020: દાનયજ્ઞઃ

પ્રવેશ

।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।

શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત

શ્રી મહાભારત

આશ્રમવાસિક પર્વ

આશ્રમવાસ પર્વ

અધ્યાય 20

સાર

ધૃતરાષ્ટ્રન શ્રાદ્ધયજ્ઞ (1-17).

15020001 વૈશંપાયન ઉવાચ।
15020001a વિદુરેણૈવમુક્તસ્તુ ધૃતરાષ્ટ્રો જનાધિપઃ।
15020001c પ્રીતિમાનભવદ્રાજા રાજ્ઞો જિષ્ણોશ્ચ કર્મણા।।

વૈશંપાયનનુ હેળિદનુ: “વિદુરનુ હીગॆ હેળલુ જનાધિપ ધૃતરાષ્ટ્રનુ રાજ મત્તુ જિષ્ણુવિન કૃત્યગળિંદ અત્યંત પ્રસન્નનાદનુ.

15020002a તતોઽભિરૂપાન્ભીષ્માય બ્રાહ્મણાનૃષિસત્તમાન્।
15020002c પુત્રાર્થે સુહૃદાં ચૈવ સ સમીક્ષ્ય સહસ્રશઃ।।

અનંતર અવનુ ભીષ્મન મત્તુ તન્ન મક્કળુ, સુહૃદયર શ્રાદ્ધદ સલુવાગિ સહસ્રારુ યોગ્ય બ્રાહ્મણરન્નૂ ઋષિસત્તમરન્નૂ આમંત્રિસિદનુ.

15020003a કારયિત્વાન્નપાનાનિ યાનાન્યાચ્ચાદનાનિ ચ।
15020003c સુવર્ણમણિરત્નાનિ દાસીદાસપરિચ્ચદાન્।।
15020004a કંબલાજિનરત્નાનિ ગ્રામાન્ ક્ષેત્રાનજાવિકમ્।
15020004c અલંકારાન્ગજાનશ્વાન્કન્યાશ્ચૈવ વરસ્ત્રિયઃ।
15020004e આદિશ્યાદિશ્ય વિપ્રેભ્યો દદૌ સ નૃપસત્તમઃ।।
15020005a દ્રોણં સંકીર્ત્ય ભીષ્મં ચ સોમદત્તં ચ બાહ્લિકમ્।
15020005c દુર્યોધનં ચ રાજાનં પુત્રાંશ્ચૈવ પૃથક્ પૃથક્।
15020005e જયદ્રથપુરોગાંશ્ચ સુહૃદશ્ચૈવ સર્વશઃ।।

અન્ન-પાનાદિગળુ, યાનગળુ, હॊદિકॆગળુ, સુવર્ણ-મણિ-રત્નગળુ, દાસ-દાસિયરુ, કંબળિ-જિનગળ હॊદિકॆગળુ, રત્નગળુ, ગ્રામગળુ, ક્ષેત્રગળુ, આડુ-કુરિગળુ, અલંકરિસલ્પટ્ટ આનॆ-કુદુરॆગળુ, સુંદર રાજકન્યॆયરુ ઇવુગળॆલ્લવન્નૂ નૃપસત્તમનુ દ્રોણ, ભીષ્મ, સોમદત્ત, બાહ્લીક, દુર્યોધન મત્તુ અવન અનુજરુ, જયદ્રથને મॊદલાદ સુહૃદયરુ ઇવરન્નુ ઉદ્દેશિસિ પ્રત્યેક પ્રત્યેકવાગિ બ્રાહ્મણરિગॆ દાનમાડિદનુ.

15020006a સ શ્રાદ્ધયજ્ઞો વવૃધે બહુગોધનદક્ષિણઃ।
15020006c અનેકધનરત્નૌઘો યુધિષ્ઠિરમતે તદા।।

યુધિષ્ઠિરન અભિપ્રાયદંતॆ આ શ્રાદ્ધયજ્ઞવુ અનેક ગોધન દક્ષિણॆગળિંદ અનેક ધનરત્નગળિંદ સુશોભિસુત્તિત્તુ.

15020007a અનિશં યત્ર પુરુષા ગણકા લેખકાસ્તથા।
15020007c યુધિષ્ઠિરસ્ય વચનાત્તદાપૃચ્ચંતિ તં નૃપમ્।।

યુધિષ્ઠિરન શાસનદંતॆ અનેક ગણક-લેખક પુરુષરુ નિરંતરવાગિ નૃપનન્નુ ઈ રીતિ કેળુત્તિદ્દરુ:

15020008a આજ્ઞાપય કિમેતેભ્યઃ પ્રદેયં દીયતામિતિ।
15020008c તદુપસ્થિતમેવાત્ર વચનાંતે પ્રદૃશ્યતે।।

“ઇવરિગॆ એનન્નુ દાનમાડબેકુ ऎંદુ આજ્ઞાપિસુ! ऎલ્લ વસ્તુગળૂ ઇલ્લિ સિદ્ધવાગિવॆ. યાવુદન્નુ બેકાદરૂ કॊડબહુદુ!”

15020009a શતે દેયે દશશતં સહસ્રે ચાયુતં તથા।
15020009c દીયતે વચનાદ્રાજ્ઞઃ કુંતીપુત્રસ્ય ધીમતઃ।।

ધીમંત કુંતીપુત્રન વચનદંતॆ રાજનુ આગ નૂરુ નાણ્યગળન્નુ કॊડલુ હેળિદરॆ ગણકરુ સાવિર નાણ્યગળન્નુ કॊડુત્તિદ્દરુ.

15020010a એવં સ વસુધારાભિર્વર્ષમાણો નૃપાંબુદઃ।
15020010c તર્પયામાસ વિપ્રાંસ્તાન્વર્ષન્ભૂમિમિવાંબુદઃ।।

મોડવુ મળॆસુરિસિ ભૂમિયન્નુ તૃપ્તિગॊળિસુવંતॆ મોડદ રૂપદલ્લિદ્દ ધૃતરાષ્ટ્રનુ ભૂમિય મેલॆ ધનદ મળॆયન્ને સુરિસિ વિપ્રરન્નુ તૃપ્તિગॊળિસિદનુ.

15020011a તતોઽનંતરમેવાત્ર સર્વવર્ણાન્મહીપતિઃ।
15020011c અન્નપાનરસૌઘેન પ્લાવયામાસ પાર્થિવઃ।।

અનંતર પાર્થિવ મહીપતિયુ સર્વ વર્ણદવરન્નૂ અન્ન-પાન-રસગળ પ્રવાહદલ્લિ તેલિસિબિટ્ટનુ.

15020012a સવસ્ત્રફેનરત્નૌઘો મૃદંગનિનદસ્વનઃ।
15020012c ગવાશ્વમકરાવર્તો નારીરત્નમહાકરઃ।।
15020013a ગ્રામાગ્રહારકુલ્યાઢ્યો મણિહેમજલાર્ણવઃ।
15020013c જગત્સંપ્લાવયામાસ ધૃતરાષ્ટ્રદયાંબુધિઃ।।

વસ્ત્ર-રત્નગળ રાશિગળુ અલॆગળંતॆયૂ, મૃદંગદ સ્વરગળુ ભોર્ગરॆયંતॆયૂ, ગોવુ-અશ્વગળુ મॊસળॆગળંતॆયૂ, નારિયરુ રત્નગળંતॆયૂ, ગ્રામ-અગ્રહારગળુ દ્વીપગળંતॆયૂ, મણિ-ચિન્નગળુ નીરિનંતॆયૂ તુંબિદ્દ આ ધૃતરાષ્ટ્રન દયાસાગરદલ્લિ જગત્તે તેલુત્તિત્તુ.

15020014a એવં સ પુત્રપૌત્રાણાં પિતૄણામાત્મનસ્તથા।
15020014c ગાંધાર્યાશ્ચ મહારાજ પ્રદદાવૌર્ધ્વદેહિકમ્।।

હીગॆ મહારાજનુ તન્ન પુત્ર-પૌત્રરિગૂ, પિતૃગળિગૂ હાગॆયે તનગૂ મત્તુ ગાંધારિગૂ ઔર્ધ્વદેહિક કર્મગળન્નુ નॆરવેરિસિદનુ.

15020015a પરિશ્રાંતો યદાસીત્સ દદદ્દાનાન્યનેકશઃ।
15020015c તતો નિર્વર્તયામાસ દાનયજ્ઞં કુરૂદ્વહઃ।।

અનેક દાનગળન્નુ કॊટ્ટુ આયાસગॊંડ આ કુરૂદ્વહનુ દાનયજ્ઞવન્નુ મુગિસિદનુ.

15020016a એવં સ રાજા કૌરવ્યશ્ચક્રે દાનમહોત્સવમ્।
15020016c નટનર્તકલાસ્યાઢ્યં બહ્વન્નરસદક્ષિણમ્।।

હીગॆ આ રાજા કૌરવ્યનુ બહળ અન્ન-રસ-દક્ષિણॆગળિંદ કૂડિદ્દ, નટ-નર્તકર કલॆગળિંદ કૂડિદ્દ આ દાનમહોત્સવવન્નુ નડॆસિદનુ.

15020017a દશાહમેવં દાનાનિ દત્ત્વા રાજાંબિકાસુતઃ।
15020017c બભૂવ પુત્રપૌત્રાણામનૃણો ભરતર્ષભ।।

ભરતર્ષભ! રાજા અંબિકાસુતનુ ઈ રીતિ હત્તુદિનગળુ દાનગળન્નિત્તુ પુત્ર-પૌત્રર ઋણગળિંદ મુક્તનાદનુ.”

સમાપ્તિ

ઇતિ શ્રીમહાભારતે આશ્રમવાસિકે પર્વણિ આશ્રમવાસપર્વણિ દાનયજ્ઞે વિંશોઽધ્યાયઃ।।
ઇદુ શ્રીમહાભારતદલ્લિ આશ્રમવાસિકપર્વદલ્લિ આશ્રમવાસપર્વદલ્લિ દાનયજ્ઞ ऎન્નુવ ઇપ્પત્તને અધ્યાયવુ.