પ્રવેશ
।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।
શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત
શ્રી મહાભારત
ખિલભાગે હરિવંશઃ
હરિવંશ પર્વ
અધ્યાય 22
સાર
શુચિવાકનુ સ્વતંત્ર મત્તુ ઇતર ऎરડુ પક્ષિગળિગॆ શાપવન્નિત્તુદુ મત્તુ સુમનનુ પક્ષિગળિગॆ અનુગ્રહપૂર્વક શાપવિમુક્તિયન્નુ સૂચિસિદુદુ (1-11).
માર્કંડેય ઉવાચ।
તતસ્તં ચક્રવાકૌ દ્વાવૂચતુઃ સહચારિણૌ ।
આવાં તે સચિવૌ સ્યાવસ્તવ પ્રિયહિતૈષિણૌ ।। ૧-૨૨-૧
માર્કંડેયનુ હેળિદનુ: “આગ જॊતॆયલ્લિ સંચરિસુત્તિદ્દ ऎરડુ ચક્રવાકગળુ અવનિગॆ હેળિદવુ: “નાવુ નિન્ન પ્રિય મત્તુ હિતૈષી સચિવરાગુવॆવુ!”
તથેત્યુક્ત્વા ચ તસ્યાસીત્તદા યોગાત્મિકા મતિઃ ।
એવં તે સમયં ચક્રુઃ શુચિવાક્તમુવાચ હ ।। ૧-૨૨-૨
હાગॆયે આગલॆંદુ હેળિ અવનુ યોગધર્મદ કુરિતુ વિચારિસતॊડગિદનુ. હીગॆ અવરુ પરસ્પરરલ્લિ ऒપ્પંદવન્નુ માડિકॊળ્ળલુ શુચિવાકનુ હેળિદનુ:
યસ્માત્કામપ્રધાનસ્ત્વં યોગધર્મમપાસ્ય વૈ ।
એવં વરં પ્રાર્થયસે તસ્માદ્વાક્યં નિબોધ મે ।। ૧-૨૨-૩
કામપ્રધાનવાદ ઇદક્કॆ નીનુ યોગધર્મવન્નુ ઉપયોગિસિ ઈ વરવન્નુ કેળિકॊળ્ળુત્તિદ્દીયॆ. આદુદરિંદ નન્ન ઈ માતન્નુ કેળુ.
રાજા ત્વં ભવિતા તાત કાંપિલ્યે નાત્ર સંશયઃ ।
ભવિષ્યતઃ સખાયૌ ચ દ્વાવિમૌ સચિવૌ તવ ।। ૧-૨૨-૪
“અય્યા! નીનુ કાંપિલ્ય નગરદ રાજનાગુવॆ. ઈ ઇબ્બરુ સખરૂ નિન્ન સચિવરાગુત્તારॆ. ઇદરલ્લિ સંશયવિલ્લ.”
શપ્ત્વા ચાનભિભાષ્યાંસ્તાંચત્વારશ્ચક્રુરંડજાઃ ।
તાંસ્ત્રીનભીપ્સતો રાજ્યં વ્યભિચારપ્રદર્શિતાન્ ।। ૧-૨૨-૫
રાજ્યવન્નુ બયસિ તમ્મ વ્યભિચારવન્નુ પ્રદર્શિસિદ આ મૂરુ પક્ષિગળન્નૂ શપિસિ ઉળિદ નાલ્કુ પક્ષિગળુ અવુગળॊંદિગॆ માતનાડુવુદન્નૂ નિલ્લિસિદવુ.
શપ્તાઃ ખગાસ્ત્રયસ્તે તુ યોગભ્રષ્ટા વિચેતસઃ ।
તાનયાચંત ચતુરસ્ત્રયસ્તે સહચારિણઃ ।। ૧-૨૨-૬
શપિતરાદ આ મૂરુ પક્ષિગળાદરો યોગભ્રષ્ઠરાગિ વિચેતસગॊંડવુ. આ મૂરુ પક્ષિગળૂ સહચારિગળાદ નાલ્કુ પક્ષિગળન્નુ બેડિકॊંડવુ.
તેષાં પ્રસાદં તે ચક્રુરથૈતાન્સુમનાબ્રવીત્ ।
સર્વેષામેવ વચનાત્પ્રસાદાનુગતં વચઃ ।। ૧-૨૨-૭
અવરમેલॆ પ્રસન્નરાગિ ऎલ્લર સમ્મતિયંતॆ સુમનનુ ઈ અનુગ્રહપૂર્વક માતન્નુ આડિદનુ:
અંતવાન્ભવિતા શાપો યુષ્માકં નાત્ર સંશયઃ ।
ઇતશ્ચ્યુતાશ્ચ માનુષ્યં પ્રાપ્ય યોગમવાપ્સ્યથ ।। ૧-૨૨-૮
“નિમ્મ ઈ શાપવુ બેગને અંત્યવાગુત્તદॆ ऎન્નુવુદરલ્લિ સંશયવિલ્લ. ઇલ્લિંદ યોગભ્રષ્ઠરાગિ મનુષ્યયોનિયન્નુ પડॆદુ નંતર યોગજ્ઞાનવન્નુ પડॆદુકॊળ્ળુવિરિ.
સર્વસત્ત્વરુતજ્ઞશ્ચ સ્વતંત્રોઽયં ભવિષ્યતિ ।
પિતૃપ્રસાદો હ્યસ્માભિરસ્ય પ્રાપ્તઃ કૃતેન વૈ ।। ૧-૨૨-૯
ગાં પ્રોક્ષયિત્વા ધર્મેણ પિતૄભ્ય ઉપકલ્પ્યતામ્ ।
અસ્માકં જ્ઞાનસંયોગઃ સર્વેષાં યોગસાધનઃ ।। ૧-૨૨-૧૦
ઈ સ્વતંત્રનુ સર્વજીવિગળ ભાષॆયન્નુ અર્થમાડિકॊળ્ળુવવનાગુત્તાનॆ. પૂર્વજન્મદલ્લિ નાવુ ઇવન માતિનંતॆ માડિદુદક્કાગિ નમગॆ પિતૃગળ કૃપॆયુ દॊરકિત્તુ. ઇવનુ “ગોવિગॆ પ્રોક્ષણॆ માડિ પિતૃગળિગॆ અર્પિસોણ” ऎંદુ હેળિદ્દનુ. અદરંતॆ માડિદ્દુદક્કાગિયે નમગॆ ऎલ્લરિગૂ યોગસાધક જ્ઞાનવુ પ્રાપ્તવાગિદॆ.
ઇમં ચ વાક્યસંદર્ભશ્લોકમેકમુદાહૃતમ્ ।
પુરુષાંતરિતં શ્રુત્વા તતો યોગમવાપ્સ્યથ ।। ૧-૨૨-૧૧
આ મનુષ્યજન્મદલ્લિ નિનગॆ મુંદॆ હેળુવ શ્લોકવન્નુ સંદર્ભરૂપદલ્લિ યારાદરૂ પુરુષનુ હેળિદરॆ આગ નિનગॆ મોક્ષવન્નીયુવ ઈ યોગધર્મવુ પુનઃ પ્રાપ્તવાગુત્તદॆ.””
સમાપ્તિ
ઇતિ શ્રીમહાભારતે ખિલેષુ હરિવંશે હરિવંશપર્વણિ પિતૃવાક્યે દ્વાવિંશોઽધ્યાયઃ