praveśa
|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||
śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita
śrī mahābhārata
aśvamedhika parva
aśvamedhika parva
adhyāya 67
sāra
kṛṣṇanu parikṣitana janmagṛhavannu praveśisidudu (1-7). kṛṣṇanannu noḍi uttarèyu rodisidudu (8-24).
14067001 vaiśaṃpāyana uvāca
14067001a evamuktastu rājeṃdra keśihā duḥkhamūrcitaḥ|
14067001c tatheti vyājahāroccairhlādayanniva taṃ janam||
vaiśaṃpāyananu hel̤idanu: “rājeṃdra! idannu kel̤i duḥkhamūrcitanāda keśavanu allidda janarannu harṣagòl̤isuvano èṃbaṃtè gaṭṭiyāgi “hāgèye āgali!” èṃdu hel̤idanu.
14067002a vākyena tena hi tadā taṃ janaṃ puruṣarṣabhaḥ|
14067002c hlādayāmāsa sa vibhurgharmārtaṃ salilairiva||
bisiliniṃda bal̤alidavanigè nīrannu kòṭṭu saṃtasagòl̤isuvaṃtè ā vibhu puruṣarṣabhanu tanna ā vākyadiṃda allidda janarannu saṃtasagòl̤isidanu.
14067003a tataḥ sa prāviśattūrṇaṃ janmaveśma pitustava|
14067003c arcitaṃ puruṣavyāghra sitairmālyairyathāvidhi||
puruṣavyāghra! takṣaṇave avanu yathāvidhiyāgi bil̤iya hūgal̤iṃda pūjisi alaṃkarisidda ninna taṃdèya janmagṛhavannu praveśisidanu.
14067004a apāṃ kuṃbhaiḥ supūrṇaiśca vinyastaiḥ sarvatodiśam|
14067004c ghṛtena tiṃdukālātaiḥ sarṣapaiśca mahābhuja||
mahābhuja! alli èllakaḍègal̤alli jalapūrṇa kuṃbhagal̤iddavu. tuppadalli nènèda tuṃbegiḍada paṃjugal̤u bèl̤aguttiddavu. suttalū bil̤īsāsivèyannu cèlliddaru.
14067005a śastraiśca vimalairnyastaiḥ pāvakaiśca samaṃtataḥ|
14067005c vṛddhābhiścābhirāmābhiḥ paricārārthamacyutaḥ||
14067006a dakṣaiśca parito vīra bhiṣagbhiḥ kuśalaistathā|
14067006c dadarśa ca sa tejasvī rakṣoghnānyapi sarvaśaḥ|
14067006E dravyāṇi sthāpitāni sma vidhivatkuśalairjanaiḥ||
thal̤athal̤isuttiruva śubhra śastragal̤annu iṭṭiddaru. suttalū agnigal̤u prajvalisuttiddavu. paricārakkèṃdidda vṛddhastrīyaru alli seriddaru. vīra! alli dakṣarū kuśalarū āgidda cikitsakariddaru. alli suttalū rākṣasarannu nāśagòl̤isuva vidhiyannu til̤ididda kuśala janarannū, irisidda dravyagal̤annū ā acyuta tejasviyu noḍidanu.
14067007a tathāyuktaṃ ca taddṛṣṭvā janmaveśma pitustava|
14067007c hṛṣṭo'bhavaddhṛṣīkeśaḥ sādhu sādhviti cābravīt||
yathāyuktavāgidda ninna taṃdèya janmagṛhavannu noḍi harṣagòṃḍa hṛṣīkeśanu “sādhu! sādhu!” èṃdanu.
14067008a tathā bruvati vārṣṇeye prahṛṣṭavadane tadā|
14067008c draupadī tvaritā gatvā vairāṭīṃ vākyamabravīt||
prahṛṣṭavadananāgi vārṣṇeyanu hāgè hel̤uttiralu draupadiyu avasaradalli vairāṭiyalligè hogi aval̤igè ī mātugal̤annāḍidal̤u:
14067009a ayamāyāti te bhadre śvaśuro madhusūdanaḥ|
14067009c purāṇarṣiraciṃtyātmā samīpamaparājitaḥ||
“bhadre! ido illi noḍu! ninna māva aciṃtyātma aparājita purāṇaṛṣi madhusūdananu baruttiddānè!”
14067010a sāpi bāṣpakalāṃ vācaṃ nigṛhyāśrūṇi caiva ha|
14067010c susaṃvītābhavaddevī devavatkṛṣṇamīkṣatī||
aval̤a mātannu kel̤i kṛṣṇanannu devanèṃde kāṇuttidda devī uttarèyādaro al̤uvudannu nillisi, kaṇṇīrannu òrèsikòl̤l̤uttā sīrèyannu saripaḍisikòṃḍal̤u.
14067011a sā tathā dūyamānena hṛdayena tapasvinī|
14067011c dṛṣṭvā goviṃdamāyāṃtaṃ kṛpaṇaṃ paryadevayat||
baruttidda goviṃdanannu noḍi ā tapasviniyu duḥkhadiṃda pīḍitavāgidda hṛdayadiṃda dīnal̤āgi rodisidal̤u:
14067012a puṃḍarīkākṣa paśyasva bālāviha vinākṛtau|
14067012c abhimanyuṃ ca māṃ caiva hatau tulyaṃ janārdana||
“puṃḍarīkākṣa! janārdana! abhimanyu mattu nāvibbarū saṃtānahīnarāgiddudannu noḍu! nāvibbarū hatarādaraṃtèye!
14067013a vārṣṇeya madhuhanvīra śirasā tvāṃ prasādaye|
14067013c droṇaputrāstranirdagdhaṃ jīvayainaṃ mamātmajam||
vārṣṇeya! madhuhan! vīra! śirasā ninagè namaskarisuttiddenè. droṇaputrana astradiṃda suṭṭuhogiruva nanna ī maganannu badukisu!
14067014a yadi sma dharmarājñā vā bhīmasenena vā punaḥ|
14067014c tvayā vā puṃḍarīkākṣa vākyamuktamidaṃ bhavet||
14067015a ajānatīmiṣīkeyaṃ janitrīṃ haṃtviti prabho|
14067015c ahameva vinaṣṭā syāṃ nedamevaṃgataṃ bhavet||
puṃḍarīkākṣa! prabho! dharmarājanāgalī, bhīmasenanāgalī athavā nīnāgalī “ī iṣīkavu arivillada tāyiyanne kòllali!” èṃdu hel̤ibiṭṭiddarè nāne maraṇa hòṃduttiddè. ī duḥsthitiyu baruttiralilla!
14067016a garbhasthasyāsya bālasya brahmāstreṇa nipātanam|
14067016c kṛtvā nṛśaṃsaṃ durbuddhirdrauṇiḥ kiṃ phalamaśnute||
garbhasthanāgidda ī bālakanannu brahmāstradiṃda kòṃdu hiṃsèyannèsagida ā durbuddhi drauṇigāda lābhavādarū enu?
14067017a sā tvā prasādya śirasā yāce śatrunibarhaṇa|
14067017c prāṇāṃstyakṣyāmi goviṃda nāyaṃ saṃjīvate yadi||
śatrunibarhaṇa! ninagè śirasā vaṃdisi beḍikòl̤l̤uttiddenè. karuṇisu. goviṃda! òṃdu vel̤è ivanu badukade iddarè nānu prāṇagal̤annu tyajisuttenè!
14067018a asmin hi bahavaḥ sādho ye mamāsanmanorathāḥ|
14067018c te droṇaputreṇa hatāḥ kiṃ nu jīvāmi keśava||
keśava! ivanalliye nanna aneka uttama manorathagal̤annu iṭṭukòṃḍiddènu. droṇaputraniṃda ivanu hatanāda melè nānekè jīvisirali?
14067019a āsīnmama matiḥ kṛṣṇa pūrṇotsaṃgā janārdana|
14067019c abhivādayiṣye diṣṭyeti tadidaṃ vitathīkṛtam||
kṛṣṇa! janārdana! ivanannu nanna kaṃkul̤inallèttikòṃḍu saṃtoṣadiṃda ninagè namaskarisabekèṃdu nanna āsèyāgittu. ādarè adu īga maṇṇupālāyitu!
14067020a capalākṣasya dāyāde mṛte'sminpuruṣarṣabha|
14067020c viphalā me kṛtāḥ kṛṣṇa hṛdi sarve manorathāḥ||
puruṣarṣabha! kṛṣṇa! capalākṣana maganu mṛtanāgiddānè. idariṃdāgi nanna hṛdayadallidda sarvamanorathagal̤ū viphalavāgi hodavu!
14067021a capalākṣaḥ kilātīva priyaste madhusūdana|
14067021c sutaṃ paśyasva tasyemaṃ brahmāstreṇa nipātitam||
madhusūdana! ā capalākṣanu ninagè priyanāgidda tāne? avana putranu brahmāstradiṃda hatanāgiruvudannu noḍu!
14067022a kṛtaghno'yaṃ nṛśaṃso'yaṃ yathāsya janakastathā|
14067022c yaḥ pāṃḍavīṃ śriyaṃ tyaktvā gato'dya yamasādanam||
pāṃḍavara saṃpattannu tòrèdu iṃdu yamasādanakkè hoda ivanū kūḍa avana taṃdèyaṃtè kṛtaghnanū krūriyū āgiddānè.
14067023a mayā caitatpratijñātaṃ raṇamūrdhani keśava|
14067023c abhimanyau hate vīra tvāmeṣyāmyacirāditi||
keśava! “vīra! abhimanyu! nīnedarū raṇāṃgaṇadalli hatanādarè beganè nānū kūḍa ninnannu hiṃbālisi baruttenè!” èṃdu pratijñèmāḍiddè.
14067024a tacca nākaravaṃ kṛṣṇa nṛśaṃsā jīvitapriyā|
14067024c idānīmāgatāṃ tatra kiṃ nu vakṣyati phālguniḥ||
kṛṣṇa! nanna jīvanada melina āsèyiṃda nirdayal̤āda nānu ā rīti māḍalilla. īga nānu alligè hodarè phālguni abhimanyuvu enu hel̤iyānu?””
samāpti
iti śrīmahābhārate aśvamedhikaparvaṇi uttarāvākye saptaṣaṣṭitamo'dhyāyaḥ||
idu śrīmahābhāratadalli aśvamedhikaparvadalli uttarāvākya ènnuva aravattel̤ane adhyāyavu.