પ્રવેશ
।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।
શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત
શ્રી મહાભારત
શાંતિ પર્વ
મોક્ષધર્મ પર્વ
અધ્યાય 344
સાર
અતિથિય માતિનિંદ સંતુષ્ટનાગિ બ્રાહ્મણનુ નાગરાજન મનॆગॆ પ્રયાણિસિદુદુ (1-10).
12344001 બ્રાહ્મણ ઉવાચ।
12344001a અતિભારોદ્યતસ્યૈવ ભારાપનયનં મહત્।
12344001c પરાશ્વાસકરં વાક્યમિદં મે ભવતઃ શ્રુતમ્।।
બ્રાહ્મણનુ હેળિદનુ: “ઇદુ નનગॊંદુ અતિભારવાગિત્તુ. ઇંદુ નીનુ આ મહા ભારવન્નુ હગુરગॊળિસિરુવॆ. નાનુ કેળિદ ઈ માતુ ઇતરરન્નૂ સંતૈસલુ સમર્થવાગિદॆ.
12344002a અધ્વક્લાંતસ્ય શયનં સ્થાનક્લાંતસ્ય ચાસનમ્।
12344002c તૃષિતસ્ય ચ પાનીયં ક્ષુધાર્તસ્ય ચ ભોજનમ્।।
12344003a ઈપ્સિતસ્યેવ સંપ્રાપ્તિરન્નસ્ય સમયેઽતિથેઃ।
12344003c એષિતસ્યાત્મનઃ કાલે વૃદ્ધસ્યેવ સુતો યથા।।
12344004a મનસા ચિંતિતસ્યેવ પ્રીતિસ્નિગ્ધસ્ય દર્શનમ્।
12344004c પ્રહ્રાદયતિ માં વાક્યં ભવતા યદુદીરિતમ્।।
નીનુ હેળિદ ઈ માતુ પ્રયાણિસિ બળલિદવનિગॆ શયનવુ હેગો, નિંતુ આયાસગॊંડિરુવવનિગॆ આસનવુ હેગો, બાયારિદવનિગॆ નીરુ હેગો, હસિવॆયિંદ બળલિદવનિગॆ ભોજનવુ હેગો, અતિથિગॆ બયસિદ સમયક્કॆ સરિયાગિ ભોજનવુ હેગો, તાનુ બયસિદુદુ કાલક્કॆ સરિયાગિ દॊરॆતરॆ હેગો, વૃદ્ધાપ્યદલ્લિ મગનુ હેગો, મત્તુ મનસ્સિનલ્લિ યોચિસુત્તિરુવાગલે પ્રીતિય સ્નેહિતન દર્શનવુ હેગો હાગॆ નન્ન મનસ્સિગॆ આનંદવન્નુંટુમાડિદॆ.
12344005a દત્તચક્ષુરિવાકાશે પશ્યામિ વિમૃશામિ ચ।
12344005c પ્રજ્ઞાનવચનાદ્યોઽયમુપદેશો હિ મે કૃતઃ।
12344005e બાઢમેવં કરિષ્યામિ યથા માં ભાષતે ભવાન્।।
ઈ પ્રજ્ઞાનવચનદિંદ નનગॆ નીનુ એનુ ઉપદેશ માડિદ્દીયો અદુ કુરુડનાદવનિગॆ જ્ઞાનદૃષ્ટિયન્નુ કॊટ્ટંતાગિદॆ. સાધો! ऒળ્ળॆયદુ! નીનુ હેળિદંતॆયે માડુત્તેનॆ.
12344006a ઇહેમાં રજનીં સાધો નિવસસ્વ મયા સહ।
12344006c પ્રભાતે યાસ્યતિ ભવાન્ પર્યાશ્વસ્તઃ સુખોષિતઃ।
12344006e અસૌ હિ ભગવાન્ સૂર્યો મંદરશ્મિરવાઙ્મુખઃ।।
ઇગો! ભગવાન્ સૂર્યનુ પશ્ચિમાભિમુખનાગિ મંદરશ્મિયાગિદ્દાનॆ. ઈ રાત્રિ નીનુ નન્નॊડનॆયે તંગિરુ. સુખવાગિ વિશ્રાંતિયન્નુ પડॆદુ દણિવારિસિકॊંડુ પ્રભાતવાગુત્તલે પ્રયાણમાડુ.””
12344007 ભીષ્મ ઉવાચ।
12344007a તતસ્તેન કૃતાતિથ્યઃ સોઽતિથિઃ શત્રુસૂદન।
12344007c ઉવાસ કિલ તાં રાત્રિં સહ તેન દ્વિજેન વૈ।।
ભીષ્મનુ હેળિદનુ: “શત્રુસૂદન! આગ અવનુ અવનિગॆ આતિથ્યવન્નુ માડિદનુ. અતિથિયાદરો આ રાત્રિ દ્વિજનॊડનॆયે ઉળિદુકॊંડનુ.
12344008a તત્તચ્ચ ધર્મસંયુક્તં તયોઃ કથયતોસ્તદા।
12344008c વ્યતીતા સા નિશા કૃત્સ્ના સુખેન દિવસોપમા।।
ધર્મસંયુક્ત માતુગળન્નુ આડુતિદ્દ અવરિબ્બરિગૂ ઇડી રાત્રિયુ હગલિનંતॆયે સુખવાગિ કળॆયિતુ.
12344009a તતઃ પ્રભાતસમયે સોઽતિથિસ્તેન પૂજિતઃ।
12344009c બ્રાહ્મણેન યથાશક્ત્યા સ્વકાર્યમભિકાંક્ષતા।।
પ્રભાતસમયદલ્લિ તન્ન કાર્યસાધનॆયન્ને બયસિદ બ્રાહ્મણનુ યથાશક્તિ અતિથિયન્નુ પૂજિસિ કળુહિસિકॊટ્ટનુ.
12344010a તતઃ સ વિપ્રઃ કૃતધર્મનિશ્ચયઃ કૃતાભ્યનુજ્ઞઃ સ્વજનેન ધર્મવિત્।
12344010c યથોપદિષ્ટં ભુજગેંદ્રસંશ્રયં જગામ કાલે સુકૃતૈકનિશ્ચયઃ।।
અનંતર આ ધર્મવિદુ વિપ્રનુ ધર્મનિશ્ચયવન્નુ માડિ સ્વજનરિંદ અનુજ્ઞॆયન્નુ પડॆદુ ઉપદેશિસલ્પટ્ટંતॆ, શુભસંકલ્પવન્નુ સિદ્ધિમાડિકॊળ્ળબેકॆંબ એકૈક નિશ્ચયદિંદ, ભુજગેંદ્રનુ ઇરુવલ્લિગॆ હોદનુ.”