praveśa
|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||
śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita
śrī mahābhārata
anuśāsana parva
dānadharma parva
adhyāya 115
sāra
hiṃsè mattu māṃsabhakṣaṇada niṃdè (1-16).
13115001 vaiśaṃpāyana uvāca|
13115001a tato yudhiṣṭhiro rājā śaratalpe pitāmaham|
13115001c punareva mahātejāḥ papracca vadatāṃ varam||
vaiśaṃpāyananu hel̤idanu: “anaṃtara mahātejasvī rājā yudhiṣṭhiranu śaratalpadallidda mātanāḍuvavaralli śreṣṭha pitāmahanalli punaḥ kel̤idanu:
13115002a ṛṣayo brāhmaṇā devāḥ praśaṃsaṃti mahāmate|
13115002c ahiṃsālakṣaṇaṃ dharmaṃ vedaprāmāṇyadarśanāt||
“mahāmate! ṛṣigal̤u, brāhmaṇaru mattu devatègal̤u vedaprāmāṇyavanne ādhāravāgiṭṭukòṃḍu dharmada ahiṃsālakṣaṇavannu praśaṃsisuttārè.
13115003a karmaṇā manujaḥ kurvan hiṃsāṃ pārthivasattama|
13115003c vācā ca manasā caiva kathaṃ duḥkhātpramucyate||
pārthivasattama! vācā, manasā mattu karmagal̤iṃda hiṃsèyannu māḍuva manuṣyanu ā duḥkhadiṃda hegè muktanāguttānè?”
13115004 bhīṣma uvāca|
13115004a caturvidheyaṃ nirdiṣṭā ahiṃsā brahmavādibhiḥ|
13115004c eṣaikato'pi vibhraṣṭā na bhavatyarisūdana||
bhīṣmanu hel̤idanu: “arisūdana! brahmavādigal̤u nālku vidhada1 ahiṃsèyannu nirdeśisiddārè. ī nālkaralli òṃdariṃda bhraṣṭanādarū adu ahiṃsèyènisikòl̤l̤uvudilla.
13115005a yathā sarvaścatuṣpādastribhiḥ pādairna tiṣṭhati|
13115005c tathaiveyaṃ mahīpāla procyate kāraṇaistribhiḥ||
nālku kālugal̤iruva paśuvu mūre kālugal̤iṃda hegè niṃtukòl̤l̤uvudillavo hāgè mūre prakāragal̤iṃda pālisida ahiṃsāvratavū pūrṇavāguvudilla.
13115006a yathā nāgapade'nyāni padāni padagāminām|
13115006c sarvāṇyevāpidhīyaṃte padajātāni kauṃjare|
13115006e evaṃ lokeṣvahiṃsā tu nirdiṣṭā dharmataḥ parā2||
ānèyu hèjjèyanniṭṭa sthal̤adalli itara prāṇigal̤u hèjjèyanniṭṭarè ānèya hèjjèyòl̤age itara prāṇigal̤a hèjjègal̤ū aikyavāgi hoguvaṃtè itara èlla dharmagal̤ū ahiṃsèyalliye aḍakavāgivè èṃdu hel̤iddārè.
13115007a karmaṇā lipyate jaṃturvācā ca manasaiva ca|
13115008a pūrvaṃ tu manasā tyaktvā tathā vācātha karmaṇā3|
manasā, vācā mattu karmagal̤iṃda jaṃtuvu hiṃsèya doṣadiṃda liptavāguttadè. mòdalu manassiniṃda hiṃsèyannu tyajisabeku. naṃtara mātu mattu karmagal̤iṃda hiṃsèyannu tyajisabeku.
13115008c trikāraṇaṃ tu nirdiṣṭaṃ śrūyate brahmavādibhiḥ||
13115009a manovāci tathāsvāde doṣā hyeṣu pratiṣṭhitāḥ|
brahmavādigal̤u hiṃsādoṣakkè pradhānavāda mūru kāraṇagal̤annu hel̤uttārè. māṃsavannu tinnalu bayasuva manassu, māṃsavannu tinnabekèṃba mātu, hāgū māṃsavannu āsvādisuvudu – ivugal̤a melèye doṣavu pratiṣṭhitagòṃḍidè.
13115009c na bhakṣayaṃtyato māṃsaṃ tapoyuktā manīṣiṇaḥ||
13115010a doṣāṃstu bhakṣaṇe rājanmāṃsasyeha nibodha me|
13115010c putramāṃsopamaṃ jānankhādate yo vicetanaḥ4||
ādudariṃda tapoyukta manīṣiṇaru māṃsavannu tinnuvudilla. rājan! tanna magana māṃsakkū itara prāṇigal̤a māṃsakkū yāva vyatyāsavū illavèṃdu til̤idū vicetananādavanu māḍuva māṃsabhakṣaṇada doṣagal̤annu nanniṃda kel̤u.
13115011a mātāpitṛsamāyoge putratvaṃ jāyate yathā|
513115011c rasaṃ ca prati jihvāyāḥ prajñānaṃ jāyate tathā|
13115011e tathā śāstreṣu niyataṃ rāgo hyāsvāditādbhavet||
mātāpitṛgal̤a saṃyogadiṃda putranu hegè huṭṭikòl̤l̤uttāno ade rīti rasavu nāligèyannu muṭṭidāga ruciya jñānavuṃṭāguttadè. viṣayagal̤a āsvādanèyiṃda avugal̤alliya āsaktiyu hèccuvudèṃdu śāstragal̤u hel̤uttavè.
13115012a asaṃskṛtāḥ saṃskṛtāśca lavaṇālavaṇāstathā|
13115012c prajñāyaṃte yathā bhāvāstathā cittaṃ nirudhyate||
cènnāgi tayārisillada mattu cènnāgi tayārisida, uppillada mattu uppiruva māṃsada ruciyannu manassu til̤idukòṃḍiruttadè. adariṃdale cittavu ivugal̤igè baṃdhitavāgiruttadè.
13115013a bherīśaṃkhamṛdaṃgādyāṃstaṃtrīśabdāṃśca puṣkalān|
13115013c niṣeviṣyaṃti vai maṃdā māṃsabhakṣāḥ kathaṃ narāḥ||
mūḍha māṃsabhakṣakaru svargadalli kel̤ibaruva bherī-mṛdaṃga śabdagal̤annū puṣkala vīṇāvādanagal̤annū hegè tāne kel̤aballaru?
13115014a aciṃtitamanuddiṣṭamasaṃkalpitameva ca|
13115014c rasaṃ gṛddhyābhibhūtā vai praśaṃsaṃti phalārthinaḥ|
13115014e praśaṃsā hyeva māṃsasya doṣakarmaphalānvitā||
māṃsada ruciya melina prītiyiṃda āviṣṭarāgi abhīṣṭaphala māṃsadalliye āsaktarāgi adara guṇagal̤anne praśaṃsisuvavarigè prāptavāguva adhogatiyannu ūhisalū sādhyavāguvudilla. māṃsavannu praśaṃsèmāḍuvudū kūḍa doṣakarmada phalavannu kòḍuttadè.
13115015a jīvitaṃ hi parityajya bahavaḥ sādhavo janāḥ|
13115015c svamāṃsaiḥ paramāṃsāni paripālya divaṃ gatāḥ||
aneka satpuruṣaru berèyavara māṃsavannu rakṣisuva saluvāgi tamma māṃsagal̤anne kòṭṭu jīvavannu parityajisi svargakkè hogiddārè.
13115016a evameṣā mahārāja caturbhiḥ kāraṇairvṛtā|
13115016c ahiṃsā tava nirdiṣṭā sarvadharmārthasaṃhitā||
mahārāja! hīgè nānu nālku upāyagal̤iṃda sādhisabahudāda sarvadharmārthasaṃhitè ahiṃsèya kuritu hel̤iddenè.”
samāpti
iti śrīmahābhārate anuśāsanaparvaṇi dānadharmaparvaṇi māṃsavarjanakathane paṃcadaśādhikaśatatamo'dhyāyaḥ||
idu śrīmahābhāratadalli anuśāsanaparvadalli dānadharmaparvadalli māṃsavarjanakathana ènnuva nūrāhadinaidane adhyāyavu.
-
manassu, mātu mattu karmagal̤a mūlaka yāvude prāṇiyannu hiṃsisadiruvudu mattu māṃsavannu tinnade iruvudu (bhārata darśana). ↩︎
-
purā (bhārata darśana). ↩︎
-
idara naṃtara ī òṃdu adhika ślokārdhavidè: na bhakṣayati yo māṃsaṃ trividhaṃ sa vimucyate| (bhārata darśana). ↩︎
-
idara naṃtara ī òṃdu adhika ślokārdhavidè: māṃsaṃ mohasamāyuktaḥ puruṣaḥ so'dhamaḥ smṛtaḥ| (bhārata darśana). ↩︎
-
idakkè mòdalu ī òṃdu adhika ślokārdhavidè: hiṃsāṃ kṛtvāvaśaḥ pāpo bhūyiṣṭhaṃ jāyate tathā| (bhārata darśana). ↩︎