pravēśa
।। ōṁ ōṁ namō nārāyaṇāya।। śrī vēdavyāsāya namaḥ ।।
śrī kr̥ṣṇadvaipāyana vēdavyāsa viracita
śrī mahābhārata
anuśāsana parva
dānadharma parva
adhyāya 36
sāra
iṁdra mattu śaṁbarara saṁvādavannu udāharisi bhīṣmanu brāhmaṇarannu praśaṁsisidudu (1-19).
13036001 bhīṣma uvāca।
13036001a atrāpyudāharaṁtīmamitihāsaṁ purātanam।
13036001c śakraśaṁbarasaṁvādaṁ tannibōdha yudhiṣṭhira।।
bhīṣmanu hēḷidanu: “yudhiṣṭhira! idakke saṁbaṁdhisidaṁte purātana itihāsavāda śakra-śaṁbarara saṁvādavannu udāharisuttāre.
13036002a śakrō hyajñātarūpēṇa jaṭī bhūtvā rajōruṇaḥ।
13036002c virūpaṁ rūpamāsthāya praśnaṁ papracca śaṁbaram।।
śakranu ajñātarūpadiṁda jaṭeyannu dharisi, dhūḷutuṁbida virūpavannu taḷedu śaṁbaranige ī praśneyannu kēḷidanu:
13036003a kēna śaṁbara vr̥ttēna svajātyānadhitiṣṭhasi।
13036003c śrēṣṭhaṁ tvāṁ kēna manyaṁtē tanmē prabrūhi pr̥ccataḥ।।
“śaṁbara! yāva naḍateyiṁda nīnu ninna jātiyavarannu meṭṭi niṁtiddīye? yāva kāraṇadiṁda avaru ninnannu śrēṣṭhaneṁdu mannisuttāre? nānu kēḷuva praśnege uttarisu!”
13036004 śaṁbara uvāca।
13036004a nāsūyāmi sadā viprānbrahmāṇaṁ ca pitāmaham।
13036004c śāstrāṇi vadatō viprānsaṁmanyāmi yathāsukham।।
śaṁbaranu hēḷidanu: “viprarannu mattu pitāmaha brahmanannu sadā dōṣaveṇisuvudilla. śāstragaḷannu hēḷuva viprarannu sammānisuttēne mattu avaru sukhavāgiralu prayatnisuttēne.
13036005a śrutvā ca nāvajānāmi nāparādhyāmi karhi cit।
13036005c abhyarcyānanupr̥ccāmi pādau gr̥hṇāmi dhīmatām।।
kēḷi avarannu avamānisuvudilla. eṁdū avarige aparādhavannesaguvudilla. avarannu arcisuttēne. avara kuśalavannu praśnisuttēne. dhīmatara pādagaḷannū hiḍiyuttēne.
13036006a tē viśrabdhāḥ prabhāṣaṁtē saṁyaccaṁti ca māṁ sadā।
13036006c pramattēṣvapramattō'smi sadā suptēṣu jāgr̥mi।।
avarū kūḍa sadā ārāmadalliyē mātanāḍuttāre mattu nanna kuśalavannū kēḷuttāre. avaru pramattarāgiddarū nānu apramattanāgiruttēne. avaru malagiruvāga sadā nānu eccettiruttēne.
13036007a tē mā śāstrapathē yuktaṁ brahmaṇyamanasūyakam।
13036007c samāsiṁcaṁti śāstāraḥ kṣaudraṁ madhviva makṣikāḥ।।
śāstrapathadalliruva brahmaṇyanū anasūyakanū āda nanna mēle avaru jēnuhuḷugaḷu madhuvannu hēgō hāge śāstragaḷannu siṁcanapaḍisuttiruttāre.
13036008a yacca bhāṣaṁti tē tuṣṭāstattadgr̥hṇāmi mēdhayā।
13036008c samādhimātmanō nityamanulōmamaciṁtayan।।
tuṣṭarāgi avaru ēnella hēḷuttārō avugaḷannu nanna buddhiyiṁda grahisuttēne. nannannu samādhisthitiyalliṭṭukoṁḍu nityavū avara kuśalada kuritu ciṁtisuttēne.
13036009a sō'haṁ vāgagrasr̥ṣṭānāṁ rasānāmavalēhakaḥ।
13036009c svajātyānadhitiṣṭhāmi nakṣatrāṇīva caṁdramāḥ।।
avara vāṇiyiṁda horahommuva upadēśagaḷa rasavannu āsvādana māḍuttiruttēne. ādudariṁdalē nānu nakṣatragaḷige caṁdramanu hēgō hāge nanna jātiyavaralli adhikanenisikoṁḍiddēne.
13036010a ētatpr̥thivyāmamr̥tamētaccakṣuranuttamam।
13036010c yadbrāhmaṇamukhāccāstramiha śrutvā pravartatē।।
ī bhūmiyalli brāhmaṇara mukhadiṁda horaḍuva śāstravannu kēḷi jīvana naḍesuvudē amr̥tattva mattu uttama dr̥ṣṭi.
13036011a ētatkāraṇamājñāya dr̥ṣṭvā dēvāsuraṁ purā।
13036011c yuddhaṁ pitā mē hr̥ṣṭātmā vismitaḥ pratyapadyata।।
idē kāraṇavannu tiḷidu hiṁde naḍeda dēvāsurayuddhavannu nōḍi nanna taṁdeyu hr̥ṣṭātmanū vismitanū āgiddanu.
13036012a dr̥ṣṭvā ca brāhmaṇānāṁ tu mahimānaṁ mahātmanām।
13036012c paryapr̥ccatkathamimē siddhā iti niśākaram।।
mahātma brāhmaṇara mahimegaḷannu nōḍi avanu niśākara caṁdranige “avarige ī siddhigaḷu hēge dorakidavu?” eṁdu praśnisiddanu.
13036013 sōma uvāca।
13036013a brāhmaṇāstapasā sarvē sidhyaṁtē vāgbalāḥ sadā।
13036013c bhujavīryā hi rājānō vāgastrāśca dvijātayaḥ।।
sōmanu hēḷidanu: “tapassiniṁdalē brāhmaṇarige ellavū siddhiyāgive. vāṇiyē avarige sadā balavu. rājarige bhujavīryaviddare dvijātiyavarige vāṇiyē astra.
13036014a pravasanvāpyadhīyīta bahvīrdurvasatīrvasan।
13036014c nirmanyurapi nirmānō yatiḥ syātsamadarśanaḥ।।
brāhmaṇanāgi huṭṭidavanu kaṣṭagaḷannu sahisikoṁḍu guruvina jote vāsisi vēdagaḷannu adhyayana māḍabēku. kōpagoḷḷadē, ātmābhimānavilladē, niyatanāgi ellavannū samadr̥ṣṭiyiṁda nōḍuvavanāgabēku.
13036015a api cējjātisaṁpannaḥ sarvānvēdānpiturgr̥hē।
13036015c ślāghamāna ivādhīyēdgrāmya ityēva taṁ viduḥ।।
uttama kuladalli huṭṭi, taṁdeya maneyalliyē ella vēdagaḷannu kalitavanu praśaṁsege pātranādarū vidvāṁsaru avanannu grāmyaneṁdē tiḷiyuttāre.
13036016a bhūmirētau nigirati sarpō bilaśayāniva।
13036016c rājānaṁ cāpyayōddhāraṁ brāhmaṇaṁ cāpravāsinam।।
yuddhamāḍadē iruva kṣatriyanannū, pravāsamāḍadē iruva brāhmaṇanannū iliyannu sarpavu hēgō hāge bhūmiyu nuṁgihākibiḍuttade.
13036017a atimānaḥ śriyaṁ haṁti puruṣasyālpamēdhasaḥ।
13036017c garbhēṇa duṣyatē kanyā gr̥havāsēna ca dvijaḥ।।
alpabuddhiyāda puruṣana abhimānavu avana aiśvaryavannu hāḷumāḍuttade. kanyeyu garbhadhāraṇeyiṁda dūṣitaḷāguttāḷe. hāgeyē maneyalliyē vāsisuva dvijanu dūṣitanāguttāne.”
13036018a ityētanmē pitā śrutvā sōmādadbhutadarśanāt।
13036018c brāhmaṇānpūjayāmāsa tathaivāhaṁ mahāvratān।।
adbhutadarśana sōmaniṁda idannu kēḷida nanna taṁdeyu mahāvrata brāhmaṇarannu pūjisatoḍagidanu. nānū hāgeyē māḍuttēne.”
13036019 bhīṣma uvāca।
13036019a śrutvaitadvacanaṁ śakrō dānavēṁdramukhāccyutam।
13036019c dvijānsaṁpūjayāmāsa mahēṁdratvamavāpa ca।।
bhīṣmanu hēḷidanu: “dānavēṁdrana bāyiṁda baṁda ā mātugaḷannu kēḷi śakranū dvijarannu pūjisatoḍagidanu mattu mahēṁdratvavannu paḍedukoṁḍanu.”
samāpti
iti śrīmahābhāratē anuśāsanaparvaṇi dānadharmaparvaṇi brāhmaṇapraśaṁsāyāṁ iṁdraśaṁbarasaṁvādē ṣaṭtriṁśō'dhyāyaḥ।।
idu śrīmahābhāratadalli anuśāsanaparvadalli dānadharmaparvadalli brāhmaṇapraśaṁsāyāṁ iṁdraśaṁbarasaṁvāda ennuva mūvattāranē adhyāyavu.