ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
ఖిలభాగే హరివంశః
హరివంశ పర్వ
అధ్యాయ 38
సార
వైశంపాయన ఉవాచ
భజమానస్య పుత్రోఽథ రథముఖ్యో విదూరథః ।
రాజాధిదేవః శూరస్తు విదూరథసుతోఽభవత్ ।। ౧-౩౮-౧
వైశంపాయనను హేళిదను: “అంధకపుత్ర భజమాననిగె రథముఖ్య విదూరథను పుత్రనాదను. శూర రాజాధిదేవను విదూరథన పుత్రనాదను.
రాజాధిదేవస్య సుతా జజ్ఞిరే వీర్యవత్తరాః ।
దత్తాతిదత్తబలినౌ శోణాశ్వః శ్వేతవాహనః ।। ౧-౩౮-౨
శమీ చ దండశర్మా చ దండశత్రుశ్చ శత్రుజిత్ ।
శ్రవణా చ శ్రవిష్ఠా చ స్వసారౌ సంబభూవతుః ।। ౧-౩౮-౩
రాజాధిదేవనిగె వీర్యవత్తర బలవాన దత్త, అతిదత్త, శోణాశ్వ, శ్వేతవాహన, శమీ, దండశర్మా, దండశత్రు మత్తు శత్రుజిత్ ఎంబ పుత్రరూ శ్రవణా మత్తు శ్రవిష్ఠా ఎంబ పుత్రియరూ జనిసిదరు.
శమీపుత్రః ప్రతిక్షత్రః ప్రతిక్షత్రస్య చాత్మజః ।
స్వయంభోజః స్వయంభోజాద్ధృదీకః సంబభూవ హ ।। ౧-౩౮-౪
శమియ పుత్రను ప్రతిక్షత్ర మత్తు ప్రతిక్షత్రన పుత్రను స్వయంభోజ. స్వయంభోజనింద హృదీకను హుట్టిదను.
తస్య పుత్రా బభూవుర్హి సర్వే భీమపరాక్రమాః ।
కృతవర్మాగ్రజస్తేషాం శతధన్వాథ మధ్యమః ।। ౧-౩౮-౫
హృదీకన ఎల్ల పుత్రరూ భీమపరాక్రమిగళాగిద్దరు. అవరల్లి కృతవర్మను అగ్రజనాగిద్దను మత్తు శతధన్వను మధ్యమనాగిద్దను.
దేవర్షేర్వచనాత్తస్య భిషగ్వైతరణశ్చ యః ।
సుదాంతశ్చ విదాంతశ్చ కామదా కామదంతికా ।। ౧-౩౮-౬
దేవర్షి చ్యవనన వచనదంతె శతధన్వనిగె భిషక్, వైతరణ, సుదాంత, మత్తు విదాంత ఎన్నువ నాల్వరు పుత్రరూ కామదా మత్తు కామదంతికా ఎంబ ఈర్వరు పుత్రియరూ జనిసిదరు.
దేవవాంశ్చాభవత్పుత్రో విద్వాన్కంబలబర్హిషః ।
అసమౌజాస్తథా వీరో నాసమౌజాశ్చ తావుభౌ ।। ౧-౩౮-౭
అంధకపుత్ర కంబలబర్హిషనిగె దేవవాన్ ఎంబ విద్వాన్ పుత్రను జనిసిదను. నంతర వీరరాద అసమౌజ మత్తు నాసమౌజ ఎంబ ఇబ్బరు పుత్రరూ జనిసిదరు.
అజాతపుత్రాయ సుతాన్ప్రదదావసమౌజసే ।
సుదంష్ట్రం చారురూపం చ కృష్ణమిత్యంధకాస్త్రయః ।। ౧-౩౮-౮
అంధకనిగె కుకుర మొదలాద పుత్రరల్లదే సుదంష్ట్ర, చారురూప మత్తు కృష్ణ ఎంబ మూవరు మక్కళిద్దరు. అవరన్ను అవను పుత్రరిల్లద అసమౌజసనిగె కొట్టిద్దను.
ఏతే చాన్యే చ బహవో అంధకాః కథితాస్తవ ।
అంధకానామిమం వంశే ధారయేద్యస్తు నిత్యశః ।। ౧-౩౮-౯
ఆత్మనో విపులం వంశం లభతే నాత్ర సంశయః ।
ఇవర మత్తు ఇన్నూ అనేక అంధక వంశీయర కురితు నినగె హేళిదేనె. అంధకర ఈ వంశవన్ను నిత్యవూ ధారణెమాడువవనిగె విపుల వంశవు దొరెయుత్తదె ఎన్నువుదరల్లి సంశయవిల్ల.
గాంధారీ చైవ మాద్రీ చ క్రోష్టభార్యే బభూవతుః ।। ౧-౩౮-౧౦
గాంధారీ జనయామాస అనమిత్రం మహాబలమ్ ।
మాద్రీ యుధాజితం పుత్రం తతో వై దేవమీడుషమ్ ।। ౧-౩౮-౧౧
యదుపుత్ర క్రోష్టువిగె గాందారీ మత్తు మాద్రీ ఎంబ ఈర్వరు పత్నియరిద్దరు. గాంధారియు మహాబల అనమిత్రనిగె జన్మవిత్తళు. మాద్రియు యుధాజిత మత్తు దేవమీడుషరిగె జన్మవిత్తళు.
అనమిత్రమమిత్రాణాం జేతారమపరాజితమ్ ।
అనమిత్రసుతౌ నిఘ్నో నిఘ్నతో ద్వౌ బభూవతుః ।। ౧-౩౮-౧౨
ప్రసేనశ్చాథ సత్రాజిచ్ఛత్రుసేనాజితావుభౌ ।
ప్రసేనో ద్వారవత్యాం తు నివసంత్యాం మహామణిమ్ ।। ౧-౩౮-౧౩
దివ్యం స్యమంతకం నామ సముద్రాదుపలబ్ధవాన్ ।
తస్య సత్రాజితః సూర్యః సఖా ప్రాణసమోఽభవత్ ।। ౧-౩౮-౧౪
అనమిత్రను అమిత్రరన్ను గెల్లువ అపరాజితనగిద్దను. నిఘ్నను అనమిత్రన సుతను. నిఘ్ననిగె ప్రసేన మత్తు సత్రాజితరెంబ ఇబ్బరు పుత్రరాదరు. అవరిబ్బరూ శత్రుసేనెగళన్ను గెల్లువవరాగిద్దరు. ద్వారవతియల్లి వాసిసువ సమయదల్లి ప్రసేనను సముద్రదింద స్యమంతకవెంబ దివ్య మహామణియన్ను పడెదిద్దను. సూర్యను సత్రాజితన ప్రాణసమ సఖనాగిద్దను.
స కదాచిన్నిశాపాయే రథేన రథినాం వరః ।
అబ్ధికూలముపస్ప్రష్టుముపస్థాతుం యయౌ రవిమ్ ।। ౧-౩౮-౧౫
ఒమ్మె రథిగళల్లి శ్రేష్ఠ సత్రాజితువు సాయంకాల రవిగె అర్ఘ్యవన్ను నీడలు రథదల్లి కుళితు సముద్రతటక్కె హోగిద్దను.
తస్యోపతిష్ఠతః సూర్యం వివస్వానగ్రతః స్థితః ।
అస్పష్టమూర్తిర్భగవాంస్తేజోమండలవాన్ప్రభుః ।। ౧-౩౮-౧౬
అథ రాజా వివస్వంతమువాచ స్థితమగ్రతః ।
యథైవం వ్యోమ్ని పశ్యామి సదా త్వాం జ్యోతిషాంపతే ।। ౧-౩౮-౧౭
తేజోమండలినం దేవం తథైవ పురతః స్థితమ్ ।
కో విశేషోఽస్తి మే త్వత్తః సఖ్యేనోపగతస్య వై ।। ౧-౩౮-౧౮
ఆగ అవన ముందె వివస్వాన్ సూర్యను బందు నింతను. సర్వశక్తిసంపన్న భగవాన్ ప్రభువు తన్న తేజోమండలదల్లి విరాజమాననాగిద్దను. ఆదుదరింద అవన ఆకారవు స్పష్టవాగి కాణుత్తిరలిల్ల. తన్న ముందె నింతిద్ద వివస్వంతనన్ను ఉద్దేశిసి రాజను హేళిదను: “ జ్యోతిషాంపతే! సదా నాను ఆకాశదల్లి తేజోమండలదల్లిరువ నిన్నన్ను హేగె నోడుత్తేనో హాగె దేవ నిన్నన్ను నన్న ఎదిరు నింతిరువుదన్ను నోడుత్తిద్దేనె. సఖనంతె నన్న బళిబందిరువుదర విశేషతె ఏనిరబహుదు?”
ఏతచ్ఛ్రుత్వా తు భగవాన్మణిరత్నం స్యమంతకమ్ ।
స్వకంఠాదవముచ్యైవ ఏకాంతే న్యస్తవాన్విభుః ।
తతో విగ్రహవంతం తం దదర్శ నృపతిస్తదా ।। ౧-౩౮-౧౯
ప్రీతిమానథ తం దృష్ట్వా ముహూర్తం కృతవాన్కథామ్ ।। ౧-౩౮-౨౦
ఇదన్ను కేళిదొడనెయే విభు భగవంతను స్యమంతన మణిరత్నవన్ను తన్న కంఠదింద తెగెదు ఏకాంతదల్లిరిసిదను. ఆగ విగ్రహవంత సూర్యనన్ను నృపతియు నోడిదను. అవనన్ను నోడి ప్రీతియింద ముహూర్తకాల అవనొడనె మాతనాడిదను.
తమపి ప్రస్థితం భూయో వివస్వంతం స సత్రజిత్ ।
లోకానుద్భాసయస్యేతాన్యేన త్వం సతతం ప్రభో ।
తదేతన్మణిరత్నం మే భగవందాతుమర్హసి ।। ౧-౩౮-౨౧
అనంతర వివస్వంతను హొరడలు సత్రజితువు అవనిగె హేళిదను: “ప్రభో! భగవన్! యావుదరింద నీను సదా ఈ లోకగళన్ను బెళగిసుత్తీయో ఆ మణిరత్నవన్ను ననగె కొడబేకు.”
తతః స్యమంతకమణిం దత్తవాంస్తస్య భాస్కరః ।
స తమాబధ్య నగరీం ప్రవివేశ మహీపతిః ।। ౧-౩౮-౨౨
ఆగ భాస్కరను స్యమంతక మణియన్ను అవనిగె కొట్టను. మహీపతియు అదన్ను కట్టికొండు నగరవన్ను ప్రవేశిసిదను.
తం జనాః పర్యధావంత సూర్యోఽయం గచ్ఛతీతి హ ।
పురీం విస్మాపయిత్వా చ రాజా త్వంతఃపురం యయౌ ।। ౧-౩౮-౨౩
ఆగ జనరు ఇగో సూర్యను హోగుత్తిద్దానె ఎందు అవన హిందె ఓడతొదగిదరు. హీగె పురియన్ను విస్మయక్కీడుమాడుత్తా రాజను అంతఃపురక్కె హోదను.
తత్ప్రసేనజితం దివ్యం మణిరత్నం స్యమంతకమ్ ।
దదౌ భ్రాత్రే నరపతిః ప్రేమ్ణా సత్రాజిదుత్తమమ్ ।। ౧-౩౮-౨౪
అల్లి నరపతి సత్రాజితను ఆ ఉత్తమ దివ్య మణిరత్న స్యమంతకవన్ను ప్రీతియింద తన్న తమ్మ ప్రజేసజితువిగె కొట్టను.
స మణిః స్యందతే రుక్మం వృష్ణ్యంధకనివేశనే ।
కాలవర్షీ చ పర్జన్యో న చ వ్యాధిభయం హ్యభూత్ ।। ౧-౩౮-౨౫
ఆ మణియు వృశ్ఃణి-అంధకర భవనగళల్లి చిన్నవన్ను సురిసుత్తిత్తు. కాలక్కె తక్కంతె మళెయాగుత్తిత్తు మత్తు వ్యాధిగళ భయవిరలిల్ల.
లిప్సాం చక్రే ప్రసేనాత్తు మణిరత్నే స్యమంతకే ।
గోవిందో న చ తల్లేభే శక్తోఽపి న జహార సః ।। ౧-౩౮-౨౬
గోవిందను ఆ మణిరత్న స్యమంతకవన్ను బయసిదను. ఆదరె ప్రసేననను అదన్ను అవనిగె కొడలిల్ల. శక్తనాగిద్దరూ కృష్ణను బలపూర్వకవాగి అదన్ను కసిదుకొళ్ళలిల్ల.
కదాచిన్మృగయాం యాతః ప్రసేనస్తేన భూషితః ।
స్యమంతకకృతే సింహాద్వధం ప్రాప వనేచరాత్ ।। ౧-౩౮-౨౭
ఒమ్మె మణియింద భూషితనాగి బేటెయాడలు హోగిద్ద ప్రసేననన్ను ఆ మణియ కారణదింద వనదల్లి సంచరిసుత్తిద్ద సింహదిందాగి మరణవన్నప్పిదను.
అథ సింహం ప్రధావంతమృక్షరాజో మహాబలః ।
నిహత్య మణిరత్నం తదాదాయ బిలమావిశత్ ।। ౧-౩౮-౨౮
ఆగ ఓడుత్తిద్ద సింహవన్ను కొందు మహాబల ఋక్షరాజను మణిరత్నవన్ను పడెదుకొండు గుహెయన్ను ప్రవేశిసిదను.
తతో వృష్ణ్యంధకాః కృష్ణం ప్రసేనవధకారణాత్ ।
ప్రార్థనాం తాం మణేర్బుద్ధ్వా సర్వ ఏవ శశంకిరే ।। ౧-౩౮- ౨౯
ఆగ వృష్ణి-అంధకరు ఎల్లరూ ఆ మణియన్ను కేళిద్ద కృష్ణనే ప్రసేనన వధెగె కారణనెందు శంకిసిదరు.
స శంక్యమానో ధర్మాత్మా నకారీ తస్య కర్మణః ।
ఆహరిష్యే మణిమితి ప్రతిజ్ఞాయ వనం యయౌ ।। ౧-౩౮-౩౦
హాగె శంకెగొళగాద ధర్మాత్మ కృష్ణను ఆ కెలసవన్ను తాను మాడిరదే ఇద్దరూ మణియన్ను తరుత్తేనె ఎందు ప్రతిజ్ఞెమాడి వనక్కె హోదను.
యత్ర ప్రసేనో మృగయామాచరత్తత్ర చాప్యథ ।
ప్రసేనస్య పదం గృహ్య పురుషైరాప్తకారిభిః ।। ౧-౩౮-౩౧
ఆప్త జనర ముఖాంతర ప్రసేనను బేటెయాడుత్తిద్ద స్థళవన్ను తిళిదుకొండు అల్లి అవన హెజ్జెయ గురుతుగళన్ను కండను.
ఋక్షవంతం గిరివరం వింధ్యం చ గిరిముత్తమమ్।
ఆన్వేషయన్పరిశ్రాంతః స దదర్శ మహామనాః ।। ౧-౩౮-౩౨
పదచిహ్నెగళన్ను అనుసరిసి హుడుకుత్తా నడెదు బళలిద్ద అ మహామనస్వీ కృష్ణను ఉత్తమ గిరి ఋక్షవంత వింధ్య గిరియన్ను నోడిదను.
సాశ్వం హతం ప్రసేనం వై నావిందచ్చేచ్ఛితం మణిమ్।
అథ సింహః ప్రసేనస్య శరీరస్యావిదూరతః ।। ౧-౩౮-౩౩
ఋక్షేణ నిహతో దృష్టః పాదైరృక్షశ్చ సూచితః ।
పాదైరన్వేషయామాస గుహామృక్షస్య మాధవః ।। ౧-౩౮-౩౪
అల్లి అవను అశ్వదొందిగె హతనాగిద్ద ప్రసేననన్ను కండను. ఆదరె అవనిగె యావుదరల్లి ఇచ్ఛెయిత్తో ఆ మణియు అల్లి దొరకలిల్ల. ప్రసేనన శరీరద అనతిదూరదల్లియే సింహవొందు కరడియింద హతగొండిరువన్ను నోడిదను. పాదద చిహ్నెగళింద సింహవన్ను కొందిరువుదు కరడియెందు తిళిదుకొండను. ఆ పాదచిహ్నెగళన్నే అనుసరిసి మాధవను కరడియ గుహెయన్ను ప్రవేశిసిదను.
మహత్యృక్షబిలే వాణీం శుశ్రావ ప్రమదేరితామ్ ।
ధాత్ర్యా కుమారమాదాయ సుతం జాంబవతో నృప ।
క్రీడాపయంత్యా మణినా మా రోదీరిత్యథేరితామ్ ।। ౧-౩౮-౩౫
కరడియ ఆ మహాగుహెయొళగినింద ఓర్వ స్త్రీయ ధ్వనియన్ను కేళిదను. నృప! ధాత్రియోర్వళు జాంబవంతన కుమార సుతనన్ను మణియొందిగె ఆడిసుత్తా అళబేడ ఎందు హేళుత్తిద్దళు.
ధాత్ర్యువాచ
సింహః ప్రసేనమవధీత్సింహో జాంబవతా హతః ।
సుకుమారక మా రోదీస్తవ హ్యేష స్యమంతకః ।। ౧-౩౮-౩౬
ధాత్రియు హేళిదళు: “ప్రసేననన్ను సింహవు కొందితు. సింహవన్ను జాంబవంతను కొందను. సుకుమార! అళబేడ. ఇగో. ఇదు స్యమంతక.
సువ్యక్తీకృతశబ్దస్తు తూష్ణీం బిలమథావిశత్ ।
ప్రావిశ్య చాపి భగవాంస్తమృక్షబిలమంజసా ।। ౧- ౩౮-౩౭
స్థాపయిత్వా బిలద్వారి యదూన్ లాంగలినా సహ ।
శాంఙ్రధన్వా బిలస్థం తు జాంబవంతం దదర్శ హ ।। ౧-౩౮-౩౮
ధాత్రియ శబ్ధవన్ను స్పష్టవాగి కేళి గుహెయ ద్వారదల్లి లాంగలి బలరామనొందిగె యదుగళన్ను నిల్లిసి శబ్ధమాడదే కరడియ ఆ గుహెయన్ను ప్రవేశిసిదను. ప్రవేశిసి భగవంత శాంఙ్రధన్వియు బిలదల్లిద్ద జాంబవంతనన్ను నోడిదను.
యుయుధే వాసుదేవస్తు బిలే జాంబవతా సహ ।
బాహుభ్యామేవ గోవిందో దివసానేకవింశతిం ।। ౧-౩౮-౩౯
వాసుదేవ గోవిందనాదరో బిలదల్లి జాంబవంతనొందిగె ఇప్పత్తొందు దినగళ పర్యంత బాహుగళిందలే యుద్ధమాడిదను.
ప్రవిష్టే తు బిలం కృష్ణే బలదేవపురఃసరాః ।
పురీం ద్వారవతీమేత్య హతం కృష్ణం న్యవేదయన్ ।। ౧-౩౮-౪౦
కృష్ణను బిలవన్ను ప్రవేశిసి బహళ దినగళు హొరబరదే ఇద్దుదన్ను నోడి బలదేవ మొదలాదవరు ద్వారవతీ పురిగె హిందిరుగి కృష్ణను హతనాదనెందు నివేదిసిదరు.
వాసుదేవస్తు నిర్జిత్య జాంబవంతం మహాబలమ్ ।
భేజే జాంబవతీం కన్యామృక్షరాజస్య సంమతామ్ ।
మణిం స్యమంతకం చైవ జగ్రాహాత్మవిశుద్ధయే।। ౧-౩౮-౪౧
వాసుదేవనాదరో మహాబల జాంబవంతనన్ను సోలిసి ఋక్షరాజన ప్రియ కన్యె జాంబవతియన్ను మదువెయాగి తన్న ఆత్మశుద్ధియన్ను తోరిసలు స్యమంతక మణియన్నూ పడెదుకొండను.
అనునీయర్క్షరాజానం నిర్యయౌ చ తదా బిలాత్ ।
ద్వారకామగమత్కృష్ణః శ్రియా పరమయా యుతః ।। ౧-౩౮-౪౨
ఋక్షరాజనన్ను అనునయదింద సంతవిసి ఆ గుహెయింద హొరబందు పరమ శ్రీయింద కృష్ణను ద్వారకెగె ఆగమిసిదను.
ఏవం స మణిమాహృత్య విశోద్ధ్యాత్మనమచ్యుతః ।
దదౌ సత్రాజితే తం వై సర్వసాత్త్వతసంసది ।। ౧-౩౮-౪౩
హీగె అచ్యుతను ఆ మణియన్ను తందు తన్న విశుద్ధాత్మతెయన్ను ప్రమాణీకరిసి సర్వ సాత్త్వతర సంసదియల్లి అదన్ను సత్రాజితనిగె ఒప్పిసిదను.
ఏవం మిథ్యాభిశప్తేన కృష్ణేనామిత్రఘాతినా ।
ఆత్మా విశోధితః పాపాద్వినిర్జిత్య స్యమంతకమ్ ।। ౧-౩౮-౪౪
హీగె మిత్యాపవాదదింద స్యమంతక మణియన్ను గెద్దు పాపదింద విముక్తనాగి తన్న ఆత్మశుద్ధియన్ను తోరిసికొట్టను.
సత్రాజితో దశ త్వాసన్భార్యాస్తాసాం శతం సుతాః ।
ఖ్యాతిమంతస్త్రయస్తేషాం భంగకారస్తు పూర్వజః ।। ౧-౩౮-౪౫
వీరో వాతపతిశ్చైవ ఉపస్వావాంశ్చ తే త్రయః ।
కుమార్యశ్చాపి తిస్రో వై దిక్షు ఖ్యాతా నరాధిప ।। ౧-౩౮-౪౬
సత్యభామోత్తమా స్త్రీణాం వ్రతినీ చ దృఢవ్రతా ।
తథా ప్రస్వాపినీ చైవ భార్యాం కృష్ణాయ తాం దదౌ ।। ౧-౩౮-౪౭
సత్రాజితనిగె హత్తు భార్యెయరిద్దరు. అవరల్లి అవనిగె నూరు మక్కళాదరు. అవరెల్లరూ ఖ్యాతివంతరాగిద్దరు. అవరల్లి భంగకారను హిరియవను. వీర వాతపతియు ఎరడనెయవను. ఉపస్వావానను మూరనెయవను. నరాధిప! అవనిగె దిక్కుగళల్లి ఖాతరాగిద్ద మూవరు కుమారియరూ ఇద్దరు. స్త్రీయరల్లి ఉత్తమె సత్యభామా, దృఢవ్రతా వ్రతినీ మత్తు ప్రస్వాపినీ. సత్యభామెయన్ను అవను కృష్ణనిగె పత్నియన్నాగి కొట్టను.
సమాక్షో భంగకారిస్తు నారేయశ్చ నరోత్తమౌ ।
జజ్ఞాతే గుణసంపన్నౌ విశ్రుతౌ రూపసంపదా ।। ౧-౩౮-౪౮
భంగకారిగె సమాక్ష మత్తు నారేయరెంబ నరోత్తమరాదరు. ఇవరిబ్బరూ గుణసంపన్నరూ తమ్మ రూపసంపత్తినింద విశ్రుతరాగిద్దరు.
మాద్రీపుత్రస్య జజ్ఞేఽథ పృశ్నిః పుత్రో యుధాజితః ।
జజ్ఞాతే తనయౌ పృశ్నేః శ్వఫల్కశ్చిత్రకస్తథా ।। ౧-౩౮-౪౯
క్రోష్టువిన కిరియ రాణి మాద్రీపుత్ర యుధాజితువిగె పృశ్నియు పుత్రనాదను. పృశ్నిగె శఫల్క మత్తు చిత్రకరెంబ ఇబ్బరు తనయరాదరు.
శ్వఫల్కః కాశిరాజస్య సుతాం భార్యామవిందత ।
గాందినీం నామ తస్యాశ్చ సదా గాః ప్రదదౌ పితా ।। ౧-౩౮-౫౦
శఫల్కను కాశిరాజన సుతెయన్ను వివాహవాదను. గాందినీ ఎంబ హెసరిన అవళ తందెయు నిత్యవూ అవళింద గోదానవన్ను మాడిసుత్తిద్దను.
తస్యాం జజ్ఞే మహాబాహుః శ్రుతవానితి విశ్రుతః ।
అక్రూరోఽథ మహాభాగో యజ్వా విపులదక్షిణః ।। ౧-౩౮-౫౧
అవళల్లి మహాబాహు అక్రూరను జనిసిదను. అవను శ్రుతవాననెందు విశ్రుతనాగిద్దను. ఆ మహాభాగను విపులదక్షిణాయుక్త యజ్ఞగళన్ను నడెసిద్దను.
ఉపాసంగస్తథా మద్గుర్మృదురశ్చారిమేజయః ।
గిరిక్షిపస్తథోపేక్షః శత్రుహా చారిమర్దనః ।। ౧-౩౮-౫౨
ధర్మధృగ్యతిధర్మా చ గృధ్రభోజోఽంధకస్తథా ।
సుబాహుః ప్రతిబాహుశ్చ సుందరీ చ వరాంగనా ।। ౧-౩౮-౫౩
అక్రూరనూ అల్లదే గాందినిగె బేరె పుత్రరిద్దరు: ఉపాసంగ, మద్గు, మృదుర్, అరిమేజయ, గిరిక్షిప, ఉపేక్ష, శత్రుఘ్న, అరిమర్దన, ధర్మధృగ్, యతిధర్మ, గృధ్రబోజ, అంధక, సుబాహు, మత్తు ప్రతిబాహు. అవళిగె సుందరి వరాంగనె ఎంబ కన్యెయూ ఇద్దళు.
విశ్రుతా సాంబమహిషీ కన్యా చాస్య వసుంధరా ।
రూపయౌవనసంపన్నా సర్వసత్త్వమనోహరా ।। ౧-౩౮-౫౪
రూపయౌవనసంపన్నళాద మత్తు సర్వసత్త్వమనోహరళాద ఈ సాంబమహిషీ కన్యెయు వసుంధరా ఎందు విశ్రుతళాదళు.
అక్రూరేణోగ్రసేన్యాం తు సుతౌ ద్వౌ కురునందన।
సుదేవశ్చోపదేవశ్చ జజ్ఞాతే దేవవర్చసౌ ।। ౧-౩౮-౫౫
కురునందన! అక్రూరనిగె ఉగ్రసేనియల్లి ఈర్వరు దేవవర్చస సుతరు జనిసిదరు: సుదేవ మత్తు ఉపదేవ.
చిత్రకస్యాభవన్పుత్రాః పృథుర్విపృథురేవ చ।
అశ్వగ్రీవోఽశ్వబాహుశ్చ సుపార్శ్వకగవేషణౌ ।। ౧-౩౮-౫౬
అరిష్టనేమేరశ్వశ్చ సుధర్మా ధర్మభృత్తథా।
సుబాహుర్బహుబాహుశ్చ శ్రవిష్ఠాశ్రవణే స్త్రియౌ ।। ౧-౩౮-౫౭
చిత్రకన శ్రవణా మత్తు శ్రవిష్ఠా ఎంబ ఇబ్బరు పత్నియరల్లి పృథు, విపృథు, అశ్వగ్రీవ, అశ్వబాహు, సుపార్శ్వక, గవేషణ, అరిష్టనేమి, అశ్వ, సుధర్మా, ధర్మభృత్, సుబాహు మత్తు బహుబాహు ఎంబ హెసరిన పుత్రరు జనిసిదరు.
ఇమాం మిథ్యాభిశస్తిం యః కృష్ణస్య సముదాహృతామ్ ।
వేద మిథ్యాభిశాపాస్తం న స్పృశంతి కదాచన ।। ౧-౩౮- ౫౮
కృష్ణన ఈ మిథ్యాపవాదద కథెయన్ను ఓదువవరిగె మిథ్యాపవాదద దోషవు ఎందూ ముట్టువుదిల్ల.”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీమహాభారతే ఖిలేషు హరివంశే హరివంశపర్వణ్యష్టత్రింశోఽధ్యాయః