068: गोदानमहात्म्यॆः

प्रवेश

।। ओं ओं नमो नारायणाय।। श्री वेदव्यासाय नमः ।।

श्री कृष्णद्वैपायन वेदव्यास विरचित

श्री महाभारत

अनुशासन पर्व

दानधर्म पर्व

अध्याय 68

सार

भीष्मनु युधिष्ठिरनिगॆ गोदानद फलवन्नु वर्णिसिदुदु (1-21).

13068001 युधिष्ठिर उवाच।
13068001a भूय एव कुरुश्रेष्ठ दानानां विधिमुत्तमम्।
13068001c कथयस्व महाप्राज्ञ भूमिदानं विशेषतः।।

युधिष्ठिरनु हेळिदनु: “महाप्राज्ञ! कुरुश्रेष्ठ! उत्तम दानगळ विधियन्नु, विशेषवागि भूमिदानद कुरितु, इन्नॊम्मॆ हेळु.

13068002a पृथिवीं क्षत्रियो दद्याद्ब्राह्मणस्तां स्वकर्मणा।
13068002c विधिवत्प्रतिगृह्णीयान्न त्वन्यो दातुमर्हति।।

क्षत्रियनु मात्र तन्न कर्मदिंद ब्राह्मणरिगॆ भूमियन्नु कॊडबहुदु. मत्तु ब्राह्मणरू आ दानवन्नु विधिवत्तागि क्षत्रियनिंदले प्रतिग्रहिसबल्लरु. अन्यरु भूमियन्नु दानमाडलु अर्हरल्ल.

13068003a सर्ववर्णैस्तु यच्चक्यं प्रदातुं फलकांक्षिभिः।
13068003c वेदे वा यत्समाम्नातं तन्मे व्याख्यातुमर्हसि।।

फलवन्नु बयसुव सर्व वर्णदवरू दानमाडलु शक्यवाद मत्तु वेददल्लि अंतह याव दानद वर्णनॆयिदॆयो अदन्नु ननगॆ हेळबेकु.”

13068004 भीष्म उवाच।
13068004a तुल्यनामानि देयानि त्रीणि तुल्यफलानि च।
13068004c सर्वकामफलानीह गावः पृथ्वी सरस्वती।।

भीष्मनु हेळिदनु: “गोवु, पृथ्वि मत्तु सरस्वती ई मूरु हॆसरुगळु समनागिवॆ. ई मूरन्नु दानमाडुवुदरिंद दॊरॆयुव पुण्यवु समनागिवॆ. ई मूरू सर्वकामनॆगळन्नू फलिसुत्तवॆ.

13068005a यो ब्रूयाच्चापि शिष्याय धर्म्यां ब्राह्मीं सरस्वतीम्।
13068005c पृथिवीगोप्रदानाभ्यां स तुल्यं फलमश्नुते।।

यारु शिष्यनिगॆ धर्म ब्राह्मी सरस्वतियन्नु उपदेशिसुत्तानो अवनु भूदान मत्तु गोदान इवॆरडर फलगळन्नू पडॆयुत्तानॆ.

13068006a तथैव गाः प्रशंसंति न च देयं ततः परम्।
13068006c संनिकृष्टफलास्ता हि लघ्वर्थाश्च युधिष्ठिर।

युधिष्ठिर! हागॆये गोदानवन्नू प्रशंसिसलागिदॆ. अदक्किंत दॊड्ड दानवु इल्ल. गोदानद फलवु कॆलवे समयदल्लि दॊरकुत्तदॆ मत्तु अर्थसिद्धिगॆ कारणवागुत्तदॆ.

13068006e मातरः सर्वभूतानां गावः सर्वसुखप्रदाः।।
13068007a वृद्धिमाकांक्षता नित्यं गावः कार्याः प्रदक्षिणाः।

गोवु सर्वभूतगळ मातॆ. सर्वसुखगळन्नू नीडुववळु. वृद्धियन्नु बयसुववरु नित्यवू गोविन प्रदक्षिणॆ माडबेकु.

113068007c मंगलायतनं देव्यस्तस्मात्पूज्याः सदैव हि।।
13068008a प्रचोदनं देवकृतं गवां कर्मसु वर्तताम्।
13068008c पूर्वमेवाक्षरं नान्यदभिधेयं कथं चन।।

अवु मंगलायत देवियरु. आदुदरिंद सदैव अवन्नु पूजिसबेकु. देवतॆगळू कूड यज्ञद समयदल्लि ऎत्तुगळन्नु ऊळुव कार्यदल्लि बळसिद्दरु. मॊदलु यज्ञक्कॆ मात्र ऎत्तुगळन्नु कट्टि बळसुत्तिद्दरु. आदुदरिंद बेरॆ याव कार्यदल्लियू ऎत्तुगळन्नु कट्टि हॊडॆयबारदु.

13068009a प्रचारे वा निपाने वा बुधो नोद्वेजयेत गाः।
13068009c तृषिता ह्यभिवीक्षंत्यो नरं हन्युः सबांधवम्।।

तिळिदवनु गोवन्नु स्वच्छंदवागि संचरिसलु बिडुत्तानॆ. यावुदे उपद्रवविल्लदल्लि इरुवंतॆ नोडिकॊळ्ळुत्तानॆ. अदक्कॆ यावुदे उद्वेगवन्नू नीडुवुदिल्ल. बायारिकॆयिंद मनुष्यनन्नु नोडुव गोवु अवनन्नु बांधवरॊडनॆ कॊंदुबिडुत्तदॆ.

13068010a पितृसद्मानि सततं देवतायतनानि च।
13068010c पूयंते शकृता यासां पूतं किमधिकं ततः।।

यावुदर सगणियिंद देवालयगळु मत्तु पितृस्थानगळु पवित्रवागुववो आ गोविगिंत पवित्रवादुदु बेरॆ यावुदिदॆ?

13068011a ग्रासमुष्टिं परगवे दद्यात्संवत्सरं तु यः।
13068011c अकृत्वा स्वयमाहारं व्रतं तत्सार्वकामिकम्।।

ऒंदु वर्षद पर्यंत प्रतिदिनवू तानु एनू तिन्नुवुदर मॊदले इन्नॊब्बर गोविगॆ ऒंदु मुष्टि हुल्लन्नु तिन्निसुववन सर्व कामनॆगळू फलिसुत्तवॆ.

13068012a स हि पुत्रान्यशोर्थं च श्रियं चाप्यधिगच्चति।
13068012c नाशयत्यशुभं चैव दुःस्वप्नं च व्यपोहति।।

अवनु पुत्र, यशस्सु, धन मत्तु संपत्तन्नु पडॆदुकॊळ्ळुत्तानॆ. अशुभगळु मत्तु दुःस्वप्नगळु अदरिंद नाशवागुत्तवॆ.”

13068013 युधिष्ठिर उवाच।
13068013a देयाः किंलक्षणा गावः काश्चापि परिवर्जयेत्।
13068013c कीदृशाय प्रदातव्या न देयाः कीदृशाय च।।

युधिष्ठिरनु हेळिदनु: “याव लक्षणगळुळ्ळ गोवुगळन्नु दानमाडबेकु मत्तु याव लक्षणगळिरुववन्नु दानमाडबारदु? ऎंथवरिगॆ गोवन्नु दानमाडबेकु मत्तु ऎंथवरिगॆ अदन्नु दानमाडबारदु?”

13068014 भीष्म उवाच।
13068014a असद्वृत्ताय पापाय लुब्धायानृतवादिने।
13068014c हव्यकव्यव्यपेताय न देया गौः कथं चन।।

भीष्मनु हेळिदनु: “सद्व्यवहारगळिल्लद पापिगॆ, लुब्धनिगॆ, सुळ्ळुहेळुववनिगॆ, मत्तु हव्य-कव्यगळन्नु माडदिद्दवनिगॆ यावुदे गोवन्नु दानमाडबारदु.

13068015a भिक्षवे बहुपुत्राय श्रोत्रियायाहिताग्नये।
13068015c दत्त्वा दशगवां दाता लोकानाप्नोत्यनुत्तमान्।।

अनेक मक्कळिरुव, श्रोत्रि, अग्निहोत्रि मत्तु गोवु बेकॆंदु याचिसुव ब्राह्मणनिगॆ हत्तु गोवुगळन्नु दानमाडिद दातारनु अनुत्तम लोकगळन्नु पडॆदुकॊळ्ळुत्तानॆ.

13068016a यं चैव धर्मं कुरुते तस्य पुण्यफलं च यत्।
13068016c सर्वस्यैवांशभाग्दाता तन्निमित्तं प्रवृत्तयः।।

आ गोविनिंद अवनु याव पुण्यकर्मगळन्नु माडुत्तानो अदर फलद ऒंदु अंशक्कॆ गोदानमाडिदवनू भागियागुत्तानॆ.

13068017a यश्चैनमुत्पादयति यश्चैनं त्रायते भयात्।
13068017c यश्चास्य कुरुते वृत्तिं सर्वे ते पितरस्त्रयः।।

यावुदु हुट्टिसुत्तदॆयो, यावुदु भयदिंद रक्षिसुत्तदॆयो मत्तु यावुदरिंद जीवन वृत्तियु नडॆयुत्तदॆयो ई मूरू तंदॆयंतॆये.

13068018a कल्मषं गुरुशुश्रूषा हंति मानो महद्यशः।
13068018c अपुत्रतां त्रयः पुत्रा अवृत्तिं दश धेनवः।।

गुरुशुश्रूषॆयु पापवन्नु कळॆयुत्तदॆ. अभिमानवु महा यशस्सन्नू नाशगॊळिसुत्तदॆ. मूरु पुत्ररु पुत्ररिल्लद शोकवन्नु नाशगॊळिसुत्तदॆ मत्तु हत्तु हसुगळु जीवन वृत्तियन्नु नीडुत्तवॆ.

13068019a वेदांतनिष्ठस्य बहुश्रुतस्य प्रज्ञानतृप्तस्य जितेंद्रियस्य।
13068019c शिष्टस्य दांतस्य यतस्य चैव भूतेषु नित्यं प्रियवादिनश्च।।
13068020a यः क्षुद्भयाद्वै न विकर्म कुर्यान् मृदुर्दांतश्चातिथेयश्च नित्यम्।
13068020c वृत्तिं विप्रायातिसृजेत तस्मै यस्तुल्यशीलश्च सपुत्रदारः।।

वेदांतनिष्ठ, बहुविद्वांस, प्रज्ञानतृप्त, जितेंद्रिय, शिष्ट, दांत, प्रयत्नशील, जीविगळॊडनॆ नित्यवू प्रियवागि मातनाडुव, हसिवु-भयगळल्लियू कॆट्टकर्मगळन्नु माडद, मृदुस्वभावद, शांत, अतिथिप्रिय, हॆंडति-मक्कळिरुव ब्राह्मणनिगॆ नित्यवू जीवन वृत्तियन्नु माडिकॊडबेकु.

13068021a शुभे पात्रे ये गुणा गोप्रदाने तावान्दोषो ब्राह्मणस्वापहारे।
13068021c सर्वावस्थं ब्राह्मणस्वापहारो दाराश्चैषां दूरतो वर्जनीयाः।।

गुणयुक्त पात्र ब्राह्मणनिगॆ गोदानमाडुवुदरिंद याव शुभ पुण्यवु दॊरॆयुवुदो अष्टे दोषवु ब्राह्मणन संपत्तन्नु अपहरिसुवुदरिंद दॊरॆयुत्तदॆ. सर्वावस्थॆयल्लि ब्राह्मणर स्वत्तन्नु अपहरिसबारदु मत्तु अवर पत्नियर संगवन्नु दूरदिंदले वर्जिसबेकु.”

समाप्ति

इति श्रीमहाभारते अनुशासन पर्वणि दानधर्म पर्वणि गोदानमहात्म्ये अष्टषष्टितमोऽध्यायः।।
इदु श्रीमहाभारतदल्लि अनुशासन पर्वदल्लि दानधर्म पर्वदल्लि गोदानमहात्म्यॆ ऎन्नुव अरवत्तॆंटने अध्यायवु.


  1. इदक्कॆ मॊदलु ई अधिक श्लोकार्धविदॆ: संताड्या न तु पादेन गवां मध्ये न च व्रजेत्। (गीता प्रॆस्). ↩︎