ಪ್ರವೇಶ
।। ಓಂ ಓಂ ನಮೋ ನಾರಾಯಣಾಯ।। ಶ್ರೀ ವೇದವ್ಯಾಸಾಯ ನಮಃ ।।
ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನ ವೇದವ್ಯಾಸ ವಿರಚಿತ
ಶ್ರೀ ಮಹಾಭಾರತ
ಅನುಶಾಸನ ಪರ್ವ
ದಾನಧರ್ಮ ಪರ್ವ
ಅಧ್ಯಾಯ 124
ಸಾರ
ಪತಿವ್ರತಾಸ್ತ್ರೀಯರ ಕರ್ತವ್ಯದ ವರ್ಣನೆ (1-22).
13124001 ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
13124001a ಸತ್ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಸಮುದಾಚಾರಂ ಸರ್ವಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರ।
13124001c ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಚಾಮ್ಯಹಂ ತ್ವತ್ತಸ್ತಂ ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ।।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರನು ಹೇಳಿದನು: “ಸರ್ವಧರ್ಮಭೃತರಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠ! ಪಿತಾಮಹ! ಸತ್ಸ್ತ್ರೀಯರ ಸಮುದಾಚಾರವನ್ನು ಕೇಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಅದನ್ನು ನನಗೆ ಹೇಳು.”
13124002 ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
13124002a ಸರ್ವಜ್ಞಾಂ ಸರ್ವಧರ್ಮಜ್ಞಾಂ ದೇವಲೋಕೇ ಮನಸ್ವಿನೀಮ್।
13124002c ಕೈಕೇಯೀ ಸುಮನಾ ನಾಮ ಶಾಂಡಿಲೀಂ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಚತ।।
ಭೀಷ್ಮನು ಹೇಳಿದನು: “ದೇವಲೋಕದಲ್ಲಿ ಸರ್ವಜ್ಞೆ ಸರ್ವಧರ್ಮಜ್ಞೆ ಮನಸ್ವಿನೀ ಶಾಂಡಿಲಿಯನ್ನು ಸುಮನಾ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಕೈಕೇಯಿಯು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದಳು:
13124003a ಕೇನ ವೃತ್ತೇನ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಸಮಾಚಾರೇಣ ಕೇನ ವಾ।
13124003c ವಿಧೂಯ ಸರ್ವಪಾಪಾನಿ ದೇವಲೋಕಂ ತ್ವಮಾಗತಾ।।
“ಕಲ್ಯಾಣೀ! ನೀನು ಯಾವ ವರ್ತನೆಯಿಂದ ಅಥವಾ ಸದಾಚಾರದ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಸರ್ವಪಾಪಗಳನ್ನೂ ತೊಳೆದುಕೊಂಡು ದೇವಲೋಕಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿದೆ?
13124004a ಹುತಾಶನಶಿಖೇವ ತ್ವಂ ಜ್ವಲಮಾನಾ ಸ್ವತೇಜಸಾ।
13124004c ಸುತಾ ತಾರಾಧಿಪಸ್ಯೇವ ಪ್ರಭಯಾ ದಿವಮಾಗತಾ।।
ದಿವಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿರುವ ನೀನು ಅಗ್ನಿಯ ಜ್ವಾಲೆಯಂತೆ ನಿನ್ನ ತೇಜಸ್ಸಿನಿಂದ ಪ್ರಜ್ವಲಿಸುತ್ತಿದ್ದೀಯೆ. ತಾರಾಧಿಪ ಚಂದ್ರನ ಮಗಳೋ ಎಂಬ ಪ್ರಭೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವೆ.
13124005a ಅರಜಾಂಸಿ ಚ ವಸ್ತ್ರಾಣಿ ಧಾರಯಂತೀ ಗತಕ್ಲಮಾ।
13124005c ವಿಮಾನಸ್ಥಾ ಶುಭೇ ಭಾಸಿ ಸಹಸ್ರಗುಣಮೋಜಸಾ।।
ಶುಭೇ! ನಿರ್ಮಲ ವಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ, ಆಯಾಸವಿಲ್ಲದವಳಾಗಿ, ವಿಮಾನಸ್ಥಳಾಗಿ ನೀನು ನಿನ್ನ ಮೊದಲಿನ ತೇಜಸ್ಸಿಗಿಂತಲೂ ಸಾವಿರಪಟ್ಟು ಮಿಗಿಲಾಗಿ ಪ್ರಕಾಶಿಸುತ್ತಿರುವೆ.
13124006a ನ ತ್ವಮಲ್ಪೇನ ತಪಸಾ ದಾನೇನ ನಿಯಮೇನ ವಾ।
13124006c ಇಮಂ ಲೋಕಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ತಸ್ಮಾತ್ತತ್ತ್ವಂ ವದಸ್ವ ಮೇ।।
ನೀನು ಅಲ್ಪ ತಪಸ್ಸಿನಿಂದ, ದಾನದಿಂದ ಅಥವಾ ನಿಯಮದಿಂದ ಈ ಲೋಕವನ್ನು ಪಡೆದಿರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ನೀನು ದೇವಲೋಕಕ್ಕೆ ಹೇಗೆ ಬಂದೆಯೆಂದು ಯಥಾವತ್ತಾಗಿ ಹೇಳು.”
13124007a ಇತಿ ಪೃಷ್ಟಾ ಸುಮನಯಾ ಮಧುರಂ ಚಾರುಹಾಸಿನೀ।
13124007c ಶಾಂಡಿಲೀ ನಿಭೃತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಸುಮನಾಮಿದಮಬ್ರವೀತ್।।
ಸುಮನೆಯು ಹೀಗೆ ಕೇಳಲು ಚಾರುಹಾಸಿನೀ ಶಾಂಡಿಲಿಯು ಮಧುರವಾದ ಮತ್ತು ವಿನಯಯುಕ್ತವಾದ ಈ ಮಾತನ್ನು ಸುಮನೆಗೆ ಹೇಳಿದಳು:
13124008a ನಾಹಂ ಕಾಷಾಯವಸನಾ ನಾಪಿ ವಲ್ಕಲಧಾರಿಣೀ।
13124008c ನ ಚ ಮುಂಡಾ ನ ಜಟಿಲಾ ಭೂತ್ವಾ ದೇವತ್ವಮಾಗತಾ।।
“ನಾನು ಕಾಷಾಯವಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಉಟ್ಟುಕೊಂಡಾಗಲೀ, ವಲ್ಕಲಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿಯಾಗಲೀ, ಮುಂಡನ ಮಾಡಿಕೊಂಡಾಗಲೀ, ಸಂನ್ಯಾಸಿಯಾಗಿ ಆಗಲೀ ಸ್ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಬಂದಿಲ್ಲ.
13124009a ಅಹಿತಾನಿ ಚ ವಾಕ್ಯಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪರುಷಾಣಿ ಚ।
13124009c ಅಪ್ರಮತ್ತಾ ಚ ಭರ್ತಾರಂ ಕದಾ ಚಿನ್ನಾಹಮಬ್ರುವಮ್।।
ನಾನು ಯಾವಾಗಲೂ ಅಪ್ರಮತ್ತಳಾಗಿದ್ದು ಪತಿಯೊಂದಿಗೆ ಒಮ್ಮೆಯೂ ಅಹಿತವಾಕ್ಯಗಳನ್ನಾಗಲೀ ಕಠೋರಮಾತನ್ನಾಗಲೀ ಆಡಲಿಲ್ಲ.
13124010a ದೇವತಾನಾಂ ಪಿತೄಣಾಂ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಚ ಪೂಜನೇ।
13124010c ಅಪ್ರಮತ್ತಾ ಸದಾಯುಕ್ತಾ ಶ್ವಶ್ರೂಶ್ವಶುರವರ್ತಿನೀ।।
ಸದಾ ಅಪ್ರಮತ್ತಳಾಗಿದ್ದು ಅತ್ತೆ-ಮಾವಂದಿರ ಅಜ್ಞಾನುಸಾರವಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ದೇವತೆಗಳು, ಪಿತೃಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಪೂಜೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದೆನು.
13124011a ಪೈಶುನ್ಯೇ ನ ಪ್ರವರ್ತಾಮಿ ನ ಮಮೈತನ್ಮನೋಗತಮ್।
13124011c ಅದ್ವಾರೇ ನ ಚ ತಿಷ್ಠಾಮಿ ಚಿರಂ ನ ಕಥಯಾಮಿ ಚ।।
ಚಾಡಿಯ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ ಅದರಂತೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಬೇರೆಯವರ ಕುರಿತು ಚಾಡಿಹೇಳುವುದನ್ನೂ ಬಯಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ದುಷ್ಟರ ಮನೆಯ ಬಾಗಿಲಲ್ಲೂ ನಿಂತವಳಲ್ಲ. ಬಹಳ ಹೊತ್ತಿನವರೆಗೆ ಬೇರೆಯವರೊಡನೆ ಮಾತನಾಡಿದವಳಲ್ಲ.
13124012a ಅಸದ್ವಾ ಹಸಿತಂ ಕಿಂ ಚಿದಹಿತಂ ವಾಪಿ ಕರ್ಮಣಾ।
13124012c ರಹಸ್ಯಮರಹಸ್ಯಂ ವಾ ನ ಪ್ರವರ್ತಾಮಿ ಸರ್ವಥಾ।।
ಏಕಾಂತದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ಯಾರೊಡನೆಯೂ ಅಶ್ಲೀಲವಾಗಿ ಪರಿಹಾಸ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಯಾರಿಗೂ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಅಹಿತಕಾರ್ಯಗಳನ್ನೂ ಮಾಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ಅಥವಾ ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ನಾನು ಇವುಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.
13124013a ಕಾರ್ಯಾರ್ಥೇ ನಿರ್ಗತಂ ಚಾಪಿ ಭರ್ತಾರಂ ಗೃಹಮಾಗತಮ್।
13124013c ಆಸನೇನೋಪಸಂಯೋಜ್ಯ ಪೂಜಯಾಮಿ ಸಮಾಹಿತಾ।।
ಕಾರ್ಯಾರ್ಥವಾಗಿ ಹೊರಗೆ ಹೋಗಿದ್ದ ಪತಿಯು ಮನೆಗೆ ಬಂದೊಡನೆಯೇ ಮೇಲೆದ್ದು ಅವನಿಗೆ ಆಸನವನ್ನಿತ್ತು ಏಕಾಗ್ರಚಿತ್ತಳಾಗಿ ಅವನನ್ನು ಸತ್ಕರಿಸುತ್ತಿದ್ದೆನು.
13124014a ಯದ್ಯಚ್ಚ ನಾಭಿಜಾನಾತಿ ಯದ್ಭೋಜ್ಯಂ ನಾಭಿನಂದತಿ।
13124014c ಭಕ್ಷ್ಯಂ ವಾಪ್ಯಥ ವಾ ಲೇಹ್ಯಂ ತತ್ಸರ್ವಂ ವರ್ಜಯಾಮ್ಯಹಮ್।।
ಅವನು ಯಾವ ಭಕ್ಷ್ಯ ಅಥವಾ ಲೇಹವನ್ನು ತಿನ್ನಲು ಬಯಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲವೋ ಮತ್ತು ತಿನ್ನಲು ಯೋಗ್ಯವಲ್ಲ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದ್ದನೋ ಅವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ನಾನು ತ್ಯಜಿಸಿದ್ದೆನು.
13124015a ಕುಟುಂಬಾರ್ಥೇ ಸಮಾನೀತಂ ಯತ್ಕಿಂ ಚಿತ್ಕಾರ್ಯಮೇವ ತು।
13124015c ಪ್ರಾತರುತ್ಥಾಯ ತತ್ಸರ್ವಂ ಕಾರಯಾಮಿ ಕರೋಮಿ ಚ।।
ಕುಟುಂಬಕ್ಕಾಗಿ ಯಾವುದಾದರೂ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಬೇಕಾದಾಗ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಎದ್ದು ಅವೆಲ್ಲವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೆ ಮತ್ತು ಮಾಡಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ.
13124016a ಪ್ರವಾಸಂ ಯದಿ ಮೇ ಭರ್ತಾ ಯಾತಿ ಕಾರ್ಯೇಣ ಕೇನ ಚಿತ್।
13124016c ಮಂಗಲೈರ್ಬಹುಭಿರ್ಯುಕ್ತಾ ಭವಾಮಿ ನಿಯತಾ ಸದಾ।।
ನನ್ನ ಪತಿಯು ಯಾವುದಾದರೂ ಕಾರ್ಯದ ಸಲುವಾಗಿ ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿದ್ದರೆ ನಾನು ನಿಯಮದಿಂದಿರುತ್ತಾ ಪತಿಯ ಪ್ರವಾಸವು ಸುಖಮಯವಾಗಲೆಂದೇ ಆಶಿಸಿ ಅನೇಕ ಮಂಗಳ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೆ.
13124017a ಅಂಜನಂ ರೋಚನಾಂ ಚೈವ ಸ್ನಾನಂ ಮಾಲ್ಯಾನುಲೇಪನಮ್।
13124017c ಪ್ರಸಾಧನಂ ಚ ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತೇ ನಾಭಿನಂದಾಮಿ ಭರ್ತರಿ।।
ಪತಿಯು ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ನಾನು ಕಣ್ಣುಗಳಿಗೆ ಕಾಡಿಗೆಯನ್ನು ಹಚ್ಚುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ತಿಲಕವನ್ನಿಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಸ್ನಾನ, ಮಾಲ್ಯಾನುಲೇಪನಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅಲಂಕಾರವನ್ನೂ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.
13124018a ನೋತ್ಥಾಪಯಾಮಿ ಭರ್ತಾರಂ ಸುಖಸುಪ್ತಮಹಂ ಸದಾ।
13124018c ಆತುರೇಷ್ವಪಿ ಕಾರ್ಯೇಷು ತೇನ ತುಷ್ಯತಿ ಮೇ ಮನಃ।।
ಸುಖಸುಪ್ತನಾಗಿದ್ದ ಪತಿಯನ್ನು ಎಂದೂ ನಾನು ಎಬ್ಬಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಯಾವುದೇ ಕೆಲಸವಾಗಬೇಕಾಗಿದ್ದರೂ ಅವನನ್ನು ಎಚ್ಚರಗೊಳಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದರಿಂದ ನಾನು ತೃಪ್ತಳಾಗಿದ್ದೆ.
13124019a ನಾಯಾಸಯಾಮಿ ಭರ್ತಾರಂ ಕುಟುಂಬಾರ್ಥೇ ಚ ಸರ್ವದಾ।
13124019c ಗುಪ್ತಗುಹ್ಯಾ ಸದಾ ಚಾಸ್ಮಿ ಸುಸಂಮೃಷ್ಟನಿವೇಶನಾ।।
ಕುಂಟುಬದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿಯೂ ನಾನು ಸರ್ವದಾ ಪತಿಗೆ ಕಷ್ಟವನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಗುಪ್ತವಿಷಯಗಳನ್ನು ಗೋಪ್ಯವಾಗಿಯೇ ಇಡುತ್ತಿದ್ದೆ. ಗುಡಿಸಿ-ಸಾರಿಸಿ ಮನೆಯನ್ನು ಸದಾ ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿಡುತ್ತಿದ್ದೆ.
13124020a ಇಮಂ ಧರ್ಮಪಥಂ ನಾರೀ ಪಾಲಯಂತೀ ಸಮಾಹಿತಾ।
13124020c ಅರುಂಧತೀವ ನಾರೀಣಾಂ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ।।
ಸಮಾಹಿತಳಾಗಿ ಈ ಪಥದಲ್ಲಿದ್ದು ಧರ್ಮವನ್ನು ಪಾಲಿಸುವವಳು ನಾರಿಯರಲ್ಲಿ ಅರುಂಧತಿಯಂತೆ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕದಲ್ಲಿ ಮೆರೆಯುತ್ತಾಳೆ.””
13124021 ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
13124021a ಏತದಾಖ್ಯಾಯ ಸಾ ದೇವೀ ಸುಮನಾಯೈ ತಪಸ್ವಿನೀ।
13124021c ಪತಿಧರ್ಮಂ ಮಹಾಭಾಗಾ ಜಗಾಮಾದರ್ಶನಂ ತದಾ।।
ಭೀಷ್ಮನು ಹೇಳಿದನು: “ಸುಮನೆಗೆ ಹೀಗೆ ಪತಿಧರ್ಮವನ್ನು ಹೇಳಿ ಆ ದೇವೀ ಮಹಾಭಾಗೆ ತಪಸ್ವಿನೀ ಶಾಂಡಿಲಿಯು ಅದೃಶ್ಯಳಾದಳು.
13124022a ಯಶ್ಚೇದಂ ಪಾಂಡವಾಖ್ಯಾನಂ ಪಠೇತ್ಪರ್ವಣಿ ಪರ್ವಣಿ।
13124022c ಸ ದೇವಲೋಕಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ನಂದನೇ ಸುಸುಖಂ ವಸೇತ್।।
ಪಾಂಡವ! ಪರ್ವ-ಪರ್ವಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಆಖ್ಯಾನವನ್ನು ಪಠಿಸುವವನು ದೇವಲೋಕವನ್ನು ಪಡೆದು ನಂದನವನದಲ್ಲಿ ಸುಖಿಯಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಾನೆ.”
ಸಮಾಪ್ತಿ
ಇತಿ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನ ಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮ ಪರ್ವಣಿ ಶಾಂಡಿಲೀಸುಮನಾಸಂವಾದೇ ಚತುರ್ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ।।
ಇದು ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅನುಶಾಸನ ಪರ್ವದಲ್ಲಿ ದಾನಧರ್ಮ ಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಶಾಂಡಿಲೀಸುಮನಾಸಂವಾದ ಎನ್ನುವ ನೂರಾಇಪ್ಪತ್ನಾಲ್ಕನೇ ಅಧ್ಯಾಯವು.