊଡଗିଦରୁ.
ସମାପ୍ତି
ଇତି ଶ୍ରୀମହାଭାରତେ ଖିଲେଷୁ ହରିଵଂଶେ ଵିଷ୍ଣୁପର୍ଵଣି ଵୃଂଦାଵନପ୍ରଵେଶେ ଚତୁଷଷ୍ଟିତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ