প্ৰৱেশ
।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।
শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত
শ্ৰী মহাভাৰত
খিলভাগে হৰিৱংশঃ
ৱিষ্ণু পৰ্ৱ
অধ্যায 56
সাৰ
ৱৈশংপাযন উৱাচ
জ্ঞাত্ৱা ৱিষ্ণুং ক্ষিতিগতং ভাগাংশ্চ ত্ৰিদিৱৌকসাম্ ।
ৱিনাশশংসী কংসস্য নাৰদো মথুৰাং যযৌ ।। ২-৫৬-১
ৱৈশংপাযননু হেল়িদনু: “ৱিষ্ণু মত্তু ত্ৰিদিৱৌকসৰু তম্ম তম্ম ভাগগল়ল্লি ভূমিগॆ হোদদ্দন্নু তিল়িদু নাৰদনু কংসনিগॆ অৱন ৱিনাশদ কুৰিতু সূচিসলু মথুৰॆগॆ হোদনু.
ত্ৰিৱিষ্টপাদাপতিতো মথুৰোপৱনে স্থিতঃ ।
প্ৰেষযামাস কংসস্য উগ্ৰসেনসুতস্য ৱৈ ।। ২-৫৬-২
ত্ৰিৱিষ্টপদিংদ ভুৱিয মেলॆ পাদাৰ্পণ মাডি মথুৰॆয উপৱনদল্লি নিংতু উগ্ৰসেন সুত কংসনবল়ি দূতনোৰ্ৱনন্নু কল়ুহিসিদনু.
স দূতঃ কথযামাস মুনেৰাগমনং ৱনে ।
স নাৰদস্যাগমনং শ্ৰুত্ৱা ত্ৱৰিতৱিক্ৰমঃ।। ২-৫৬-৩
নিৰ্জগামাসুৰঃ কংসঃ স্ৱপুৰ্যাঃ পদ্মলোচনঃ ।
উপৱনদল্লি মুনিয আগমদ কুৰিতু আ দূতনু হেল়িদনু. নাৰদন আগমনৱন্নু কেল়ি ত্ৱৰিতৱিৰ্কমি পদ্মলোচন অসুৰ কংসনু তন্ন পুৰিযিংদ হॊৰটনু.
স দদৰ্শাতিথিং শ্লাঘ্যং দেৱৰ্ষিং ৱীতকল্মষম্ ।। ২-৫৬-৪
তেজসা জ্ৱলনাকাৰং ৱপুষা সূৰ্যৱৰ্চসম্ ।
সোঽভিৱাদ্যৰ্ষযে তস্মৈ পূজাং চক্ৰে যথাৱিধি ।। ২-৫৬-৫
অল্লি অৱনু তেজস্সিনিংদ প্ৰজ্ৱলিসুত্তিদ্দ সূৰ্যৱৰ্চস ৰূপদিংদিদ্দ ৱীতকল্মষ শ্লাঘ্য অতিথি দেৱৰ্ষিযন্নু কংডনু. অৱনু ঋষিগॆ অভিৱংদিসি যথাৱিধিযাগি অৱন পূজॆগৈদনু.
আসনং চাগ্নিৱৰ্ণাভং ৱিসৃজ্যোপজহাৰ সঃ ।
নিষসাদাসনে তস্মিন্স ৱৈ শক্ৰসখো মুনিঃ ।। ২-৫৬-৬
অগ্নিৱৰ্ণদিংদ হॊল়ॆযুত্তিদ্দ আসনৱন্নু অৱনিগিত্তু উপহাৰগল়ন্নূ নীডিদনু. শক্ৰসখ মুনিযু আ আসনদল্লি কুল়িতুকॊংডনু.
উৱাচ চোগ্ৰসেনস্য সুতং পৰমকোপনম্ ।
পূজিতোঽহং ত্ৱযা ৱীৰ ৱিধিদৃষ্টেন কৰ্মণা ।। ২-৫৬-৭
গতে ত্ৱেৱং মম ৱচঃ শ্ৰূযতাং গৃহ্যতাং ত্ৱযা ।
অৱনু উগ্ৰসেনন সুত পৰমকোপননিগॆ হেল়িদনু: “ৱীৰ! ৱিধিদৃষ্টকৰ্মগল়িংদ নীনু নন্নন্নু পূজিসিদ্দীযॆ. আদুদৰিংদ নিনগॆ নানॊংদু মাতন্নু হেল়ুত্তেনॆ. অদন্নু নীনু কেল়বেকু মত্তু অৰ্থমাডিকॊল়্ল়বেকু.
অনুসৃত্য দিৱোলোকানহং ব্ৰহ্মপুৰোগমান্ ।। ২-৫৬-৮
গতঃ সূৰ্যসখং তাত ৱিপুলং মেৰুপৰ্ৱতম্ ।
অয্যা! ব্ৰহ্মলোকৱে মॊদলাদ দিৱিয লোকগল়ন্নু সংচৰিসুত্তা নানু সূৰ্যসখনাদ ৱিপুল মেৰুপৰ্ৱতক্কॆ হোদॆনু.
স নংদনৱনং চৈৱ দৃষ্ট্ৱা চৈত্ৰৰথং ৱনম্ ।। ২-৫৬-৯
আপ্লুতং সৰ্ৱতীৰ্থেষু সৰিত্সু সহ দেৱতৈঃ ।
অল্লি নংদনৱন মত্তু চৈত্ৰৰথ ৱনৱন্নু নোডি দেৱতॆগল়ॊংদিগॆ সৰ্ৱতীৰ্থগল়ল্লি মত্তু নদিগল়ল্লি স্নানমাডিদॆনু.
দিৱ্যা ত্ৰিধাৰা দৃষ্টা যে পুণ্যা ত্ৰিপথগা নদী ।। ২-৫৬-১০
স্মৰণাদেৱ সৰ্ৱেষামংহসাং যা ৱিভেদিনী ।
অনংতৰ যাৰ স্মৰণॆযিংদলে সৰ্ৱৰ পাপৱু দূৰৱাগুৱুদো আ পুণ্যॆ ত্ৰিপথগॆ ত্ৰিধাৰা দিৱ্য গংগানদিযন্নু নোডিদॆনু.
উপস্পৃষ্টং চ তীৰ্থেষু দিৱ্যেষু চ যথাক্ৰমম্ ।। ২-৫৬-১১
দৃষ্টং মে ব্ৰহ্মসদনং ব্ৰহ্মৰ্ষিগণসেৱিতম্ ।
দেৱগংধৰ্ৱনিৰ্ঘোষৈৰপ্সৰোভিশ্চ নাদিতম্ ।। ২-৫৬-১২
যথাক্ৰমৱাগি দিৱ্য তীৰ্থগল়ল্লি মিংদু ব্ৰহ্মৰ্ষিগণসেৱিত দেৱগংধৰ্ৱৰ নিৰ্ঘোষগল়িংদ মত্তু অপ্সৰॆযৰ নাদদিংদ কূডিদ ব্ৰহ্মসদনৱন্নু নোডলু হোদॆনু.
সোঽহং কদাচিদ্দেৱানাং সমাজে মেৰুমূৰ্ধনি ।
সংগৃহ্য ৱীণাং সংসক্তামগচ্ছং ব্ৰহ্মণঃ সভাম্ ।। ২-৫৬-১৩
হাগॆযে ऒম্মॆ নানু কৈযল্লি ৱীণॆযন্নু হিডিদু মেৰুপৰ্ৱতদ শিখৰদল্লি দেৱতॆগল়ু সেৰিদ্দ ব্ৰহ্মসভॆগॆ হোদॆনু.
সোঽহং তৱ সিতোষ্ণীষান্নানাৰত্নৱিভূষিতান্ ।
দিৱ্যাসনগতাংদেৱানপশ্যং সপিতামহান্ ।। ২-৫৬-১৪
অল্লি পিতামহনॊংদিগॆ শ্ৱেত পগডিগল়ন্নু ধৰিসি নানাৰত্নৱিভূষিত দিৱ্যাসনগল়ল্লি কুল়িতিদ্দ দেৱতॆগল়ন্নু কংডॆনু.
তত্ৰ মংত্ৰযতামেৱম্ দেৱতানাং মযা শ্ৰুতঃ ।
ভৱতঃ সানুগস্যৈৱ ৱধোপাযঃ সুদাৰুণঃ ।। ২-৫৬-১৫
অনুগৰॊংদিগॆ নিন্নন্নু ৱধিসুৱ সুদাৰুণ উপাযদ কুৰিতু অল্লি দেৱতॆগল়ু মংত্ৰালোচনॆ মাডুত্তিদ্দুদন্নু নানু কেল়িদॆ.
তত্ৰৈষা দেৱকী যা তে মথুৰাযাং লঘুস্ৱসা ।
যোঽস্যাং গৰ্ভোঽষ্টমঃ কংস স তে মৃত্যুৰ্ভৱিষ্যতি ।। ২-৫৬-১৬
কংস! মথুৰॆযল্লিৰুৱ নিন্ন কিৰিয তংগি দেৱকিয ऎংটনে গৰ্ভৱু নিন্ন মৃত্যুৱাগুত্তদॆ.
দেৱানাং স তু সৰ্ৱস্ৱং ত্ৰিদিৱস্য গতিশ্চ সঃ ।
পৰং ৰহস্যং দেৱানাং স তে মৃত্যুৰ্ভৱিষ্যতি । ২-৫৬-১৭
অদু দেৱতॆগল় সৰ্ৱস্ৱ মত্তু ত্ৰিদিৱদ গতিযাগুত্তদॆ. অদে দেৱতॆগল় পৰম ৰহস্যৱু. অদে নিনগॆ মৃত্যুৱাগুত্তদॆ.
পৰশ্চৈৱাপৰস্তেষাং স্ৱযংভূশ্চ দিৱৌকসাম্।
ততস্তে তন্মহদ্ভূতং দিৱ্যং চ কথযাম্যহম্ ।। ২-৫৬-১৮
আ গৰ্ভৱে দেৱতॆগল় পৰ মত্তু অপৰ. স্ৱযংভূ. আদুদৰিংদ অদু মহান্ দিৱ্য ভূতৱু ऎংদু হেল়ুত্তিদ্দেনॆ.
শ্লাঘ্যশ্চ স হি তে মৃত্যুৰ্ভূতপূৰ্ৱশ্চ তং স্মৰ ।
যত্নশ্চ ক্ৰিযতাং কংস দেৱক্যা গৰ্ভকৃংতনে ।। ২-৫৬-১৯
অদে মহাভূতৱু হিংদॆযূ নিন্ন মৃত্যুৱাগিত্তু. নॆনপিসিকো. ঈগলূ অদু নিনগॆ শ্লাঘ্য মৃত্যুৱাগুত্তদॆ. কংস! আদুদৰিংদ নীনু দেৱকিয গৰ্ভৱন্নু কত্তৰিসুৱ প্ৰযত্নৱন্নু মাডু.
এষা মে ত্ৱদ্গতা প্ৰীতিৰ্যদৰ্থং চাহমাগতঃ ।
ভুজ্যংতাং সৰ্ৱকামাৰ্থাঃ স্ৱস্তি তেঽস্তু ৱ্ৰজাম্যহম্ ।। ২-৫৬-২০
ননগॆ নিন্নমেলিন প্ৰীতিযিংদাগিযে নানু ইল্লিগॆ বংদু ইদন্নু নিনগॆ হেল়িদ্দেনॆ. সৰ্ৱকামাৰ্থগল়ন্নূ ভুংজিসু. নিনগॆ মংগল়ৱাগলি. নানু হোগুত্তেনॆ.”
ইত্যুক্ত্ৱা নাৰদে যাতে তস্য ৱাক্যং ৱিচিংতযন্ ।
জহাসোচ্চৈস্ততঃ কংসঃ প্ৰকাশদশনশ্চিৰম্ ।। ২-৫৬-২১
হীগॆ হেল়ি নাৰদনু হॊৰটুহোগলু অৱন মাতিন কুৰিতে বহল় হॊত্তু চিংতিসুত্তিদ্দ কংসনু তন্ন হল্লুগল়ন্নু তোৰিসুত্তা অট্টহাসদিংদ নগতॊডগিদনু.
প্ৰোৱাচ সস্মিতং চৈৱ ভৃত্যানামগ্ৰতঃ স্থিতঃ ।
হাস্যঃ খলু স সৰ্ৱেষু নাৰদো ন ৱিশাৰদঃ ।। ২১-১-২২
ऎদিৰু নিংতিদ্দ সেৱকৰিগॆ মুগুল়্নগুত্তা হেল়িদনু: “ঈ নাৰদনু ऎল্লৰিগূ হাস্যাস্পদনু. যাৱুদৰল্লিযূ ৱিশাৰদনল্ল.
নাহং ভীষযিতুং শক্যো দেৱৈৰপি সৱাসৱৈঃ ।
আসনস্থঃ শযানো ৱা প্ৰমত্তো মত্ত এৱ চ ।। ২-৫৬-২৩
নানু আসনস্থনাগিৰলি অথৱা মলগিৰলি, প্ৰমত্তনাগিৰলি অথৱা মত্তনাগিৰলি, ৱাসৱনॊংদিগॆ দেৱতॆগল়িগূ নন্নন্নু হॆদৰিসলু সাধ্যৱিল্ল.
যোঽহং দোৰ্ভ্যামুদাৰাভ্যাং ক্ষোভযেযং ধৰামিমাম্ ।
কোঽস্তি মাং মানুষে লোকে যঃ ক্ষোভযিতুমুত্সহেত্ ।। ২-৫৬-২৪
নন্ন ঈ ऎৰডু কৈগল়িংদলে ইডী ভূমিযন্নে ক্ষোভॆগॊল়িসবল্লॆ. ঈ মানুষলোকদল্লি নন্নন্নু ক্ষোভॆগॊল়িসলু উত্সুকনাগিৰুৱৱৰু যাৰিদ্দাৰॆ?
অদ্য প্ৰভৃতি দেৱানামেষ দেৱানুৱৰ্তিনাম্ ।
নৃপক্ষিপশুসংঘানাং কৰোমি কদনং মহত্ ।। ২-৫৬-২৫
ইংদিনিংদ নানু দেৱতॆগল়ন্নু মত্তু দেৱতॆগল়ন্নু অনুসৰিসুৱ নৰ-পক্ষি-পশু সংঘগল়ॊংদিগॆ মহা কদনৱন্নু নডॆসুত্তেনॆ.
আজ্ঞাপ্যতাং হযঃ কেশী প্ৰলংবো ধেনুকস্তথা অৰিষ্টো ৱৃষভশ্চৈৱ পূতনা কালিযস্তথা ।। ২-৫৬-২৬
অটধ্ৱং পৃথিৱীং কৃত্স্নাং যথেষ্টং কামৰূপিণঃ প্ৰহৰধ্ৱং চ সৰ্ৱেষু যেঽস্মাকং পক্ষদূষকাঃ ।। ২-৫৬-২৭
অশ্ৱৰূপধাৰী কেশী, প্ৰলংব, ধেনুক, ৱৃষভৰূপধাৰী অৰিষ্ট, পূতনা, কালিয ইৱৰিগॆ আজ্ঞাপিসি. কাপৰূপিগল়াদ অৱৰু যথেচ্ছৱাগি ভূমিযন্নॆল্লা সুত্তাডি নন্ন পক্ষৱন্নু দূষিসুৱৱৰॆল্লৰন্নূ প্ৰহৰিসলি.
গৰ্ভস্থানামপি গতিৰ্ৱিজ্ঞেযা চৈৱ দেহিনাম্ ।
নাৰদেন হি গৰ্ভেভ্যো ভযং নঃ সমুদাহৃতম্ ।। ২-৫৬-২৮
গৰ্ভস্থৰাগিৰুৱ প্ৰাণিগল় কুৰিতূ তিল়িদুকॊল়্ল়বেকু. একॆংদৰॆ গৰ্ভদিংদলে ননগॆ ভযৱিদॆযॆংদু নাৰদনু হেল়িদ্দানॆ.
ভৱংতো হি যথাকামং মোদংতাং ৱিগতজ্ৱৰাঃ ।
মাং চ ৱো নাথমাশৃত্য নাস্তি দেৱকৃতং ভযম্ ।। ২-৫৬-২৯
নীৱু নিশ্চিংতৰাগি ইচ্ছানুসাৰ মোদিসি. নানু নিমগॆ নাথনু. নন্নন্নু আশ্ৰযিসিদ নিমগॆ দেৱতॆগল়ু নীডুৱ ভযৱিল্লদিৰলি.
স তু কেলিকিলো ৱিপ্ৰো ভেদশীলশ্চ নাৰদঃ ।
সুশ্লিষ্টানপি লোকেঽস্মিন্ভেদযন্ লভতে ৰতিম্ ।। ২-৫৬-৩০
আ ৱিপ্ৰ নাৰদনাদৰো ভেদৱন্নুংটুমাডুৱ আটৱন্নে আডুত্তানॆ. পৰস্পৰ হॊংদিকॊংডিৰুৱ ঈ লোকদল্লি ভেদৱন্নুংটুমাডুৱুদৰল্লিযে অৱনু আনংদিসুত্তানॆ.
কংডূযমানঃ সততং লোকানটতি চংচলঃ ।
ঘটমানো নৰেংদ্ৰাণাং তংত্ৰৈৰ্ৱৈৰাণি চৈৱ হি ।। ২-৫৬-৩১
অৱনু অতি চংচল স্ৱভাৱদৱনু মত্তু জনৰল্লি সদা সংঘৰ্ষৱন্নুংটুমাডুত্তা তিৰুগুত্তানॆ. নৰেংদ্ৰৰল্লি ৱৈৰৱন্নুংটুমাডুৱুদৰ তংত্ৰদল্লিযে তॊডগিৰুত্তানॆ.”
এৱং স ৱিলপন্নেৱ ৱাঙ্মাত্ৰেণৈৱ কেৱলম্ ।
ৱিৱেশ কংসো ভৱনং দহ্যমানেন চেতসা ।। ২-৫৬-৩২
হীগॆ কেৱল মাতিনল্লিযে প্ৰলাপগৈযুত্তা কংসনু তন্ন ভৱনৱন্নু প্ৰৱেশিসিদনু. আগ অৱন চেতনৱু দহিসুত্তিত্তু.”
সমাপ্তি
ইতি শ্ৰীমহাভাৰতে খিলেষু হৰিৱংশে ৱিষ্ণুপৰ্ৱণি নাৰদাগমনে কংসৱাক্যে ষট্পংচাশত্তমোঽধ্যাযঃ