ପ୍ରଵେଶ
।। ଓଂ ଓଂ ନମୋ ନାରାଯଣାଯ।। ଶ୍ରୀ ଵେଦଵ୍ଯାସାଯ ନମଃ ।।
ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଦ୍ଵୈପାଯନ ଵେଦଵ୍ଯାସ ଵିରଚିତ
ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତ
ଆଶ୍ରମଵାସିକ ପର୍ଵ
ଆଶ୍ରମଵାସ ପର୍ଵ
ଅଧ୍ଯାଯ 11
ସାର
ଯୁଧିଷ୍ଠିରନିଗॆ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରନ ଉପଦେଶ (1-19).
15011001 ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉଵାଚ।
15011001a ମଂଡଲାନି ଚ ବୁଧ୍ଯେଥାଃ ପରେଷାମାତ୍ମନସ୍ତଥା।
15011001c ଉଦାସୀନଗୁଣାନାଂ ଚ ମଧ୍ଯମାନାଂ ତଥୈଵ ଚ।।
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରନୁ ହେଳିଦନୁ: “ନିନ୍ନ ଵିଷଯଦଲ୍ଲି ମତ୍ତୁ ନିନ୍ନ ଶତ୍ରୁଗଳ ଵିଷଯଦଲ୍ଲି ଉଦାସୀନଗୁଣଵୁଳ୍ଳ ମତ୍ତୁ ମଧ୍ଯସ୍ଥରାଗିରୁଵ ରାଜମଂଡଲଗଳନ୍ନୁ ଗୁରୁତିସିକॊଂଡିରବେକୁ.
15011002a ଚତୁର୍ଣାଂ ଶତ୍ରୁଜାତାନାଂ ସର୍ଵେଷାମାତତାଯିନାମ୍।
15011002c ମିତ୍ରଂ ଚାମିତ୍ରମିତ୍ରଂ ଚ ବୋଦ୍ଧଵ୍ଯଂ ତେଽରିକର୍ଶନ।।
ଅରିକର୍ଶନ! ଶତ୍ରୁଗଳିଂଦ ଉଂଟାଗୁଵ ନାଲ୍କୁ ମତ୍ତୁ ଆତତାଯିଗଳିଂଦ ଉଂଟାଗୁଵ ସର୍ଵ ଅପାଯଗଳନ୍ନୂ ତିଳିଦୁକॊଂଡିରବେକୁ. ନିନ୍ନ ମିତ୍ରନୁ ଯାରୁ ମତ୍ତୁ ଶତ୍ରୁଵିନ ମିତ୍ରର୍ଯାରୁ ऎଂଦୁ ତିଳିଦୁକॊଂଡିରବେକୁ.
15011003a ତଥାମାତ୍ଯା ଜନପଦା ଦୁର୍ଗାଣି ଵିଷମାଣି ଚ।
15011003c ବଲାନି ଚ କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭଵଂତ୍ଯେଷାଂ ଯଥେଚ୍ଚକମ୍।।
କୁରୁଶ୍ରେଷ୍ଠ! ଅମାତ୍ଯରୁ, ଜନପଦଗଳୁ, ଦୁର୍ଗ-କଣିଵॆଗଳୁ ମତ୍ତୁ ସେନॆଗଳ ମେଲॆ ଶତ୍ରୁଗଳ ଦୃଷ୍ଟିଯୁ ଯଥେଚ୍ଛଵାଗିରୁତ୍ତଦॆ.
15011004a ତେ ଚ ଦ୍ଵାଦଶ କୌଂତେଯ ରାଜ୍ଞାଂ ଵୈ ଵିଵିଧାତ୍ମକାଃ।
15011004c ମଂତ୍ରିପ୍ରଧାନାଶ୍ଚ ଗୁଣାଃ ଷଷ୍ଟିର୍ଦ୍ଵାଦଶ ଚ ପ୍ରଭୋ।।
କୌଂତେଯ! ପ୍ରଭୋ! ଈ ହନ୍ନॆରଡୁ ମତ୍ତୁ ମଂତ୍ରିପ୍ରଧାନରାଦ ଅରଵତ୍ତୁ ଗୁଣଗଳୁ ସେରି ରାଜନ ଵିଵିଧ ଆତ୍ମକଗଳୁ.
15011005a ଏତନ୍ମଂଡଲମିତ୍ଯାହୁରାଚାର୍ଯା ନୀତିକୋଵିଦାଃ।
15011005c ଅତ୍ର ଷାଡ୍ଗୁଣ୍ଯମାଯତ୍ତଂ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ନିବୋଧ ତତ୍।।
ଇଵୁଗଳନ୍ନେ ନୀତିକୋଵିଦ ଆଚାର୍ଯରୁ ମଂଡଲଵॆଂଦୁ କରॆଯୁତ୍ତାରॆ. ଯୁଧିଷ୍ଠିର! ଅଦକ୍କॆ ସଂବଂଧିସିଦ ଆରୁ ଗୁଣଗଳ କୁରିତୁ କେଳୁ.
15011006a ଵୃଦ୍ଧିକ୍ଷଯୌ ଚ ଵିଜ୍ଞେଯୌ ସ୍ଥାନଂ ଚ କୁରୁନଂଦନ।
15011006c ଦ୍ଵିସପ୍ତତ୍ଯା ମହାବାହୋ ତତଃ ଷାଡ୍ଗୁଣ୍ଯଚାରିଣଃ।।
କୁରୁନଂଦନ! ମହାବାହୋ! ତନ୍ନ ମତ୍ତୁ ତନ୍ନ ଶତ୍ରୁ ଈ ଇବ୍ବର ଵୃଦ୍ଧି-କ୍ଷଯଗଳନ୍ନୂ ସ୍ଥାନଵନ୍ନୂ ଅରିତୁକॊଂଡିରବେକୁ. ଅଦୁ ଷାଡ୍ଗୁଣ୍ଯଚାରଣॆ.
15011007a ଯଦା ସ୍ଵପକ୍ଷୋ ବଲଵାନ୍ପରପକ୍ଷସ୍ତଥାବଲଃ।
15011007c ଵିଗୃହ୍ଯ ଶତ୍ରୂନ୍କୌଂତେଯ ଯାଯାତ୍କ୍ଷିତିପତିସ୍ତଦା।
15011007e ଯଦା ସ୍ଵପକ୍ଷୋଽବଲଵାଂସ୍ତଦା ସଂଧିଂ ସମାଶ୍ରଯେତ୍।।
କୌଂତେଯ! ଯାଵାଗ ସ୍ଵପକ୍ଷଵୁ ବଲଵାଗିଯୂ ଶତ୍ରୁପକ୍ଷଵୁ ଦୁର୍ବଲଵାଗିଯୂ ଇଵୁଦୋ ଆଗ ଶତ୍ରୁଵିନॊଡନॆ ଯୁଦ୍ଧମାଡି କ୍ଷିତିପତିଯॆନିସିକॊଳ୍ଳବେକୁ. ସ୍ଵପକ୍ଷଵୁ ଅବଲଵାଗିରୁଵାଗ ସଂଧିଯନ୍ନୁ ଆଶ୍ରଯିସବେକୁ.
15011008a ଦ୍ରଵ୍ଯାଣାଂ ସଂଚଯଶ୍ଚୈଵ କର୍ତଵ୍ଯଃ ସ୍ଯାନ୍ମହାଂସ୍ତଥା।
15011008c ଯଦା ସମର୍ଥୋ ଯାନାଯ ନଚିରେଣୈଵ ଭାରତ।।
ଭାରତ! ଦ୍ରଵ୍ଯଗଳନ୍ନୁ କୂଡିସିକॊଳ୍ଳୁଵୁଦୁ ऒଂଦୁ ମହା କର୍ତଵ୍ଯ! ଯାଵାଗ ସମର୍ଥନୋ ଆଗଲେ ସମଯଵ୍ଯର୍ଥମାଡଦେ ଆକ୍ରମଣ ମାଡବେକୁ.
15011009a ତଦା ସର୍ଵଂ ଵିଧେଯଂ ସ୍ଯାତ୍ ସ୍ଥାନଂ ଚ ନ ଵିଭାଜଯେତ୍।
15011009c ଭୂମିରଲ୍ପଫଲା ଦେଯା ଵିପରୀତସ୍ଯ ଭାରତ।।
15011010a ହିରଣ୍ଯଂ କୁପ୍ଯଭୂଯିଷ୍ଠଂ ମିତ୍ରଂ କ୍ଷୀଣମକୋଶଵତ୍।
15011010c ଵିପରୀତାନ୍ନ ଗୃହ୍ଣୀଯାତ୍ସ୍ଵଯଂ ସଂଧିଵିଶାରଦଃ।।
ଆଗ ऎଲ୍ଲରୂ ଵିଧେଯରାଗିରୁଵଂତॆ ନୋଡିକॊଳ୍ଳବେକୁ. ସେନାନାଯକର ସ୍ଥାନଗଳନ୍ନୁ ଵିଭାଗିସବାରଦୁ. ଭାରତ! ऒଂଦୁଵେଳॆ ସୋତୁବିଟ୍ଟରॆ ଅଲ୍ପଫଲଗଳନ୍ନୁ କॊଡୁଵ ଭୂମିଯନ୍ନୂ, ବॆରକॆଯ ଚିନ୍ନଵନ୍ନୂ, ମତ୍ତୁ ବଡଵ ମିତ୍ରନନ୍ନୂ କॊଟ୍ଟୁ ସଂଧିମାଡିକॊଳ୍ଳବେକୁ. ସୋଲଦେ ତାନାଗିଯେ ସଂଧିଯନ୍ନୁ ମାଡିକॊଳ୍ଳବାରଦୁ.
15011011a ସଂଧ୍ଯର୍ଥଂ ରାଜପୁତ୍ରଂ ଚ ଲିପ୍ସେଥା ଭରତର୍ଷଭ।
15011011c ଵିପରୀତସ୍ତୁ ତେଽଦେଯଃ ପୁତ୍ର କସ୍ଯାଂ ଚିଦାପଦି।
15011011e ତସ୍ଯ ପ୍ରମୋକ୍ଷେ ଯତ୍ନଂ ଚ କୁର୍ଯାଃ ସୋପାଯମଂତ୍ରଵିତ୍।।
ଭରତର୍ଷଭ! ऒଂଦୁଵେଳॆ ଶତ୍ରୁଵିଗେ ଵିପରୀତଵାଗି ସଂଧିଯନ୍ନୁ ବଯସିଦରॆ ରାଜପୁତ୍ରନନ୍ନେ ऒତ୍ତॆଇଡୁଵଂତॆ କେଳବେକୁ. ऒଂଦୁଵେଳॆ ऒପ୍ପିକॊଳ୍ଳଦେ ଇଦ୍ଦରॆ ଉପାଯମଂତ୍ରଗଳନ୍ନୁ ତିଳିଦଵନୁ ଅଵନନ୍ନୁ ସॆରॆହିଡିଯଲୁ ପ୍ରଯତ୍ନିସବେକୁ.
15011012a ପ୍ରକୃତୀନାଂ ଚ କୌଂତେଯ ରାଜା ଦୀନାଂ ଵିଭାଵଯେତ୍।
15011012c କ୍ରମେଣ ଯୁଗପଦ୍ଦ୍ଵଂଦ୍ଵଂ ଵ୍ଯସନାନାଂ ବଲାବଲମ୍।।
କୌଂତେଯ! ଆ ରାଜନ ପ୍ରକୃତି1ଗଳୁ ଦୁର୍ବଲଵାଗିଵॆଯେ ऎନ୍ନୁଵୁଦନ୍ନୁ ତିଳିଦୁକॊଳ୍ଳବେକୁ. ଅନଂତର କ୍ରମେଣଵାଗି ଅଥଵା ऒଂଦେସମନॆ ऎଲ୍ଲ କାର୍ଯଗଳନ୍ନୂ ପ୍ରାରଂଭିସବେକୁ.
15011013a ପୀଡନଂ ସ୍ତଂଭନଂ ଚୈଵ କୋଶଭଂଗସ୍ତଥୈଵ ଚ।
15011013c କାର୍ଯଂ ଯତ୍ନେନ ଶତ୍ରୂଣାଂ ସ୍ଵରାଷ୍ଟ୍ରଂ ରକ୍ଷତା ସ୍ଵଯମ୍।।
ପୀଡନ, ସ୍ତଂଭନ, କୋଶଭଂଗ ମॊଦଲାଦ ପ୍ରଯତ୍ନଗଳନ୍ନୁ ମାଡି ଶତ୍ରୁଗଳ ନାଶଵନ୍ନୂ ତନ୍ନ ରାଷ୍ଟ୍ରଦ ରକ୍ଷଣॆଯନ୍ନୂ ସ୍ଵଯଂ ମାଡିକॊଳ୍ଳବେକୁ.
15011014a ନ ଚ ହିଂସ୍ଯୋଽଭ୍ଯୁପଗତଃ ସାମଂତୋ ଵୃଦ୍ଧିମିଚ୍ଚତା।
15011014c କୌଂତେଯ ତଂ ନ ହିଂସେତ ଯୋ ମହୀଂ ଵିଜିଗୀଷତେ।।
କୌଂତେଯ! ଆଦରॆ ତନ୍ନ ଵୃଦ୍ଧିଯନ୍ନୁ ବଯସୁଵ ରାଜନୁ ଶରଣାଗତନାଗି ବଂଦ ସାମଂତରାଜନନ୍ନୁ ଯାଵୁଦେ କାରଣଦିଂଦଲୂ ହିଂସିସବାରଦୁ. ଵିଶ୍ଵଵନ୍ନୁ ଜଯିସଲୁ ବଯସିଦ ରାଜନୁ ହିଂସିସବାରଦୁ.
15011015a ଗଣାନାଂ ଭେଦନେ ଯୋଗଂ ଗଚ୍ଚେଥାଃ ସହ ମଂତ୍ରିଭିଃ।
15011015c ସାଧୁସଂଗ୍ରହଣାଚ୍ଚୈଵ ପାପନିଗ୍ରହଣାତ୍ତଥା।।
ମଂତ୍ରିଗଳॊଡନॆ ସମାଲୋଚିସି ଶତ୍ରୁଗଣଗଳଲ୍ଲି ऒଡକନ୍ନୁ ଉଂଟୁମାଡଲୁ ଉପାଯମାଡବେକୁ. ସତ୍ପୁରୁଷରନ୍ନୁ ସଂଗ୍ରହିସିକॊଳ୍ଳୁତ୍ତଲେ ଇରବେକୁ. ପାପିଷ୍ଟରନ୍ନୁ ନିଗ୍ରହିସୁତ୍ତଲେ ଇରବେକୁ.
15011016a ଦୁର୍ବଲାଶ୍ଚାପି ସତତଂ ନାଵଷ୍ଟଭ୍ଯା ବଲୀଯସା।
15011016c ତିଷ୍ଠେଥା ରାଜଶାର୍ଦୂଲ ଵୈତସୀଂ ଵୃତ୍ତିମାସ୍ଥିତଃ।।
15011017a ଯଦ୍ଯେଵମଭିଯାଯାଚ୍ଚ ଦୁର୍ବଲଂ ବଲଵାନ୍ନୃପଃ।
15011017c ସାମାଦିଭିରୁପାଯୈସ୍ତଂ କ୍ରମେଣ ଵିନିଵର୍ତଯେତ୍।।
ରାଜଶାର୍ଦୂଲ! ବଲିଷ୍ଟରାଜନୁ ଦୁର୍ବଲରନ୍ନୁ ऎଂଦୂ ବॆନ୍ନଟ୍ଟି ହୋଗବାରଦୁ. ବଲିଷ୍ଟରାଜନୁ ଦୁର୍ବଲନନ୍ନୁ ଆକ୍ରମିସିଦରॆ ଦୁର୍ବଲନୁ ଵିନମ୍ରଭାଵଵନ୍ନୁ ତୋରିସବେକୁ. ସାମ-ଦାନ ମॊଦଲାଦ ଉପାଯଗଳିଂଦ ଅଵନନ୍ନୁ କ୍ରମେଣଵାଗି ହିଂଦିରୁଵଂତॆ ମାଡବେକୁ.
15011018a ଅଶକ୍ନୁଵଂସ୍ତୁ ଯୁଦ୍ଧାଯ ନିଷ୍ପତେତ୍ସହ ମଂତ୍ରିଭିଃ।
15011018c କୋଶେନ ପୌରୈର୍ଦଂଡେନ ଯେ ଚାନ୍ଯେ ପ୍ରିଯକାରିଣଃ।।
ସାଧ୍ଯଵାଗଦିଦ୍ଦରॆ ମଂତ୍ରିଗଳୁ, କୋଶ, ପୌରରୁ, ଦଂଡ ମତ୍ତୁ ଅନ୍ଯ ପ୍ରିଯକାରିଣିଗଳୁ ଇଵରॊଡନॆ ସେରିକॊଂଡୁ ଶତ୍ରୁଵିନॊଡନॆ ଯୁଦ୍ଧମାଡବେକୁ.
15011019a ଅସଂଭଵେ ତୁ ସର୍ଵସ୍ଯ ଯଥାମୁଖ୍ଯେନ ନିଷ୍ପତେତ୍।
15011019c କ୍ରମେଣାନେନ ମୋକ୍ଷଃ ସ୍ଯାଚ୍ଚରୀରମପି କେଵଲମ୍।।
ବଲିଷ୍ଟନାଦଵନॊଡନॆ ଯୁଦ୍ଧମାଡୁଵାଗ ପରାଜଯଵୁ ସଂଭଵିସିଦରॆ ଯୁଦ୍ଧମାଡୁତ୍ତା ଶରୀରତ୍ଯାଗମାଡୁଵୁଦରିଂଦ ମୁକ୍ତିଯାଦରୂ ଲଭିସୁତ୍ତଦॆ.”
ସମାପ୍ତି
ଇତି ଶ୍ରୀମହାଭାରତେ ଆଶ୍ରମଵାସିକେ ପର୍ଵଣି ଆଶ୍ରମଵାସପର୍ଵଣି ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋପଦେଶେ ଏକାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ।।
ଇଦୁ ଶ୍ରୀମହାଭାରତଦଲ୍ଲି ଆଶ୍ରମଵାସିକପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଆଶ୍ରମଵାସପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରୋପଦେଶ ऎନ୍ନୁଵ ହନ୍ନॊଂଦନେ ଅଧ୍ଯାଯଵୁ.
-
ସ୍ଵାମି, ଅମାତ୍ଯ, ସୁହୃତ୍, କୋଶ, ରାଷ୍ଟ୍ର, ଦୁର୍ଗ, ସୈନ୍ଯ ମତ୍ତୁ ପୌରରୁ ରାଜନ ପ୍ରକୃତିଗଳୁ. ↩︎