praveśa
|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||
śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita
śrī mahābhārata
aśvamedhika parva
aśvamedhika parva
adhyāya 32
sāra
kṛṣṇanu arjunanigè brāhmaṇa daṃpatigal̤a saṃvādavannu muṃduvarèsi hel̤idudu (1-25).
14032001 brāhmaṇa uvāca|
14032001a atrāpyudāharaṃtīmamitihāsaṃ purātanam|
14032001c brāhmaṇasya ca saṃvādaṃ janakasya ca bhāmini||
brāhmaṇanu hel̤idanu: “bhāminī! idakkè saṃbaṃdhisidaṃtè purātana itihāsavāda ī janaka mattu brāhmaṇara saṃvādavannu udāharisuttārè.
14032002a brāhmaṇaṃ janako rājā sannaṃ kasmiṃścidāgame|
14032002c viṣaye me na vastavyamiti śiṣṭyarthamabravīt||
òmmè rājā janakanu yāvudo aparādhadalli sikkihākikòṃḍidda brāhmaṇanigè “nanna rājyadalli irabeḍa!” èṃdu ājñèmāḍidanu.
14032003a ityuktaḥ pratyuvācātha brāhmaṇo rājasattamam|
14032003c ācakṣva viṣayaṃ rājanyāvāṃstava vaśe sthitaḥ||
idannu kel̤ida brāhmaṇanu ā rājasattamanigè kel̤idanu: “rājan! èlliyavarègè ninna vaśadalliruva rājyavidè ènnuvudannu hel̤u.
14032004a so'nyasya viṣaye rājño vastumiccāmyahaṃ vibho|
14032004c vacaste kartumiccāmi yathāśāstraṃ mahīpate||
vibho! anya rājana rājyadalli vāsisalu bayasuttenè. mahīpate! nīnu hel̤idudannu yathāśāstravāgi māḍalu bayasuttenè.”
14032005a ityuktaḥ sa tadā rājā brāhmaṇena yaśasvinā|
14032005c muhuruṣṇaṃ ca niḥśvasya na sa taṃ pratyabhāṣata||
yaśasvī brāhmaṇanu hīgè hel̤alu rājanu punaḥ punaḥ dīrgha bisi niṭṭusirannu biṭṭanu. yāva uttaravannū kòḍalilla.
14032006a tamāsīnaṃ dhyāyamānaṃ rājānamamitaujasam|
14032006c kaśmalaṃ sahasāgaccadbhānumaṃtamiva grahaḥ||
yocisuttā kul̤itidda ā amita tejasvi rājanannu – sūryanannu rāhuvu āvarisuvaṃtè - òmmiṃdòmmèle mohavu āvarisikòṃḍitu.
14032007a samāśvāsya tato rājā vyapete kaśmale tadā|
14032007c tato muhūrtādiva taṃ brāhmaṇaṃ vākyamabravīt||
mohadiṃda naḍuguttidda rājanu svalpa hòttu kal̤èda naṃtara samādhānatal̤èdu brāhmaṇanigè iṃtèṃdanu:
14032008a pitṛpaitāmahe rājye vaśye janapade sati|
14032008c viṣayaṃ nādhigaccāmi vicinvanpṛthivīmimām||
“pitṛ-pitāmahara ī rājya janapadagal̤u nanna vaśadallivè. ādarū iḍī bhūmiyanne huḍukidarū nanna rājyavèlliyavarègidè ènnuvudu til̤iyuttilla.
14032009a nādhyagaccaṃ yadā pṛthvyāṃ mithilā mārgitā mayā|
14032009c nādhyagaccaṃ yadā tasyāṃ svaprajā mārgitā mayā||
bhūmiyallèllā nanna rājyada gaḍiyannu kāṇalārade nānu mithilā prāṃtadalliye nanna rājyavannu huḍukatòḍagidènu. alliyū kūḍa nanna rājyavèṣṭèṃdu til̤iyade nanna prajègal̤u yāru èṃdu huḍukatòḍagidènu.
14032010a nādhyagaccaṃ yadā tāsu tadā me kaśmalo'bhavat|
14032010c tato me kaśmalasyāṃte matiḥ punarupasthitā||
avarannū nānu gurutisalu sādhyavāgadiddāga nānu mohaparavaśanādènu. mohavu kal̤èda naṃtara nanna buddhiyu punaḥ stimitakkè baṃditu.
14032011a tayā na viṣayaṃ manye sarvo vā viṣayo mama|
14032011c ātmāpi cāyaṃ na mama sarvā vā pṛthivī mama|
14032011e uṣyatāṃ yāvadutsāho bhujyatāṃ yāvadiṣyate||
nanna rājyavèṃbude illa athavā èllavū nanna rājyave! ī nanna ātmavū nannadalla athavā iḍī bhūmiye nannadu! ādudariṃda nīnu ninagiṣṭaviddaṣṭu kāla illiye iddu sukhabhogagal̤annu anubhavisu!”
14032012 brāhmaṇa uvāca|
14032012a pitṛpaitāmahe rājye vaśye janapade sati|
14032012c brūhi kāṃ buddhimāsthāya mamatvaṃ varjitaṃ tvayā||
brāhmaṇanu hel̤idanu: “pitṛ-pitāmahara ī rājya janapadagal̤u ninna vaśadalliruvāga yāva buddhiyiṃda nīnu mamatvavannu varjisidè ènnuvudannu hel̤u.
14032013a kāṃ vā buddhiṃ viniścitya sarvo vai viṣayastava|
14032013c nāvaiṣi viṣayaṃ yena sarvo vā viṣayastava||
athavā yāva buddhiyiṃda nīnu ivèllavū ninnade rājyavèṃdu niścayisidè? athavā ninna āḍal̤itadalliruva ī rājyavu ninna rājyavèllavèṃdu hegè niścayisidè?”
14032014 janaka uvāca|
14032014a aṃtavaṃta ihāraṃbhā viditāḥ sarvakarmasu|
14032014c nādhyagaccamahaṃ yasmānmamedamiti yadbhavet||
janakanu hel̤idanu: “illi āraṃbhagòṃḍa èlla karmagal̤ū aṃtyagòl̤l̤uttavè ènnuvudu til̤ididè. ādudariṃda nannadu èṃba vastuvu yāvudu ènnuvudannu til̤iyalu nanagè sādhyavāgalilla.
14032015a kasyedamiti kasya svamiti vedavacastathā|
14032015c nādhyagaccamahaṃ buddhyā mamedamiti yadbhavet||
“idu yāra vastuvu?” mattu “idu yāra dhanavu?” èṃba vedavacanavidè. ī kāraṇadiṃda nanna buddhigè “idu nannadu” èṃdu hel̤ikòl̤l̤uva yāva viṣayavū til̤iyalilla.
14032016a etāṃ buddhiṃ viniścitya mamatvaṃ varjitaṃ mayā|
14032016c śṛṇu buddhiṃ tu yāṃ jñātvā sarvatra viṣayo mama||
hīgè nanna buddhiyu niścayisi mamatvavannu varjisitu. yāva kāraṇadiṃda nanna buddhiyu èllavū nanna rājyavèṃdu til̤idukòṃḍitu ènnuvudannu kel̤u.
14032017a nāhamātmārthamiccāmi gaṃdhān ghrāṇagatānapi|
14032017c tasmānme nirjitā bhūmirvaśe tiṣṭhati nityadā||
vāsanèyannu mūsidarū adannu nānu nanagoskaravāgi mūsuvudilla. ī kāraṇadiṃda nānu bhūmiyannu jayisiddenè. adu nityavū nanna vaśadalliye idè.
14032018a nāhamātmārthamiccāmi rasānāsye'pi vartataḥ|
14032018c āpo me nirjitāstasmādvaśe tiṣṭhaṃti nityadā||
rasavannu svādisidarū adannu nānu nanagoskaravāgi bayasuvudilla. ī kāraṇadiṃda nānu apavannu jayisiddenè. adu nityavū nanna vaśadalliye idè.
14032019a nāhamātmārthamiccāmi rūpaṃ jyotiśca cakṣuṣā|
14032019c tasmānme nirjitaṃ jyotirvaśe tiṣṭhati nityadā||
rūpavannu kaṇṇugal̤iṃda kaṃḍarū adannu nānu nanagoskaravāgi bayasuvudilla. ī kāraṇadiṃda nānu jyotiyannu jayisiddenè. adu nityavū nanna vaśadalliye idè.
14032020a nāhamātmārthamiccāmi sparśāṃstvaci gatāśca ye|
14032020c tasmānme nirjito vāyurvaśe tiṣṭhati nityadā||
carmada mūlaka sparśavannu anubhavisidarū adannu nānu nanagoskaravāgi bayasuvudilla. ī kāraṇadiṃda nānu vāyuvannu jayisiddenè. adu nityavū nanna vaśadalliye idè.
14032021a nāhamātmārthamiccāmi śabdānśrotragatānapi|
14032021c tasmānme nirjitāḥ śabdā vaśe tiṣṭhaṃti nityadā||
kivigal̤igè śabdhavu kel̤isidarū adannu nānu nanagoskaravāgi bayasuvudilla. ī kāraṇadiṃda nānu śabdhavannu jayisiddenè. adu nityavū nanna vaśadalliye idè.
14032022a nāhamātmārthamiccāmi mano nityaṃ manoṃtare|
14032022c mano me nirjitaṃ tasmādvaśe tiṣṭhati nityadā||
nānu manassinalli huṭṭuva vicāragal̤annu nanagoskaravāgi bayasuvudilla. ī kāraṇadiṃda nānu manassannu jayisiddenè. adu nityavū nanna vaśadalliye idè.
14032023a devebhyaśca pitṛbhyaśca bhūtebhyo'tithibhiḥ saha|
14032023c ityarthaṃ sarva eveme samāraṃbhā bhavaṃti vai||
nanna sarva karmagal̤ū devatè, pitṛ, bhūtagal̤u mattu atithigal̤a saluvāgiye māḍalpaḍuttavè.”
14032024a tataḥ prahasya janakaṃ brāhmaṇaḥ punarabravīt|
14032024c tvajjijñāsārthamadyeha viddhi māṃ dharmamāgatam||
anaṃtara brāhmaṇanu nakku janakanigè punaḥ hel̤idanu: “ninna jijñāsèyannu til̤idukòl̤l̤alu baṃdiruva dharmane nānèṃdu til̤i!
14032025a tvamasya brahmanābhasya buddhyārasyānivartinaḥ|
14032025c sattvaneminiruddhasya cakrasyaikaḥ pravartakaḥ||
sattvavèṃba paṭṭiyannu hòṃdiruva brahmanābhiyul̤l̤a hiṃdè calisada mattu taḍèyalāgada ī cakravannu tirugisuttiruvavanu nīnòbbane sari!””
samāpti
iti śrīmahābhārate aśvamedhikaparvaṇi anugītāyāṃ brāhmaṇagītāsu dvātriṃśo'dhyāyaḥ||
idu śrīmahābhāratadalli aśvamedhikaparvadalli anugītāyāṃ brāhmaṇagītā ènnuva mūvattèraḍane adhyāyavu.