098: chatropānaddānapraśaṃsā

praveśa

|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||

śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita

śrī mahābhārata

anuśāsana parva

dānadharma parva

adhyāya 98

sāra

sūryanu jamadagnigè tanna tāpadiṃda rakṣisikòl̤l̤uva saluvāgi chatri-pādarakṣègal̤annu nīḍidudu (1-15); chatri-pādarakṣègal̤a dānada phala (16-22).

13098001 yudhiṣṭhira uvāca|
13098001a evaṃ tadā prayācaṃtaṃ bhāskaraṃ munisattamaḥ|
13098001c jamadagnirmahātejāḥ kiṃ kāryaṃ pratyapadyata||

yudhiṣṭhiranu hel̤idanu: “bhāskaranu hāgè yācisuttiruvāga munisattama mahātejasvī jamadagniyu enu māḍidanu?”

13098002 bhīṣma uvāca|
13098002a tathā prayācamānasya muniragnisamaprabhaḥ|
13098002c jamadagniḥ śamaṃ naiva jagāma kurunaṃdana||

bhīṣmanu hel̤idanu: “kurunaṃdana! hāgè yācisuttiddarū agnisamaprabhanāda muni jamadagniyu śāṃtanāgalilla.

13098003a tataḥ sūryo madhurayā vācā tamidamabravīt|
13098003c kṛtāṃjalirviprarūpī praṇamyedaṃ viśāṃ pate||

viśāṃpate! āga viprarūpī sūryanu aṃjalībaddhanāgi madhura mātiniṃda hel̤idanu:

13098004a calaṃ nimittaṃ viprarṣe sadā sūryasya gaccataḥ|
13098004c kathaṃ calaṃ vetsyasi tvaṃ sadā yāṃtaṃ divākaram||

“viprarṣe! sūryanu sadā calisuttiruvāga ninna lakṣyavu caṃcalavāguttale iruttadè. niraṃtaravāgi calisuttiruva divākaranannu nīnu hegè bhedisuvè?”

13098005 jamadagniruvāca|
13098005a sthiraṃ vāpi calaṃ vāpi jāne tvāṃ jñānacakṣuṣā|
13098005c avaśyaṃ vinayādhānaṃ kāryamadya mayā tava||

jamadagniyu hel̤idanu: “nanna lakṣyavu calisuttirali athavā sthiravāgirali. jñānadṛṣṭiyiṃda ninnannu nānu til̤ididdenè. iṃdu ninnannu daṃḍisi vinayaśīlanannāgi māḍuvudu nanna kartavyavāgidè.

13098006a aparāhṇe nimeṣārdhaṃ tiṣṭhasi tvaṃ divākara|
13098006c tatra vetsyāmi sūrya tvāṃ na me'trāsti vicāraṇā||

divākara! aparāhṇadalli ardha nimiṣada kāla nīnu sthiranāgi ākāśadalli nilluttīyè. sūrya! āga ninnannu hòḍèyuttenè. ā viṣayadalli vicārisadiru.”

13098007 sūrya uvāca|
13098007a asaṃśayaṃ māṃ viprarṣe vetsyase dhanvināṃ vara|
13098007c apakāriṇaṃ tu māṃ viddhi bhagavan śaraṇāgatam||

sūryanu hel̤idanu: “viprarṣe! dhanvigal̤alli śreṣṭha! nīnu nannannu hòḍèyuttīyè ènnuvudaralli nanagè saṃśayave illa. bhagavan! apakāravannèsagida nānu ninagè śaraṇubaṃdiddenè èṃdu til̤i.””

13098008 bhīṣma uvāca|
13098008a tataḥ prahasya bhagavān jamadagniruvāca tam|
13098008c na bhīḥ sūrya tvayā kāryā praṇipātagato hyasi||

bhīṣmanu hel̤idanu: “āga bhagavān jamadagniyu naguttā avanigè hel̤idanu: “śaraṇāgatanāgiruva nīnu bhayapaḍabekāgilla.

13098009a brāhmaṇeṣvārjavaṃ yacca sthairyaṃ ca dharaṇītale|
13098009c saumyatāṃ caiva somasya gāṃbhīryaṃ varuṇasya ca||
13098010a dīptimagneḥ prabhāṃ meroḥ pratāpaṃ tapanasya ca|
13098010c etānyatikramedyo vai sa hanyāccaraṇāgatam||

brāhmaṇana saral̤atèyannu, dharaṇiyalliruva sthairyavannu, somana saumyatèyannu, varuṇana gāṃbhīryavannu, agniya bèl̤akannū, meruvina prabhèyannū, sūryana pratāpavannū atikramisuvavanu mātra śaraṇāgatanannu saṃharisiyānu.

13098011a bhavetsa gurutalpī ca brahmahā ca tathā bhavet|
13098011c surāpānaṃ ca kuryātsa yo hanyāccaraṇāgatam||

śaraṇāgatanāgi baṃdavanannu kòlluvavanu gurupatniyannu kūḍidavanu, brahmahatyèyannu māḍidavanu, mattu surāpānavannu māḍidavanigè prāptavāguva pāpakkè guriyāguttānè.

13098012a etasya tvapanītasya samādhiṃ tāta ciṃtaya|
13098012c yathā sukhagamaḥ paṃthā bhavettvadraśmitāpitaḥ||

ayyā! ī aparādhakkè samādhānavannu yocisu. ninna kiraṇagal̤iṃda suḍuttiruva mārgavu saṃcarisalu sukhamayavāgiruvaṃtè māḍalu òṃdu upāyavannu sūcisu.””

13098013 bhīṣma uvāca|
13098013a etāvaduktvā sa tadā tūṣṇīmāsīd bhṛgūdvahaḥ|
13098013c atha sūryo dadau tasmai catropānahamāśu vai||

bhīṣmanu hel̤idanu: “bhṛgūdvahanu hīgi hel̤i summanādanu. āga sūryanu avanigè chatri mattu pādarakṣègal̤annu kòṭṭu hel̤idanu.

13098014 sūrya uvāca|
13098014a maharṣe śirasastrāṇaṃ catraṃ madraśmivāraṇam|
13098014c pratigṛhṇīṣva padbhyāṃ ca trāṇārthaṃ carmapāduke||

sūryanu hel̤idanu: “maharṣe! nanna kiraṇagal̤annu taḍèdu śiravannu rakṣisuva ī chatriyannū kālugal̤a rakṣaṇègāgi ī carmapādukègal̤annū svīkarisu.

13098015a adyaprabhṛti caivaitalloke saṃpracariṣyati|
13098015c puṇyadāneṣu sarveṣu paramakṣayyameva ca||

iṃdiniṃda ivu lokadalli pracalitavāgiruttavè. sarva puṇyakarmagal̤alli ivugal̤a dānavu akṣaya phalavannu kòḍuttadè.””

13098016 bhīṣma uvāca|
13098016a upānaccatrametadvai sūryeṇeha pravartitam|
13098016c puṇyametadabhikhyātaṃ triṣu lokeṣu bhārata||

bhīṣmanu hel̤idanu: “hīgè chatri mattu pādarakṣègal̤u sūryaniṃdale pracuragòl̤isalpaṭṭivè. bhārata! ivugal̤a dānavu puṇyakaravādudèṃdu mūru lokagal̤alliyū prasiddhavāgidè.

13098017a tasmāt prayacca viprebhyaścatropānahamuttamam|
13098017c dharmaste sumahān bhāvī na me'trāsti vicāraṇā||

ādudariṃda viprarigè chatri-pādarakṣègal̤annu dānamāḍuvudu uttamavu. adariṃda mahāphalavu labhisuttadè ènnuvudaralli vicārisabekādude illa.

13098018a catraṃ hi bharataśreṣṭha yaḥ pradadyāddvijātaye|
13098018c śubhraṃ śataśalākaṃ vai sa pretya sukhamedhate||

bharataśreṣṭha! nūru kaḍḍigal̤iṃda kūḍida suṃdara chatriyannu brāhmaṇanigè dānamāḍuvavanu paralokadalli sukhiyāgiruttānè.

13098019a sa śakraloke vasati pūjyamāno dvijātibhiḥ|
13098019c apsarobhiśca satataṃ devaiśca bharatarṣabha||

bharatarṣabha! avanu śakralokadalli dvijātiyariṃdalū, apsarèyariṃdalū mattu devatègal̤iṃdalū satatavāgi pūjisalpaṭṭu vāsisuttānè.

13098020a dahyamānāya viprāya yaḥ prayaccatyupānahau|
13098020c snātakāya mahābāho saṃśitāya dvijātaye||
13098021a so'pi lokānavāpnoti daivatairabhipūjitān|
13098021c goloke sa mudā yukto vasati pretya bhārata||

mahābāho! bhārata! snātakanāda, vrataniṣṭhanāda mattu bisiliniṃda suḍuttiruva brāhmaṇanigè pādarakṣègal̤annu kòḍuvavanu avasānānaṃtaradalli devatègal̤ū pūjisuva lokagal̤igè hoguttānè. allade golokadalliyū saṃtoṣadiṃda vāsisuttānè.

13098022a etatte bharataśreṣṭha mayā kārtsnyena kīrtitam|
13098022c catropānahadānasya phalaṃ bharatasattama||

bharataśreṣṭha! bharatasattama! hīgè nānu ninagè chatri-pādarakṣègal̤a dānada phalavannu saṃpūrṇavāgi hel̤iddenè.”

samāpti

iti śrīmahābhārate anuśāsanaparvaṇi dānadharmaparvaṇi chatropānaddānapraśaṃsā nāma aṣṭanavatitamo'dhyāyaḥ||
idu śrīmahābhāratadalli anuśāsanaparvadalli dānadharmaparvadalli chatropānaddānapraśaṃsā ènnuva tòṃbhattèṃṭane adhyāyavu.