002: ముసలోత్పత్తిః

ప్రవేశ

।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।

శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత

శ్రీ మహాభారత

మౌసల పర్వ

మౌసల పర్వ

అధ్యాయ 2

సార

మునిగళింద యాదవరిగె శాప (1-11). సాంబనింద ముసలద జనన; ముసలవన్ను చూర్ణవన్నాగిసి సముద్రదల్లి ఎసెదుదు; ద్వారకెయల్లి సురాపానద నిషేద (12-20).

16002001 జనమేజయ ఉవాచ।
16002001a కథం వినష్టా భగవన్నంధకా వృష్ణిభిః సహ।
16002001c పశ్యతో వాసుదేవస్య భోజాశ్చైవ మహారథాః।।

జనమేజయను హేళిదను: “భగవన్! వాసుదేవన కణ్ణెదురిగే హేగె వృష్ణిగళొందిగె అంధకరు మత్తు మహారథ భోజరు వినాశరాదరు?”

16002002 వైశంపాయన ఉవాచ।
16002002a షట్త్రింశేఽథ తతో వర్షే వృష్ణీనామనయో మహాన్।
16002002c అన్యోన్యం ముసలైస్తే తు నిజఘ్నుః కాలచోదితాః।।

వైశంపాయనను హేళిదను: “యుద్ధవు కళెద మూవత్తారనెయ వర్షదల్లి వృష్ణిగళిగె మహా కంటకవుంటాయితు. కాల ప్రచోదితరాద అవరు ముసలగళింద అన్యోన్యరన్ను సంహరిసిదరు.”

16002003 జనమేజయ ఉవాచ।
16002003a కేనానుశప్తాస్తే వీరాః క్షయం వృష్ణ్యంధకా యయుః।
16002003c భోజాశ్చ ద్విజవర్య త్వం విస్తరేణ వదస్వ మే।।

జనమేజయను హేళిదను: “ద్విజవర్య! యార శాపదిందాగి వృష్ణి-అంధక-భోజ వీరరు నాశహొందిదరు? విస్తారవాగి నీను ననగె హేళబేకు!”

16002004 వైశంపాయన ఉవాచ।
16002004a విశ్వామిత్రం చ కణ్వం చ నారదం చ తపోధనమ్।
16002004c సారణప్రముఖా వీరా దదృశుర్ద్వారకాగతాన్।।

వైశంపాయనను హేళిదను: “ద్వారకెగె బందిద్ద విశ్వామిత్ర, కణ్వ, మత్తు తపోధన నారదరన్ను సారణ ప్రముఖ వీరరు కండరు.

16002005a తే వై సాంబం పురస్కృత్య భూషయిత్వా స్త్రియం యథా।
16002005c అబ్రువన్నుపసంగమ్య దైవదండనిపీడితాః।।

దైవదండదింద పీడితరాద అవరు సాంబనిగె స్త్రీయ వేషధరిసి ఆగమిసిరువవర ఎదిరు కరెదుకొండు హోగి హేళిదరు:

16002006a ఇయం స్త్రీ పుత్రకామస్య బభ్రోరమితతేజసః।
16002006c ఋషయః సాధు జానీత కిమియం జనయిష్యతి।।

“ఇవళు పుత్రనన్ను బయసువ అమితతేజస్వి బభ్రువిన పత్ని. ఋషిగళే! ఇవళు ఏనన్ను హుట్టిసుత్తాళె ఎన్నువుదు నిమగె తిళిదిద్దరె సత్యవన్ను హేళి!”

16002007a ఇత్యుక్తాస్తే తదా రాజన్విప్రలంభప్రధర్షితాః।
16002007c ప్రత్యబ్రువంస్తాన్మునయో యత్తచ్ఛృణు నరాధిప।।

రాజన్! నరాధిప! అవరు హీగె హేళలు ఆ వంచనెయింద ఋషిగళు కుపితరాదరు. అవరు ఏను ఉత్తరవిత్తరెన్నువుదన్ను కేళు.

16002008a వృష్ణ్యంధకవినాశాయ ముసలం ఘోరమాయసమ్।
16002008c వాసుదేవస్య దాయాదః సాంబోఽయం జనయిష్యతి।।

“వృష్ణి-అంధకర వినాశక్కాగి వాసుదేవన మగ ఈ సాంబను లోహద ఘోర ముసలక్కె జన్మనీడుత్తానె!

16002009a యేన యూయం సుదుర్వృత్తా నృశంసా జాతమన్యవః।
16002009c ఉచ్చేత్తారః కులం కృత్స్నమృతే రామజనార్దనౌ।।

బలరామ-కృష్ణరన్ను బిట్టు నీవు ఇదన్నే బళసి కెట్ట నడతెయ, దుష్ట, కోపిష్ట వృష్ణికులవెల్లవన్నూ సంపూర్ణవాగి నాశగొళిసుత్తీరి!

16002010a సముద్రం యాస్యతి శ్రీమాంస్త్యక్త్వా దేహం హలాయుధః।
16002010c జరా కృష్ణం మహాత్మానం శయానం భువి భేత్స్యతి।।

శ్రీమాన్ హలాయుధను దేహవన్ను త్యజిసి సముద్రవన్ను సేరువను. జరా ఎన్నువవను నెలద మేలె మలగిద్ద మహాత్మ కృష్ణనన్ను హొడెదురుళిసుత్తానె!”

16002011a ఇత్యబ్రువంత తే రాజన్ప్రలబ్ధాస్తైర్దురాత్మభిః।
16002011c మునయః క్రోధరక్తాక్షాః సమీక్ష్యాథ పరస్పరమ్।।

రాజన్! ఆ దురాత్మరింద వంచితరాద ఆ మునిగళు హీగె హేళి క్రోధదింద కెంపాగిద్ద కణ్ణుగళింద పరస్పరరన్ను నోడిదరు.

16002012a తథోక్త్వా మునయస్తే తు తతః కేశవమభ్యయుః।।
16002013a అథాబ్రవీత్తదా వృష్ణీన్శ్రుత్వైవం మధుసూదనః।
16002013c అంతజ్ఞో మతిమాంస్తస్య భవితవ్యం తథేతి తాన్।।

హాగె హేళి మునిగళు కేశవనిద్దల్లిగె హోదరు. అవరింద కేళిదుదన్ను మధుసూదనను వృష్ణిగళిగె హేళిదను. అంత్యవు బందిదెయెందు తిళిదిద్ద ఆ మతివంతను “ఇదు హాగెయే ఆగుత్తదె!” ఎందను.

16002014a ఏవముక్త్వా హృషీకేశః ప్రవివేశ పునర్గృహాన్।
16002014c కృతాంతమన్యథా నైచ్చత్కర్తుం స జగతః ప్రభుః।।

హీగె హేళి జగత్ప్రభు హృషీకేశను నడెయువంథహుదన్ను బదలాయిసలు బయసదే పునః తన్న సదనవన్ను ప్రవేశిసిదను.

16002015a శ్వోభూతేఽథ తతః సాంబో ముసలం తదసూత వై।
16002015c వృష్ణ్యంధకవినాశాయ కింకరప్రతిమం మహత్।।

మారనెయ దిన సాంబను వృష్ణి-అంధకర వినాశక్కె కారణవాగువ రాక్షస కింకరనంతె దొడ్డదాగిద్ద ముసలవన్ను హెత్తను.

16002016a ప్రసూతం శాపజం ఘోరం తచ్చ రాజ్ఞే న్యవేదయన్।
16002016c విషణ్ణరూపస్తద్రాజా సూక్ష్మం చూర్ణమకారయత్।।
16002017a ప్రాక్షిపన్సాగరే తచ్చ పురుషా రాజశాసనాత్।
16002017c అఘోషయంశ్చ నగరే వచనాదాహుకస్య చ।।

శాపదిందాగి ఆ ఘోర ముసలవు హుట్టిదుదన్ను తిళిద రాజ ఆహుకను దుఃఖితనాదను. అదన్ను సూక్ష్మ చూర్ణవన్నాగి తళెయిసి సముద్రదల్లి హాకిసిదను. అనంతర ఆహుకన వచనదంతె ఈ కఠోర రాజశాసనవన్ను నగరదల్లెల్లా ఘోషిసలాయితు:

16002018a అద్య ప్రభృతి సర్వేషు వృష్ణ్యంధకగృహేష్విహ।
16002018c సురాసవో న కర్తవ్యః సర్వైర్నగరవాసిభిః।।

“ఇందినింద సర్వ నగరవాసిగళిగూ వృష్ణి-అంధకర ఎల్ల మనెగళల్లియూ సురాపానవన్ను నిషేధిసలాగిదె!

16002019a యశ్చ నోఽవిదితం కుర్యాత్పేయం కశ్చిన్నరః క్వ చిత్।
16002019c జీవన్స శూలమారోహేత్స్వయం కృత్వా సబాంధవః।।

యారాదరూ ఇంతహ మాదక పానీయవన్ను తయారిసిద్దుదు తిళిదుబందరె అవనన్ను అవన బాంధవరొందిగె శూలక్కేరిసలాగువుదు!”

16002020a తతో రాజభయాత్సర్వే నియమం చక్రిరే తదా।
16002020c నరాః శాసనమాజ్ఞాయ తస్య రాజ్ఞో మహాత్మనః।।

అనంతర ఆ మహాత్మ రాజన శాసనవన్ను తిళిద నరరెల్లరూ రాజన భయదింద అదే నియమదంతె నడెదుకొండరు.”

సమాప్తి

ఇతి శ్రీమహాభారతే మౌసలపర్వణి ముసలోత్పత్తౌ ద్వితీయోఽధ్యాయః।।
ఇదు శ్రీమహాభారతదల్లి మౌసలపర్వణి ముసలోత్పత్తి ఎన్నువ ఎరడనే అధ్యాయవు.