ปฺรวเศ
ฯฯ โอํ โอํ นมโ นารายณายฯฯ ศฺรี วเทวฺยาสาย นมห์ ฯฯ
ศฺรี กฺฤษฺณทฺวไปายน วเทวฺยาส วิรจิต
ศฺรี มหาภารต
ขิลภาคเ หริวํศห์
หริวํศ ปรฺว
อธฺยาย 6
สาร
ปฺฤถุรุวาจ
เอกสฺยารฺถาย ยโ หนฺยาทาตฺมนโ วา ปรสฺย วา ฯ
พหูนฺวไ ปฺราณินโ ลโกเ ภวเตฺตสฺยเห ปาตกมฺ ฯฯ ๑-๖-๑
ปฺฤถุวุ หเฬิทนุ: “ตนฺนวร อถวา อิตรร ยาวุทเ โอรฺว วฺยกฺติคาคิ อนเก ปฺราณิคฬนฺนุ วธิสุวุทุ อี ลโกทลฺลิ ปาตกวเะนิสิกโะฬฺฬุตฺตทเะ.
สุขมเธํติ พหวโ ยสฺมิํสฺตุ นิหตเ'ศุภเ ฯ
ตสฺมินฺนาสฺติ หตเ ภทฺรเ ปาตกํ จโปปาตกมฺ ฯฯ ๑-๖-๒
ภทฺรเ! อนเก ปฺราณิคฬิคเะ สุขวนฺนีฑลุ โอรฺว อศุภนนฺนุ สํหริสิทรเะ อา กโะลเะยุ ปาตก อถวา อุปปาตกวเะํทุ เอะนิสิกโะฬฺฬุวุทิลฺล.
เอกสฺมินฺยตฺร นิธนํ ปฺราปิตเ ทุษฺฏการิณิ ฯ
พหูนาํ ภวติ กฺษเมํ ตตฺร ปุณฺยปฺรทโ วธห์ ฯฯ ๑-๖-๓
ทุษฺฏการิณิ โอรฺวนนฺนุ กโะลฺลุวุทริํท อนเกริคเะ กฺษเมวโะทคิทรเะ อา วธเะยุ ปุณฺยปฺรทวเ อาคุตฺตทเะ.
สโ'หํ ปฺรชานิมิตฺตํ ตฺวาํ หนิษฺยามิ วสุํธรเ ฯ
ยทิ มเ วจนาํ นาทฺย กริษฺยสิ ชคทฺธิตมฺ ฯฯ ๑-๖-๔
วสุํธรเ! อิํทุ นีนุ ชคตฺติน หิตกฺกาคิ นานุ หเฬิทุทนฺนุ มาฑทเ อิทฺทรเะ, ปฺรชเะคฬ นิมิตฺต นานุ นินฺนนฺนุ สํหริสุตฺตเนเะ.
ตฺวาํ นิหตฺยาทฺย พาณเน มจฺฉาสนปรางฺมุขีมฺ ฯ
อาตฺมานํ ปฺรถยิตฺวาหํ ปฺรชา ธารยิตา จิรมฺ ฯฯ ๑-๖-๕
นนฺน ศาสนทิํท โอฑิหโคุตฺติรุว นินฺนนฺนุ อิํทุ พาณทิํท สํหริสิ, นนฺนนฺนุ นานเ หรฑิกโะํฑุ จิรกาลทวรเะคเะ ปฺรชเะคฬนฺนุ ธริสุตฺตเนเะ.
สา ตฺวํ ศาสนมาสฺถาย มม ธรฺมภฺฤตาํ วรเ ฯ
สํชีวย ปฺรชาห์ สรฺวาห์ สมรฺถา หฺยสิ ธารณเ ฯ ๑-๖-๖
ธรฺมภฺฤตรลฺลิ ศฺรเษฺฐฬเ! นนฺน ศาสนวนฺนนุสริสิ ปฺรชเะคฬเะลฺลรนฺนู ชีวํตวิฑุ. อวรนฺนุ ปโษิสลุ นีนุ สมรฺถฬาคิทฺทียเะ.
ทุหิตฺฤตฺวํ จ มเ คจฺฉ ตต เอนมหํ ศรมฺ ฯ
นิยจฺฉเยํ ตฺวทฺวธารฺถมุทฺยตํ ฆโรทรฺศนมฺ ฯฯ ๑-๖-๗
นีนุ นนฺน มคฬาคุ. อาค นานุ นินฺนนฺนุ วธิสลุ เอะตฺติ หิฑิทิรุว อี ฆโรทรฺศน ศรวนฺนุ หิํตเะคเะทุกโะฬฺฬุตฺตเนเะ.”
ปฺฤถิวฺยุวาจ
สรฺวมเตทหํ วีร วิธาสฺยามิ น สํศยห์ ฯ
อุปายตห์ สมารพฺธาห์ สรฺวเ สิทฺธฺยํตฺยุปกฺรมาห์ ฯฯ ๑-๖-๘
ปฺฤถฺวิยุ หเฬิทฬุ: “วีร! นานุ อิวเะลฺลวนฺนู มาฑุตฺตเนเะ เอะนฺนุวุทรลฺลิ สํศยวิลฺล. อาทรเะ อุปายทิํท ปฺรารํภิสิท สรฺว การฺยคฬู สิทฺธิคโะฬฺฬุตฺตวเะ.
อุปายํ ปศฺย ยเน ตฺวํ ธารยเถาห์ ปฺรชา อิมาห์ ฯ
วตฺสํ ตุ มม สํปศฺย กฺษรเยํ ยเน วตฺสลา ฯฯ ๑-๖-๙
ปฺรชเะคฬนฺนุ นีนุ ธริสพหุทาท อี อุปายวนฺนุ นโฑุ. นนคโะํทุ กรุวนฺนุ หุฑุกิ ตา. อทร มเลิน วาตฺสลฺยทิํท นานุ หาลนฺนุ นีฑุตฺตเนเะ.
สมาํ จ กุรุ สรฺวตฺร มาํ ตฺวํ ธรฺมภฺฤตาํ วร ฯ
ยถา นิสฺปํทมานํ มเ กฺษีรํ สรฺวตฺร ภาวยเตฺ ฯฯ ๑-๖-๑๐
ธรฺมภฺฤตรลฺลิ ศฺรเษฺฐ! นีนุ นนฺนนฺนุ เอะลฺลกฑเะ สมตฏฺฏาคิ มาฑุ. อิทริํท นนฺน หาลุ เอะลฺลกฑเะ หริยุตฺตทเะ.””
วไศํปายน อุวาจ
ตต อุตฺสารยามาส ศไลาํศตสหสฺรศห์ ฯ
ธนุษฺกโฏฺยา ตทา วไนฺยสฺตเน ศไลา วิวรฺธิตาห์ ฯฯ ๑-๖-๑๑
วไศํปายนนุ หเฬิทนุ: “อาค วไนฺยนุ ตนฺน ธนุษฺกโฏิยิํท นูรารุ สหสฺรารุ ปรฺวตคฬนฺนุ มเลกฺกเะตฺติทนุ. อทริํท ปรฺวตคฬุ วรฺธิสิทวุ.
ปฺฤถุรฺวไนฺยสฺตทา ราชา มหีํ จกฺรเ สมาํ ตตห์ ฯ
มนฺวํตรเษฺวตีตเษุ วิษมาสีทฺวสุํธรา ฯฯ ๑-๖-๑๒
อนํตร วไนฺย ราชา ปฺฤถุวุ ภูมิยนฺนุ สมตฏฺฏนฺนาคิ มาฑิทนุ. หิํทิน มนฺวํตรทลฺลิ วสุํธรเะยุ เอรุ-ปเราคิทฺทฬุ.
สฺวภาวเนาภวนฺ หฺยสฺยาห์ สมานิ วิษมาณิ จ ฯ
จากฺษุษสฺยาํตรเ ปูรฺวมาสีทเวํ ตทา กิล ฯฯ ๑-๖-๑๓
หิํทิน จากฺษุษ มนฺวํตรทลฺลิ ปฺฤถฺวิยุ สฺวภาวตห์ เอรุ-ปเราคิทฺทฬุ.
น หิ ปูรฺววิสรฺคเ วไ วิษมเ ปฺฤถิวีตลเ ฯ
ปฺรวิภาคห์ ปุราณาํ จ คฺรามาณาํ วา ตทาภวตฺ ฯฯ ๑-๖-๑๔
ปูรฺววิสรฺคทลฺลิ ภูมิยุ วิษมวาคิทฺทิทริํท นคร-คฺรามคฬ วิภชนเะยิรลิลฺล.
น สสฺยานิ น คโรกฺษา น กฺฤษิรฺน วณิกฺปถห์ ฯ
นไว สตฺยานฺฤตํ ตตฺร น ลโภโ น จ มตฺสรห์ ฯฯ ๑-๖-๑๕
อา กาลทลฺลิ สสฺยคฬิรลิลฺล, คโรกฺษณเะยิรลิลฺล, กฺฤษิยาคลี วฺยาปารคฬาคลี อิรลิลฺล. อาค สตฺย-สุฬฺฬุคฬิรลิลฺล, ลโภวิรลิลฺล มตฺตุ มตฺสรวิรลิลฺล.
วไวสฺวตเ'ํตรเ จาสฺมินฺ สาํปฺรตํ สมุปสฺถิตเ ฯ
วไนฺยาตฺปฺรภฺฤติ ราชเํทฺร สรฺวสฺยไตสฺย สํภวห์ ฯฯ ๑-๖-๑๖
ราชเํทฺร! อี วไวสฺวต มนฺวํตรทลฺลิยเ วไนฺยนิํท ปฺรารํภวาคิ ภูมิย มเลเะ อี เอะลฺลวุคฬู อุตฺปนฺนวาทวุ.
ยตฺร ยตฺร สมํ ตฺวสฺยา ภูมเราสีติหานฆ ฯ
ตตฺร ตตฺร ปฺรชาห์ สรฺวาห์ สํวาสํ สมรโจยนฺ ฯฯ ๑-๖-๑๗
อนฆ! ภูมิยุ เอะลฺลเะลฺลิ สมตฏฺฏาคุตฺติตฺตโ อลฺลลฺลิ ปฺรชเะคฬเะลฺลรู วาสิสลุ พยสิทรุ.
อาหารห์ ผลมูลานิ ปฺรชานามภวตฺตทา ฯ
กฺฤจฺฉฺรเณ มหตา ยุกฺต อิตฺยเวมนุศุศฺรุม ฯฯ ๑-๖-๑๘
อาค ปฺฤถุวุ มหา กษฺฏทิํท ปฺรชเะคฬิคเะ อาหาร, ผล-มูลคฬนฺนุ โอะทคิสิกโะฏฺฏนเะํทุ กเฬิทฺทเวเะ.
สํกลฺปยิตฺวา วตฺสํ ตุ มนุํ สฺวายํภุวํ ปฺรภุมฺ ฯ
สฺวปาณเา ปุรุษศฺรเษฺฐ ทุทโห ปฺฤถิวีํ ตตห์ ฯ
สสฺยชาตานิ สรฺวาณิ ปฺฤถุรฺวไนฺยห์ ปฺรตาปวานฺ ฯฯ ๑-๖-๑๙
ปุรุษศฺรเษฺฐ! ปฺรตาปวานฺ วไนฺย ปฺฤถุวุ ปฺรภุ สฺวายํภุว มนุวนฺนุ กรุวนฺนาคิ สํกลฺปิสิ, ตนฺนทเ กไคฬิํท คโรูปิณี ปฺฤถฺวิย หาลุ กรเะทนุ. อทริํท สรฺว สสฺยชาติคฬู หุฏฺฏิกโะํฑวุ.
ตเนานฺนเน ปฺรชาสฺตาต วรฺตํตเ'ทฺยาปิ นิตฺยศห์ ฯ
ฤษิภิห์ ศฺรูยตเ จาปิ ปุนรฺทุคฺธา วสุํธรา ฯฯ ๑-๖-๒๐
ตาต! อทเ อนฺนทิํท อีคลู นิตฺยวู ปฺรชเะคฬุ ชีวิสุตฺติทฺทารเะ. ปุนห์ ฤษิคฬู วสุํธรเะย หาลุกรเะทรเะํทุ กเฬิทฺทเวเะ.
วตฺสห์ สโมโ'ภวตฺตเษาํ ทโคฺธา จาํคิรสห์ สุตห์ ฯ
พฺฤหสฺปติรฺมหาตเชาห์ ปาตฺรํ ฉํทาํสิ ภารต ฯ
กฺษีรมาสีทนุปมํ ตปโ พฺรหฺม จ ศาศฺวตมฺ ฯฯ ๑-๖-๒๑
ภารต! สโมนุ กรุวาคิทฺทนุ. อาํคีรสน มค มหาตเชสฺวิ พฺฤหสฺปติยุ อวร ปรวาคิ หาลุกรเะทนุ. ฉํทสฺสุคฬุ ปาตฺรเะยาคิทฺทวุ. กรเะท หาลุ อนุปม ตปสฺสุ มตฺตุ ศาศฺวต พฺรหฺมวาคิตฺตุ.
ปุนรฺทเวคณไห์ สรฺวไห์ ปุรํทรปุรโคมไห์ ฯ
กาํจนํ ปาตฺรมาทาย ทุคฺธเยํ ศฺรูยตเ มหี ฯฯ ๑-๖-๒๒
อนํตร ปุรํทรน นายกตฺวทลฺลิ ทเวคณคฬเะลฺลวู กาํจน ปาตฺรเะยนฺนุ หิฑิทุ ปุนห์ ภูมิย หาลุกรเะทรเะํทุ กเฬิทฺทเวเะ.
วตฺสสฺตุ มฆวานาสีทฺทโคฺธา จ สวิตา ปฺรภุห์ ฯ
กฺษีรมูรฺชสฺกรํ จไว วรฺตํตเ ยเน ทเวตาห์ ฯฯ ๑-๖-๒๓
อาค มฆวานนเ กรุวาคิทฺทนุ. ปฺรภุ สูรฺยนุ หาลุกรเะทนุ. ยาวุทริํท ทเวตเะคฬุ ชีวิสิรุวรโ อา อมฺฤตรูปี หาลนฺนุ กรเะยลายิตุ.
ปิตฺฤภิห์ ศฺรูยตเ จาปิ ปุนรฺทุคฺธา วสุํธรา ฯ
ราชตํ ปาตฺรมาทาย สฺวธามมิตวิกฺรมไห์ ฯฯ ๑-๖-๒๔
ปุนห์ อมิตวิกฺรมิ ปิตฺฤคฬู กูฑ พเะฬฺฬิย ปาตฺรเะยนฺนุ หิฑิทุ วสุํธรเะยิํท สฺวธา รูปิน หาลนฺนุ กรเะทรเะํทุ กเฬิทฺทเวเะ.
ยมโ วไวสฺวรสฺตเษามาสีทฺวตฺสห์ ปฺรตาปวานฺ ฯ
อํตกศฺจาภวทฺทโคฺธา กาลโ ลโกปฺรกาลนห์ ฯฯ ๑-๖-๒๕
ปฺรตาปวานฺ วไวสฺวต ยมนุ อวร กรุวาคิทฺทนุ. ลโกปฺรกาลน กาล อํตกนุ อวริคเะ หาลุกรเะยุววนาคิทฺทนุ.
นาคไศฺจ ศฺรูยตเ ทุคฺธฺทา วตฺสํ กฺฤตฺวา ตุ ตกฺษกมฺ ฯ
อลาพุํ ปาตฺรมาทาย วิษํ กฺษีรํ นรโตฺตม ฯฯ ๑-๖-๒๖
นรโตฺตม! นาคคฬู กูฑ ตกฺษกนนฺนุ กรุวนฺนาคิ มาฑิกโะํฑุ สโรเะกายิยนฺนุ ปาตฺรเะยนฺนาคิสิกโะํฑุ, วิษวเะํพ หาลนฺนุ กรเะทรเะํทุ กเฬิทฺทเวเะ.
ตเษามไราวตโ ทโคฺธา ธฺฤตราษฺฏฺรห์ ปฺรตาปวานฺ ฯ
นาคานาํ ภรตศฺรเษฺฐ สรฺปาณาํ จ มหีปตเ ฯฯ ๑-๖-๒๗
ภรตศฺรเษฺฐ! มหีปตเ! นาคคฬิคเะ หาลุกรเะยุววนุ ไอราวตนาคิทฺทนุ มตฺตุ สรฺปคฬิคเะ ปฺรตาปวานฺ ธฺฤตราษฺฏนุ หาลุกรเะยุววนาคิทฺทนุ.
ตเนไว วรฺตยํตฺยุคฺรา มหากายา วิษโลฺพณาห์ ฯ
ตทาหาราสฺตทาจาราสฺตทฺวีรฺยาสฺตทุปาศฺรยาห์ ฯฯ ๑-๖-๒๘
อี วิษทิํทลเ อา อุคฺร มหากาย วิษโลฺพณ นาคคฬุ วรฺติสุตฺตวเะ. อทริํทลเ ตมคเะ อาหารวนฺนุ โอะทคิสิกโะฬฺฬุตฺตวเะ. อทร วีรฺยวนฺนเ อุปาศฺรยิสิกโะํฑิวเะ.
อสุรไห์ศฺรูยตเ จาปิ ปุนรฺทุคฺธา วสุํธรา ฯ
อายสํ ปาตฺรมาทาย มายาํ ศตฺรุนิพรฺหิณีมฺ ฯฯ ๑-๖-๒๙
ปุนห์ อสุรรู กูฑ กพฺพิณท ปาตฺรเะยนฺนุ ตเะคเะทุกโะํฑุ ศตฺรุคฬนฺนุ นาศคโะฬิสพลฺล มายเะยนฺนุ วสุํธรเะย หาลิน รูปทลฺลิ กรเะทรเะํทุ กเฬิทฺทเวเะ.
วิรโจนสฺตุ ปฺราหฺราทิรฺวตฺสสฺตเษามภูตฺตทา ฯ
ฤตฺวิคฺวิมูรฺทฺธา ทไตฺยานาํ มธุรฺทโคฺธา มหาพลห์ ฯฯ ๑-๖-๓๐
ปฺรหฺราทน มค วิรโจนนุ อวร กรุวาคิทฺทนุ. ทไตฺยร ฤตฺวิช เอะรฑุ ศิรสฺสุคฬิทฺท มหาพล มธุวุ หาลุกรเะยุววนาคิทฺทนุ.
ตยไตเ มายยาทฺยาปิ สรฺวเ มายาวินโ'สุราห์ ฯ
วรฺตยํตฺยมิตปฺรชฺญาสฺตทเษามมิตํ พลมฺ ฯฯ ๑-๖-๓๑
อา มายเะยิํทลเ อีคลู กูฑ อตฺยํต พุทฺธิศาลี สรฺว อสุรรุ มายาวิคฬาคิ วรฺติสุตฺตารเะ. มายเะยเ อวร อมิต พลวาคิทเะ.
ยกฺษไศฺจ ศฺรูยตเ ตาต ปุนรฺทุคฺธา วสุํธรา ฯ
อามปาตฺรเ มหาราช ปุราํตรฺทฺธานมกฺษยมฺ ฯฯ ๑-๖-๓๒
ตาต! มหาราช! ปุนห์ ยกฺษรู กูฑ วสุํธรเะย กาลุกรเะทรเะํทุ กเฬิทฺทเวเะ. อวรุ พเยิสท มณฺณิน ปาตฺรเะยลฺลิ อํตรฺธานวเะํพ อกฺษย วิทฺยเะยนฺนุ หาลนฺนาคิ กรเะทิทฺทรุ.
วตฺสํ วไศฺรวณํ กฺฤตฺวา ยกฺษไห์ ปุณฺยชนไสฺตทา ฯ
ทโคฺธา รชตนาภสฺตุ ปิตา มณิวรสฺย จ ฯฯ ๑-๖-๓๓
ปุณฺยชน ยกฺษรุ วไศฺรวณ กุพเรนนฺนุ กรุวนฺนาคิ มาฑิกโะํฑิทฺทรุ. มณิวรน ตํทเะ รชตนาภนุ หาลุกรเะยุววนาคิทฺทนุ.
ยกฺษานุชโ มหาตเชาสฺตฺริศีรฺษาห์ สุมหาตปาห์ ฯ
ตเน ตเ วรฺตยํตีติ ปรมรฺษิรุวาจ ห ฯฯ ๑-๖-๓๔
มูรุ ศิรคฬิทฺท อา ยกฺษน อนุช รชตนาภนุ มหาตเชสฺวิยู มหาตปสฺวิยู อาคิทฺทนุ. อํตรฺธาน วิทฺยเะยิํทลเ ยกฺษรุ ชีวิสิรุตฺตารเะ เอะํทุ ปรมฤษิคฬุ หเฬุตฺตารเะ.
รากฺษสไศฺจ ปิศาจไศฺจ ปุนรฺทุคฺธา วสุํธรา ฯ
ศาวํ กปาลมาทาย ปฺรชา ภโกฺตุํ นรรฺษภ ฯฯ ๑-๖-๓๕
นรรฺษภ! ปุนห์ รากฺษรรู-ปิศาจิคฬู ศวท กปาลวนฺนุ หิฑิทุ ตมฺม สํตานคฬนฺนุ ปโษิสลุ วสุํธรเะย หาลุกรเะทรุ.
ทโคฺธา รชตนาภสฺตุ ตเษามาสีตฺกุรูทฺวห ฯ
วตฺสห์ สุมาลี กเารวฺยห์ กฺษีรํ รุธิรมเว จ ฯฯ ๑-๖-๓๖
กุรูทฺวห! อวริคเะ หาลุกรเะยุววนุ รชตนาภนาคิทฺทนุ. กเารวฺย! สุมาลิยุ กรุวาคิทฺทนุ. มตฺตุ รกฺตวเ หาลาคิตฺตุ.
ตเน กฺษีรเณ ยกฺษาศฺจ รากฺษสาศฺจามรโปมาห์ ฯ
วรฺตยํติ ปิศาจาศฺจ ภูตสํฆาสฺตถไว จ ฯฯ ๑-๖-๓๗
อา หาลินิํทลเ อมรโปม ยกฺษรู, รากฺษสรู มตฺตุ ปิศาจ-ภูตคณคฬู ชีวิตราคิรุตฺตารเะ.
ปทฺมปาตฺรํ ปุนรฺทุคฺธา คํธรฺวไห์ สาปฺสรโคณไห์ ฯ
วตฺสํ จิตฺรรถํ กฺฤตฺวา ศุจีนฺคํธานฺนรรฺษภ ฯฯ ๑-๖-๓๘
นรรฺษภ! ปุนห์ อปฺสรคณคฬโะํทิคเะ คํธรฺวรุ ปทฺมปาตฺรเะยนฺนุ หิฑิทุ จิตฺรรถนนฺนุ กรุวนฺนาคิ มาฑิกโะํฑุ ศุทฺธ คํธวนฺนุ กรเะทรุ.
ตเษาํ จ สุรุจิสฺตฺวาสีทฺทโคฺธา ภรตสตฺตม ฯ
คํธรฺวราชโ'ติพลโ มหาตฺมา สูรฺยสนฺนิภห์ ฯฯ ๑-๖-๓๙
ภรตสตฺตม! อติพล มหาตฺมา สูรฺยสนฺนิภ คํธรฺวราช สุรุจิยุ อวร หาลุกรเะยุววนาคิทฺทนุ.
ศไลไศฺจ ศฺรูยตเ ราชนฺ ปุนรฺทุคฺธา วสุํธรา ฯ
เอาษธีรฺวไ มูรฺติมตี รตฺนานิ วิวิธานิ จ ฯฯ ๑-๖-๔๐
ราชนฺ! ปรฺวตคฬู กูฑ ปุนห์ วสุํธรเะยิํท มูรฺติมตฺตาท เอาษธิคฬนฺนู วิวิธ รตฺนคฬนฺนู หาลาคิ กรเะทรเะํทุ กเฬิทฺทเวเะ.
วตฺสสฺตุ หิมวานาสีนฺมเรุรฺทโคฺธา มหาคิริห์ ฯ
ปาตฺรํ ตุ ศไลมเวาสีตฺตเน ศไลา วิวรฺธิตาห์ ฯฯ ๑-๖-๔๑
หิมวานนุ กรุวาคิทฺทนุ. มหาคิริ มเรุวุ หาลุกรเะยุววนาคิทฺทนุ. ปาตฺรเะยุ กลฺลินทาคิตฺตุ. อวรุ กรเะท หาลินิํท ปรฺวตคฬุ วรฺธิสิทวุ.
วีรุทฺภิห์ ศฺรูยตเ ราชนฺ ปุนรฺทุคฺธา วสุํธรา ฯ
ปาลาศํ ปาตฺรมาทาย ทคฺธจฺฉินฺนปฺรรโหณมฺ ฯฯ ๑-๖-๔๒
ราชนฺ! ปลาศ ปตฺรท ปาตฺรเะยนฺนุ หิฑิทุ วฺฤกฺษคฬู กูฑ วสุํธรเะย หาลุกรเะทรเะํทุ กเฬิพรุตฺตทเะ. สุฏฺฏุหโทนํตรวู ปุนห์ จิคุรุว สามรฺถฺยวเ หาลาคิตฺตุ.
ทุทโห ปุษฺปิตห์ สาลโ วตฺสห์ ปฺลกฺษโ'ภวตฺตทา ฯ
สเยํ ธาตฺรี วิธาตฺรี จ ปาวนี จ วสุํธรา ฯฯ ๑-๖-๔๓
ปุษฺปิต สาลวฺฤกฺษวุ หาลุกรเะยุววนาคิตฺตุ. ปฺลกฺษวุ กรุวาคิตฺตุ. อี การณทิํทลเ วสุํธรเะยุ ธาตฺรี, วิธาตฺรี มตฺตุ ปาวนี เอะํทเะนิสิกโะํฑิทฺทาฬเะ.
จราจรสฺย สรฺวสฺย ปฺรติษฺฐา ยโนิรเว จ ฯ
สรฺวกามทุฆา ทโคฺธฺรี สรฺวสสฺยปฺรรโหิณี ฯฯ ๑-๖-๔๔
ปฺฤถฺวิยเ สรฺว จราจรคฬ วาสสฺถาน มตฺตุ อุคมสฺถาน. สรฺว กามคฬนฺนุ หาลินรูปทลฺลิ นีฑุว กามธเนุ. สรฺว สสฺยคฬนฺนุ พเะฬเะสุววฬุ.
อาสีทิยํ สมุทฺราํตา มเทินีติ ปริศฺรุตา ฯ
มธุกไฏภยโห์ กฺฤตฺสฺนา มเทสาภิปริปฺลุตา ฯ
ตเนเยํ มเทินี ทเวี ปฺรโจฺยตเ พฺรหฺมวาทิภิห์ ฯฯ ๑-๖-๔๕
มโะทลุ สมุทฺรท อํตฺยทวรเะคเะ มธุ-กไฏภร มเททิํท ตุํพิหโคิตฺตุ. อาค มเทินิยเะํทุ กรเะยลฺปฏฺฏิทฺทฬุ. อวฬนฺนเ ทเวี มเทินิยเะํทุ พฺรหฺมวาทิคฬุ กรเะยุตฺตารเะ.
ตตโ'ภฺยุปคมาทฺราชฺญห์ ปฺฤถโรฺวไนฺยสฺย ภารต ฯ
ทุหิตฺฤตฺวมนุปฺราปฺตา ทเวี ปฺฤถฺวีติ จโจฺยตเ ฯ
ปฺฤถุนา ปฺรวิภกฺตา จ ศโธิตา จ วสุํธรา ฯฯ ๑-๖-๔๖
ภารต! อนํตร ราช วไนฺย ปฺฤถุวิน ปุตฺริตฺววนฺนุ สฺวีกริสิท ทเวิยนฺนุ ปฺฤถฺวิยเะํทุ กรเะยลายิตุ. ปฺฤถุวุ วสุํธรเะยนฺนุ วิภชิสิ ศุทฺธคโะฬิสิทนุ.
สสฺยากรวตี สฺผีตา ปุรปตฺตนมาลินี ฯ
เอวํปฺรภาวโ วไนฺยห์ ส ราชาสีทฺราชสตฺตมห์ ฯฯ ๑-๖-๔๗
อวนุ ภูมิยนฺนุ สสฺยศาลินิยนฺนาคิยู, ปุร-ปฏฺฏณคฬิํท ตุํพิตุฬุกุวํตเะยู มาฑิทนุ. ราชสตฺตม! หีคเะ ราชา วไนฺยนุ ปฺรภาวศาลิยาคิทฺทนุ.
นมสฺยศฺจไว ปูชฺยศฺจ ภูตคฺรามไรฺน สํศยห์ ฯ
พฺราหฺมณไศฺจ มหาภาคไรฺวเทวเทาํคปารคห์ ฯฯ ๑-๖-๔๘ ปฺฤถุรเว นมสฺการฺยโ พฺรหฺมยโนิห์ สนาตนห์ ฯ
อาทุทริํท อิรุว เอะลฺล คณคฬู อวนนฺนุ นมสฺกริสิ ปูชิสพเกุ เอะนฺนุวุทรลฺลิ สํศยวิลฺล. วเท-วเทาํค ปารํคต มหาภาค พฺราหฺมณริคู กูฑ อา สนาตน พฺรหฺมยโนิ ปฺฤถุวุ นมสฺการฺยนุ.
ปารฺถิวไศฺจ มหาภาคไห์ ปารฺถิวตฺวมภีปฺสุภิห์ ฯฯ ๑-๖-๔๙ อาทิราชโ นมสฺการฺยห์ ปฺฤถุรฺวไนฺยห์ ปฺรตาปวานฺ ฯ
ปารฺถิวตฺววนฺนุ พยสุว มหาภาค ปารฺถิวริคู กูฑ อาทิราช ปฺรตาปวานฺ วไนฺย ปฺฤถุวุ นมสฺการฺยนุ.
ยโธไรปิ จ วิกฺราํตไห์ ปฺราปฺตุกามไรฺชยํ ยุธิ ฯ
ปฺฤถุรเว นมสฺการฺยโ ยโธานาํ ปฺรถมโ นฺฤปห์ ฯฯ ๑-๖-๕๐
นฺฤป! ยุทฺธทลฺลิ วิชยวนฺนุ ปฑเะยลุ อิจฺฉิสุว วิกฺราํต ยโธริคู กูฑ ยโธร ปฺรถม ปฺฤถุวเ นมสฺการฺยนุ.
ยโ หิ ยโทฺธา รณํ ยาติ กีรฺตยิตฺวา ปฺฤถุํ นฺฤปมฺ ส ฆโรรูปานฺสํคฺรามานฺกฺษมี ตรติ กีรฺติมานฺ ฯฯ ๑-๖-๕๑
นฺฤป ปฺฤถุวนฺนุ กีรฺติสุตฺตา ยาว ยโทฺธนุ รณกฺกเะ หโคุตฺตานโ อวนุ ฆโรรูปท สํคฺรามวนฺนู กฺษเมทิํท คเะทฺทุ กีรฺติวํตนาคุตฺตานเะ.
วไศฺยไรปิ จ วิตฺตาฒฺยไห์ ปณฺยวฺฤตฺติมนุษฺฐิตไห์ฯ
ปฺฤถุรเว นมสฺการฺยโ วฺฤตฺติทาตา มหายศาห์ ฯฯ ๑-๖-๕๒
วฺยาปารวเ มโะทลาท วฺฤตฺติคฬนฺนุ อวลํพิสิรุว ธนิก วไศฺยริคู กูฑ วฺฤตฺติทาตา มหายศสฺวี ปฺฤถุวุ นมสฺการฺยนุ.
ตถไว ศูทฺรไห์ ศุจิภิสฺตฺริวรฺณปริจาริภิห์ ฯ
อาทิราชโ นมสฺการฺยห์ ศฺรเยห์ ปรมภีปฺสุภิห์ ฯฯ ๑-๖-๕๓
หาคเะยเ มูรุ วรฺณทวริคเะ สเวกราท ปรม ศฺรเยสฺสนฺนุ พยสุว ศุจิ ศูทฺรริคู กูฑ อาทิราช ปฺฤถุวุ นมสฺการฺยนุ.
เอตเ วตฺสวิศเษาศฺจ ทโคฺธารห์ กฺษีรมเว จ ฯ
ปาตฺราณิ จ มยโกฺตานิ กิํ ภูยโ วรฺณยามิ ตเ ฯฯ ๑-๖-๕๔
หีคเะ ภูมิย หาลุกรเะยุวาค กรุ, หาลุกรเะยุววรุ, ปาตฺรเะ มตฺตุ หาลิน กุริตาท วิศเษตเะคฬนฺนุ หเฬิทฺทเนเะ. อินฺนู ยาวุทร กุริตุ นินคเะ หเฬลิ?
ย อิทํ ศฺฤณุยานฺนิตฺยํ ปฺฤถโศฺจริตมาทิตห์ ฯ
ปุตฺรปเาตฺรสมายุกฺตโ มโทตเ สุจิรํ ภุวิ ฯฯ ๑-๖-๕๕ฯฯ
ปฺฤถุวิน อี จริตฺรเะยนฺนุ มโะทลินิํท ยารุ นิตฺยวู กเฬุตฺตารโ อวรุ ปุตฺร-ปเาตฺร สมายุกฺตราคิ จิรกาลท วรเะคเะ ภูมิยลฺลิ มโทิสุตฺตารเะ.”
สมาปฺติ
อิติ ศฺรีมหาภารตเ ขิลภาคเ หริวํศเ หริวํศปรฺวณิ ปฺฤถูปาขฺยานเ ษษฺฐโ'ธฺยายห์