112: ಸಂಸಾರಚಕ್ರಂ

ปฺรวเศ

ฯฯ โอํ โอํ นมโ นารายณายฯฯ ศฺรี วเทวฺยาสาย นมห์ ฯฯ

ศฺรี กฺฤษฺณทฺวไปายน วเทวฺยาส วิรจิต

ศฺรี มหาภารต

อนุศาสน ปรฺว

ทานธรฺม ปรฺว

อธฺยาย 112

สาร

สํสารจกฺรวนฺนุ วรฺณิสุว ยุธิษฺฐิร-พฺฤหสฺปติ สํวาท (1-113).

¹13112001 ยุธิษฺฐิร อุวาจฯ
13112001a ปิตามห มหาพาหโ สรฺวศาสฺตฺรวิศารทฯ
13112001c ศฺรโตุมิจฺจามิ มรฺตฺยานาํ สํสารวิธิมุตฺตมมฺฯฯ

ยุธิษฺฐิรนุ หเฬิทนุ: “ปิตามห! มหาพาหโ! สรฺวศาสฺตฺรวิศารท! มรฺตฺยร อุตฺตม สํสารวิธิยนฺนุ กเฬพยสุตฺตเนเะ.

13112002a กเน วฺฤตฺตเน ราชเํทฺร วรฺตมานา นรา ยุธิฯ
13112002c ปฺราปฺนุวํตฺยุตฺตมํ สฺวรฺคํ กถํ จ นรกํ นฺฤปฯฯ

ราชเํทฺร! นฺฤป! ยาว นฑตเะยิํท นฑเะทุกโะฬฺฬุวุทริํท นรรุ อุตฺตม สฺวรฺควนฺนุ ปฑเะยุตฺตารเะ มตฺตุ ยาวุทริํท นรกวนฺนุ ปฑเะยุตฺตารเะ?

13112003a มฺฤตํ ศรีรมุตฺสฺฤชฺย กาษฺฐลโษฺฏสมํ ชนาห์ฯ
13112003c ปฺรยาํตฺยมุํ ลโกมิตห์ กโ วไ ตานนุคจฺจติฯฯ

กฏฺฏิคเะ มตฺตุ มณฺณุหเะํฏเะคเะ สมนาท อี ศรีรวนฺนุ พิฏฺฏุ ชนรุ มุํทิน ลโกคฬิคเะ หโคุวาค ยารุ อวรนฺนุ อนุสริสิ หโคุตฺตารเะ?”

13112004 ภีษฺม อุวาจฯ
13112004a อสาวายาติ ภควานฺพฺฤหสฺปติรุทารธีห์ฯ
13112004c ปฺฤจฺจไนํ สุมหาภาคมเตทฺคุหฺยํ สนาตนมฺฯฯ

ภีษฺมนุ หเฬิทนุ: “อีค อิลฺลิคเะ อุทารพุทฺธิ ภควานฺ พฺฤหสฺปติยุ พรุตฺตานเะ. อี สนาตน คุฏฺฏนฺนุ อา สุมหาภาคนลฺลิยเ กเฬุ.

13112005a นไตทนฺยเน ศกฺยํ หิ วกฺตุํ กเน จิททฺย วไฯ
13112005c วกฺตา พฺฤหสฺปติสมโ น หฺยนฺยโ วิทฺยตเ กฺว จิตฺฯฯ

อวนนฺนุ พิฏฺฏุ พเรเะ ยารู อี ปฺรศฺนเะคเะ อุตฺตริสลุ สาธฺยวิลฺล. พฺฤหสฺปติย สมนาท วาคฺมิยุ พเรเะ ยารู เอะลฺลิยู อิลฺล.””

13112006 วไศํปายน อุวาจฯ
13112006a ตยโห์ สํวทตโรเวํ ปารฺถคาํคเยยโสฺตทาฯ
13112006c อาชคาม วิศุทฺธาตฺมา ภควานฺส พฺฤหสฺปติห์ฯฯ

วไศํปายนนุ หเฬิทนุ: “คาํคเย มตฺตุ ปารฺถรุ หีคเะ มาตนาฑิกโะฬฺฬุตฺติรลุ อลฺลิคเะ วิศุทฺธาตฺมา ภควานฺ พฺฤหสฺปติยุ อคมิสิทนุ.

13112007a ตตโ ราชา สมุตฺถาย ธฺฤตราษฺฏฺรปุรโคมห์ฯ
13112007c ปูชามนุปมาํ จกฺรเ สรฺวเ ตเ จ สภาสทห์ฯฯ

อาค ธฺฤตราษฺฏฺรนนฺนุ มุํทิฏฺฏุกโะํฑุ ราชา ยุธิษฺฐิรนุ มเลเะทฺทุ อวนิคเะ อนุปม ปูชเะยนฺนิตฺตนุ. สรฺว สภาสทรู หาคเะยเ มาฑิทรุ.

13112008a ตตโ ธรฺมสุตโ ราชา ภควํตํ พฺฤหสฺปติมฺฯ
13112008c อุปคมฺย ยถานฺยายํ ปฺรศฺนํ ปปฺรจฺจ สุวฺรตห์ฯฯ

อาค สุวฺรต ธรฺมสุต ราชนุ ภควานฺ พฺฤหสฺปติย พฬิสาริ ยถานฺยายวาท ปฺรศฺนเะยนฺนุ กเฬิทนุ.

13112009 ยุธิษฺฐิร อุวาจฯ
13112009a ภควนฺสรฺวธรฺมชฺญ สรฺวศาสฺตฺรวิศารทฯ
13112009c มรฺตฺยสฺย กห์ สหายโ วไ ปิตา มาตา สุตโ คุรุห์ฯฯ

ยุธิษฺฐิรนุ หเฬิทนุ: “ภควนฺ! สรฺวธรฺมชฺญ! สรฺวศาสฺตฺรวิศารท! มนุษฺยร สหายกรฺยารุ? ตํทเะยโ? ตายิยโ? มคนโ อถวา คุรุวโ?

13112010a มฺฤตํ ศรีรมุตฺสฺฤชฺย กาษฺฐลโษฺฏสมํ ชนาห์ฯ
13112010c คจฺจํตฺยมุตฺรลโกํ วไ ก เอนมนุคจฺจติฯฯ

กฏฺฏิคเะ มตฺตุ มณฺณุหเะํฏเะคเะ สมนาท ศรีรวนฺนุ ตโะรเะทุ มฺฤตราคิ มนุษฺยรุ ปรลโกกฺกเะ หโคุวาค อวรนฺนุ ยารุ อนุสริสิหโคุตฺตารเะ?”

13112011 พฺฤหสฺปติรุวาจฯ
13112011a เอกห์ ปฺรสูตโ ราชเํทฺร ชํตุรเกโ วินศฺยติฯ
13112011c เอกสฺตรติ ทุรฺคาณิ คจฺจตฺยเกศฺจ ทุรฺคติมฺฯฯ

พฺฤหสฺปติยุ หเฬิทนุ: “ราชเํทฺร! ชํตุวุ โอะพฺพํฏิยาคิ หุฏฺฏุตฺตทเะ มตฺตุ โอะพฺพํฏิยาคิยเ สายุตฺตทเะ. เอกากิยาคิยเ กษฺฏคฬนฺนุ ทาฏุตฺตานเะ มตฺตุ เอกากิยาคิยเ ทุรฺคติยนฺนู หโะํทุตฺตานเะ.

13112012a อสหายห์ ปิตา มาตา ตถา ภฺราตา สุตโ คุรุห์ฯ
13112012c ชฺญาติสํพํธิวรฺคศฺจ มิตฺรวรฺคสฺตถไว จฯฯ

ตํทเะ, ตายิ, สหโทร, มค, คุรุ, ชฺญาติพาํธว วรฺคทวรุ มตฺตุ มิตฺรวรฺคทวรุ อวนิคเะ สหายกราคุวุทิลฺล.

13112013a มฺฤตํ ศรีรมุตฺสฺฤชฺย กาษฺฐลโษฺฏสมํ ชนาห์ฯ
13112013c มุหูรฺตมุปติษฺฐํติ ตตโ ยาํติ ปรางฺมุขาห์ฯ
13112013e ตไสฺตจฺจรีรมุตฺสฺฤษฺฏํ ธรฺม เอกโ'นุคจฺจติฯฯ

อวรุ กฏฺฏิคเะ-มณฺณุหเะํฏเะคเะ สมนาท มฺฤตน ศรีรวนฺนุ พิฏฺฏุ มุหูรฺตกาล นิลฺลุตฺตารเะ. นํตร หิํทิรุคิ หโคุตฺตารเะ. อาทรเะ ศรีรวนฺนุ พิฏฺฏ อวนนฺนุ ธรฺมวโะํทเ หิํพาลิสิ หโคุตฺตทเะ.

13112014a ตสฺมาทฺธรฺมห์ สหายารฺถเ สเวิตวฺยห์ สทา นฺฤภิห์ฯ
13112014c ปฺราณี ธรฺมสมายุกฺตโ คจฺจตเ สฺวรฺคติํ ปรามฺฯ
13112014e ตถไวาธรฺมสํยุกฺตโ นรกายโปปทฺยตเฯฯ

อาทุทริํท สหายกฺกาคิ มนุษฺยรุ สทา ธรฺมวนฺนเ อาจริสุตฺติรพเกุ. ธรฺมสมายุกฺต ปฺราณิคฬุ ปรม อุตฺตม คติยนฺนุ ปฑเะยุตฺตวเะ. หาคเะยเ อธรฺมสํยุกฺต ปฺราณิคฬุ นรกคฬนฺนุ ปฑเะยุตฺตวเะ.

13112015a ตสฺมานฺนฺยายาคตไรรฺถไรฺธรฺมํ สเวเต ปํฑิตห์ฯ
13112015c ธรฺม เอกโ มนุษฺยาณาํ สหายห์ ปารลเากิกห์ฯฯ

อาทุทริํท ปํฑิตนาทวนุ นฺยายทิํท ปฑเะท ธนทิํท ธรฺมวนฺนุ อาจริสพเกุ. ธรฺมวโะํทเ มนุษฺยร ปารลเากิก วิษยทลฺลิ สหายมาฑุตฺตทเะ.

13112016a ลโภานฺมโหาทนุกฺรโศาทฺภยาทฺวาปฺยพหุศฺรุตห์ฯ
13112016c นรห์ กรโตฺยการฺยาณิ ปรารฺถเ ลโภมโหิตห์ฯฯ

อวิทฺยาวํต นรนุ ลโภ-มโห-อากฺรโศ-ภยคฬิํท ลโภมโหิตนาคิ อิตรร สลุวาคิ อการฺยคฬนฺนุ มาฑุตฺตานเะ.

13112017a ธรฺมศฺจารฺถศฺจ กามศฺจ ตฺริตยํ ชีวิตเ ผลมฺฯ
13112017c เอตตฺตฺรยมวาปฺตวฺยมธรฺมปริวรฺชิตมฺฯฯ

ธรฺม-อรฺถ-กาม อี มูรู ชีวิตท ผลคฬุ. อธรฺมวนฺนุ ปริตฺยชิสิ อี มูรนฺนู ปฑเะทุกโะฬฺฬพเกุ.”

13112018 ยุธิษฺฐิร อุวาจฯ
13112018a ศฺรุตํ ภควตโ วากฺยํ ธรฺมยุกฺตํ ปรํ หิตมฺฯ
13112018c ศรีรวิจยํ ชฺญาตุํ พุทฺธิสฺตุ มม ชายตเฯฯ

ยุธิษฺฐิรนุ หเฬิทนุ: “ภควนฺ! ธรฺมยุกฺตวาท ปรม หิต วจนวนฺนุ นินฺนิํท กเฬิทเะ. ศรีรท กุริตุ ติฬิยพเกเะํทุ นนฺน พุทฺธิยุ พยสุตฺติทเะ.

13112019a มฺฤตํ ศรีรรหิตํ สูกฺษฺมมวฺยกฺตตาํ คตมฺฯ
13112019c อจกฺษุรฺวิษยํ ปฺราปฺตํ กถํ ธรฺมโ'นุคจฺจติฯฯ

มฺฤตนาคิ ศรีร รหิตนาทวนุ อวฺยกฺตวาท สูกฺษฺมคติยนฺนุ หโะํทุตฺตานเะ. กณฺณุคฬิคเะ กาณิสทเ อิรุว อทนฺนุ ธรฺมวุ หเคเะ อนุสริสุตฺตทเะ?”

13112020 พฺฤหสฺปติรุวาจฯ
13112020a ปฺฤถิวี วายุรากาศมาปโ ชฺยโติศฺจ ปํจมมฺฯ
13112020c พุทฺธิราตฺมา จ สหิตา ธรฺมํ ปศฺยํติ นิตฺยทาฯฯ

พฺฤหสฺปติยุ หเฬิทนุ: “ปฺฤถฺวี, วายุ, อากาศ, ชล, อคฺนิ อี ไอทุ มตฺตุ พุทฺธิ-อาตฺมคฬุ โอะฏฺฏิคเ นิตฺยวู ชีวนุ อาจริสุว ธรฺมวนฺนุ นโฑุตฺติรุตฺตวเะ.

13112021a ปฺราณินามิห สรฺวเษาํ สากฺษิภูตานิ จานิศมฺฯ
13112021c เอตไศฺจ ส ห ธรฺมโ'ปิ ตํ ชีวมนุคจฺจติฯฯ

นิรํตรวู อิวุ ชีวิคฬ เอะลฺล กรฺมคฬิคเะ สากฺษิคฬาคิรุตฺตวเะ. อิวุคฬโะฑนเะ ธรฺมวู ชีววนฺนุ อนุสริสิ หโคุตฺตวเะ.

13112022a ตฺวคสฺถิมาํสํ ศุกฺรํ จ ศโณิตํ จ มหามตเฯ
13112022c ศรีรํ วรฺชยํตฺยเตเ ชีวิตเน วิวรฺชิตมฺฯฯ

มหามตเ! จรฺม, มูฬเะ, มาํส, ศุกฺร, ศโณิต อิวุ ชีววุ พิฏฺฏ ศรีรคฬโะํทิคเะ นาศวาคุตฺตวเะ.

13112023a ตตโ ธรฺมสมายุกฺตห์ ส ชีวห์ สุขมเธตเฯ
13112023c อิห ลโกเ ปรเ จไว กิํ ภูยห์ กถยามิ ตเ²ฯฯ

อาทุทริํท ธรฺมสมายุกฺต ชีววเ อิห มตฺตุ ปรลโกคฬลฺลิ สุขวนฺนุ หโะํทุตฺตทเะ. นินคเะ อินฺนู เอนนฺนุ หเฬลิ?”

13112024 ยุธิษฺฐิร อุวาจฯ
13112024a อนุทรฺศิตํ ภควตา ยถา ธรฺมโ'นุคจฺจติฯ
13112024c เอตตฺตุ ชฺญาตุมิจฺจามิ กถํ รเตห์ ปฺรวรฺตตเฯฯ

ยุธิษฺฐิรนุ หเฬิทนุ: “ธรฺมวุ ชีววนฺนุ หเคเะ อนุสริสิ หโคุตฺตทเะ เอะนฺนุวุทนฺนุ นีนุ ตโริสิกโะฏฺฏเะ. อีค นานุ รเตสฺสุ หเคาคุวุทเะนฺนุวุทนฺนุ ติฬิยพยสุตฺตเนเะ.”

13112025 พฺฤหสฺปติรุวาจฯ
13112025a อนฺนมศฺนํติ ยเ ทเวาห์ ศรีรสฺถา นรเศฺวรฯ
13112025c ปฺฤถิวี วายุรากาศมาปโ ชฺยโติรฺมนสฺตถาฯฯ

พฺฤหสฺปติยุ หเฬิทนุ: “นรเศฺวร! ศรีรสฺถราคิรุว ปฺฤถิวี, วายุ, อากาศ, ชล, ชฺยโติ มตฺตุ มนสฺสุคฬ อธิทเวตเะคฬุ อาหารวนฺนุ สเวิสุตฺตารเะ.

13112026a ตตสฺตฺฤปฺตเษุ ราชเํทฺร ตเษุ ภูตเษุ ปํจสุฯ
13112026c มนห์ษษฺฐเษุ ศุทฺธาตฺมนฺรเตห์ สํปทฺยตเ มหตฺฯฯ

ราชเํทฺร! ศุทฺธาตฺมนฺ! ปํจภูตคฬุ มตฺตุ อารนเะย มนสฺสุ อิวุ ตฺฤปฺตราทาค มหตฺตาท รเตสฺสุ หุฏฺฏุตฺตทเะ.

13112027a ตตโ ครฺภห์ สํภวติ สฺตฺรีปุํสโห์ ปารฺถ สํคมเฯ
13112027c เอตตฺตเ สรฺวมาขฺยาตํ กิํ ภูยห์ ศฺรโตุมิจฺจสิฯฯ

ปารฺถ! อนํตร สฺตฺรี-ปุรุษร สํคมทลฺลิ ครฺภวุํฏาคุตฺตทเะ. อิทร กุริตาท เอะลฺลวนฺนู หเฬิทฺทเนเะ. อินฺนู เอนนฺนุ กเฬพยสุตฺตียเะ?”

13112028 ยุธิษฺฐิร อุวาจฯ
13112028a อาขฺยาตมเตทฺภวตา ครฺภห์ สํชายตเ ยถาฯ
13112028c ยถา ชาตสฺตุ ปุรุษห์ ปฺรปทฺยติ ตทุจฺยตามฺฯฯ

ยุธิษฺฐิรนุ หเฬิทนุ: “นีนุ ครฺภวุ หเคาคุตฺตทเะ เอะํทุ หเฬิทเะ. หาคเะ หุฏฺฏิท มนุษฺยนุ พํธนวนฺนุ หเคเะ หโะํทุตฺตานเะ เอะนฺนุวุทนฺนุ หเฬพเกุ.”

13112029 พฺฤหสฺปติรุวาจฯ
13112029a อาสนฺนมาตฺรห์ สตตํ ตไรฺภูตไรภิภูยตเฯ
13112029c วิปฺรมุกฺตศฺจ ตไรฺภูตไห์ ปุนรฺยาตฺยปราํ คติมฺฯ
13112029e ส ตุ ภูตสมายุกฺตห์ ปฺราปฺนุตเ ชีว เอว หฯฯ

พฺฤหสฺปติยุ หเฬิทนุ: “ครฺภวนฺนุ สเริทโะฑนเะยเ อทรลฺลิรุว ปํจภูตคฬุ ศรีรวาคิ ปริวรฺตนคโะํฑุ ชีววนฺนุ พํธิสิพิฑุตฺตวเะ. อา ปํจภูตคฬิํท พิฑุคฑเะ หโะํทิท ชีววุ ปุนห์ อินฺนโะํทุ คติยนฺนุ หโะํทุตฺตทเะ. ศรีรทลฺลิ สรฺวภูตคฬิํท ยุกฺตนาท ชีววเ สุข อถวา ทุห์ขวนฺนุ อนุภวิสุตฺตทเะ.

13112030a ตตโ'สฺย กรฺม ปศฺยํติ ศุภํ วา ยทิ วาศุภมฺฯ
13112030c ทเวตาห์ ปํจภูตสฺถาห์ กิํ ภูยห์ ศฺรโตุมิจฺจสิฯฯ

หีคเะ ปํจภูตคฬลฺลิรุว ทเวตเะคฬุ อวน ศุภ อถวา อศุภ กรฺมคฬนฺนุ นโฑุตฺตลเ อิรุตฺตารเะ. อินฺนู เอนนฺนุ กเฬพยสุตฺตียเะ?”

13112031 ยุธิษฺฐิร อุวาจฯ
13112031a ตฺวคสฺถิมาํสมุตฺสฺฤชฺย ตไศฺจ ภูตไรฺวิวรฺชิตห์ฯ
13112031c ชีวห์ ส ภควนฺ กฺวสฺถห์ สุขทุห์ขเ สมศฺนุตเฯฯ

ยุธิษฺฐิรนุ หเฬิทนุ: “ภควนฺ! จรฺม, มูฬเะ, มาํสคฬนฺนุ ตโะรเะทุ ปํจภูตคฬิํท วิวรฺชิตนาท ชีววุ เอะลฺลิทฺทุกโะํฑุ สุขทุห์ขคฬนฺนุ อนุภวิสุตฺตทเะ?”

13112032 พฺฤหสฺปติรุวาจฯ
13112032a ชีวโ ธรฺม³สมายุกฺตห์ ศีฆฺรํ รเตสฺตฺวมาคตห์ฯ
13112032c สฺตฺรีณาํ ปุษฺปํ สมาสาทฺย สูตเ กาลเน ภารตฯฯ

พฺฤหสฺปติยุ หเฬิทนุ: “ภารต! ธรฺมสมายุกฺตนาท ชีววุ มรณานํตร ศีฆฺรทลฺลิยเ รเตสฺตฺววนฺนุ ปฑเะทุกโะฬฺฬุตฺตทเะ. สฺตฺรียร รชสฺสินลฺลิ สเริกโะํฑุ สมยานุสารวาคิ ชนฺมตาฬุตฺตทเะ.

13112033a ยมสฺย ปุรุษไห์ กฺลเศํ ยมสฺย ปุรุษไรฺวธมฺฯ
13112033c ทุห์ขํ สํสารจกฺรํ จ นรห์ กฺลเศํ จ วิํทติฯฯ

รเตสฺสาคิ ปริวรฺตนเะคโะฬฺฬุว มโะทลุ สูกฺษฺมศรีรทลฺลิรุวาคลเ ชีววุ ยมทูตริํท กฺลเศคฬนฺนุ มตฺตุ ยมทูตริํท หิํสเะคฬนฺนุ อนุภวิสุตฺตทเะ. สํสารจกฺรวนฺนู อทริํทุํฏาคุว ทุห์ข-กฺลเศคฬนฺนุ มนุษฺยนุ อนุภวิสุตฺติรุตฺตานเะ.

13112034a อิหลโกเ จ ส ปฺราณี ชนฺมปฺรภฺฤติ ปารฺถิวฯ
13112034c สฺวกฺฤตํ⁴ กรฺม วไ ภุํกฺตเ ธรฺมสฺย ผลมาศฺริตห์ฯฯ

ปารฺถิว! ชนฺมปฺรภฺฤติ อา ปฺราณิยุ อิหลโกทลฺลิ หิํทิน ชนฺมทลฺลิ ตานเ มาฑิท กรฺม-ธรฺมคฬ ผลวนฺนาศฺรยิสิ สุข-ทุห์ขคฬนฺนุ อนุภวิสุตฺติรุตฺตทเะ.

13112035a ยทิ ธรฺมํ ยถาศกฺติ ชนฺมปฺรภฺฤติ สเวตเฯ
13112035c ตตห์ ส ปุรุษโ ภูตฺวา สเวตเ นิตฺยทา สุขมฺฯฯ

อี ชนฺมทลฺลิ หุฏฺฏิทาคินิํท ยถาศกฺติ ธรฺมการฺยคฬนฺนเ มาฑุตฺติทฺทรเะ อทุ มุํทิน ชนฺมทลฺลิ มนุษฺยนาคิ หุฏฺฏิ นิตฺยวู สุขวนฺนเ อนุภวิสุตฺตทเะ.

13112036a อถาํตรา ตุ ธรฺมสฺย อธรฺมมุปสเวตเฯ
13112036c สุขสฺยานํตรํ ทุห์ขํ ส ชีวโ'ปฺยธิคจฺจติฯฯ

ธรฺมการฺยคฬ มธฺยเะ อธรฺมการฺยคฬนฺนู มาฑุตฺติทฺทรเะ ชีววุ สุขท นํตร ทุห์ขวนฺนู อนุภวิสุตฺตทเะ.

13112037a อธรฺมเณ สมายุกฺตโ ยมสฺย วิษยํ คตห์ฯ
13112037c มหทฺทุห์ขํ สมาสาทฺย ติรฺยคฺยโนเา ปฺรชายตเฯฯ

อธรฺมทิํท สมายุกฺตนาคิ ยมราชฺยกฺกเะ หโทวนุ มหา ทุห์ขวนฺนุ เอะทุริสิ ติรฺยคฺยโนิคฬลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112038a กรฺมณา ยเน ยเนเห ยสฺยาํ ยโนเา ปฺรชายตเฯ
13112038c ชีวโ มโหสมายุกฺตสฺตนฺมเ นิคทตห์ ศฺฤณุฯฯ

มโห สมายุกฺตวาท ชีววุ ยาว ยาว กรฺมคฬิํท ยาว ยาว ยโนิยลฺลิ หุฏฺฏุตฺตทเะ เอะํทุ นานุ หเฬุวุทนฺนุ กเฬุ.

13112039a ยทเตทุจฺยตเ ศาสฺตฺรเ สเติหาสเ สจฺจํทสิฯ
13112039c ยมสฺย วิษยํ ฆโรํ มรฺตฺยโ ลโกห์ ปฺรปทฺยตเฯฯ

มรณหโะํทิท มนุษฺยนุ สูกฺษฺมศรีรทลฺลิ ยมน ฆโร ลโกกฺกเะ หโคุตฺตานเะ เอะํทุ ศาสฺตฺร-อิติหาส-ฉํทสฺสุคฬลฺลิ หเฬิรุวุทุ สตฺย.

⁵13112040a อธีตฺย จตุรโ วเทานฺทฺวิชโ มโหสมนฺวิตห์ฯ
13112040c ปติตาตฺ ปฺรติคฺฤหฺยาถ ขรยโนเา ปฺรชายตเฯฯ

นาลฺกุ วเทคฬนฺนุ อธฺยยนมาฑิทฺทรู มโหสมนฺวิตนาคิ ปติตนิํท ทานปฑเะท ทฺวิชนุ กตฺตเะย ยโนิยลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112041a ขรโ ชีวติ วรฺษาณิ ทศ ปํจ จ ภารตฯ
13112041c ขรโ มฺฤตโ พลีวรฺทห์ สปฺต วรฺษาณิ ชีวติฯฯ

ภารต! กตฺตเะยาคิ อวนุ หทินไทุ วรฺษ ชีวิสิรุตฺตานเะ. กตฺตเะยุ สตฺต นํตร เอะตฺตาคิ หุฏฺฏิ เอฬุ วรฺษคฬุ ชีวิสุตฺตานเะ.

13112042a พลีวรฺทโ มฺฤตศฺจาปิ ชายตเ พฺรหฺมรากฺษสห์ฯ
13112042c พฺรหฺมรกฺษสฺตุ ตฺรีนฺมาสาํสฺตตโ ชายติ พฺราหฺมณห์ฯฯ

เอะตฺตาคิยู มฺฤตนาท นํตร อวนุ พฺรหฺมรากฺษสนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. มูรุ ติํคฬุ พฺรหฺมรากฺษสนาคิทฺทุ นํตร พฺราหฺมณนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112043a ปติตํ ยาชยิตฺวา ตุ กฺฤมิยโนเา ปฺรชายตเฯ
13112043c ตตฺร ชีวติ วรฺษาณิ ทศ ปํจ จ ภารตฯฯ

ภารต! วเท-วเทาํค ปารํคตนุ ปติตนิคเะ ยชฺญมาฑิสิทรเะ กฺฤมิยโนิยลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. อลฺลิ หทินไทุ วรฺษคฬุ ชีวิสุตฺตานเะ.

13112044a กฺฤมิภาวาตฺ ปฺรมุกฺตสฺตุ ตตโ ชายติ ครฺทภห์ฯ
13112044c ครฺทภห์ ปํจ วรฺษาณิ ปํจ วรฺษาณิ สูกรห์ฯ
13112044e ศฺวา วรฺษมเกํ ภวติ ตตโ ชายติ มานวห์ฯฯ

กฺฤมิภาวทิํท วิมุกฺตนาท นํตร อวนุ กตฺตเะยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. กตฺตเะยาคิ ไอทุ วรฺษคฬิทฺทุ นํตร ไอทุ วรฺษคฬุ หํทิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. อนํตร โอะํทุ วรฺษ นายิยาคิ หุฏฺฏิ นํตร มานวนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112045a อุปาธฺยายสฺย ยห์ ปาปํ ศิษฺยห์ กุรฺยาทพุทฺธิมานฺฯ
13112045c ส ชีว อิห สํสาราํสฺตฺรีนาปฺนโติ น สํศยห์ฯฯ

อุปาธฺยายนิคเะ ปาปวนฺนเะสคิท มูฒ ศิษฺยนุ อี สํสารทลฺลิ มูรุ ยโนิคฬลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ เอะนฺนุวุทรลฺลิ สํศยวิลฺล.

13112046a ปฺรากฺ ศฺวา ภวติ ราชเํทฺร ตตห์ กฺรวฺยาตฺตตห์ ขรห์ฯ
13112046c ตตห์ ปฺรเตห์ ปริกฺลิษฺฏห์ ปศฺจาชฺชายติ พฺราหฺมณห์ฯฯ

ราชเํทฺร! มโะทลุ นายิยาคุตฺตานเะ. อนํตร มาํสาหารี กฺรูร ปฺราณิยาคุตฺตานเะ. นํตร กตฺตเะยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. อนํตร ปฺรเตาวสฺถเะยลฺลิ กษฺฏคฬนฺนุ อนุภวิสิ นํตร พฺราหฺมณนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112047a มนสาปิ คุรโรฺภารฺยาํ ยห์ ศิษฺยโ ยาติ ปาปกฺฤตฺฯ
13112047c สโ'ธมานฺยาติ สํสารานธรฺมเณเห จเตสาฯฯ

มนสฺสินลฺลิยเ อาทรู คุรุปตฺนิคเะ ปาปวนฺนเะสคุว ศิษฺยนุ อธรฺม จเตสนาคิ อธม ยโนิคฬลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112048a ศฺวยโนเา ตุ ส สํภูตสฺตฺรีณิ วรฺษาณิ ชีวติฯ
13112048c ตตฺราปิ นิธนํ ปฺราปฺตห์ กฺฤมิยโนเา ปฺรชายตเฯฯ

อวนุ นายิย ยโนิยลฺลิ หุฏฺฏิ มูรุ วรฺษคฬุ ชีวิสุตฺตานเะ. อลฺลิยู นิธนวนฺนุ หโะํทิ กฺฤมิยโนิยลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112049a กฺฤมิภาวมนุปฺราปฺตโ วรฺษมเกํ ส ชีวติฯ
13112049c ตตสฺตุ นิธนํ ปฺราปฺย พฺรหฺมยโนเา ปฺรชายตเฯฯ

กฺฤมิภาววนฺนุ ปฑเะทุ โอะํทุ วรฺษ ชีวิสุตฺตานเะ. อนํตร นิธนวนฺนุ หโะํทิ พฺรหฺมยโนิยลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112050a ยทิ ปุตฺรสมํ ศิษฺยํ คุรุรฺหนฺยาทการณเฯ
13112050c อาตฺมนห์ กามการเณ สโ'ปิ หํสห์⁶ ปฺรชายตเฯฯ

ปุตฺรสม ศิษฺยนนฺนุ คุรุวุ วินาการณ หโะฑเะทรเะ ตนฺน กามการณทิํท อวนู กูฑ หํสวาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112051a ปิตรํ มาตรํ วาปิ ยสฺตุ ปุตฺรโ'วมนฺยตเฯ
13112051c สโ'ปิ ราชนฺมฺฤตโ ชํตุห์ ปูรฺวํ ชายติ ครฺทภห์ฯฯ

ราชนฺ! ตํทเะ อถวา ตายิยนฺนุ ปุตฺรนุ อปมานิสิทรเะ อวนู กูฑ มรณานํตร มโะทลุ กตฺตเะยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

⁷13112052a ขรโ ชีวติ มาสาํสฺตุ ทศ ศฺวา จ จตุรฺทศฯ
13112052c พิฑาลห์ สปฺต มาสาํสฺตุ ตตโ ชายติ มานวห์ฯฯ

กตฺตเะยาคิ อวนุ หตฺตุ ติํคฬุ ชีวิสิทฺทุ หนฺนเะรฑุ ติํคฬุ นายิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. นํตร เอฬุ ติํคฬุ พเะกฺกาคิ หุฏฺฏิ นํตร มานวนาคิ ชนิสุตฺตานเะ.

13112053a มาตาปิตรมากฺรุศฺย สาริกห์ สํปฺรชายตเฯ
13112053c ตาฑยิตฺวา ตุ ตาวเว ชายตเ กจฺจปโ นฺฤปฯฯ

นฺฤป! มาตาปิตฺฤคฬนฺนุ นิํทิสุววนุ มไนาก ปกฺษิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. ตํทเะ-ตายิคฬนฺนุ หโะฑเะทวนุ อามเะยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112054a กจฺจปโ ทศ วรฺษาณิ ตฺรีณิ วรฺษาณิ ศลฺยกห์ฯ
13112054c วฺยาลโ ภูตฺวา ตุ ษณฺมาสาํสฺตตโ ชายติ มานุษห์ฯฯ

อํถวนุ หตฺตุ วรฺษคฬุ อามเะยาคิทฺทุ, มูรุ วรฺษคฬุ มุฬฺฬุหํทิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. อนํตร สรฺปชนฺมทลฺลิ อารุ ติํคฬุ กฬเะทุ นํตร มนุษฺยนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112055a ภรฺตฺฤปิํฑมุปาศฺนนฺยโ ราชทฺวิษฺฏานิ สเวตเฯ
13112055c สโ'ปิ มโหสมาปนฺนโ มฺฤตโ ชายติ วานรห์ฯฯ

โอะพฺพ ราชน อนฺนวนฺนุ ติํทุกโะํฑิทฺทุ อินฺนโะพฺพ ราชนนฺนุ สเวิสุว มโหสํปนฺนนุ มฺฤตนาท นํตร วานรนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112056a วานรโ ทศ วรฺษาณิ ตฺรีณิ วรฺษาณิ มูษกห์ฯ
13112056c ศฺวา ภูตฺวา จาถ ษณฺมาสาํสฺตตโ ชายติ มานุษห์ฯฯ

หตฺตุ วรฺษคฬุ วานรนาคิทฺทุ, มูรุ วรฺษคฬุ อิลิยาคิทฺทุ, มตฺตุ อารุ ติํคฬุ นายิยาคิทฺทุ นํตร มนุษฺยนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112057a นฺยาสาปหรฺตา ตุ นรโ ยมสฺย วิษยํ คตห์ฯ
13112057c สํสาราณาํ ศตํ คตฺวา กฺฤมิยโนเา ปฺรชายตเฯฯ

นฺยาสวนฺนุ อปหริสิท นรนุ ยมลโกกฺกเะ หโคิ สํสารทลฺลิ นูรารุ สล หุฏฺฏิ กฺฤมิยโนิคฬลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112058a ตตฺร ชีวติ วรฺษาณิ ทศ ปํจ จ ภารตฯ
13112058c ทุษฺกฺฤตสฺย กฺษยํ คตฺวา ตตโ ชายติ มานุษห์ฯฯ

ภารต! อลฺลิ หทินไทุ วรฺษคฬุ ชีวิสิ ทุษฺกฺฤตวุ กฺษยวาท นํตร มนุษฺยนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112059a อสูยกโ นรศฺจาปิ มฺฤตโ ชายติ ศารฺงฺคกห์ฯ
13112059c วิศฺวาสหรฺตา ตุ นรโ มีนโ ชายติ ทุรฺมติห์ฯฯ

อสูยก นรนุ มฺฤตนาท นํตร ชิํกเะยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. วิศฺวาสฆาตก ทุรฺมติ นรนุ มีนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112060a ภูตฺวา มีนโ'ษฺฏ วรฺษาณิ มฺฤคโ ชายติ ภารตฯ
13112060c มฺฤคสฺตุ จตุรโ มาสาํสฺตตศฺจาคห์ ปฺรชายตเฯฯ

ภารต! เอะํฏุ วรฺษคฬุ มีนาคิทฺทุ นํตร มฺฤควาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. มฺฤคนาคิ นาลฺกุ ติํคฬุ อิทฺทุ นํตร อาฑาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112061a จาคสฺตุ นิธนํ ปฺราปฺย ปูรฺณเ สํวตฺสรเ ตตห์ฯ
13112061c กีฏห์ สํชายตเ ชํตุสฺตตโ ชายติ มานุษห์ฯฯ

โอะํทุ วรฺษวุ ปูรฺณวาท นํตร อาฑาคิ นิธนวนฺนุ หโะํทิ กีฏวาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. อนํตร อา ชีววุ มนุษฺยนาคิ หุฏฺฏุตฺตทเะ.

13112062a ธานฺยานฺยวาํสฺติลานฺมาษานฺกุลตฺถานฺสรฺษปาํศฺจณานฺฯ
13112062c กลายานถ มุทฺคาํศฺจ คโธูมานตสีสฺตถาฯฯ
13112063a สสฺยสฺยานฺยสฺย หรฺตา จ มโหาชฺชํตุรจเตนห์ฯ
13112063c ส ชายตเ มหาราช มูษกโ นิรปตฺรปห์ฯฯ

มหาราช! มโหปรวศนาคิ นาจิกเะยิลฺลทเ ยวเะ, เอะฬฺฬุ, อุทฺทุ, หุรุฬิ, สาสิวเะ, กฑลเะ, พฏาณิ, หเะสรุ, คโธิ, อคสเะ – มโะทลาท ธานฺยคฬนฺนู หาคู อิตร สสฺยคฬิํท ทโะรกุว ภตฺต, ราคิ มโะทลาท ธานฺยคฬนฺนู อปหริสุว มูฒนุ มรณานํตร อิลิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112064a ตตห์ ปฺรเตฺย มหาราช ปุนรฺชายติ สูกรห์ฯ
13112064c สูกรโ ชาตมาตฺรสฺตุ รโคเณ มฺริยตเ นฺฤปฯฯ

มหาราช! นฺฤป! อิลิยาคิ สตฺตุ ปุนห์ หํทิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. หํทิยาคิ หุฏฺฏุตฺตลเ รโคทิํท มรณหโะํทุตฺตานเะ.

13112065a ศฺวา ตตโ ชายตเ มูฒห์ กรฺมณา ตเน ปารฺถิวฯ
13112065c ศฺวา ภูตฺวา ปํจ วรฺษาณิ ตตโ ชายติ มานุษห์ฯฯ

ปารฺถิว! อา มูฒนุ ตนฺน กรฺมท ผลวาคิ นํตร นายิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. ไอทุ วรฺษคฬุ นายิยาคิทฺทุ นํตร มนุษฺยนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112066a ปรทาราภิมรฺศํ ตุ กฺฤตฺวา ชายติ วไ วฺฤกห์ฯ
13112066c ศฺวา สฺฤคาลสฺตตโ คฺฤธฺรโ วฺยาลห์ กํกโ พกสฺตถาฯฯ

ปรทารเะยรนฺนุ กูฑิทวนุ กฺรมเณวาคิ ตโฬ, นายิ, คุฬฺฬเนริ, รณหทฺทุ, สรฺป, หทฺทุ มตฺตุ พกคฬาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112067a ภฺราตุรฺภารฺยาํ ตุ ทุรฺพุทฺธิรฺยโ ธรฺษยติ มโหิตห์ฯ
13112067c ปุํสฺกโกิลตฺวมาปฺนโติ สโ'ปิ สํวตฺสรํ นฺฤปฯฯ

นฺฤป! มโหิตนาคิ สโทรน ปตฺนิยนฺนุ กเะฑิสุว ทุรฺพุทฺธิยุ โอะํทุ วรฺษท วรเะคเะ คํฑุ กโคิลเะยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112068a สขิภารฺยาํ คุรโรฺภารฺยาํ ราชภารฺยาํ ตถไว จฯ
13112068c ปฺรธรฺษยิตฺวา กามาทฺยโ มฺฤตโ ชายติ สูกรห์ฯฯ

สฺนเหิตน ปตฺนิยนฺนู, คุรุปตฺนิยนฺนู, ราชปตฺนิยนฺนู กามาสกฺตนาคิ ทูษิสุววนุ มรณานํตร หํทิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112069a สูกรห์ ปํจ วรฺษาณิ ปํจ วรฺษาณิ ศฺวาวิธห์ฯ
⁸13112069c ปิปีลกสฺตุ ษณฺมาสานฺกีฏห์⁹ สฺยานฺมาสมเว จฯ
13112069e เอตานาสาทฺย สํสารานฺ กฺฤมิยโนเา ปฺรชายตเฯฯ

ไอทุ วรฺษคฬุ หํทิยาคิทฺทุ, ไอทุ วรฺษคฬุ มุฬฺฬุหํทิยาคิทฺทุ, อารุ ติํคฬุ อิรุวเะยาคิทฺทุ, นํตร กีฏวาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. หีคเะ กีฏยโนิย สํสารทิํท กฺฤมิยโนิยลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112070a ตตฺร ชีวติ มาสาํสฺตุ กฺฤมิยโนเา ตฺรยโทศฯ
13112070c ตตโ'ธรฺมกฺษยํ กฺฤตฺวา ปุนรฺชายติ มานุษห์ฯฯ

อลฺลิ กฺฤมิยโนิยลฺลิ หทิมูรุ ติํคฬุ ชีวิสุตฺตานเะ. อนํตร อธรฺมวนฺนุ กฬเะทุกโะํฑุ ปุนห์ มนุษฺยนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112071a อุปสฺถิตเ วิวาหเ ตุ ทานเ ยชฺญเ'ปิ วาภิภโฯ
13112071c มโหาตฺกรโติ ยโ วิฆฺนํ ส มฺฤตโ ชายตเ กฺฤมิห์ฯฯ

วิภโ! วิวาห, ทาน มตฺตุ ยชฺญคฬุ นฑเะยุตฺติรุวาค มโหทิํท วิฆฺนวนฺนุํฏุมาฑุววนุ มฺฤตนาคิ กฺฤมิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112072a กฺฤมิรฺชีวติ วรฺษาณิ ทศ ปํจ จ ภารตฯ
13112072c อธรฺมสฺย กฺษยํ กฺฤตฺวา ตตโ ชายติ มานุษห์ฯฯ

ภารต! กฺฤมิยาคิ หทินไทุ วรฺษคฬุ ชีวิสุตฺตานเะ. อธรฺมวนฺนุ กฬเะทุกโะํฑุ นํตร มนุษฺยนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112073a ปูรฺวํ ทตฺตฺวา ตุ ยห์ กนฺยาํ ทฺวิตียเ สํปฺรยจฺจติฯ
13112073c สโ'ปิ ราชนฺมฺฤตโ ชํตุห์ กฺฤมิยโนเา ปฺรชายตเฯฯ

ราชนฺ! ตนฺน กนฺยเะยนฺนุ มโะทลุ โอะพฺพนิคเะ กโะฏฺฏุ นํตร อินฺนโะพฺพนิคเะ กโะฑุววนู กูฑ มรณานํตร กฺฤมิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112074a ตตฺร ชีวติ วรฺษาณิ ตฺรยโทศ ยุธิษฺฐิรฯ
13112074c อธรฺมสํกฺษยเ ยุกฺตสฺตตโ ชายติ มานุษห์ฯฯ

ยุธิษฺฐิร! อลฺลิ อวนุ หทิมูรุ วรฺษคฬุ ชีวิสิทฺทุ อธรฺมวุ กฬเะทนํตร ปุนห์ มนุษฺยนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112075a ทเวการฺยมุปากฺฤตฺย ปิตฺฤการฺยมถาปิ จฯ
13112075c อนิรฺวาปฺย สมศฺนนฺวไ ตตโ ชายติ วายสห์ฯฯ

ทเวการฺย มตฺตุ ปิตฺฤการฺยคฬนฺนุ มาฑทเ อูฏมาฑุววนุ กาคเะยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112076a วายสโ ทศ¹⁰ วรฺษาณิ ตตโ ชายติ กุกฺกุฏห์ฯ
13112076c ชายตเ ลวกศฺจาปิ มาสํ ตสฺมาตฺตุ มานุษห์ฯฯ

หตฺตุ วรฺษคฬุ กาคเะยาคิทฺทุ นํตร กโฬิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. นํตร โอะํทุ ติํคฬุ สรฺปวาคิ หุฏฺฏิ อนํตร มานวนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112077a ชฺยเษฺฐํ ปิตฺฤสมํ จาปิ ภฺราตรํ ยโ'วมนฺยตเฯ
13112077c สโ'ปิ มฺฤตฺยุมุปาคมฺย กฺรเาํจยโนเา ปฺรชายตเฯฯ

ปิตฺฤสมนาท ชฺยเษฺฐ ภฺราตฺฤวนฺนุ อปมานิสุววนู กูฑ มรณานํตร กฺรเาํจยโนิยลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112078a กฺรเาํจโ ชีวติ มาสาํสฺตุ ทศ ทฺวเา สปฺต ปํจ จ¹¹ฯ
13112078c ตตโ นิธนมาปนฺนโ มานุษตฺวมุปาศฺนุตเฯฯ

กฺรเาํจนาคิ อวนุ มูวตฺตเะรฑุ ติํคฬุ ชีวิสุตฺตานเะ. นํตร นิธนวนฺนุ หโะํทิ มานุษตฺววนฺนุ ปฑเะยุตฺตานเะ.

13112079a วฺฤษลโ พฺราหฺมณีํ คตฺวา กฺฤมิยโนเา ปฺรชายตเฯ
¹²13112079c ตตฺราปตฺยํ สมุตฺปาทฺย ตตโ¹³ ชายติ มูษกห์ฯฯ

ศูทฺรนุ พฺราหฺมณิยนฺนุ กูฑิทรเะ กฺฤมิยโนิยลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. อลฺลิ สํตานคฬนฺนุ หุฏฺฏิสิ นํตร อิลิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112080a กฺฤตฆฺนสฺตุ มฺฤตโ ราชนฺยมสฺย วิษยํ คตห์ฯ
13112080c ยมสฺย วิษยเ กฺรุทฺธไรฺวธํ ปฺราปฺนโติ ทารุณมฺฯฯ

ราชนฺ! กฺฤตฆฺนนาทรโ มฺฤตนาคิ ยมน ลโกกฺกเะ หโคิ อลฺลิ กฺฤทฺธ ยมภฏรุ อวนิคเะ ทารุณ ยาตนเะยนฺนุ กโะฑุตฺตารเะ.

13112081a ปฏฺฏิศํ มุทฺครํ¹⁴ ศูลมคฺนิกุํภํ จ ทารุณมฺฯ
13112081c อสิปตฺรวนํ ฆโรํ วาลุกาํ กูฏศาลฺมลีมฺฯฯ
13112082a เอตาศฺจานฺยาศฺจ พหฺวีห์ ส ยมสฺย วิษยํ คตห์ฯ
13112082c ยาตนาห์ ปฺราปฺย ตตฺรโคฺราสฺตตโ วธฺยติ ภารตฯฯ

ภารต! ยมลโกทลฺลิ อวนุ ปฏฺฏิศ, มุทฺคร, ศูล, อคฺนิกุํภ¹⁵, ทารุณ อสิปตฺรวน¹⁶, ฆโร วาลุก¹⁷ มตฺตุ กูฏศาลฺมลิคฬุ¹⁸ มตฺตุ อนฺย อนเก ยาตนเะคฬนฺนุ หโะํทิ ยมทูตร หิํสเะคโะฬคาคุตฺตานเะ.

¹⁹13112083a สํสารจกฺรมาสาทฺย กฺฤมิยโนเา ปฺรชายตเฯ
13112083c กฺฤมิรฺภวติ วรฺษาณิ ทศ ปํจ จ ภารตฯ
13112083e ตตโ ครฺภํ สมาสาทฺย ตตฺรไว มฺริยตเ ศิศุห์ฯฯ

ภารต! นํตร สํสารจกฺรกฺกเะ สิลุกิ กฺฤมิยโนิยลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. หทินไทุ วรฺษคฬุ กฺฤมิยาคิรุตฺตานเะ. อนํตร ครฺภสฺถนาคิ อลฺลิ ศิศุวาคิยเ สายุตฺตานเะ.

13112084a ตตโ ครฺภศตไรฺชํตุรฺพหุภิห์ สํปฺรชายตเฯ
13112084c สํสาราํศฺจ พหูนฺคตฺวา ตตสฺติรฺยกฺปฺรชายตเฯฯ

อนํตร นูรารุ อนเก ชํตุคฬ ครฺภวนฺนุ สเริ อลฺลิยเ สายุตฺติรุตฺตานเะ. หีคเะ อนเก สํสารคฬิคเะ หโคิ นํตร ติรฺยคฺยโนิยลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112085a มฺฤตโ ทุห์ขมนุปฺราปฺย พหุวรฺษคณานิหฯ
13112085c อปุนรฺภาวสํยุกฺตสฺตตห์ กูรฺมห์ ปฺรชายตเฯฯ

หีคเะ อนเก วรฺษคฬุ ทุห์ขวนฺนุ ปฑเะยุตฺตา มฺฤตนาคุตฺติรุตฺตานเะ. อาคลู มนุษฺยยโนิยนฺนุ ปฑเะยลาคทเ อามเะยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

²⁰13112086a อศสฺตฺรํ ปุรุษํ หตฺวา สศสฺตฺรห์ ปุรุษาธมห์ฯ
13112086c อรฺถารฺถี ยทิ วา วไรี ส มฺฤตโ ชายตเ ขรห์ฯฯ

อรฺถารฺถิยาคิ อถวา วไรทิํท อศสฺตฺรปุรุษนนฺนุ กโะํท สศสฺตฺรปุรุษาธมนุ มรณานํตร กตฺตเะยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112087a ขรโ ชีวติ วรฺษเ ทฺวเ ตตห์ ศสฺตฺรเณ วธฺยตเฯ
13112087c ส มฺฤตโ มฺฤคยโนเา ตุ นิตฺยโทฺวิคฺนโ'ภิชายตเฯฯ

กตฺตเะยาคิ เอะรฑุ วรฺษคฬิทฺทุ นํตร ศสฺตฺรทิํทลเ สายุตฺตานเะ. สตฺตนํตร มฺฤคยโนิยลฺลิ หุฏฺฏิ นิตฺยวู อุทฺวิคฺนนาคิรุตฺตานเะ.

13112088a มฺฤคโ วธฺยติ ศสฺตฺรเณ คตเ สํวตฺสรเ ตุ สห์ฯ
13112088c หตโ มฺฤคสฺตตโ มีนห์ สโ'ปิ ชาลเน พธฺยตเฯฯ

โอะํทุ วรฺษท นํตร อา มฺฤควู ศสฺตฺรทิํท วธเะคีฑาคุตฺตทเะ. มฺฤควาคิ สตฺตนํตร มีนาคิ หุฏฺฏิ ชาลทิํท พํธิตนาคุตฺตานเะ.

13112089a มาสเ จตุรฺถเ สํปฺราปฺตเ ศฺวาปทห์ สํปฺรชายตเฯ
13112089c ศฺวาปทโ ทศ วรฺษาณิ ทฺวีปี วรฺษาณิ ปํจ จฯ

นาลฺกุ ติํคฬุ กฬเะทนํตร นายิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. หตฺตุวรฺษคฬุ นายิยาท นํตร ไอทุ วรฺษคฬุ จิรตเะยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112090a ตตสฺตุ นิธนํ ปฺราปฺตห์ กาลปรฺยายจโทิตห์ฯ
13112090c อธรฺมสฺย กฺษยํ กฺฤตฺวา ตตโ ชายติ มานุษห์ฯฯ

กาลปรฺยายทิํท จโทิตนาคิ อลฺลิยู นิธนวนฺนุ หโะํทิ อธรฺมวนฺนุ กฬเะทุกโะํฑุ นํตร มนุษฺยนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112091a สฺตฺริยํ หตฺวา ตุ ทุรฺพุทฺธิรฺยมสฺย วิษยํ คตห์ฯ
13112091c พหูนฺ กฺลเศานฺสมาสาทฺย สํสาราํศฺจไว วิํศติมฺฯฯ

สฺตฺรียนฺนุ สํหริสิท ทุรฺพุทฺธิยุ ยมลโกกฺกเะ หโคิ อนเก กฺลเศคฬนฺนุ หโะํทิ อิปฺปตฺตุ สํสารคฬลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112092a ตตห์ ปศฺจานฺมหาราช กฺฤมิยโนเา ปฺรชายตเฯ
13112092c กฺฤมิรฺวิํศติวรฺษาณิ ภูตฺวา ชายติ มานุษห์ฯฯ

มหาราช! อนํตร กฺฤมิยโนิยลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. อิปฺปตฺตุ วรฺษคฬุ กฺฤมิยาคิทฺทุ นํตร มนุษฺยนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112093a ภโชนํ จโรยิตฺวา ตุ มกฺษิกา ชายตเ นรห์ฯ
13112093c มกฺษิกาสํฆวศคโ พหูนฺมาสานฺภวตฺยุตฯ
13112093e ตตห์ ปาปกฺษยํ กฺฤตฺวา มานุษตฺวมวาปฺนุตเฯฯ

อูฏวนฺนุ กทฺท นรนุ นโะณวาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. นโะณคฬ สํฆทลฺลิยเ อนเก ติํคฬุคฬุ อิรุตฺตานเะ. อนํตร ปาปวนฺนุ กฬเะทุกโะํฑุ มานุษตฺววนฺนุ ปฑเะยุตฺตานเะ.

13112094a วาทฺยํ หฺฤตฺวา ตุ ปุรุษโ มศกห์ สํปฺรชายตเฯ
13112094c ตถา ปิณฺยากสํมิศฺรมศนํ จโรยเนฺนรห์ฯ
13112094e ส ชายตเ พภฺรุสมโ ทารุณโ มูษกโ นรห์ฯฯ

วาทฺยวนฺนุ กทฺท ปุรุษนุ สโะฬฺฬเะยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. เอะฬฺฬิน ปุฑิยนฺนุ สเริสิท อนฺนวนฺนุ กทฺท นรนุ มุํคุสิยํติรุว ทารุณ หเะคฺคณวาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112095a ลวณํ จโรยิตฺวา ตุ จีรีวากห์ ปฺรชายตเฯ
13112095c ทธิ หฺฤตฺวา พกศฺจาปิ ปฺลวโ มตฺสฺยานสํสฺกฺฤตานฺฯฯ

อุปฺปนฺนุ กทฺทวนุ จีรีวากวาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. มโะสรนฺนุ กทฺทวนุ พกปกฺษิยาคิยู อสํสฺกฺฤต มีนุคฬนฺนุ กทฺทวนุ กปฺปเะยาคิยู หุฏฺฏุตฺตารเะ.

13112096a จโรยิตฺวา ปยศฺจาปิ พลากา สํปฺรชายตเฯ
13112096c ยสฺตุ จโรยตเ ตไลํ ตไลปายี ปฺรชายตเฯ
13112096e จโรยิตฺวา ตุ ทุรฺพุทฺธิรฺมธุ ทํศห์ ปฺรชายตเฯฯ

หาลนฺนุ กทฺทวนุ พเะฬฺฬกฺกิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. เอะณฺณเะยนฺนุ กทฺทวนุ ชิรลเะยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. ชเนุตุปฺปวนฺนุ กทฺท ทุรฺพุทฺธิยุ กาฑุนโะณวาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112097a อยโ หฺฤตฺวา ตุ ทุรฺพุทฺธิรฺวายสโ ชายตเ นรห์ฯ
13112097c ปายสํ จโรยิตฺวา ตุ ติตฺติริตฺวมวาปฺนุตเฯฯ

กพฺพิณวนฺนุ กทฺท ทุรฺพุทฺธิ นรนุ กาคเะยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. ปายสวนฺนุ กทฺทวนุ ติตฺติริปกฺษิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112098a หฺฤตฺวา ปไษฺฏมปูปํ จ กุํภโลูกห์ ปฺรชายตเฯ
13112098c ผลํ วา มูลกํ หฺฤตฺวา อปูปํ วา ปิปีลิกห์ฯฯ

หิฏฺฏินิํท มาฑิท รโะฏฺฏิยนฺนุ กทฺทวนุ กุํภชาติย คูพเะยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. ผล อถวา คเะฑฺฑเะ-คเะณสุ อถวา หโฬิคเะยนฺนุ กทฺทวนุ อิรุวเะยาคุตฺตานเะ.

13112099a กาํสฺยํ หฺฤตฺวา ตุ ทุรฺพุทฺธิรฺหารีตโ ชายตเ นรห์ฯ
13112099c ราชตํ ภาชนํ หฺฤตฺวา กปโตห์ สํปฺรชายตเฯฯ

กํจนฺนุ กทฺท ทุรฺพุทฺธิ นรนุ หาริตวเะํพ ปกฺษิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. พเะฬฺฬิย ปาตฺรเะยนฺนุ กทฺทวนุ ปาริวาฬวาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112100a หฺฤตฺวา ตุ กาํจนํ ภาํฑํ กฺฤมิยโนเา ปฺรชายตเฯ
13112100c กฺรเาํจห์ การฺปาสิกํ หฺฤตฺวา มฺฤตโ ชายติ มานวห์ฯฯ

จินฺนท ปาตฺรเะยนฺนุ กทฺทวนุ กฺฤมิยโนิยลฺลิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. หตฺติย พฏฺฏเะยนฺนุ กทฺท มานวนุ มรณานํตร กโะกฺกรเะยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112101a จโรยิตฺวา นรห์ ปฏฺฏํ ตฺวาวิกํ วาปิ ภารตฯ
13112101c กฺษเามํ จ วสฺตฺรมาทาย ศศโ ชํตุห์ ปฺรชายตเฯฯ

ภารต! ปีตาํพร, อุณฺณเะพฏฺฏเะ มตฺตุ รเษฺมเะย วสฺตฺรคฬนฺนุ กทฺทวนุ มรณานํตร มโะลวาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112102a วรฺณานฺ หฺฤตฺวา ตุ ปุรุษโ มฺฤตโ ชายติ พรฺหิณห์ฯ
13112102c หฺฤตฺวา รกฺตานิ วสฺตฺราณิ ชายตเ ชีวชีวกห์ฯฯ

พณฺณท พฏฺฏเะคฬนฺนุ กทฺท ปุรุษนุ มรณานํตร นวิลาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. กเะํปุ วสฺตฺรคฬนฺนุ กทฺทวนุ จกโรปกฺษิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112103a วรฺณกาทีํสฺตถา คํธาํศฺจโรยิตฺวา ตุ มานวห์ฯ
13112103c จุจฺจุํทริตฺวมาปฺนโติ ราชนฺ ลโภปรายณห์ฯฯ

ราชนฺ! สุคํธทฺรวฺยคฬนฺนู วรฺณคฬนฺนู ลโภปรายณนาคิ กทฺท มานวนุ มูคิลิยาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112104a วิศฺวาสเน ตุ นิกฺษิปฺตํ ยโ นิหฺนวติ มานวห์ฯ
13112104c ส คตาสุรฺนรสฺตาทฺฤคฺมตฺสฺยยโนเา ปฺรชายตเฯฯ

วิศฺวาสทิํท อิฏฺฏิทฺทุทนฺนุ นุํคิหากุว มานวนุ มฺฤตนาทนํตร มีนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ.

13112105a มตฺสฺยยโนิมนุปฺราปฺย มฺฤตโ ชายติ มานุษห์ฯ
13112105c มานุษตฺวมนุปฺราปฺย กฺษีณายุรุปปทฺยตเฯฯ

มตฺสฺยยโนิยนฺนุ ปฑเะทุ มรณานํตร มนุษฺยนาคิ หุฏฺฏุตฺตานเะ. มานุษตฺววนฺนุ ปฑเะทุ กฺษีณายุวาคิรุตฺตานเะ.

13112106a ปาปานิ ตุ นรห์ กฺฤตฺวา ติรฺยคฺชายติ ภารตฯ
13112106c น จาตฺมนห์ ปฺรมาณํ ตเ ธรฺมํ ชานํติ กิํ จนฯฯ

ภารต! ปาปคฬนฺนุ มาฑิ นรรุ ติรฺยคฺยโนิคฬิคเะ หโคุตฺตารเะ. อา ยโนิคฬลฺลิ ตาวุ ยารเะํพ อริวุ อวริคิรุวุทิลฺล. ยาว รีติย ธรฺมวนฺนู อริติรุวุทิลฺล.

13112107a ยเ ปาปานิ นราห์ กฺฤตฺวา นิรสฺยํติ วฺรตไห์ สทาฯ
13112107c สุขทุห์ขสมายุกฺตา วฺยาธิตาสฺตเ ภวํตฺยุตฯฯ
13112108a อสํวาสาห์ ปฺรชายํตเ มฺลเจฺจาศฺจาปิ น สํศยห์ฯ
13112108c นราห์ ปาปสมาจารา ลโภมโหสมนฺวิตาห์ฯฯ

ลโภมโหสมนฺวิต นรรุ ปาปคฬนฺนเะสคุตฺติรุตฺตารเะ. วฺรตคฬิํท สทา อา ปาปคฬนฺนุ ตโะฬเะทุกโะฬฺฬลุ ปฺรยตฺนิสุตฺตารเะ. สุข-ทุห์ขคฬนฺนุ วฺยาธิคฬนฺนู อวรุ อนุภวิสุตฺตารเะ. อํถวรุ มรณานํตร นเะลเะยิลฺลทวราคิยู มฺลเจฺฉราคิยู หุฏฺฏุตฺตารเะ เอะนฺนุวุทรลฺลิ สํศยวิลฺล.

13112109a วรฺชยํติ จ ปาปานิ ชนฺมปฺรภฺฤติ ยเ นราห์ฯ
13112109c อรโคา รูปวํตสฺตเ ธนินศฺจ ภวํตฺยุตฯฯ

ชนฺมปฺรภฺฤติ ปาปคฬนฺนุ วรฺชิสิท นรรุ อรโคิคฬาคิ รูปวํตรู มตฺตุ ธนิกรู อาคุตฺตารเะ.

13112110a สฺตฺริยโ'ปฺยเตเน กลฺปเน กฺฤตฺวา ปาปมวาปฺนุยุห์ฯ
13112110c เอตเษามเว ชํตูนาํ ปตฺนีตฺวมุปยาํติ ตาห์ฯฯ

สฺตฺรียรู กูฑ อิทเ รีติย ปาปคฬิคเะ อิทเ วิธท ชนฺมคฬนฺนุ ปฑเะยุตฺตารเะ. หาคเะ หุฏฺฏุวาค อายา ปฺราณิคฬ ปตฺนิยราคิยเ หุฏฺฏุตฺตารเะ.

13112111a ปรสฺวหรณเ ทโษาห์ สรฺว เอว ปฺรกีรฺติตาห์ฯ
13112111c เอตทฺวไ ลเศมาตฺรเณ กถิตํ ตเ มยานฆฯ
13112111e อปรสฺมินฺกถายโคเ ภูยห์ ศฺรโษฺยสิ ภารตฯฯ

หีคเะ นานุ อิตรรทฺทนฺนุ อปหริสุวุทรลฺลิรุว ทโษคฬเะลฺลวนฺนู หเฬิทฺทเนเะ. อนฆ! อาทรเะ อีค นานุ หเฬิรุวุทุ ลเศมาตฺรวุ. ภารต! พเรเะ สํทรฺภทลฺลิ อิทกฺกู วิสฺตารวาคิ กเฬุวเะยํตเะ.

13112112a เอตนฺมยา มหาราช พฺรหฺมณโ วทตห์ ปุราฯ
13112112c สุรรฺษีณาํ ศฺรุตํ มธฺยเ ปฺฤษฺฏศฺจาปิ ยถาตถมฺฯฯ

มหาราช! หิํทเะ สุรรฺษิคฬ มธฺยเะ พฺรหฺมนุ หเฬุตฺติทฺท อิทนฺนุ นานุ กเฬิทฺทเะ. อทนฺนเ นีนุ กเฬิทฺทุทริํท ยถาวตฺตาคิ หเฬิทฺทเนเะ.

13112113a มยาปิ ตว การฺตฺสฺนฺยเน ยถาวทนุวรฺณิตมฺฯ
13112113c เอตจฺจฺรุตฺวา มหาราช ธรฺมเ กุรุ มนห์ สทาฯฯ

มหาราช! นานู กูฑ นินคเะ สํปูรฺณวาคิ หเคเะ กเฬิทฺทเะนโ หาคเะ วรฺณิสิทฺทเนเะ. อิทนฺนุ กเฬิ สทา มนสฺสนฺนุ ธรฺมทลฺลิ ตโะฑคิสิกโ.”

สมาปฺติ

อิติ ศฺรีมหาภารตเ อนุศาสนปรฺวณิ ทานธรฺมปรฺวณิ สํสารจกฺรํ นาม ทฺวาทศาธิกศตตมโ'ธฺยายห์ฯฯ
อิทุ ศฺรีมหาภารตทลฺลิ อนุศาสนปรฺวทลฺลิ ทานธรฺมปรฺวทลฺลิ สํสารจกฺร เอะนฺนุว นูราหนฺนเะรฑนเ อธฺยายวุ.

ภารต ทรฺศนทลฺลิ อิทกฺกเะ มโะทลุ ทฺวาทศีติถิย อุปาสนเะย ผล มตฺตุ มารฺคศีรฺษมาสทลฺลิ มาฑุว จํทฺรวฺรตท กุริตาท เอะรฑุ อธฺยายคฬิวเะ. อนุกฺรมวาคิ 17 มตฺตุ 10 ศฺลโกคฬิรุว อี อธฺยายคฬนฺนุ อนุพํธทลฺลิ นีฑลาคิทเะ. ↩︎
ตตโ ธรฺมสมายุกฺตห์ ปฺราปฺนุตเ ชีว เอว หิฯ ตตโ'สฺย กรฺม ปศฺยํติ ศุภํ วา ยทิ วาศุภมฺฯ ทเวตาห์ ปํจภูตสฺถาห์ กิํ ภูยห์ ศฺรโตุมิจฺฉสิฯฯ (ภารต ทรฺศน). ↩︎
กรฺม (ภารต ทรฺศน). ↩︎
สุกฺฤตํ (ภารต ทรฺศน). ↩︎
อิทกฺกเะ มโะทลุ อี มูรุ อธิก ศฺลโกคฬิวเะ: อิห สฺถานานิ ปุณฺยานิ ทเวตุลฺยานิ ภูปตเฯ ติรฺยคฺยโนฺยติริกฺตานิ คติมํติ จ สรฺวศห์ฯฯ ยมสฺย ภวนเ ทิวฺยเ พฺรหฺมลโกสมเ คุณไห์ฯ กรฺมภิรฺนิยตไรฺพทฺธโ ชํตุรฺทุห์ขานฺยุปาศฺนุตเฯฯ ยเน ยเน ตุ ภาวเน กรฺมณา ปุรุษโ คติมฺฯ ปฺรยาติ ปรุษาํ ฆโรํ ตตฺตเ วกฺษฺยามฺยตห์ ปรมฺฯฯ (คีตา ปฺรเะสฺ). ↩︎
หิํสฺรห์ (ภารต ทรฺศน). ↩︎
560 อิทกฺกเะ มโะทลุ อี เอะรฑุ อธิก ศฺลโกคฬิวเะ: ครฺทภตฺวํ ตุ สํปฺราปฺย ทศ วรฺษาณิ ชีวติฯ สํวตฺสรํ ตุ กุํภีรสฺตตโ ชายเต มานวห์ฯฯ ปุตฺรสฺย มาตาปิตรเา ยสฺย รุษฺฏาวุภาวปิฯ คุรฺวปธฺยานตห์ สโ'ปิ มฺฤตโ ชายติ ครฺทภห์ฯฯ (ภารต ทรฺศน). ↩︎
อิทกฺกเะ มโะทลุ อี อธิก ศฺลโการฺธวิทเะ: พิฑาลห์ ปํจ วรฺษาณิ ทศ วรฺษาณิ กุกฺกุฏห์ฯ (ภารต ทรฺศน). ↩︎
ปิปีลกสฺตุ มาสาํสฺตฺรีนฺกีฏห์ (ภารต ทรฺศน). ↩︎
ศต (ภารต ทรฺศน). ↩︎
กฺรเาํจโ ชีวติ วรฺษํ ตุ ตตโ ชายติ จีรกห์ฯ (ภารต ทรฺศน). ↩︎
อิทกฺกเะ มโะทลุ อี เอะรฑุ อธิก ศฺลโกคฬิวเะ: ตตห์ สํปฺราปฺย นิธนํ ชายตเ สูกรห์ ปุนห์ฯ สูกรโ ชาตมาตฺรสฺตุ รโคเณ มฺริยตเ นฺฤปฯฯ ศฺวา ตตโ ชายตเ มูฒห์ กรฺมณา ตเน ปารฺถิวฯ ศฺวา ภูตฺวา กฺฤตกรฺมาสเา ชายตเ มานุษสฺตตห์ฯฯ ↩︎
มฺฤตโ (ภารต ทรฺศน). ↩︎
ทํฑํ สมุทฺครํ (ภารต ทรฺศน). ↩︎
กุํภีปากวเะํพ นรก (ภารต ทรฺศน). ↩︎
กตฺติคฬเ เอะลเะคฬาคิรุว วน (ภารต ทรฺศน). ↩︎
กาท มรฬิรุว นรก (ภารต ทรฺศน). ↩︎
มุฬฺฬิรุว ศาลฺมลี วน (ภารต ทรฺศน). ↩︎
อิทกฺกเะ มโะทลุ อี โอะํทุ ศฺลโการฺธวิทเะ: ตตโ หตห์ กฺฤตฆฺนห์ ส ตตฺรโคฺรไรฺภรตรฺษภฯ (ภารต ทรฺศน). ↩︎
อิทกฺกเะ มโะทลุ อี หนฺนโะํทุ อธิก ศฺลโกคฬิวเะ: ทธิ หฺฤตฺวา พกศฺจาปิ ปฺลวโ มตฺสฺยานสํกฺฤตานฺฯ ชโรยิตฺวา ตุ ทุรฺพุทฺธิรฺมธุ ทํศห์ ปฺรชายตเฯฯ ผลํ วา มูลกํ หฺฤตฺวา อปูปํ วา ปิปีลิกาห์ฯ จโรยิตฺวา จ นิษฺปาวํ ชายตเ หลคโลกห์ฯฯ ปายสํ จโรยิตฺวา ตุ ติตฺติริตฺวมวาปฺนุตเฯ หฺฤตฺวา ปิษฺฏมยํ ปูปํ กุํภโลูกห์ ปฺรชายตเฯฯ อยโ หฺฤตฺวา ตุ ทุรฺพุทฺธิรฺวายสโ ชายตเ นรห์ฯ กาํสฺยํ หฺฤตฺวา ตุ ทุรฺพุทฺธิรฺหาริตโ ชายตเ นรห์ฯฯ ราชตํ ภาชนํ หฺฤตฺวา กปโตห์ สํปฺรชายตเฯ หฺฤตฺวา ตุ กาํจนํ ภาํฑํ กฺฤมิยโนเา ปฺรชายตเฯฯ ปตฺรโรฺณํ จโรยิตฺวา ตุ กฺฤกลตฺวํ นิคจฺฉติฯ กเาศิกํ ต ตตโ หฺฤตฺวา นรโ ชายติ วรฺตกห์ฯฯ อํศุกํ จโรยิตฺวา ตุ ศุกโ ชายติ มานวห์ฯ จโรยิตฺวา ทุกูลํ ตุ มฺฤตโ หํสห์ ปฺรชายตเฯฯ กฺรเาํจห์ การฺปาสิกํ หฺฤตฺวา มฺฤตโ ชายติ มานวห์ฯ จโรยิตฺวา นรห์ ปฏฺฏํ ตฺวาวิกํ จไว ภารตฯ กฺษเามํ จ วสฺตฺรมาทาย ศศโ ชํตุห์ ปฺรชายตเฯฯ วรฺณานฺ หฺฤตฺวา ตุ ปุรุษโ มฺฤตโ ชายติ พรฺหิณห์ฯ หฺฤตฺวา รกฺตานิ วสฺตฺราณิ ชายตเ ชีวชีวิกห์ฯฯ วรฺณกาทีํสฺตถา คํธานฺ จโรยิตฺวเห มานวห์ฯ ฉุจฺฉุํทริตฺวมาปฺนโติ ราชนฺ ลโภปรายณห์ฯฯ ตตฺร ชีวติ วรฺษาณิ ตตโ ทศ จ ปํจ จฯ อธรฺมสฺย กฺษยํ คตฺวา ตตโ ชายติ มานุษห์ฯฯ จโรยิตฺวา ปยศฺจาปิ พลากา สํปฺรชายตเฯ ยสฺตุ จโรยตเ ตไลํ นรโ มโหสมนฺวิตห์ฯ สโ'ปิ ราชนฺมฺฤตโ ชํตุสฺตไลปายี ปฺรชายตเฯฯ (ภารต ทรฺศน). ↩︎