ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
అనుశాసన పర్వ
దానధర్మ పర్వ
అధ్యాయ 78
సార
తపస్సినింద గోవుగళిగె అభీష్ట వరప్రాప్తి మత్తు గోదానద మహిమె; విభిన్న ప్రకారద గోవుగళ దానదింద విభిన్న ఉత్తమ లోకప్రాప్తియ కథన (1-27).
13078001 వసిష్ఠ ఉవాచ।
13078001a శతం వర్షసహస్రాణాం తపస్తప్తం సుదుశ్చరమ్।
13078001c గోభిః పూర్వవిసృష్టాభిర్గచ్చేమ శ్రేష్ఠతామితి।।
13078002a లోకేఽస్మిన్దక్షిణానాం చ సర్వాసాం వయముత్తమాః।
13078002c భవేమ న చ లిప్యేమ దోషేణేతి పరంతప।।
13078003a స ఏవ చేతసా తేన హతో లిప్యేత సర్వదా।
13078003c శకృతా చ పవిత్రార్థం కుర్వీరన్దేవమానుషాః।।
13078004a తథా సర్వాణి భూతాని స్థావరాణి చరాణి చ।
13078004c ప్రదాతారశ్చ గోలోకాన్గచ్చేయురితి మానద।।
వసిష్ఠను హేళిదను: “పరంతప! మానద! హిందె గోవుగళ సృష్టియాదాగ గోవుగళు ఒందు లక్ష వర్షగళ పర్యంత అత్యంత కఠోర తపస్సన్నాచరిసిద్దవు. అవర తపస్సిన ఉద్దేశవు ఈ ప్రకారవాగిత్తు: “నావు శ్రేష్ఠతెయన్ను పడెదుకొళ్ళబేకు. జగత్తినల్లి దక్షిణెయాగి నీడలు యోగ్యవాగిరువ ఎల్లదరల్లి నావు శ్రేష్ఠరెందాగబేకు. యావుదే దోషవు నమగె తగలబారదు. గోమయదింద స్నానమాడువుదరింద ఎల్లరూ పవిత్రరాగబేకు. దేవతెగళు మత్తు మనుష్యరు పవిత్రతెగాగి సదా నమ్మ గోమయవన్ను ఉపయోగిసువంతాగబేకు. సమస్త చరాచర ప్రాణిగళూ నమ్మ గోమయదింద పవిత్రరాగలి మత్తు నమ్మన్ను దానవన్నాగి నీడువ మనుష్యను నమ్మదే లోకక్కె హోగలి.”
13078005a తాభ్యో వరం దదౌ బ్రహ్మా తపసోఽంతే స్వయం ప్రభుః।
13078005c ఏవం భవత్వితి విభుర్లోకాంస్తారయతేతి చ।।
అవర తపస్సిన అంత్యదల్లి సాక్షాత్ ప్రభు బ్రహ్మను అవరిగె ఈ వరవన్నిత్తను: “హీగెయే ఆగుత్తదె. నీవు లోకగళన్ను ఉద్ధరిసుత్తీరి.”
13078006a ఉత్తస్థుః సిద్ధికామాస్తా భూతభవ్యస్య మాతరః।
113078006c తపసోఽంతే మహారాజ గావో లోకపరాయణాః।।
హీగె కామసిద్ధియాగలు భూతభవ్యద మాతరరాద గోవుగళు తపస్సినింద మేలెద్దవు. మహారాజ! తపస్సిన అంత్యదల్లి గోవుగళు లోకపరాయణవాదవు.
13078007a తస్మాద్గావో మహాభాగాః పవిత్రం పరముచ్యతే।
13078007c తథైవ సర్వభూతానాం గావస్తిష్ఠంతి మూర్ధని।।
ఆదుదరింద మహాభాగ గోవుగళు పరమ పవిత్రవెనిసికొండివె. సర్వభూతగళ మస్తకదల్లి గోవుగళు నెలసివె.
13078008a సమానవత్సాం కపిలాం ధేనుం దత్త్వా పయస్వినీమ్।
13078008c సువ్రతాం వస్త్రసంవీతాం బ్రహ్మలోకే మహీయతే।।
హాలునీడువ సువ్రత కపిలా ధేనువన్ను వస్త్రగళింద అలంకరిసి కపిల వర్ణద కరువినొందిగె దానమాడువవను బ్రహ్మలోకదల్లి మెరెయుత్తానె.
13078009a రోహిణీం తుల్యవత్సాం తు ధేనుం దత్త్వా పయస్వినీమ్।
13078009c సువ్రతాం వస్త్రసంవీతాం సూర్యలోకే మహీయతే।।
హాలునీడువ సువ్రత కెంపుబణ్ణద ధేనువన్ను వస్త్రగళింద అలంకరిసి అదే వర్ణద కరువినొందిగె దానమాడువవను సూర్యలోకదల్లి మెరెయుత్తానె.
13078010a సమానవత్సాం శబలాం ధేనుం దత్త్వా పయస్వినీమ్।
13078010c సువ్రతాం వస్త్రసంవీతాం సోమలోకే మహీయతే।।
హాలునీడువ సువ్రత నానా వర్ణగళింద కూడిద ధేనువన్ను వస్త్రగళింద అలంకరిసి అదే వర్ణద కరువినొందిగె దానమాడువవను సోమలోకదల్లి మెరెయుత్తానె.
13078011a సమానవత్సాం శ్వేతాం తు ధేనుం దత్త్వా పయస్వినీమ్।
13078011c సువ్రతాం వస్త్రసంవీతామింద్రలోకే మహీయతే।।
హాలునీడువ సువ్రత బిళీ బణ్ణద ధేనువన్ను వస్త్రగళింద అలంకరిసి అదే వర్ణద కరువినొందిగె దానమాడువవను ఇంద్రలోకదల్లి మెరెయుత్తానె.
13078012a సమానవత్సాం కృష్ణాం తు ధేనుం దత్త్వా పయస్వినీమ్।
13078012c సువ్రతాం వస్త్రసంవీతామగ్నిలోకే మహీయతే।।
హాలునీడువ సువ్రత కప్పు బణ్ణద ధేనువన్ను వస్త్రగళింద అలంకరిసి అదే వర్ణద కరువినొందిగె దానమాడువవను అగ్నిలోకదల్లి మెరెయుత్తానె.
13078013a సమానవత్సాం ధూమ్రాం తు ధేనుం దత్త్వా పయస్వినీమ్।
13078013c సువ్రతాం వస్త్రసంవీతాం యామ్యలోకే మహీయతే।।
హాలునీడువ సువ్రత బూదు బణ్ణద ధేనువన్ను వస్త్రగళింద అలంకరిసి అదే వర్ణద కరువినొందిగె దానమాడువవను యమలోకదల్లి మెరెయుత్తానె.
13078014a అపాం ఫేనసవర్ణాం తు సవత్సాం కాంస్యదోహనామ్।
13078014c ప్రదాయ వస్త్రసంవీతాం వారుణం లోకమశ్నుతే।।
నీరిన నొరెయ బణ్ణద ధేనువన్ను వస్త్రగళింద అలంకరిసి కంచిన హాలుకరెయువ పాత్రె మత్తు కరువినొందిగె దానమాడువవను వరుణలోకదల్లి మెరెయుత్తానె.
13078015a వాతరేణుసవర్ణాం తు సవత్సాం కాంస్యదోహనామ్।
13078015c ప్రదాయ వస్త్రసంవీతాం వాయులోకే మహీయతే।।
గాళియింద మేలెద్ద ధూళిన బణ్ణద ధేనువన్ను వస్త్రగళింద అలంకరిసి కంచిన హాలుకరెయువ పాత్రె మత్తు కరువినొందిగె దానమాడువవను వాయులోకదల్లి మెరెయుత్తానె.
13078016a హిరణ్యవర్ణాం పింగాక్షీం సవత్సాం కాంస్యదోహనామ్।
13078016c ప్రదాయ వస్త్రసంవీతాం కౌబేరం లోకమశ్నుతే।।
పింగల వర్ణద కణ్ణుగళుళ్ళ హిరణ్యవర్ణద ధేనువన్ను వస్త్రగళింద అలంకరిసి కంచిన హాలుకరెయువ పాత్రె మత్తు కరువినొందిగె దానమాడువవను కుబేరలోకవన్ను పడెయుత్తానె.
13078017a పలాలధూమ్రవర్ణాం తు సవత్సాం కాంస్యదోహనామ్।
13078017c ప్రదాయ వస్త్రసంవీతాం పితృలోకే మహీయతే।।
ఎళ్ళిన బణ్ణద ధేనువన్ను వస్త్రగళింద అలంకరిసి కంచిన హాలుకరెయువ పాత్రె మత్తు కరువినొందిగె దానమాడువవను పితృలోకదల్లి మెరెయుత్తానె.
13078018a సవత్సాం పీవరీం దత్త్వా శితికంఠామలంకృతామ్।
13078018c వైశ్వదేవమసంబాధం స్థానం శ్రేష్ఠం ప్రపద్యతే।।
నవిలుగరిగళింద అలంకృత దప్ప హసువన్ను కరువినొందిగె దానమాడిదవను యావ బాధెగళూ ఇల్లదే వైశ్వదేవన శ్రేష్ఠ స్థానవన్ను పడెదుకొళ్ళుత్తానె.
13078019a సమానవత్సాం గౌరీం తు ధేనుం దత్త్వా పయస్వినీమ్।
13078019c సువ్రతాం వస్త్రసంవీతాం వసూనాం లోకమశ్నుతే।।
హాలునీడువ సువ్రత గౌర వర్ణద ధేనువన్ను వస్త్రగళింద అలంకరిసి అదే వర్ణద కరువినొందిగె దానమాడువవను వసులోకవన్ను పడెయుత్తానె.
13078020a పాండుకంబలవర్ణాం తు సవత్సాం కాంస్యదోహనామ్।
13078020c ప్రదాయ వస్త్రసంవీతాం సాధ్యానాం లోకమశ్నుతే।।
బిళీకంబళియ బణ్ణద ధేనువన్ను వస్త్రగళింద అలంకరిసి కరు మత్తు కంచిన హాలుకరెయువ పాత్రెగళొందిగె దానమాడువవను సాధ్యర లోకవన్ను పడెయుత్తానె.
13078021a వైరాటపృష్ఠముక్షాణం సర్వరత్నైరలంకృతమ్।
13078021c ప్రదాయ మరుతాం లోకానజరాన్ ప్రతిపద్యతే।।
విశాల పృష్ఠవిరువ హోరియన్ను సర్వరత్నగళింద అలంకరిసి దానమాడువవను మరుత్తర అజర లోకవన్ను పడెయుత్తానె.
13078022a వత్సోపపన్నాం నీలాంగాం2 సర్వరత్నసమన్వితామ్।
13078022c గంధర్వాప్సరసాం లోకాన్దత్త్వా ప్రాప్నోతి మానవః।।
కరువినింద కూడిద నీలాంగీ ధేనువన్ను సర్వరత్నగళింద అలంకరిసి దానమాడిద మానవను గంధర్వరు మత్తు అప్సరెయర లోకవన్ను పడెయుత్తానె.
13078023a శితికంఠమనడ్వాహం సర్వరత్నైరలంకృతమ్।
13078023c దత్త్వా ప్రజాపతేర్లోకాన్విశోకః ప్రతిపద్యతే।।
భారవన్ను హొరబల్ల హోరియన్ను నవిలుగరి మత్తు సర్వరత్నగళింద అలంకరిసి దానవిత్తవనిగె శోకరహితవాద ప్రజాపతియ లోకవు దొరెయుత్తదె.
13078024a గోప్రదానరతో యాతి భిత్త్వా జలదసంచయాన్।
13078024c విమానేనార్కవర్ణేన దివి రాజన్విరాజతా।।
రాజన్! గోదానదల్లి తత్పరనాద పురుషను సూర్యనంతహ దేదీప్యమాన విమానదల్లి కుళితు మేఘమండలగళన్ను భేదిసుత్తా స్వర్గవన్ను సేరి సుశోభిసుత్తానె.
13078025a తం చారువేషాః సుశ్రోణ్యః సహస్రం వరయోషితః।
13078025c రమయంతి నరశ్రేష్ఠ గోప్రదానరతం నరమ్।।
నరశ్రేష్ఠ! గోదానరతనాద నరనన్ను సుందర వేషద సహస్రారు సుశ్రోణీ శ్రేష్ఠ స్త్రీయరు రమిసుత్తారె.
13078026a వీణానాం వల్లకీనాం చ నూపురాణాం చ శింజితైః।
13078026c హాసైశ్చ హరిణాక్షీణాం ప్రసుప్తః ప్రతిబోధ్యతే।।
అంథవనన్ను వీణె-వల్లకిగళ మత్తు నూపురగళ గుంజనగళింద మత్తు నగెగళింద హరిణాక్షియరు నిద్రెయింద ఎచ్చరిసుత్తారె.
13078027a యావంతి లోమాని భవంతి ధేన్వాస్ తావంతి వర్షాణి మహీయతే సః।
13078027c స్వర్గాచ్చ్యుతశ్చాపి తతో నృలోకే కులే సముత్పత్స్యతి గోమినాం సః।।
గోవిన శరీరదల్లి ఎష్టు రోమగళివెయో అష్టు వర్షగళ పర్యంత అవను స్వర్గలోకదల్లి సమ్మానితనాగిరుత్తానె. నంతర పుణ్యక్షీణవాగలు స్వర్గదింద కెళగిళిదు మనుష్యలోకదల్లి పునః బందు సంపన్న కులదల్లియే జన్మవెత్తుత్తానె.”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీమహాభారతే అనుశాసన పర్వణి దానధర్మ పర్వణి గోప్రదానికే అష్టసప్తతితమోఽధ్యాయః।।
ఇదు శ్రీమహాభారతదల్లి అనుశాసన పర్వదల్లి దానధర్మ పర్వదల్లి గోప్రదానిక ఎన్నువ ఎప్పత్తెంటనే అధ్యాయవు.