150: ധര്മപ്രശംസാ

പ്രവേശ

।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।

ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത

ശ്രീ മഹാഭാരത

അനുശാസന പര്വ

ദാനധര്മ പര്വ

അധ്യായ 150

സാര

ഭീഷ്മനു ധര്മവന്നു പ്രശംസിസിദുദു (1-9).

13150001 ഭീഷ്മ ഉവാച।
13150001a കാര്യതേ യച്ച ക്രിയതേ സച്ചാസച്ച കൃതം തതഃ।
13150001c തത്രാശ്വസീത സത്കൃത്വാ അസത്കൃത്വാ ന വിശ്വസേത്।।

ഭീഷ്മനു ഹേളിദനു: “സത്കാര്യ അഥവാ അസത്കാര്യവന്നു മാഡലി അഥവാ മാഡിസലി, സത്കൃതിയിംദ ഒള്ളെയദാഗുവുദെംബ വിശ്വാസവന്നിട്ടുകൊള്ളബേകു മത്തു കെട്ട കെലസദിംദ കേഡാഗുവുദില്ല എംബ വിശ്വാസവന്നിട്ടുകൊള്ളബാരദു.

13150002a കാല ഏവാത്ര കാലേന നിഗ്രഹാനുഗ്രഹൌ ദദത്।
13150002c ബുദ്ധിമാവിശ്യ ഭൂതാനാം ധര്മാര്ഥേഷു പ്രവര്തതേ।।

സമയവു പ്രാപ്തവാദാഗ കാലവേ നിഗ്രഹ-അനുഗ്രഹഗളന്നു നീഡി ജീവിഗള ബുദ്ധിയന്നു പ്രവേശിസി ധര്മാര്ഥസാധനെഗളല്ലി തൊഡഗിസുത്തദെ.

13150003a യദാ ത്വസ്യ ഭവേദ്ബുദ്ധിര്ധര്മ്യാ ചാര്ഥപ്രദര്ശിനീ।
13150003c തദാശ്വസീത ധര്മാത്മാദൃഢബുദ്ധിര്ന വിശ്വസേത്।।

ധര്മാര്ഥസാരവാദ ബുദ്ധിയിരുവവനു ധര്മാത്മനെംദു തോരിസികൊഡുത്തദെ മത്തു അവനല്ലി വിശ്വാസവന്നിഡബേകു. ദൃഢബുദ്ധിയില്ലദിരുവവന മേലെ വിശ്വാസവന്നിഡബാരദു.

13150004a ഏതാവന്മാത്രമേതദ്ധി ഭൂതാനാം പ്രാജ്ഞലക്ഷണമ്।
13150004c കാലയുക്തോഽപ്യുഭയവിച്ചേഷമര്ഥം സമാചരേത്।।

ഇദേ ജീവിഗള പ്രാജ്ഞലക്ഷണവെംദു തിളി. കാലയുക്തനാദവനു ധര്മ-അര്ഥ എരഡക്കൂ യോഗ്യവാദ രീതിയല്ലി നഡെദുകൊള്ളബേകു.

13150005a യഥാ ഹ്യുപസ്ഥിതൈശ്വര്യാഃ പൂജയംതേ നരാ നരാന്1
13150005c ഏവമേവാത്മനാത്മാനം പൂജയംതീഹ ധാര്മികാഃ।।

ഐശ്വര്യദിംദ കൂഡിരുവ നരരന്നു നരരു പൂജിസുവംതെ ധാര്മികരു തമ്മന്നു താവേ പൂജിസികൊള്ളുത്താരെ.

13150006a ന ഹ്യധര്മതയാ ധര്മം ദദ്യാത്കാലഃ കഥം ചന।
13150006c തസ്മാദ്വിശുദ്ധമാത്മാനം ജാനീയാദ്ധര്മചാരിണമ്।।

കാലവു എംദൂ അധര്മിഗെ ധര്മദ ഫലവന്നു കൊഡുവുദില്ല. ആദുദരിംദ ധര്മചാരിണിയു വിശുദ്ധാത്മനെംദു തിളിയബേകു.

13150007a സ്പ്രഷ്ടുമപ്യസമര്ഥോ ഹി ജ്വലംതമിവ പാവകമ്।
13150007c അധര്മഃ സതതോ ധര്മം കാലേന പരിരക്ഷിതമ്।।

ഏകെംദരെ അഗ്നിയംതെ പ്രജ്വലിസുത്തിരുവ മത്തു സതതവൂ കാലനിംദ പരിരക്ഷിതവാഗിരുവ ധര്മവന്നു അധര്മവു മുട്ടലൂ കൂഡ അസമര്ഥവാഗുത്തദെ.

13150008a കാര്യാവേതൌ ഹി കാലേന ധര്മോ ഹി വിജയാവഹഃ।
13150008c ത്രയാണാമപി ലോകാനാമാലോകകരണോ2 ഭവേത്।।

കാലവു ഈ എരഡന്നൂ മാഡുത്തദെ. ധര്മവു വിജയപ്രദവാദുദു. മൂരു ലോകഗളല്ലിയൂ ധര്മവേ ബെളകാഗിരുവുദു.

13150009a തത്ര കശ്ചിന്നയേത് പ്രാജ്ഞോ3 ഗൃഹീത്വൈവ കരേ നരമ്।
13150009c ഉഹ്യമാനഃ സ ധര്മേണ ധര്മേ ബഹുഭയച്ചലേ4।।

അല്ലി യാരാദരൂ പ്രാജ്ഞനു മനുഷ്യനന്നു കൈഹിഡിദു ധര്മമാര്ഗക്കെ കൊംഡൊയ്യബഹുദു. അധര്മദിംദാഗുവ ഭയവന്നു ഊഹിസികൊംഡു അവനു ധര്മമാര്ഗക്കെ ബരബഹുദു.”

സമാപ്തി

ഇതി ശ്രീമഹാഭാരതേ അനുശാസനപര്വണി ദാനധര്മപര്വണി ധര്മപ്രശംസായാം പംചാശത്യധികശതതമോഽധ്യായഃ।।
ഇദു ശ്രീമഹാഭാരതദല്ലി അനുശാസനപര്വദല്ലി ദാനധര്മപര്വദല്ലി ധര്മപ്രശംസാ എന്നുവ നൂരാഐവത്തനേ അധ്യായവു.


  1. പ്രജായംതേ ന രാജസാഃ। (ഭാരത ദര്ശന). ↩︎

  2. ലോകാനാമാലോകഃ കാരണം (ഭാരത ദര്ശന). ↩︎

  3. ന തു കശ്ചിന്നയേത്പ്രാജ്ഞോ (ഭാരത ദര്ശന). ↩︎

  4. ഉച്യമാനസ്തു ധര്മേണ ധര്മലോകഭയച്ഛലേ।। (ഭാരത ദര്ശന). ഭാരത ദര്ശനദല്ലി ഈ ശ്ലോകദ നംതര ഈ അധ്യായദല്ലി ൭ അധിക ശ്ലോകഗളിവെ: ശൂദ്രോഹം നാധികാരോ മേ ചാതുരാശ്രമ്യസേവനേ। ഇതി വിജ്ഞാനമപരേ നാത്മന്യുപദധത്യുത।। ൧൦।। പംചഭൂതശരീരണാം സര്വേഷാം സദൃശാത്മാനാമ്।। । । ൧൧।। ലോകധര്മേ ച ധര്മേ ച വിശേഷകരണം കൃതമ്। യഥൈകത്വം പുനര്യാംതി പ്രാണിനസ്തത്ര വിസ്തരഃ।। ൧൨।। അധ്രുവോ ഹി കഥം ലോകഃ സ്മൃതോ ധര്മഃ കഥം ധ്രുവഃ। യത്രകാ ലോ ധ്രുവസ്താത തത്ര ധര്മഃ സനാതനഃ।। ൧൩।। സര്വേഷാം തുല്യദേഹാനാം സര്വേഷാം സദൃശാത്മനാമ്। കാലോ ധര്മേണ സംയുക്തഃ ശേഷ ഏവ സ്വയം ഗുരുഃ।। ൧൪।। ഏവം സതി ന ദോഷോഽസ്തി ഭൂതാനാം ധര്മസേവനേ। തിര്യഗ്യോനാവപി സതാം ലോക ഏവ മതോ ഗുരുഃ।। ൧൫ ।। ↩︎