ପ୍ରଵେଶ
।। ଓଂ ଓଂ ନମୋ ନାରାଯଣାଯ।। ଶ୍ରୀ ଵେଦଵ୍ଯାସାଯ ନମଃ ।।
ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଦ୍ଵୈପାଯନ ଵେଦଵ୍ଯାସ ଵିରଚିତ
ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତ
ଅଶ୍ଵମେଧିକ ପର୍ଵ
ଅଶ୍ଵମେଧିକ ପର୍ଵ
ଅଧ୍ଯାଯ 21
ସାର
କୃଷ୍ଣନୁ ଅର୍ଜୁନନିଗॆ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଦଂପତିଗଳ ସଂଵାଦଵନ୍ନୁ ମୁଂଦୁଵରॆସି ହେଳିଦୁଦୁ (1-21).
14021001 ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉଵାଚ।
14021001a ଅତ୍ରାପ୍ଯୁଦାହରଂତୀମମିତିହାସଂ ପୁରାତନମ୍।
14021001c ନିବୋଧ ଦଶହୋତୄଣାଂ ଵିଧାନମିହ ଯାଦୃଶମ୍।।
ବ୍ରାହ୍ମଣନୁ ହେଳିଦନୁ: “ଈ ଵିଷଯଦଲ୍ଲି ପୁରାତନ ଇତିହାସଵॊଂଦନ୍ନୁ ଉଦାହରିସୁତ୍ତାରॆ. ହତ୍ତୁ ହୋତୃଗଳୁ ଯାଵ ରୀତିଯଲ୍ଲି ଯଜ୍ଞମାଡିଦରॆଂବୁଵୁଦନ୍ନୁ କେଳୁ.
14021002a ସର୍ଵମେଵାତ୍ର ଵିଜ୍ଞେଯଂ ଚିତ୍ତଂ ଜ୍ଞାନମଵେକ୍ଷତେ।
14021002c ରେତଃ ଶରୀରଭୃତ୍କାଯେ ଵିଜ୍ଞାତା ତୁ ଶରୀରଭୃତ୍।।
ତିଳିଯବେକାଗିରୁଵ ऎଲ୍ଲଵୂ ଚିତ୍ତରୂପଵାଗିଵॆ. ଈ ଚିତ୍ତଵୁ ଜ୍ଞାନଵନ୍ନୁ ଅପେକ୍ଷିସୁତ୍ତଦॆ. ଵୀର୍ଯଦିଂଦ ହୁଟ୍ଟୁଵ ଈ ଶରୀରଦଲ୍ଲିରୁଵ ଶରୀରଧାରିଯୁ ଈ ଚିତ୍ତଵନ୍ନୁ ତିଳିଦିରୁତ୍ତାନॆ.
14021003a ଶରୀରଭୃଦ୍ଗାର୍ହପତ୍ଯସ୍ତସ୍ମାଦନ୍ଯଃ ପ୍ରଣୀଯତେ।
14021003c ତତଶ୍ଚାହଵନୀଯସ୍ତୁ ତସ୍ମିନ୍ସଂକ୍ଷିପ୍ଯତେ ହଵିଃ।।
ଶରୀରଧାରି ଜୀଵନେ ଗାର୍ହପତ୍ଯାଗ୍ନିଯୁ. ଅଦରିଂଦ ଇନ୍ନॊଂଦୁ ଅଗ୍ନିଯୁ ହୁଟ୍ଟିକॊଳ୍ଳୁତ୍ତଦॆ. ଅଦେ ଆହଵନୀଯ ଅଗ୍ନିଯାଦ ମନସ୍ସୁ. ଅଦରଲ୍ଲି ହଵିସ୍ସନ୍ନୁ ହାକୁତ୍ତାରॆ.
14021004a ତତୋ ଵାଚସ୍ପତିର୍ଜଜ୍ଞେ ସମାନଃ ପର୍ଯଵେକ୍ଷତେ।
14021004c ରୂପଂ ଭଵତି ଵୈ ଵ୍ଯକ୍ତଂ ତଦନୁଦ୍ରଵତେ ମନଃ।।
ଆଗ ଵାଚସ୍ପତିଯୁ ହୁଟ୍ଟୁତ୍ତାନॆ. ଅଵନନ୍ନୁ ସମାନ ଵାଯୁଵୁ ନୋଡୁତ୍ତଦॆ. ଆଗ ରୂପଵୁ ହୁଟ୍ଟିକॊଳ୍ଳୁତ୍ତଦॆ. ଅଦୁ ମନସ୍ସିନ କଡॆ ଓଡୁତ୍ତଦॆ.”
14021005 ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ଯୁଵାଚ।
14021005a କସ୍ମାଦ୍ଵାଗଭଵତ୍ପୂର୍ଵଂ କସ୍ମାତ୍ପଶ୍ଚାନ୍ମନୋଽଭଵତ୍।
14021005c ମନସା ଚିଂତିତଂ ଵାକ୍ଯଂ ଯଦା ସମଭିପଦ୍ଯତେ।।
ବ୍ରାହ୍ମଣିଯୁ ହେଳିଦଳୁ: “ମॊଦଲୁ ଵାକ୍କୁ ହେଗॆ ହୁଟ୍ଟିକॊଂଡିତୁ? ହେଗॆ ତାନॆ ଅଦର ନଂତର ମନସ୍ସୁ ହୁଟ୍ଟିକॊଂଡିତୁ? ମନସ୍ସୁ ଯୋଚିସିଦ ନଂତରଵେ ମାତୁ ହॊରବରୁତ୍ତଦॆଯଲ୍ଲଵେ?
14021006a କେନ ଵିଜ୍ଞାନଯୋଗେନ ମତିଶ୍ଚିତ୍ତଂ ସମାସ୍ଥିତା।
14021006c ସମୁନ୍ନୀତା ନାଧ୍ଯଗଚ୍ଚତ୍କୋ ଵୈନାଂ ପ୍ରତିଷେଧତି।।
ଯାଵ ଵିଜ୍ଞାନଯୋଗଦିଂଦ ବୁଦ୍ଧିଯୁ ଚିତ୍ତଵନ୍ନୁ ଆଶ୍ରଯିସିଦॆ? ବୁଦ୍ଧିଯୁ ସୁଷୁପ୍ତଵାଗିରୁଵାଗ ଅଦୁ ଵିଷଯଗଳ କଡॆ ହୋଗଦଂତॆ ଯାରୁ ତଡॆଯୁତ୍ତାରॆ?”
14021007 ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉଵାଚ।
14021007a ତାମପାନଃ ପତିର୍ଭୂତ୍ଵା ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରେଷ୍ଯତ୍ଯପାନତାମ୍।
14021007c ତାଂ ମତିଂ ମନସଃ ପ୍ରାହୁର୍ମନସ୍ତସ୍ମାଦଵେକ୍ଷତେ।।
ବ୍ରାହ୍ମଣନୁ ହେଳିଦନୁ: “ଅପାନଵୁ ବୁଦ୍ଧିଯ ପତିଯାଗି ଅଦନ୍ନୁ ଅପାନଦ କଡॆଗେ ସॆଳॆଦॊଯ୍ଯୁତ୍ତଦॆ. ଅପାନଦ କଡॆ ହୋଗୁଵ ବୁଦ୍ଧିଯନ୍ନେ ମନସ୍ସॆଂଦୁ ହେଳୁତ୍ତାରॆ. ଆଦୁଦରିଂଦଲେ ମନସ୍ସୁ ଵାକ୍କନ୍ନୁ ନୋଡୁତ୍ତଦॆ.
14021008a ପ୍ରଶ୍ନଂ ତୁ ଵାଙ୍ମନସୋର୍ମାଂ ଯସ୍ମାତ୍ତ୍ଵମନୁପୃଚ୍ଚସି।
14021008c ତସ୍ମାତ୍ତେ ଵର୍ତଯିଷ୍ଯାମି ତଯୋରେଵ ସମାହ୍ଵଯମ୍।।
ଵାକ୍କୁ ମତ୍ତୁ ମନସ୍ସୁଗଳ କୁରିତୁ ନୀନୁ କେଳିଦ ପ୍ରଶ୍ନॆଗॆ ଅଵॆରଡର ନଡୁଵॆ ନଡॆଦ ସଂଵାଦଵନ୍ନୁ ହେଳୁତ୍ତେନॆ. ଅଦରଲ୍ଲିଯେ ନିନଗॆ ଉତ୍ତରଵୁ ସିକ୍କୁତ୍ତଦॆ.
14021009a ଉଭେ ଵାଙ୍ମନସୀ ଗତ୍ଵା ଭୂତାତ୍ମାନମପୃଚ୍ଚତାମ୍।
14021009c ଆଵଯୋଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠମାଚକ୍ଷ୍ଵ ଚିଂଧି ନୌ ସଂଶଯଂ ଵିଭୋ।।
ଵାକ୍କୁ ମତ୍ତୁ ମନସ୍ସୁ ऎରଡୂ ଜୀଵାତ୍ମନ ବଳି ହୋଗି କେଳିଦଵୁ: “ଵିଭୋ! ନମ୍ମିବ୍ବରଲ୍ଲି ଯାରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠରॆଂଦୁ ହେଳୁ. ନମ୍ମ ଈ ସଂଶଯଵନ୍ନୁ ନିଵାରିସୁ!”
14021010a ମନ ଇତ୍ଯେଵ ଭଗଵାଂସ୍ତଦା ପ୍ରାହ ସରସ୍ଵତୀମ୍।
14021010c ଅହଂ ଵୈ କାମଧୁକ୍ତୁଭ୍ଯମିତି ତଂ ପ୍ରାହ ଵାଗଥ।।
ମନସ୍ସେ ଶ୍ରେଷ୍ଠଵॆଂଦୁ ଭଗଵଂତନୁ ହେଳଲୁ, ସରସ୍ଵତିଯୁ “ନାନେ ନିନଗॆ କାମଧେନୁଵଂତॆ ऎଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ऒଦଗିସିକॊଡୁତ୍ତିଦ୍ଦେନॆ” ऎଂଦଳୁ. ଅଦକ୍କॆ ଜୀଵାତ୍ମନୁ ହେଳିଦନୁ:
14021011a ସ୍ଥାଵରଂ ଜଂଗମଂ ଚୈଵ ଵିଦ୍ଧ୍ଯୁଭେ ମନସୀ ମମ।
14021011c ସ୍ଥାଵରଂ ମତ୍ସକାଶେ ଵୈ ଜଂଗମଂ ଵିଷଯେ ତଵ।।
“ସ୍ଥାଵର-ଜଂଗମଗଳॆରଡୂ ନନ୍ନ ମନସ୍ସୁ ऎନ୍ନୁଵୁଦନ୍ନୁ ତିଳିଦୁକୋ. ଗ୍ରହିସବହୁଦାଦ ସ୍ଥାଵର ଜଗତ୍ତॆଲ୍ଲଵୂ ନନ୍ନ ବଳିଯଲ୍ଲିଦॆ. ଇଂଦ୍ରିଯାତୀତଵାଦ ସ୍ଵର୍ଗାଦି ଜଂଗମ ଵିଷଯଗଳॆଲ୍ଲଵୂ ନିନ୍ନ ଅଧୀନଦଲ୍ଲିଦॆ.
14021012a ଯସ୍ତୁ ତେ ଵିଷଯଂ ଗଚ୍ଚେନ୍ମଂତ୍ରୋ ଵର୍ଣଃ ସ୍ଵରୋଽପି ଵା।
14021012c ତନ୍ମନୋ ଜଂଗମଂ ନାମ ତସ୍ମାଦସି ଗରୀଯସୀ।।
ନିନ୍ନ ଵିଷଯଵାଦ ମଂତ୍ର, ଵର୍ଣ, ଅଥଵା ସ୍ଵରଗଳୁ ଜଂଗମଦ କୁରିତାଦରॆ ମନସ୍ସୂ ଅଦନ୍ନେ ହିଂବାଲିସି ହୋଗୁତ୍ତଦॆ. ଆଦୁଦରିଂଦ ନୀନେ ଶ୍ରେଷ୍ଠଳାଗିରୁଵॆ!
14021013a ଯସ୍ମାଦସି ଚ ମା ଵୋଚଃ ସ୍ଵଯମଭ୍ଯେତ୍ଯ ଶୋଭନେ।
14021013c ତସ୍ମାଦୁଚ୍ଚ୍ଵାସମାସାଦ୍ଯ ନ ଵକ୍ଷ୍ଯସି ସରସ୍ଵତି।।
ଶୋଭନେ! ସରସ୍ଵତି! ସ୍ଵଯଂ ନୀନେ ବଂଦୁ ନନଗॆ ହୀଗॆ ହେଳିଦୁଦରିଂଦ ନୀନୁ ଉଚ୍ଛ୍ଵାସଦ ସମଯଦଲ୍ଲି ମାତନାଡଲାରॆ!
14021014a ପ୍ରାଣାପାନାଂତରେ ଦେଵୀ ଵାଗ୍ଵୈ ନିତ୍ଯଂ ସ୍ମ ତିଷ୍ଠତି।
14021014c ପ୍ରେର୍ଯମାଣା ମହାଭାଗେ ଵିନା ପ୍ରାଣମପାନତୀ।
14021014e ପ୍ରଜାପତିମୁପାଧାଵତ୍ପ୍ରସୀଦ ଭଗଵନ୍ନିତି।।
ମହାଭାଗେ! ଦେଵୀ! ପ୍ରାଣ-ଅପାନଗଳ ମଧ୍ଯॆ ନୀନୁ ନିତ୍ଯଵୂ ନॆଲସିରୁଵॆ. ପ୍ରାଣଦ ପ୍ରେରଣॆଯିଲ୍ଲଦେ ନୀନୁ ଅପାନଦ କଡॆଗॆ ହୋଦାଗ ପ୍ରଜାପତିଯ ବଳିସାରି ଭଗଵଂତନେ ପ୍ରସନ୍ନନାଗୁ ऎଂଦୁ ପ୍ରାର୍ଥିସୁଵॆ!
14021015a ତତଃ ପ୍ରାଣଃ ପ୍ରାଦୁରଭୂଦ୍ଵାଚମାପ୍ଯାଯଯନ୍ପୁନଃ।
14021015c ତସ୍ମାଦୁଚ୍ଚ୍ଵାସମାସାଦ୍ଯ ନ ଵାଗ୍ଵଦତି କର୍ହି ଚିତ୍।।
ଆଗ ପ୍ରାଣଵୁ ଵାଣିଗॆ ପୁଷ୍ଟିଯନ୍ନୁ କॊଡୁଵ ସଲୁଵାଗି ପୁନଃ ପ୍ରକଟଵାଗୁତ୍ତଦॆ. ଆଦୁଦରିଂଦ ଉସିରନ୍ନୁ ऎଳॆଦୁକॊଳ୍ଳୁଵାଗ ଯାଵୁଦେ ମାତୁ ହॊରଡୁଵୁଦିଲ୍ଲ.
14021016a ଘୋଷିଣୀ ଜାତନିର୍ଘୋଷା ନିତ୍ଯମେଵ ପ୍ରଵର୍ତତେ।
14021016c ତଯୋରପି ଚ ଘୋଷିଣ୍ଯୋର୍ନିର୍ଘୋଷୈଵ ଗରୀଯସୀ।।
ଵାଣିଯୁ ନିତ୍ଯଵୂ ऎରଡୁ ପ୍ରକାରଗଳଲ୍ଲି ଇରୁତ୍ତଦॆ: ଘୋଷଯୁକ୍ତଵାଗି ମତ୍ତୁ ନିର୍ଘୋଷଵାଗି. ଘୋଷଯୁକ୍ତ ଵାଣିଗିଂତଲୂ ଘୋଷରହିତ ଵାଣିଯେ ଶ୍ରେଷ୍ଠଵାଦୁଦୁ.
14021017a ଗୌରିଵ ପ୍ରସ୍ରଵତ୍ଯେଷା ରସମୁତ୍ତମଶାଲିନୀ।
14021017c ସତତଂ ସ୍ଯଂଦତେ ହ୍ଯେଷା ଶାଶ୍ଵତଂ ବ୍ରହ୍ମଵାଦିନୀ।।
ଈ ଉତ୍ତମ ନିର୍ଘୋଷ ଵାଣିଯୁ ହସୁଵିନଂତॆ ହାଲନ୍ନୀଯୁତ୍ତଦॆ ମତ୍ତୁ ବ୍ରହ୍ମଵାଦିନିଯାଦ ଇଦୁ ସତତଵୂ ଶାଶ୍ଵତଵାଦୁଦନ୍ନେ ନୀଡୁତ୍ତଦॆ.
14021018a ଦିଵ୍ଯାଦିଵ୍ଯପ୍ରଭାଵେନ ଭାରତୀ ଗୌଃ ଶୁଚିସ୍ମିତେ।
14021018c ଏତଯୋରଂତରଂ ପଶ୍ଯ ସୂକ୍ଷ୍ମଯୋଃ ସ୍ଯଂଦମାନଯୋଃ।।
ଶୁଚିସ୍ମିତେ! ହସୁଵିନଂଥହ ଈ ମାତୁ ଦିଵ୍ଯପ୍ରଭାଵଗଳିଂଦ କୂଡିଦ୍ଦୁ ଦିଵ୍ଯଵାଦୁଦୁ. ସୂକ୍ଷ୍ମଵାଗି ହରିଦୁବରୁଵ ଇଵॆରଡର ନଡୁଵିନ ଅଂତରଵନ୍ନୁ ନୋଡୁ!””
14021019a ଅନୁତ୍ପନ୍ନେଷୁ ଵାକ୍ଯେଷୁ ଚୋଦ୍ଯମାନା ସିସୃକ୍ଷଯା।
14021019c କିଂ ନୁ ପୂର୍ଵଂ ତତୋ ଦେଵୀ ଵ୍ଯାଜହାର ସରସ୍ଵତୀ।।
ବ୍ରାହ୍ମଣିଯୁ ହେଳିଦଳୁ: “ହିଂଦॆ ମାତେ ହॊରଡଦିଦ୍ଦାଗ ମାତନାଡ ବଯସିଦ ସରସ୍ଵତୀ ଦେଵିଯୁ ଯାଵ ମାତନ୍ନାଡିଦଳୁ?”
14021020a ପ୍ରାଣେନ ଯା ସଂଭଵତେ ଶରୀରେ ପ୍ରାଣାଦପାନଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯତେ ଚ।
14021020c ଉଦାନଭୂତା ଚ ଵିସୃଜ୍ଯ ଦେହଂ ଵ୍ଯାନେନ ସର୍ଵଂ ଦିଵମାଵୃଣୋତି।।
ବ୍ରାହ୍ମଣନୁ ହେଳିଦନୁ: “ଵାଣିଯୁ ଶରୀରଦଲ୍ଲିନ ପ୍ରାଣଦିଂଦ ହୁଟ୍ଟୁତ୍ତଦॆ. ପ୍ରାଣଦିଂଦ ଅପାନଵନ୍ନୁ ସେରୁତ୍ତଦॆ. ନଂତର ଉଦାନଵାଗି ଦେହଵନ୍ନୁ ତ୍ଯଜିସି ଵ୍ଯାନଦିଂଦ ଦିଵଵॆଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ଆଵରିସୁତ୍ତଦॆ.
14021021a ତତଃ ସମାନେ ପ୍ରତିତିଷ୍ଠତୀହ ଇତ୍ଯେଵ ପୂର୍ଵଂ ପ୍ରଜଜଲ୍ପ ଚାପି।
14021021c ତସ୍ମାନ୍ମନଃ ସ୍ଥାଵରତ୍ଵାଦ୍ଵିଶିଷ୍ଟଂ ତଥା ଦେଵୀ ଜଂଗମତ୍ଵାଦ୍ଵିଶିଷ୍ଟା।।
ଅନଂତର ସମାନଦଲ୍ଲି ଅଦୁ ନॆଲॆସୁତ୍ତଦॆ. ହୀଗॆ ହିଂଦॆ ଦେଵିଯୁ ହେଳିଦଳୁ. ଆଦୁଦରିଂଦ ମନସ୍ସୁ ଅଦର ସ୍ଥାଵରତ୍ଵଦିଂଦ ଵିଶିଷ୍ଟଵାଦୁଦୁ. ହାଗॆଯେ ଵାଗ୍ଦେଵିଯୁ ଅଵଳ ଜଂଗମତ୍ଵଦିଂଦ ଵିଶିଷ୍ଟଳୁ.”
ସମାପ୍ତି
ଇତି ଶ୍ରୀମହାଭାରତେ ଅଶ୍ଵମେଧିକପର୍ଵଣି ଅନୁଗୀତାଯାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଗୀତାସୁ ଏକଵିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ।।
ଇଦୁ ଶ୍ରୀମହାଭାରତଦଲ୍ଲି ଅଶ୍ଵମେଧିକପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଅନୁଗୀତାଯାଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଗୀତା ऎନ୍ନୁଵ ଇପ୍ପତ୍ତॊଂଦନେ ଅଧ୍ଯାଯଵୁ.