praveśa
|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||
śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita
śrī mahābhārata
anuśāsana parva
dānadharma parva
adhyāya 111
sāra
śarīra mattu tīrthaśaucagal̤a mahatva (1-19).
13111001 yudhiṣṭhira uvāca|
13111001a yadvaraṃ sarvatīrthānāṃ tadbravīhi pitāmaha|
13111001c yatra vai paramaṃ śaucaṃ tanme vyākhyātumarhasi||
yudhiṣṭhiranu hel̤idanu: “pitāmaha! sarvatīrthagal̤alliyū śreṣṭhavādudu yāvudu ènnuvudannu hel̤u. yāvudu parama pavitravādudu? adannu nanagè hel̤abeku.”
13111002 bhīṣma uvāca|
13111002a sarvāṇi khalu tīrthāni guṇavaṃti manīṣiṇām|
13111002c yattu tīrthaṃ ca śaucaṃ ca tanme śṛṇu samāhitaḥ||
bhīṣmanu hel̤idanu: “vidvāṃsarigè sarva tīrthagal̤ū guṇayuktave āgivè. ādarū pavitra tīrthavu yāvudu ènnuvudannu samāhitanāgi kel̤u.
13111003a agādhe vimale śuddhe satyatoye dhṛtihrade|
13111003c snātavyaṃ mānase tīrthe sattvamālaṃbya śāśvatam||
agādhavū, vimalavū, śuddhavū, satyavèṃba nīriruva mattu dhairyavèṃba maḍuviruva agādhavū, vimalavū, śuddhavū āda mānasa tīrthadalli śāśvata sattvavannu avalaṃbisi snānamāḍabeku.
13111004a tīrthaśaucamanarthitvamārdavaṃ satyamārjavam1|
13111004c ahiṃsā sarvabhūtānāmānṛśaṃsyaṃ damaḥ śamaḥ||
yācanè māḍade iruvudu, mṛdutva, satyaniṣṭhè, saral̤atè, sarvabhūtagal̤a kuritu ahiṃsè, dayè, iṃdriya nigraha mattu manonigraha – ivugal̤u mānasatīrthasnānadiṃda prāptavāguva śaucaguṇagal̤u.
13111005a nirmamā nirahaṃkārā nirdvaṃdvā niṣparigrahāḥ|
13111005c śucayastīrthabhūtāste ye bhaikṣamupabhuṃjate||
mamakāravillada, nirahaṃkāra nirdvaṃdva niṣparigraharu mattu bhikṣavanne sevisuvavaru śuddha tīrthasvarūparu.
13111006a tattvavittvanahaṃbuddhistīrthaṃ paramamucyate|
13111006c śaucalakṣaṇametatte sarvatraivānvavekṣaṇam||
ahaṃkārada kuruhū illada tattvaviduvannu parama tīrthavèṃdu hel̤uttārè. ivara śaucalakṣaṇagal̤a kuritu èllavannū idāgale hel̤iddenè.
13111007a rajastamaḥ sattvamatho yeṣāṃ nirdhautamātmanaḥ|
13111007c śaucāśauce na te saktāḥ2 svakāryaparimārgiṇaḥ||
13111008a sarvatyāgeṣvabhiratāḥ sarvajñāḥ sarvadarśinaḥ|
13111008c śaucena vṛttaśaucārthāste tīrthāḥ śucayaśca te||
yāra ātmavu sattvarajastamoguṇagal̤annu tòl̤èdukòṃḍidèyo, yāru śauca-aśaucagal̤alli āsaktarāgirade svakāryaparimārgigal̤āgiruvaro, sarvavannū tyajisuvudaralliye tòḍagiruvaro, mattu śaucācāragal̤a pālanèyiṃda ātmaśuddhiyannu sādhisiruva sarvajña samadarśigal̤u paramatīrtha svarūparu. avare śucigal̤u.
13111009a nodakaklinnagātrastu snāta ityabhidhīyate|
13111009c sa snāto yo damasnātaḥ sabāhyābhyaṃtaraḥ śuciḥ||
kevala nīriniṃda śarīravannu tòl̤èdavanannu snānamāḍidavanèṃdu hel̤alikkāguvudilla. iṃdriyanigrahavèṃba nīrinalli snānamāḍidavane hòraginiṃdalū mattu òl̤aginiṃdalū snānamāḍidavanu ènnabahudu.
13111010a atīteṣvanapekṣā ye prāpteṣvartheṣu nirmamāḥ|
13111010c śaucameva paraṃ teṣāṃ yeṣāṃ notpadyate spṛhā||
kal̤èduhodudakkè athavā naṣṭavādudakkè apekṣèpaḍada, prāptavāda padārthagal̤alli mamakāravillada mattu bayakèye huṭṭadavanalli parama śaucaviruttadè.
13111011a prajñānaṃ śaucameveha śarīrasya viśeṣataḥ|
13111011c tathā niṣkiṃcanatvaṃ ca manasaśca prasannatā||
illi prajñānave śarīrada viśeṣa śaucavu. hāgèye niṣkiṃcanatva3 mattu manassina prasannatègal̤u śarīra śucigè sādhanagal̤u.
13111012a vṛttaśaucaṃ manaḥśaucaṃ tīrthaśaucaṃ paraṃ hitam4|
13111012c jñānotpannaṃ ca yaccaucaṃ taccaucaṃ paramaṃ matam||
ācāraśuddhi, manaḥśuddhi, mattu tīrthaśuddhigal̤u parama hitavādavugal̤u. ādarè jñānotpattiyiṃda dòrèyuva śucitvavu ivèllavugal̤igiṃta śreṣṭhavèṃba matavidè.
13111013a manasātha pradīpena brahmajñānabalena ca|
13111013c snātā ye mānase tīrthe tajjñāḥ kṣetrajñadarśinaḥ5||
brahmajñānabaladiṃda manassannu pradīptagòl̤isi mānasa tīrthadalli snānamāḍuvavanu jñāniyu. kṣetrajñadarśiyu.
13111014a samāropitaśaucastu nityaṃ bhāvasamanvitaḥ|
13111014c kevalaṃ guṇasaṃpannaḥ śucireva naraḥ sadā||
śaucācārasaṃpannanāgiruva nityavū viśuddhabhāvadiṃdiruva mattu sakala guṇasaṃpannanāgiruva naranu sadā śuciyèṃde til̤iyabeku.
13111015a śarīrasthāni tīrthāni proktānyetāni bhārata|
13111015c pṛthivyāṃ yāni tīrthāni puṇyāni śṛṇu tānyapi||
bhārata! īga nānu hel̤idavu śarīradalliruva tīrthagal̤u. pṛthviyalliruva puṇya tīrthagal̤a kuritū kel̤u.
13111016a yathā śarīrasyoddeśāḥ śucayaḥ parinirmitāḥ|
13111016c tathā pṛthivyā bhāgāśca puṇyāni salilāni ca||
śarīradalli hegè kèlavu sthal̤agal̤u pavitravādavugal̤èṃdu hel̤iddāro hāgè bhūmiya kèlavu bhāgagal̤a tīrthagal̤annū pavitravèṃdu hel̤iddārè.
13111017a prārthanāccaiva6 tīrthasya snānācca pitṛtarpaṇāt|
13111017c dhunaṃti pāpaṃ tīrtheṣu pūtā yāṃti divaṃ sukham||
ā tīrthagal̤annu prārthisuvudariṃda, avugal̤alli snānamāḍuvudariṃda mattu pitṛtarpaṇagal̤annu nīḍuvudariṃda pāpagal̤annu tòl̤èdu pavitranāgi svargasukhavannu paḍèyuttārè.
13111018a parigrahācca sādhūnāṃ pṛthivyāścaiva tejasā|
13111018c atīva puṇyāste bhāgāḥ salilasya ca tejasā||
alli sādhugal̤u snānamāḍuvudariṃdalū mattu alliya bhūmi mattu nīrina tejassugal̤iṃda alli snānamāḍidavaru atīva puṇyagal̤igè bhāgigal̤āguttārè.
13111019a manasaśca pṛthivyāśca puṇyatīrthāstathāpare|
13111019c ubhayoreva yaḥ snātaḥ sa siddhiṃ śīghramāpnuyāt||
hīgè manassinalliyū mattu pṛthviyalliyū aneka puṇya tīrthagal̤ivè. ivèraḍaralliyū snānamāḍuvavanu śīghradalliye siddhiyannu hòṃduttānè.
13111020a yathā balaṃ kriyāhīnaṃ kriyā vā balavarjitā|
13111020c neha sādhayate kāryaṃ samāyuktastu sidhyati||
kriyāhīna baladiṃdāgalī athavā balavillada kriyèyiṃdāgalī yāva kāryavū siddhisuvudilla. ivèraḍū seridarè kāryasiddhiyāguttadè.
13111021a evaṃ śarīraśaucena tīrthaśaucena cānvitaḥ|
13111021c tataḥ siddhimavāpnoti dvividhaṃ śaucamuttamam||
hāgèye śarīraśauca mattu tīrthaśauca ī èraḍu vidhada uttama śaucagal̤iṃda kūḍidavanu siddhiyannu paḍèyuttānè.”
samāpti
iti śrīmahābhārate anuśāsanaparvaṇi dānadharmaparvaṇi śaucānupṛcchā ekādaśādhikaśatatamo'dhyāyaḥ||
idu śrīmahābhāratadalli anuśāsanaparvadalli dānadharmaparvadalli śaucānupṛccha ènnuva nūrāhannòṃdane adhyāyavu.
-
ārjavaṃ satyamārdavam| (bhārata darśana). ↩︎
-
śaucāśaucasamāyuktāḥ (bhārata darśana). ↩︎
-
tannadèṃbudu yāvudū illadiruvudu (bhārata darśana). ↩︎
-
tīrthaśaucamataḥ param| (bhārata darśana). ↩︎
-
manasā ca pradīptena brahmajñānajalena ca| snāti yo mānase tīrthe tatsnānaṃ tattvadarśinaḥ|| (bhārata darśana). ↩︎
-
kīrtanāccaiva (bhārata darśana). ↩︎