ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
అశ్వమేధిక పర్వ
అశ్వమేధిక పర్వ
అధ్యాయ 34
సార
కృష్ణను అర్జుననిగె బ్రాహ్మణ దంపతిగళ సంవాదవన్ను ముందువరెసి హేళిదుదు (1-12).
14034001 బ్రాహ్మణ్యువాచ।
14034001a నేదమల్పాత్మనా శక్యం వేదితుం నాకృతాత్మనా।
14034001c బహు చాల్పం చ సంక్షిప్తం విప్లుతం చ మతం మమ।।
బ్రాహ్మణియు హేళిదళు: “జితేంద్రియళల్లద అల్పాత్మళాద నాను ఇదన్ను తిళియలు శక్యళాగిల్ల. నీను సంక్షిప్తవాగి స్వల్పవన్నే హేళిరువుదరింద అదు నన్నల్లి గొందలవన్నుంటుమాడిదెయెందు ననగన్నిసుత్తదె.
14034002a ఉపాయం తు మమ బ్రూహి యేనైషా లభ్యతే మతిః।
14034002c తన్మన్యే కారణతమం యత ఏషా ప్రవర్తతే।।
నానూ కూడ అదే మతియన్ను పడెయలు ఏనాదరూ ఉపాయవిద్దరె అదన్ను హేళు. ఆ ఉపాయవన్ను నిన్నిందలే తిళియబల్లె ఎంబ విశ్వాసవు ననగిదె.”
14034003 బ్రాహ్మణ ఉవాచ।
14034003a అరణీం బ్రాహ్మణీం విద్ధి గురురస్యోత్తరారణిః।
14034003c తపఃశ్రుతేఽభిమథ్నీతో జ్ఞానాగ్నిర్జాయతే తతః।।
బ్రాహ్మణను హేళిదను: “బుద్ధియు ఒందు అరణియెందూ గురువు ఇన్నొందు అరణియెందూ తిళిదుకో. ఇవెరడన్నూ తపస్సు, వేదశ్రవణగళ మూలక మథిసిదాగ జ్ఞానవెంబ అగ్నియు హుట్టుత్తదె.”
14034004 బ్రాహ్మణ్యువాచ।
14034004a యదిదం బ్రహ్మణో లింగం క్షేత్రజ్ఞమితి సంజ్ఞితమ్।
14034004c గ్రహీతుం యేన తచ్చక్యం లక్షణం తస్య తత్క్వ ను।।
బ్రాహ్మణియు హేళిదళు: “బ్రహ్మన లక్షణగళన్ను హొందిరువ మత్తు క్షేత్రజ్ఞనెందు కరెయల్పడువ అదన్ను గురుతిసలు అదర లక్షణగళేను ఎన్నువుదన్ను హేళు.”
14034005 బ్రాహ్మణ ఉవాచ।
14034005a అలింగో నిర్గుణశ్చైవ కారణం నాస్య విద్యతే।
14034005c ఉపాయమేవ వక్ష్యామి యేన గృహ్యేత వా న వా।।
బ్రాహ్మణను హేళిదను: “లక్షణగళిల్లద నిర్గుణవాద ఇదర కారణగళేను తిళిదిల్ల. యావ ఉపాయదింద అదన్ను గ్రహిసికొళ్ళబహుదు అథవా గ్రహిసదే ఇరబహుదు ఎన్నువుదన్ను హేళుత్తేనె.
14034006a సమ్యగప్యుపదిష్టశ్చ భ్రమరైరివ లక్ష్యతే।
14034006c కర్మబుద్ధిరబుద్ధిత్వాజ్ఞానలింగైరివాశ్రితమ్।।
ఎష్టే ఉపదేశగళన్ను హేళిదరూ దుంబియు వాసనెయింద పుష్పరసవన్ను గురుతిసువంతె కేవల సంస్కారదిందలే బ్రహ్మన స్వరూపవన్ను తిళిదుకొళ్ళబహుదు1. కర్మబుద్ధియు అబుద్ధియు. అదర మూలక నోడిదరె బ్రహ్మక్కె లక్షణగళివెయెందు తోరుత్తదె.
14034007a ఇదం కార్యమిదం నేతి న మోక్షేషూపదిశ్యతే।
14034007c పశ్యతః శృణ్వతో బుద్ధిరాత్మనో యేషు జాయతే।।
మోక్షక్కె ఇదన్ను మాడబేకు ఇదన్ను మాడబారదు ఎందు హేళువుదిల్ల. నోడువ మత్తు కేళువ బుద్ధియు ఆత్మనిందలే హుట్టిరుత్తదె.
14034008a యావంత ఇహ శక్యేరంస్తావతోఽంశాన్ప్రకల్పయేత్।
14034008c వ్యక్తానవ్యక్తరూపాంశ్చ శతశోఽథ సహస్రశః।।
వ్యక్త మత్తు అవ్యక్త రూపగళల్లి ఎష్టు సాధ్యవాగుత్తదెయో అష్టు సంఖ్యెగళల్లి నూరారు సావిర అంశగళల్లి బ్రహ్మనన్నే భావిసబేకు.
14034009a సర్వాన్నానాత్వయుక్తాంశ్చ సర్వాన్ప్రత్యక్షహేతుకాన్।
14034009c యతః పరం న విద్యేత తతోఽభ్యాసే భవిష్యతి।।
నానాప్రకారగళల్లిరువ ఎల్లదరల్లియూ మత్తు ప్రత్యక్షప్రమాణద ఎల్లవూ బ్రహ్మభావవెందూ తిళియబేకు. ఇదు అభ్యాసదింద సిద్ధియాగుత్తదె.””
14034010 వాసుదేవ ఉవాచ।
14034010a తతస్తు తస్యా బ్రాహ్మణ్యా మతిః క్షేత్రజ్ఞసంక్షయే।
14034010c క్షేత్రజ్ఞాదేవ పరతః క్షేత్రజ్ఞోఽన్యః ప్రవర్తతే।।
వాసుదేవను హేళిదను: “నంతర ఆ బ్రాహ్మణియ బుద్ధియు జీవరూపదల్లిరువ క్షేత్రజ్ఞనిగింత పరదల్లిరువ పరమాత్మనెంబ క్షేత్రజ్ఞనిందలే జీవరూపద క్షేత్రజ్ఞను నియమిసల్పడుత్తానె ఎంబ నిశ్చయక్కె బందితు.”
14034011 అర్జున ఉవాచ।
14034011a క్వ ను సా బ్రాహ్మణీ కృష్ణ క్వ చాసౌ బ్రాహ్మణర్షభః।
14034011c యాభ్యాం సిద్ధిరియం ప్రాప్తా తావుభౌ వద మేఽచ్యుత।।
అర్జునను హేళిదను: “కృష్ణ! అచ్యుత! ఈ సిద్ధియన్ను పడెద ఆ దంపతిగళల్లి బ్రాహ్మణియు యారు మత్తు ఆ బ్రాహ్మణర్షభను యారు ఎన్నువుదన్ను హేళు.”
14034012 వాసుదేవ ఉవాచ।
14034012a మనో మే బ్రాహ్మణం విద్ధి బుద్ధిం మే విద్ధి బ్రాహ్మణీమ్।
14034012c క్షేత్రజ్ఞ ఇతి యశ్చోక్తః సోఽహమేవ ధనంజయ।।
వాసుదేవను హేళిదను: “ధనంజయ! మనస్సే ఆ బ్రాహ్మణనెందు తిళి. బుద్ధియే ఆ బ్రాహ్మణియెందు తిళి. అల్లి హేళిరువ క్షేత్రజ్ఞను నానే ఎందు తిళి.”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీమహాభారతే అశ్వమేధికపర్వణి అనుగీతాయాం బ్రాహ్మణగీతాసు చతుస్త్రింశోఽధ్యాయః।।
ఇదు శ్రీమహాభారతదల్లి అశ్వమేధికపర్వదల్లి అనుగీతాయాం బ్రాహ్మణగీతా ఎన్నువ మూవత్నాల్కనే అధ్యాయవు.
-
యావుదే శిక్షణ-ఉపదేశగళిల్లదే దుంబియు యావ హూవినల్లి రసవిదె ఎన్నువుదన్ను గురుతిసుత్తదె. హాగెయే ఉత్తమ సంస్కారగళన్ను పడెదిరువ మనుష్యను – అవనిగె ఎష్టే ఉపదేశవిద్దరూ అథవా ఇల్లదిద్దరూ – స్వాభావికవాగియే బ్రహ్మద స్వరూపవన్ను గురుతిసబల్లను. బ్రహ్మద స్వరూపవన్ను అర్థమాడికొళ్ళలు ఉపదేశగళ అవశ్యకతెయిల్ల. ఉత్తమ సంస్కారద అవశ్యకతెయిదె. ↩︎