ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
అనుశాసన పర్వ
దానధర్మ పర్వ
అధ్యాయ 29
సార
తన్న తపస్సన్ను ముందువరిసిద మతంగనిగె ఇంద్రను చండాలత్వదింద బ్రాహ్మణత్వవన్ను పడెయలు యావ యావ యోనిగళల్లి ఎష్టు బారి పునః పునః హుట్టిబరబేకాగుత్తదె ఎన్నువుదన్ను హేళిదుదు (1-16).
13029001 భీష్మ ఉవాచ।
13029001a ఏవముక్తో మతంగస్తు సంశితాత్మా యతవ్రతః।
13029001c అతిష్ఠదేకపాదేన వర్షాణాం శతమచ్యుత।।
భీష్మను హేళిదను: “అచ్యుత! ఇదన్ను కేళిద సంశితాత్మ యతవ్రత మతంగనాదరో నూరు వర్షగళు ఒందే కాలినమేలె నింతుకొండను.
13029002a తమువాచ తతః శక్రః పునరేవ మహాయశాః।
13029002c మతంగ పరమం స్థానం ప్రార్థయన్నతిదుర్లభమ్।।
ఆగ పునః మహాయశస్వీ శక్రను హేళిదను: “మతంగ అతిదుర్లభవాద పరమ స్థానవన్ను ప్రార్థిసుత్తిరువె!
13029003a మా కృథాః సాహసం పుత్ర నైష ధర్మపథస్తవ।
13029003c అప్రాప్యం ప్రార్థయానో హి నచిరాద్వినశిష్యసి।।
పుత్ర! సాహస మాడబారదు. ఇదు నిన్న ధర్మపథవల్ల. ప్రార్థిసువుదన్ను పడెయదే బేగనే వినాశహొందుత్తీయె!
13029004a మతంగ పరమం స్థానం వార్యమాణో మయా సకృత్।
13029004c చికీర్షస్యేవ తపసా సర్వథా న భవిష్యసి।।
మతంగ! నాను నినగె ఈ పరమ స్థానవన్ను కేళబేడవెందు హేళిదరూ అదన్నే బయసుత్తిరువె. తపస్సినింద అదు సర్వథా ఆగువుదిల్ల.
13029005a తిర్యగ్యోనిగతః సర్వో మానుష్యం యది గచ్చతి।
13029005c స జాయతే పుల్కసో వా చండాలో వా కదా చన।।
తిర్యగ్యోనిగళాద పశు-పక్షిగళు ఒందు వేళె మనుష్య యోనియల్లి హుట్టువంతాదరె మొదలు అవు పుల్కస అథవా చండాల యోనియల్లి హుట్టుత్తవె. ఇదరల్లి సంశయవే ఇల్ల.
13029006a పుంశ్చలః పాపయోనిర్వా యః కశ్చిదిహ లక్ష్యతే।
13029006c స తస్యామేవ సుచిరం మతంగ పరివర్తతే।।
మతంగ! ఈ పాపయోనిగళల్లి ఒందు వేళె హుట్టికొండరె బహుకాలద వరెగె అవను అదే యోనియల్లియే సుత్తుత్తిరుత్తానె.
13029007a తతో దశగుణే కాలే లభతే శూద్రతామపి।
13029007c శూద్రయోనావపి తతో బహుశః పరివర్తతే।।
ఒందు సావిర వర్షగళల్లి శూద్రత్వవన్ను పడెయబహుదు. అనంతర శూద్రయోనియల్లి బహుకాల సుత్తుత్తిరుత్తానె.
13029008a తతస్త్రింశద్గుణే కాలే లభతే వైశ్యతామపి।
13029008c వైశ్యతాయాం చిరం కాలం తత్రైవ పరివర్తతే।।
అరవత్తు బారి శూద్రనాగి హుట్టిద బళిక అవనిగె వైశ్యత్వవు ప్రాప్తవాగబహుదు. దీర్ఘ కాల అవను వైశ్యయోనియల్లియే సుత్తుత్తిరుత్తానె.
13029009a తతః షష్టిగుణే కాలే రాజన్యో నామ జాయతే।
13029009c రాజన్యత్వే చిరం కాలం తత్రైవ పరివర్తతే।।
అరవత్తు బారి వైశ్యయోనియల్లి హుట్టిద నంతర అవను రాజన్య క్షత్రియనాగి హుట్టుత్తానె. దీర్ఘ కాల అవను క్షత్రియ యోనియల్లియే సుత్తుత్తిరుత్తానె.
13029010a తతః షష్టిగుణే కాలే లభతే బ్రహ్మబంధుతామ్।
13029010c బ్రహ్మబంధుశ్చిరం కాలం తత్రైవ పరివర్తతే।।
అరవత్తు బారి క్షత్రియ యోనియల్లి హుట్టిద నంతర అవనిగె బ్రహ్మబంధుత్వవు దొరెయుత్తదె. బ్రహ్మబంధువాగి అవను దీర్ఘకాలదల్లి సుత్తుత్తిరుత్తానె.
13029011a తతస్తు ద్విశతే కాలే లభతే కాండపృష్ఠతామ్।
13029011c కాండపృష్ఠశ్చిరం కాలం తత్రైవ పరివర్తతే।।
ఎరడు నూరు ఆవర్తగళు కళెదనంతర శస్త్రగళ మారాటదింద బదుకువ యోనియు లభ్యవాగుత్తదె. బహళ కాల అదే యోనియల్లి సుత్తుత్తిరుత్తానె.
13029012a తతస్తు త్రిశతే కాలే లభతే ద్విజతామపి।
13029012c తాం చ ప్రాప్య చిరం కాలం తత్రైవ పరివర్తతే।।
మున్నూరు ఆవర్తగళు కళెదనంతర ద్విజత్వవు లభిసుత్తదె. అదన్ను పడెదు దీర్ఘకాల అదరల్లియే సుత్తుత్తిరుత్తానె.
13029013a తతశ్చతుఃశతే కాలే శ్రోత్రియో నామ జాయతే।
13029013c శ్రోత్రియత్వే చిరం కాలం తత్రైవ పరివర్తతే।।
నాల్నూరు ఆవర్తగళు కళెదనంతర శ్రోత్రియనాగి హుట్టుత్తానె. దీర్ఘకాల శ్రోత్రియత్వదల్లియే సుత్తుత్తిరుత్తానె.
13029014a తదైవ క్రోధహర్షౌ చ కామద్వేషౌ చ పుత్రక।
13029014c అతిమానాతివాదౌ తమావిశంతి ద్విజాధమమ్।।
పుత్రక! ఆగలూ కూడ క్రోధ-హర్షగళు, కామ-ద్వేషగళు మత్తు అతిమాన-అతివాదగళు ఆ ద్విజాధమనన్ను ప్రవేశిసుత్తవె.
13029015a తాంశ్చేజ్జయతి శత్రూన్స తదా ప్రాప్నోతి సద్గతిమ్।
13029015c అథ తే వై జయంత్యేనం తాలాగ్రాదివ పాత్యతే।।
ఆ శత్రుగళన్ను జయసిదవను సద్గతియన్ను హొందుత్తానె. అల్లి అవుగళన్ను జయిసదవను తాళెయ హణ్ణినంతె మేలినింద బీళుత్తానె.
13029016a మతంగ సంప్రధార్యైతద్యదహం త్వామచూచుదమ్।
13029016c వృణీష్వ కామమన్యం త్వం బ్రాహ్మణ్యం హి సుదుర్లభమ్।।
మతంగ! నినగె హేళిద ఇదన్ను చెన్నాగి మనదట్టుమాడికొండు నన్నింద బేరెయావుదాదరూ వరవన్ను కేళు. బ్రాహ్మణ్యవు దుర్లభవు.”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీమహాభారతే అనుశాసనపర్వణి దానధర్మపర్వణి ఇంద్రమతంగసంవాదే ఏకోనత్రింశోఽధ్యాయః।।
ఇదు శ్రీమహాభారతదల్లి అనుశాసనపర్వదల్లి దానధర్మపర్వదల్లి ఇంద్రమతంగసంవాద ఎన్నువ ఇప్పత్తొంబత్తనే అధ్యాయవు.