praveśa
|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||
śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita
śrī mahābhārata
anuśāsana parva
dānadharma parva
adhyāya 36
sāra
iṃdra mattu śaṃbarara saṃvādavannu udāharisi bhīṣmanu brāhmaṇarannu praśaṃsisidudu (1-19).
13036001 bhīṣma uvāca|
13036001a atrāpyudāharaṃtīmamitihāsaṃ purātanam|
13036001c śakraśaṃbarasaṃvādaṃ tannibodha yudhiṣṭhira||
bhīṣmanu hel̤idanu: “yudhiṣṭhira! idakkè saṃbaṃdhisidaṃtè purātana itihāsavāda śakra-śaṃbarara saṃvādavannu udāharisuttārè.
13036002a śakro hyajñātarūpeṇa jaṭī bhūtvā rajoruṇaḥ|
13036002c virūpaṃ rūpamāsthāya praśnaṃ papracca śaṃbaram||
śakranu ajñātarūpadiṃda jaṭèyannu dharisi, dhūl̤utuṃbida virūpavannu tal̤èdu śaṃbaranigè ī praśnèyannu kel̤idanu:
13036003a kena śaṃbara vṛttena svajātyānadhitiṣṭhasi|
13036003c śreṣṭhaṃ tvāṃ kena manyaṃte tanme prabrūhi pṛccataḥ||
“śaṃbara! yāva naḍatèyiṃda nīnu ninna jātiyavarannu mèṭṭi niṃtiddīyè? yāva kāraṇadiṃda avaru ninnannu śreṣṭhanèṃdu mannisuttārè? nānu kel̤uva praśnègè uttarisu!”
13036004 śaṃbara uvāca|
13036004a nāsūyāmi sadā viprānbrahmāṇaṃ ca pitāmaham|
13036004c śāstrāṇi vadato viprānsaṃmanyāmi yathāsukham||
śaṃbaranu hel̤idanu: “viprarannu mattu pitāmaha brahmanannu sadā doṣavèṇisuvudilla. śāstragal̤annu hel̤uva viprarannu sammānisuttenè mattu avaru sukhavāgiralu prayatnisuttenè.
13036005a śrutvā ca nāvajānāmi nāparādhyāmi karhi cit|
13036005c abhyarcyānanupṛccāmi pādau gṛhṇāmi dhīmatām||
kel̤i avarannu avamānisuvudilla. èṃdū avarigè aparādhavannèsaguvudilla. avarannu arcisuttenè. avara kuśalavannu praśnisuttenè. dhīmatara pādagal̤annū hiḍiyuttenè.
13036006a te viśrabdhāḥ prabhāṣaṃte saṃyaccaṃti ca māṃ sadā|
13036006c pramatteṣvapramatto'smi sadā supteṣu jāgṛmi||
avarū kūḍa sadā ārāmadalliye mātanāḍuttārè mattu nanna kuśalavannū kel̤uttārè. avaru pramattarāgiddarū nānu apramattanāgiruttenè. avaru malagiruvāga sadā nānu èccèttiruttenè.
13036007a te mā śāstrapathe yuktaṃ brahmaṇyamanasūyakam|
13036007c samāsiṃcaṃti śāstāraḥ kṣaudraṃ madhviva makṣikāḥ||
śāstrapathadalliruva brahmaṇyanū anasūyakanū āda nanna melè avaru jenuhul̤ugal̤u madhuvannu hego hāgè śāstragal̤annu siṃcanapaḍisuttiruttārè.
13036008a yacca bhāṣaṃti te tuṣṭāstattadgṛhṇāmi medhayā|
13036008c samādhimātmano nityamanulomamaciṃtayan||
tuṣṭarāgi avaru enèlla hel̤uttāro avugal̤annu nanna buddhiyiṃda grahisuttenè. nannannu samādhisthitiyalliṭṭukòṃḍu nityavū avara kuśalada kuritu ciṃtisuttenè.
13036009a so'haṃ vāgagrasṛṣṭānāṃ rasānāmavalehakaḥ|
13036009c svajātyānadhitiṣṭhāmi nakṣatrāṇīva caṃdramāḥ||
avara vāṇiyiṃda hòrahòmmuva upadeśagal̤a rasavannu āsvādana māḍuttiruttenè. ādudariṃdale nānu nakṣatragal̤igè caṃdramanu hego hāgè nanna jātiyavaralli adhikanènisikòṃḍiddenè.
13036010a etatpṛthivyāmamṛtametaccakṣuranuttamam|
13036010c yadbrāhmaṇamukhāccāstramiha śrutvā pravartate||
ī bhūmiyalli brāhmaṇara mukhadiṃda hòraḍuva śāstravannu kel̤i jīvana naḍèsuvude amṛtattva mattu uttama dṛṣṭi.
13036011a etatkāraṇamājñāya dṛṣṭvā devāsuraṃ purā|
13036011c yuddhaṃ pitā me hṛṣṭātmā vismitaḥ pratyapadyata||
ide kāraṇavannu til̤idu hiṃdè naḍèda devāsurayuddhavannu noḍi nanna taṃdèyu hṛṣṭātmanū vismitanū āgiddanu.
13036012a dṛṣṭvā ca brāhmaṇānāṃ tu mahimānaṃ mahātmanām|
13036012c paryapṛccatkathamime siddhā iti niśākaram||
mahātma brāhmaṇara mahimègal̤annu noḍi avanu niśākara caṃdranigè “avarigè ī siddhigal̤u hegè dòrakidavu?” èṃdu praśnisiddanu.
13036013 soma uvāca|
13036013a brāhmaṇāstapasā sarve sidhyaṃte vāgbalāḥ sadā|
13036013c bhujavīryā hi rājāno vāgastrāśca dvijātayaḥ||
somanu hel̤idanu: “tapassiniṃdale brāhmaṇarigè èllavū siddhiyāgivè. vāṇiye avarigè sadā balavu. rājarigè bhujavīryaviddarè dvijātiyavarigè vāṇiye astra.
13036014a pravasanvāpyadhīyīta bahvīrdurvasatīrvasan|
13036014c nirmanyurapi nirmāno yatiḥ syātsamadarśanaḥ||
brāhmaṇanāgi huṭṭidavanu kaṣṭagal̤annu sahisikòṃḍu guruvina jòtè vāsisi vedagal̤annu adhyayana māḍabeku. kopagòl̤l̤ade, ātmābhimānavillade, niyatanāgi èllavannū samadṛṣṭiyiṃda noḍuvavanāgabeku.
13036015a api cejjātisaṃpannaḥ sarvānvedānpiturgṛhe|
13036015c ślāghamāna ivādhīyedgrāmya ityeva taṃ viduḥ||
uttama kuladalli huṭṭi, taṃdèya manèyalliye èlla vedagal̤annu kalitavanu praśaṃsègè pātranādarū vidvāṃsaru avanannu grāmyanèṃde til̤iyuttārè.
13036016a bhūmiretau nigirati sarpo bilaśayāniva|
13036016c rājānaṃ cāpyayoddhāraṃ brāhmaṇaṃ cāpravāsinam||
yuddhamāḍade iruva kṣatriyanannū, pravāsamāḍade iruva brāhmaṇanannū iliyannu sarpavu hego hāgè bhūmiyu nuṃgihākibiḍuttadè.
13036017a atimānaḥ śriyaṃ haṃti puruṣasyālpamedhasaḥ|
13036017c garbheṇa duṣyate kanyā gṛhavāsena ca dvijaḥ||
alpabuddhiyāda puruṣana abhimānavu avana aiśvaryavannu hāl̤umāḍuttadè. kanyèyu garbhadhāraṇèyiṃda dūṣital̤āguttāl̤è. hāgèye manèyalliye vāsisuva dvijanu dūṣitanāguttānè.”
13036018a ityetanme pitā śrutvā somādadbhutadarśanāt|
13036018c brāhmaṇānpūjayāmāsa tathaivāhaṃ mahāvratān||
adbhutadarśana somaniṃda idannu kel̤ida nanna taṃdèyu mahāvrata brāhmaṇarannu pūjisatòḍagidanu. nānū hāgèye māḍuttenè.”
13036019 bhīṣma uvāca|
13036019a śrutvaitadvacanaṃ śakro dānaveṃdramukhāccyutam|
13036019c dvijānsaṃpūjayāmāsa maheṃdratvamavāpa ca||
bhīṣmanu hel̤idanu: “dānaveṃdrana bāyiṃda baṃda ā mātugal̤annu kel̤i śakranū dvijarannu pūjisatòḍagidanu mattu maheṃdratvavannu paḍèdukòṃḍanu.”
samāpti
iti śrīmahābhārate anuśāsanaparvaṇi dānadharmaparvaṇi brāhmaṇapraśaṃsāyāṃ iṃdraśaṃbarasaṃvāde ṣaṭtriṃśo'dhyāyaḥ||
idu śrīmahābhāratadalli anuśāsanaparvadalli dānadharmaparvadalli brāhmaṇapraśaṃsāyāṃ iṃdraśaṃbarasaṃvāda ènnuva mūvattārane adhyāyavu.