ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
అనుశాసన పర్వ
దానధర్మ పర్వ
అధ్యాయ 7
సార
యుధిష్ఠిరన ప్రశ్నెగె భీష్మను శుభకర్మగళ ఫలగళ కురితు హేళిదుదు (1-29).
13007001 యుధిష్ఠిర ఉవాచ।
13007001a కర్మణాం మే సమస్తానాం శుభానాం భరతర్షభ।
13007001c ఫలాని మహతాం శ్రేష్ఠ ప్రబ్రూహి పరిపృచ్చతః।।
యుధిష్ఠిరను హేళిదను: “భరతర్షభ! మహాత్మరల్లి శ్రేష్ఠ! నాను కేళువ శుభ కర్మగళ సమస్త ఫలగళ కురితూ హేళు.”
13007002 భీష్మ ఉవాచ।
13007002a రహస్యం యదృషీణాం తు తచ్చృణుష్వ యుధిష్ఠిర।
13007002c యా గతిః ప్రాప్యతే యేన ప్రేత్యభావే చిరేప్సితా।।
భీష్మను హేళిదను: “యుధిష్ఠిర! మరణానంతర బహళ కాలదిందలూ అపేక్షిసువ యావ గతియు దొరెయుత్తదె ఎన్నువుదు ఋషిగళిగూ రహస్యవాదుదు. అదన్ను కేళు.
13007003a యేన యేన శరీరేణ యద్యత్కర్మ కరోతి యః।
13007003c తేన తేన శరీరేణ తత్తత్ఫలముపాశ్నుతే।।
యావ యావ శరీరదింద యావ యావ కర్మవన్ను మాడుత్తానో ఆయా శరీరగళిందలే అవుగళ ఫలవన్ను అనుభవిసబేకాగుత్తదె.
13007004a యస్యాం యస్యామవస్థాయాం యత్కరోతి శుభాశుభమ్।
13007004c తస్యాం తస్యామవస్థాయాం భుంక్తే జన్మని జన్మని।।
యావ యావ అవస్థెయల్లి1 యావ యావ శుభాశుభ కర్మగళన్ను మాడుత్తేవెయో ఆయా అవస్థెయల్లియే జన్మ జన్మాంతరగళల్లి అవుగళ ఫలవన్ను అనుభవిసుత్తేవె.
13007005a న నశ్యతి కృతం కర్మ సదా పంచేంద్రియైరిహ।
13007005c తే హ్యస్య సాక్షిణో నిత్యం షష్ఠ ఆత్మా తథైవ చ।।
పంచేంద్రియగళింద మాడిద కర్మవు ఎందూ నాశవాగువుదిల్ల. ఐదు ఇంద్రియగళు మత్తు ఆరనెయదాగి ఆత్మ – ఇవు కర్మగళ నిత్య సాక్షిగళాగిరుత్తవె.
13007006a చక్షుర్దద్యాన్మనో దద్యాద్వాచం దద్యాచ్చ సూనృతామ్।
13007006c అనువ్రజేదుపాసీత స యజ్ఞః పంచదక్షిణః।।
మనెగె బంద అతిథియన్ను ప్రసన్న దృష్టియింద నోడువుదు, మనఃపూర్వకవాగి సేవె సల్లిసువుదు, సుమధుర మాతన్నాడువుదు, మనెయల్లి ఇరువవరెగె సేవానిరతనాగిరువుదు, మత్తు హిందిరుగువాగ అవనన్నే అనుసరిసి స్వల్పదూరదవరెగె హోగువుదు – ఈ ఐదు కర్మగళూ గృహస్థనాదవనిగె పంచదక్షిణ యుక్తవాద యజ్ఞదంతె.
13007007a యో దద్యాదపరిక్లిష్టమన్నమధ్వని వర్తతే।
13007007c శ్రాంతాయాదృష్టపూర్వాయ తస్య పుణ్యఫలం మహత్।।
హిందెందూ నోడిరద బళలిద అపరిచితనిగె మనస్సిగె నోవాగద రీతియల్లి సులభవాగి తిన్నబహుదాద ఆహారవన్ను నీడువవనిగె మహా పుణ్యఫలవు దొరెయుత్తదె.
13007008a స్థండిలే శయమానానాం గృహాణి శయనాని చ।
13007008c చీరవల్కలసంవీతే వాసాంస్యాభరణాని చ।।
నెలద మేలె మలగువవనిగె మనె-శయనగళూ, చీరవల్కలవన్ను ధరిసువవనిగె వస్త్ర-ఆభరణగళూ దొరెయుత్తవె.
13007009a వాహనాసనయానాని యోగాత్మని తపోధనే।
13007009c అగ్నీనుపశయానస్య రాజపౌరుషముచ్యతే।।
యోగాత్మనాద తపోధననిగె వాహన-ఆసన-యానగళూ, అగ్నియన్ను ఉపాసనె మాడువ రాజనిగె పౌరుషవూ దొరెయుత్తదెయెందు హేళుత్తారె.
13007010a రసానాం ప్రతిసంహారే సౌభాగ్యమనుగచ్చతి।
13007010c ఆమిషప్రతిసంహారే పశూన్పుత్రాంశ్చ విందతి।।
మద్య మొదలాద రసగళన్ను తొరెయువుదరింద సౌభాగ్యవు దొరెయుత్తదె. మాంసవన్ను తొరెయువుదరింద పశు-పుత్రరు దొరెయుత్తారె.
13007011a అవాక్శిరాస్తు యో లంబేదుదవాసం చ యో వసేత్।
13007011c సతతం చైకశాయీ యః స లభేతేప్సితాం గతిమ్।।
తలెకెళమాడి తపస్సన్నాచరిసువ, నీరినల్లి నింతు తపస్సన్నాచరిసువ మత్తు సతతవూ ఏకాంగియాగి మలగి తపస్సన్నాచరిసువవనిగె బయసిద గతియు దొరెయుత్తదె.
13007012a పాద్యమాసనమేవాథ దీపమన్నం ప్రతిశ్రయమ్।
13007012c దద్యాదతిథిపూజార్థం స యజ్ఞః పంచదక్షిణః।।
పాద్య, ఆసన, దీప, అన్న మత్తు ఉళియలు స్థళ - ఇవుగళన్ను అతిథిపూజెయల్లి నీడువుదు పంచదక్షిణెగళ యజ్ఞక్కె సమాన.
13007013a వీరాసనం వీరశయ్యాం వీరస్థానముపాసతః।
13007013c అక్షయాస్తస్య వై లోకాః సర్వకామగమాస్తథా।।
వీరాసన, వీరశయన మత్తు వీరస్థానగళిగె హోగువవరిగె సర్వకామగళన్నూ పడెయువ అక్షయ లోకగళు దొరెయుత్తవె.
13007014a ధనం లభేత దానేన మౌనేనాజ్ఞాం విశాం పతే।
13007014c ఉపభోగాంశ్చ తపసా బ్రహ్మచర్యేణ జీవితమ్।।
విశాంపతే! దానమాడువుదరింద ధనవన్నూ, మౌనియాగిరువుదరింద ఇతరరిగె ఆజ్ఞెయన్ను నీడువ అవకాశవన్నూ, తపస్సినింద ఉపభోగగళన్నూ మత్తు బ్రహ్మచర్యదింద జీవితవన్నూ పడెదుకొళ్ళబహుదు.
13007015a రూపమైశ్వర్యమారోగ్యమహింసాఫలమశ్నుతే।
13007015c ఫలమూలాశినాం రాజ్యం స్వర్గః పర్ణాశినాం తథా।।
అహింసాధర్మదింద రూప, ఐశ్వర్య, మత్తు ఆరోగ్యగళు ఫలవాగి దొరెయుత్తవె. ఫల-మూలగళన్ను తిన్నువవరిగె రాజ్యవూ, ఎలెగళన్ను మాత్ర తిన్నువవరిగె స్వర్గవూ దొరెయుత్తవె.
13007016a ప్రాయోపవేశనాద్రాజన్ సర్వత్ర సుఖముచ్యతే।
13007016c స్వర్గం సత్యేన లభతే దీక్షయా కులముత్తమమ్।।
రాజన్! ప్రాయోపవేశవన్ను మాడువుదరింద సర్వత్ర సుఖవు దొరెయుత్తదె. సత్యదింద స్వర్గవూ మత్తు వ్రతధారణెయింద ఉత్తమ కులవూ దొరెయుత్తవె.
13007017a గవాఢ్యః శాకదీక్షాయాం స్వర్గగామీ తృణాశనః।
13007017c స్త్రియస్త్రిషవణం స్నాత్వా వాయుం పీత్వా క్రతుం లభేత్।।
శాకాహారియాదను గోసమృద్ధియన్ను హొందుత్తానె. హుల్లన్నే తిన్నువవను స్వర్గక్కె హోగుత్తానె. దినద మూరు కాలగళల్లి స్నానమాడువవను స్త్రీసౌఖ్యవన్ను పడెయుత్తానె. వాయుభక్షకనాగిరువవనిగె యజ్ఞద ఫలవు దొరెయుత్తదె.
13007018a సలిలాశీ భవేద్యశ్చ సదాగ్నిః సంస్కృతో ద్విజః।
13007018c మరుం సాధయతో రాజ్యం నాకపృష్ఠమనాశకే।।
నీరన్నే సేవిసువవను సదా అగ్నియన్ను పూజిసువ ఉత్తమ ద్విజనాగుత్తానె. మంత్రసాధకను రాజ్యవన్ను పడెదుకొళ్ళుత్తానె. నిరాహారియాదవను స్వర్గవన్ను హొందుత్తానె.
13007019a ఉపవాసం చ దీక్షాం చ అభిషేకం చ పార్థివ।
13007019c కృత్వా ద్వాదశవర్షాణి వీరస్థానాద్విశిష్యతే।।
పార్థివ! హన్నెరడు వర్షగళ ఉపవాస దీక్షెయన్ను కైగొండు తీర్థగళల్లి మీయువవనిగె వీరర స్థానవు దొరెయుత్తదె.
13007020a అధీత్య సర్వవేదాన్వై సద్యో దుఃఖాత్ప్రముచ్యతే।
13007020c మానసం హి చరన్ధర్మం స్వర్గలోకమవాప్నుయాత్।।
సర్వవేదగళన్ను అధ్యయనమాడిదవను సద్యద దుఃఖగళింద ముక్తనాగుత్తానె. మానసధర్మవన్ను పాలిసువవను స్వర్గలోకవన్ను పడెదుకొళ్ళుత్తానె.
13007021a యా దుస్త్యజా దుర్మతిభిర్యా న జీర్యతి జీర్యతః।
13007021c యోఽసౌ ప్రాణాంతికో రోగస్తాం తృష్ణాం త్యజతః సుఖమ్।।
దుష్టబుద్ధిగళింద త్యజిసలు సాధ్యవాగిరద, ముదుకనాదరూ జీర్ణవాగదే ఇరువ, ప్రాణాంతిక రోగరూపవాగిరువ తృష్ణెయన్ను త్యజిసిదవను సుఖియాగుత్తానె.
13007022a యథా ధేనుసహస్రేషు వత్సో విందతి మాతరమ్।
13007022c ఏవం పూర్వకృతం కర్మ కర్తారమనుగచ్చతి।।
సావిర హసుగళ మధ్యదల్లియూ కరువు హేగె తన్న తాయియన్నే హోగి సేరువుదో హాగె హిందె మాడిద కర్మఫలవు తన్న కర్తృవన్నే అనుసరిసి బరుత్తదె.
13007023a అచోద్యమానాని యథా పుష్పాణి చ ఫలాని చ।
13007023c స్వకాలం నాతివర్తంతే తథా కర్మ పురాకృతమ్।।
హిందె మాడిద కర్మగళు యార ప్రేరణెయూ ఇల్లదే, తమ్మ కాలవన్ను అతిక్రమిసదే, సరియాద సమయదల్లి పుష్ప-ఫలగళంతె కాణిసికొళ్ళుత్తవె.
13007024a జీర్యంతి జీర్యతః కేశా దంతా జీర్యంతి జీర్యతః।
13007024c చక్షుఃశ్రోత్రే చ జీర్యేతే తృష్ణైకా తు న జీర్యతే।।
మనుష్యను వృద్ధనాదంతె కూదలు నెరెయుత్తదె. హల్లుగళు జీర్ణవాగుత్తవె. కణ్ణు-కివిగళు జీర్ణవాగుత్తవె. ఆదరె తృష్ణెయు మాత్ర జీర్ణవాగువుదిల్ల.
13007025a యేన ప్రీణాతి పితరం తేన ప్రీతః ప్రజాపతిః।
13007025c ప్రీణాతి మాతరం యేన పృథివీ తేన పూజితా।
13007025e యేన ప్రీణాత్యుపాధ్యాయం తేన స్యాద్బ్రహ్మ పూజితమ్।।
తందెయన్ను ప్రీతిసువవను ప్రజాపతిగె ప్రీతనాగుత్తానె. తాయియన్ను ప్రీతిసువవను భూమిగె ప్రీతనాగుత్తానె. ఉపాధ్యాయనన్ను ప్రీతిసువవను బ్రహ్మనింద పూజితనాగుత్తానె.
13007026a సర్వే తస్యాదృతా ధర్మా యస్యైతే త్రయ ఆదృతాః।
13007026c అనాదృతాస్తు యస్యైతే సర్వాస్తస్యాఫలాః క్రియాః।।
ఈ మూవరన్నూ సదా ఆదరిసువ మత్తు శుశ్రూషాదిగళింద ప్రసన్న గొళిసువవను ఎల్ల ధర్మగళన్నూ అనుసరిసిదంతె. ఈ మూవరన్నూ అనాదరిసువవన సమస్త క్రియెగళూ అసఫలవాగుత్తవె.””
13007027 వైశంపాయన ఉవాచ।
13007027a భీష్మస్య తద్వచః శ్రుత్వా విస్మితాః కురుపుంగవాః।
13007027c ఆసన్ప్రహృష్టమనసః ప్రీతిమంతోఽభవంస్తదా।।
వైశంపాయనను హేళిదను: “భీష్మన ఆ మాతన్ను కేళి కురుపుంగవరు విస్మితరాదరు. అవరు హృష్టమనస్కరూ ప్రీతిమంతరూ ఆదరు.
13007028a యన్మంత్రే భవతి వృథా ప్రయుజ్యమానే యత్సోమే భవతి వృథాభిషూయమాణే।
13007028c యచ్చాగ్నౌ భవతి వృథాభిహూయమానే తత్సర్వం భవతి వృథాభిధీయమానే।।
2“వృథా మంత్రగళన్ను పఠిసువుదరింద దొరెయువ పాప, వృథా సోమవన్ను హిండువుదరింద దొరెయువ పాప మత్తు అగ్నియల్లి వృథా హోమమాడువుదరింద బరువ పాప ఇవెల్ల పాపగళూ వృథా ఆలాపమాడువవనిగె దొరెయుత్తవె.
13007029a ఇత్యేతదృషిణా ప్రోక్తముక్తవానస్మి యద్విభో।
13007029c శుభాశుభఫలప్రాప్తౌ కిమతః శ్రోతుమిచ్చసి।।
విభో! ఋషిగళు హేళిరువ శుభాశుభఫలగళ ప్రాప్తియన్ను హేళిద్దాయితు. ఇన్నూ ఏనన్ను కేళలు బయసుత్తీయె?”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీమహాభారతే అనుశాసన పర్వణి దానధర్మ పర్వణి కర్మఫలికోపాఖ్యానే సప్తమోఽధ్యాయః।।
ఇదు శ్రీమహాభారతదల్లి అనుశాసన పర్వదల్లి దానధర్మ పర్వదల్లి కర్మఫలికోపాఖ్యాన ఎన్నువ ఏళనే అధ్యాయవు.