praveśa
|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||
śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita
śrī mahābhārata
anuśāsana parva
dānadharma parva
adhyāya 142
sāra
brāhmaṇariṃda kapa dānavara nāśa; kārtavīryanu brāhmaṇarigè namaskarisidudu (1-23).
13142001 bhīṣma uvāca|
13142001a tūṣṇīmāsīdarjunastu pavanastvabravītpunaḥ|
13142001c śṛṇu me brāhmaṇeṣveva mukhyaṃ karma janādhipa||
bhīṣmanu hel̤idanu: “arjunanādaro summanāgiralu pavananu punaḥ hel̤idanu: “janādhipa! brāhmaṇara mukhya karmavannu kel̤u.
13142002a madasyāsyamanuprāptā yadā seṃdrā divaukasaḥ|
13142002c tadeyaṃ cyavaneneha hṛtā teṣāṃ vasuṃdharā||
iṃdranòṃdigè divaukasaru madana bāyigè baṃdiddāga cyavananu avara vasuṃdharèyannu kasidukòṃḍiddanu.
13142003a ubhau lokau hṛtau matvā te devā duḥkhitābhavan|
13142003c śokārtāśca mahātmānaṃ brahmāṇaṃ śaraṇaṃ yayuḥ||
èraḍū lokagal̤ū tammiṃda apaharisalpaṭṭavu èṃdu til̤idu devatègal̤u duḥkhitarādaru. śokārtarāda avaru mahātma brahmana śaraṇu hodaru.
13142004 devā ūcuḥ|
13142004a madāsyavyatiṣiktānāmasmākaṃ lokapūjita|
13142004c cyavanena hṛtā bhūmiḥ kapaiścāpi divaṃ prabho||
devatègal̤u hel̤idaru: “lokapūjita! prabho! madana bāyiyalli nāvu silukikòṃḍiddāga cyavananu bhūmiyannu mattu kaparu svargavannu apaharisidaru.”
13142005 brahmovāca|
13142005a gaccadhvaṃ śaraṇaṃ viprānāśu seṃdrā divaukasaḥ|
13142005c prasādya tānubhau lokāvavāpsyatha yathā purā||
brahmanu hel̤idanu: “iṃdranòḍaniruva divaukasare! kūḍale viprara śaraṇu hogi. avarannu prasannagòl̤isidarè nīvu hiṃdinaṃtè èraḍū lokagal̤annu paḍèdukòl̤l̤aballiri!”
13142006a te yayuḥ śaraṇaṃ viprāṃsta ūcuḥ kānjayāmahe|
13142006c ityuktāste dvijān prāhurjayateha kapāniti|
13142006e bhūgatān hi vijetāro vayamityeva pārthiva||
avaru śaraṇu hogalu vipraru “yārannu jayisabeku?” èṃdu kel̤idaru. dvijaru hīgè kel̤alu “kaparannu jayisi!” èṃdu devatègal̤u hel̤idaru. pārthiva! āga brāhmaṇaru “nāvu bhūgatarādavarannu mātra jayisaballèvu!” èṃdaru.
13142007a tataḥ karma samārabdhaṃ brāhmaṇaiḥ kapanāśanam|
13142007c taccrutvā preṣito dūto brāhmaṇebhyo dhanī kapaiḥ||
āga brāhmaṇaru kapanāśana karmavannu prāraṃbhisidaru. adannu kel̤i kaparu dhanī èṃba dūtanannu brāhmaṇara bal̤i kal̤uhisidaru.
13142008a sa ca tān brāhmaṇānāha dhanī kapavaco yathā|
13142008c bhavadbhiḥ sadṛśāḥ sarve kapāḥ kimiha vartate||
dhaniyu kaparu hel̤ikal̤uhisidda mātannu brāhmaṇarigè hel̤idanu: “sarva kaparū nimma sadṛśarāgiruvāga nīvu ekè hīgè vartisuttiddīri?
13142009a sarve vedavidaḥ prājñāḥ sarve ca kratuyājinaḥ|
13142009c sarve satyavratāścaiva sarve tulyā maharṣibhiḥ||
avarèllarū vedavidarū, prājñarū āgiddārè. èllarū kratu-yajñagal̤annu māḍiddārè. sarvarū satyavrataru mattu sarvarū maharṣigal̤igè samānaru.
13142010a śrīścaiva ramate teṣu dhārayaṃti śriyaṃ ca te|
13142010c vṛthā dārānna gaccaṃti vṛthāmāṃsaṃ na bhuṃjate||
lakṣmiyu avaralli ramisuttāl̤è mattu avaru śrīyannu dharisiddārè. ṛtusamayagal̤allade vṛthā avaru patniyarannu kūḍuvudilla mattu vṛthā niṣkāraṇavāgi māṃsavannu tinnuvudilla.
13142011a dīptamagniṃ juhvati ca gurūṇāṃ vacane sthitāḥ|
13142011c sarve ca niyatātmāno bālānāṃ saṃvibhāginaḥ||
prajvalisuva agniyalli avaru homamāḍuttārè. gurugal̤a vacanadaṃtè naḍèyuttārè. sarvarū niyatātmarāgiddarè mattu bālakarigè yathāyogyavāgi aiśvaryada bhāgavannu nīḍuttārè.
13142012a upetya śakaṭairyāṃti1 na sevaṃti rajasvalām|
213142012c abhuktavatsu nāśnaṃti divā caiva na śerate||
yāra bal̤igādarū hogabekādarè baṃḍigal̤alli hoguttārè. rajasvalèyarannu sevisuvudilla. garbhiṇiyaru mattu vṛddhara ūṭavāgada mòdalu ūṭamāḍuvudilla.
13142013a etaiścānyaiśca bahubhirguṇairyuktānkathaṃ kapān|
13142013c vijeṣyatha nivartadhvaṃ nivṛttānāṃ śubhaṃ3 hi vaḥ||
idu mattu innū anya aneka guṇagal̤iṃda yuktarāda kaparannu nīvu ekè jayisuviri? hiṃdirugi. hiṃdiruguvudariṃdale nimagè śubhavāguttadè.”
13142014 brāhmaṇā ūcuḥ|
13142014a kapānvayaṃ vijeṣyāmo ye devāste vayaṃ smṛtāḥ|
13142014c tasmādvadhyāḥ kapāsmākaṃ dhaninyāhi yathāgatam||
brāhmaṇaru hel̤idaru: “nāvu kaparannu jayisuttevè. yārannu devatègal̤èṃdu karèyuttāro avaru nāve āgiddevè. ādudariṃda namagè kaparu vadhyaru. dhani! hegè baṃdiddīyo hāgè hòraṭuhogu!”
13142015a dhanī gatvā kapānāha na vo viprāḥ priyaṃkarāḥ|
13142015c gṛhītvāstrāṇyatho viprānkapāḥ sarve samādravan||
dhaniyu hogi “brāhmaṇaru nimagè priyavādudannu māḍuvavaralla” èṃdu kaparigè hel̤idanu. kūḍale kaparu èllarū astragal̤annu hiḍidu brāhmaṇarannu ākamisidaru.
13142016a samudagradhvajān dṛṣṭvā kapānsarve dvijātayaḥ|
13142016c vyasṛjan jvalitānagnīnkapānāṃ prāṇanāśanān||
dhvajavannu melètti hiḍididda kaparèllarannū noḍi brāhmaṇaru kapara prāṇanāśaka prajvalita agniyannu avara melè visarjisidaru.
13142017a brahmasṛṣṭā havyabhujaḥ kapān bhuktvā sanātanāḥ|
13142017c nabhasīva yathābhrāṇi vyarājaṃta narādhipa||
413142017e praśaśaṃsurdvijāṃścaiva brahmāṇaṃ ca yaśasvinam|
narādhipa! brāhmaṇaru sṛṣṭisida ā sanātana havyabhujanu kaparannu bhuṃjisi nabhadalliruva moḍagal̤aṃtè rārājisidanu. āga devatègal̤u yaśasvī dvija brāhmaṇarannu praśaṃsisidaru.
13142018a teṣāṃ tejastathā vīryaṃ devānāṃ vavṛdhe tataḥ|
13142018c avāpnuvaṃścāmaratvaṃ triṣu lokeṣu pūjitam||
anaṃtara devatègal̤a tejassu mattu vīryavu vṛddhisitu. mūru lokagal̤alliyū pūjitarāgi amaratvavannu paḍèdukòṃḍaru.”
13142019a ityuktavacanaṃ vāyumarjunaḥ pratyabhāṣata|
13142019c pratipūjya mahābāho yattaccṛṇu narādhipa||
narādhipa! mahābāho! vāyuvu hīgè hel̤alu arjunanu avanannu pratipūjisi uttarisidanu. adannu kel̤u.
13142020a jīvāmyahaṃ brāhmaṇārthe sarvathā satataṃ prabho|
13142020c brahmaṇe brāhmaṇebhyaśca praṇamāmi ca nityaśaḥ||
“prabho! nānu sarvathā satatavū brāhmaṇarigāgiye jīvisuttenè. brahma mattu brāhmaṇarigè nityavū namaskarisuttenè.
13142021a dattātreyaprasādācca mayā prāptamidaṃ yaśaḥ|
13142021c loke ca paramā kīrtirdharmaśca carito mahān||
dattātreyana prasādadiṃdale nanagè ī yaśassu mattu lokadalli parama kīrtiyu prāptavāgidè. mahān dharmadalliye naḍèyuttenè.
13142022a aho brāhmaṇakarmāṇi yathā māruta tattvataḥ|
13142022c tvayā proktāni kārtsnyena śrutāni prayatena ha||
aho! māruta! nīnu hel̤ida brāhmaṇakarmagal̤èllavannu tattvasahitavāgi saṃpūrṇavāgi ekāgracittanāgi kel̤iddenè.”
13142023 vāyuruvāca|
13142023a brāhmaṇān kṣatradharmeṇa pālayasveṃdriyāṇi ca|
13142023c bhṛgubhyaste bhayaṃ ghoraṃ tattu kālādbhaviṣyati||
vāyuvu hel̤idanu: “kṣatradharmadiṃda brāhmaṇarannu paripālisu mattu iṃdriyagal̤annu nigrahisu. muṃdè ninagè bhṛguvaṃśīyariṃda ghora bhayavidè. ādarè adu dīrghakālada naṃtara uṃṭāguttadè.””
samāpti
iti śrīmahābhārate anuśāsanaparvaṇi dānadharmaparvaṇi pavanārjunasaṃvāde dvicatvāriṃśatyadhikaśatatamo'dhyāyaḥ||
idu śrīmahābhāratadalli anuśāsanaparvadalli dānadharmaparvadalli pavanārjunasaṃvāda ènnuva nūrānalvattèraḍane adhyāyavu.
-
upetya śanakairyāṃti (bhārata darśana/gītā près). ↩︎
-
idakkè mòdalu ī òṃdu adhika ślokārdhavidè: svargatiṃ caiva gacchaṃti tathaiva śubhakarmiṇaḥ| (bhārata darśana/gītā près). ↩︎
-
sukhaṃ (bhārata darśana/gītā près). ↩︎
-
idakkè mòdalu ī èraḍu adhika ślokagal̤ivè: hatvā vai dānavān devāḥ sarve saṃbhūya saṃyuge| tenābhyajānan hi tadā brāhmaṇairnihatān kapān|| athāgamya mahātejā nārado'kathayadvibho| yathā hatā mahābhāgaistejasā brāhmaṇaiḥ kapāḥ| nāradasya vacaḥ śrutvā prītāḥ sarve divaukasāḥ|| (gītā près). ↩︎