ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
శాంతి పర్వ
మోక్షధర్మ పర్వ
అధ్యాయ 332
సార
నరనారాయణరు నారదనిగె వాసుదేవన మాహాత్మ్యవన్ను హేళిదుదు (1-26).
12332001 నరనారాయణావూచతుః।
12332001a ధన్యోఽస్యనుగృహీతోఽసి యత్తే దృష్టః స్వయం ప్రభుః।
12332001c న హి తం దృష్టవాన్కశ్చిత్పద్మయోనిరపి స్వయమ్।।
నరనారాయణరు హేళిదరు: “స్వయం ప్రభువన్ను నోడిద నీను ధన్యను. అనుగృహీతను. స్వయం పద్మయోనియూ అవనన్ను ఎందూ నోడిరువుదిల్ల.
12332002a అవ్యక్తయోనిర్భగవాన్దుర్దర్శః పురుషోత్తమః।
12332002c నారదైతద్ధి తే సత్యం వచనం సముదాహృతమ్।।
అవ్యక్తయోని భగవాన్ పురుషోత్తమను సులభవాగి నోడల్పడతక్కవనల్ల. నారద! నినగె సత్యవన్నే హేళుత్తిద్దేవె ఎందు తిళి.
12332003a నాస్య భక్తైః ప్రియతరో లోకే కశ్చన విద్యతే।
12332003c తతః స్వయం దర్శితవాన్ స్వమాత్మానం ద్విజోత్తమ।।
ద్విజోత్తమ! అవనిగె భక్తరిగింతలూ ప్రియతమరు ఈ లోకదల్లి బేరె యావుదూ ఇల్ల. ఆదుదరిందలే అవను నినగె తానాగియే దర్శనవన్నిత్తిద్దానె.
12332004a తపో హి తప్యతస్తస్య యత్ స్థానం పరమాత్మనః।
12332004c న తత్సంప్రాప్నుతే కశ్చిదృతే హ్యావాం ద్విజోత్తమ।।
ద్విజోత్తమ! ఆ పరమాత్మను ఎల్లి తపస్సన్ను తపిసుత్తిద్దనో ఆ స్థళక్కె నమ్మిబ్బరన్ను బిట్టు బేరె యారూ హోగలారరు.
12332005a యా హి సూర్యసహస్రస్య సమస్తస్య భవేద్ద్యుతిః।
12332005c స్థానస్య సా భవేత్తస్య స్వయం తేన విరాజతా।।
సహస్ర సూర్యరు ఒట్టాగి సేరిదరె యావ ప్రకాశవుంటాగుత్తదెయో అష్టే కాంతియింద స్వయం ప్రకాశనాద భగవంతను విరాజిసుత్తానె.
12332006a తస్మాదుత్తిష్ఠతే విప్ర దేవాద్విశ్వభువః పతేః।
12332006c క్షమా క్షమావతాం శ్రేష్ఠ యయా భూమిస్తు యుజ్యతే।।
విప్ర! క్షమావంతరల్లి శ్రేష్ఠ! విశ్వభువనిగూ ఒడెయనాద ఆ దేవనిందలే క్షమెయు హుట్టిదె. క్షమాగుణదిందలే భూమియు సంయోజితవాగిదె.
12332007a తస్మాచ్చోత్తిష్ఠతే దేవాత్సర్వభూతహితో రసః।
12332007c ఆపో యేన హి యుజ్యంతే ద్రవత్వం ప్రాప్నువంతి చ।।
సర్వభూతహితనాద ఆ దేవనిందలే రసవు హుట్టిదె. అదు ఆపదొందిగె సంయోజిసి ద్రవత్వవన్ను పడెదుకొండిదె.
12332008a తస్మాదేవ సముద్భూతం తేజో రూపగుణాత్మకమ్।
12332008c యేన స్మ యుజ్యతే సూర్యస్తతో లోకాన్విరాజతే।।
ఆ దేవనిందలే రూపగుణాత్మకవాద తేజస్సు హుట్టికొండితు. అదరింద యుక్తనాద సూర్యను లోకగళన్ను బెళగిసుత్తానె.
12332009a తస్మాద్దేవాత్సముద్భూతః స్పర్శస్తు పురుషోత్తమాత్।
12332009c యేన స్మ యుజ్యతే వాయుస్తతో లోకాన్వివాత్యసౌ।।
ఆ దేవ పురుషోత్తమనిందలే స్పర్శవు హుట్టికొండితు. అదరింద యుక్తనాద వాయువు లోకగళల్లి బీసుత్తిరుత్తానె.
12332010a తస్మాచ్చోత్తిష్ఠతే శబ్దః సర్వలోకేశ్వరాత్ప్రభోః।
12332010c ఆకాశం యుజ్యతే యేన తతస్తిష్ఠత్యసంవృతమ్।।
సర్వలోకేశ్వరనాద ఆ ప్రభువినింద శబ్దవూ హుట్టికొండితు. అదరింద ఆకాశవు యుక్తవాగి యావాగలూ అనావృతవాగియే ఇరుత్తదె.
12332011a తస్మాచ్చోత్తిష్ఠతే దేవాత్సర్వభూతగతం మనః।
12332011c చంద్రమా యేన సంయుక్తః ప్రకాశగుణధారణః।।
అవనిందలే ఎల్ల ప్రాణిగళిగూ అంతర్గతవాగిరువ మనస్సు హుట్టిదె. అదరింద సంయుక్తనాద చంద్రను ప్రకాశగుణవన్ను ధరిసిరుత్తానె.
12332012a షడ్భూతోత్పాదకం1 నామ తత్స్థానం వేదసంజ్ఞితమ్।
12332012c విద్యాసహాయో యత్రాస్తే భగవాన్ హవ్యకవ్యభుక్।।
హవ్యకవ్యభుక్ భగవానను విద్యాశక్రియొడనిరువ ఆ స్థానవు “షడ్భూతోత్పాదకం” ఎందు వేదగళల్లి సంజ్ఞితవాగిదె.
12332013a యే హి నిష్కల్మషా లోకే పుణ్యపాపవివర్జితాః।
12332013c తేషాం వై క్షేమమధ్వానం గచ్చతాం ద్విజసత్తమ।
12332013e సర్వలోకతమోహంతా ఆదిత్యో ద్వారముచ్యతే।।
ద్విజసత్తమ! లోకదల్లి పుణ్యపాపవివర్జితరాగి నిష్కల్మషరాగి క్షేమకర మార్గదింద అల్లిగె హోగువవరిగె సర్మలోకగళ కత్తలెయన్నూ హోగలాడిసువ ఆదిత్యనే ద్వారవెందు హేళుత్తారె.
12332014a ఆదిత్యదగ్ధసర్వాంగా అదృశ్యాః కేన చిత్క్వ చిత్।
12332014c పరమాణుభూతా భూత్వా తు తం దేవం ప్రవిశంత్యుత।।
ఆదిత్యనింద సర్వాంగగళూ సుట్టు యారిగూ కాణిసదే పరమాణుగళాగి అవరు దేవ ఆదిత్యనన్ను ప్రవేశిసుత్తారె ఎందు హేళుత్తారె.
12332015a తస్మాదపి వినిర్ముక్తా అనిరుద్ధతనౌ స్థితాః।
12332015c మనోభూతాస్తతో భూయః ప్రద్యుమ్నం ప్రవిశంత్యుత।।
అల్లిందలూ నిర్ముక్తరాగి అనిరుద్ధన శరీరదల్లి సేరుత్తారె. అనంతర అవరు మనోభూతరాగి పునః ప్రద్యుమ్ననన్ను ప్రవేశిసుత్తారె.
12332016a ప్రద్యుమ్నాచ్చాపి నిర్ముక్తా జీవం సంకర్షణం తథా।
12332016c విశంతి విప్రప్రవరాః సాంఖ్యా భాగవతైః సహ।।
ప్రద్యుమ్ననిందలూ హొరబందు ఆ విప్రప్రవరరు సాఖ్యజ్ఞానిగళు మత్తు భాగవతరొందిగె జీవ సంకర్షణనన్ను ప్రవేశిసుత్తారె.
12332017a తతస్త్రైగుణ్యహీనాస్తే పరమాత్మానమంజసా।
12332017c ప్రవిశంతి ద్విజశ్రేష్ఠ క్షేత్రజ్ఞం నిర్గుణాత్మకమ్।
12332017e సర్వావాసం వాసుదేవం క్షేత్రజ్ఞం విద్ధి తత్త్వతః।।
ద్విజశ్రేష్ఠ! అనంతర త్రిగుణగళింద విహీనరాద అవరు నిర్గుణాత్మక క్షేత్రజ్ఞనన్ను అనాయాసవాగి ప్రవేశిసుత్తారె. సర్వక్కూ ఆవాసస్థాననాగిరువ వాసుదేవనే క్షేత్రజ్ఞనెందు తత్త్వతః తిళిదుకో.
12332018a సమాహితమనస్కాశ్చ నియతాః సంయతేంద్రియాః।
12332018c ఏకాంతభావోపగతా వాసుదేవం విశంతి తే।।
సమాహిత మనస్సుళ్ళవరాగి నియతరాగి ఇంద్రియగళన్ను సంయమదల్లిట్టుకొండు ఏకాంతభావవన్ను హొందిద అవరు వసుదేవనన్ను ప్రవేశిసుత్తారె.
12332019a ఆవామపి చ ధర్మస్య గృహే జాతౌ ద్విజోత్తమ।
12332019c రమ్యాం విశాలామాశ్రిత్య తప ఉగ్రం సమాస్థితౌ।।
ద్విజోత్తమ! నావాదరో ధర్మన మనెయల్లి హుట్టిద్దేవె. రమ్యవాద విశాల బదరికాశ్రమదల్లి ఉగ్రతపస్సినల్లి నిరతరాగిద్దేవె.
12332020a యే తు తస్యైవ దేవస్య ప్రాదుర్భావాః సురప్రియాః।
12332020c భవిష్యంతి త్రిలోకస్థాస్తేషాం స్వస్తీత్యతో ద్విజ।।
ద్విజ! మూరు లోకగళల్లియూ ఆగువ ఆ దేవన సురప్రియ అవతారగళు మంగళకరవాగిరలి ఎంబుదే నమ్మ ఈ తపస్సిన ఉద్దేశవాగిదె.
12332021a విధినా స్వేన యుక్తాభ్యాం యథాపూర్వం ద్విజోత్తమ।
12332021c ఆస్థితాభ్యాం సర్వకృచ్చ్రం వ్రతం సమ్యక్తదుత్తమమ్।।
ద్విజోత్తమ! నావు హిందినంతెయే నమ్మ విధ్యుక్త కర్మగళల్లి తొడగిద్దు శ్రేష్ఠవాద సర్వకృచ్ఛ్రవెంబ వ్రతవన్ను ఆశ్రయిసిద్దేవె.
12332022a ఆవాభ్యామపి దృష్టస్త్వం శ్వేతద్వీపే తపోధన।
12332022c సమాగతో భగవతా సంజల్పం కృతవాన్యథా।।
తపోధన! నావూ కూడ నిన్నన్ను శ్వేతద్వీపదల్లి నోడిదెవు. స్తొత్రమాడుత్తిద్ద నిన్నొడనె భగవంతను మాతనాడిదను.
12332023a సర్వం హి నౌ సంవిదితం త్రైలోక్యే సచరాచరే।
12332023c యద్భవిష్యతి వృత్తం వా వర్తతే వా శుభాశుభమ్।।
మూరులోకగళ చరాచరగళల్లి భవిష్యదల్లి ఏను ఆగుత్తదె, హిందె ఏను ఆగిత్తు మత్తు ఈగ ఏను ఆగుత్తిదె ఎంబ శుభాశుభగళెల్లవూ నమగె తిళిదిదె.”
12332024 వైశంపాయన ఉవాచ।
12332024a ఏతచ్చ్రుత్వా తయోర్వాక్యం తపస్యుగ్రేఽభ్యవర్తత।
12332024c నారదః ప్రాంజలిర్భూత్వా నారాయణపరాయణః।।
వైశంపాయనను హేళిదను: “అవరిబ్బర మాతన్ను కేళి నారాయణపరాయణనాద నారదను అంజలీబద్ధనాగి ఉగ్ర తపస్సినల్లి తొడగిదను.
12332025a జజాప విధివన్మంత్రాన్నారాయణగతాన్బహూన్।
12332025c దివ్యం వర్షసహస్రం హి నరనారాయణాశ్రమే।।
నారాయణనిగె సంబంధిసిద మంత్రగళన్ను విధివత్తాగి జపిసుత్తా నరనారాయణర ఆశ్రమదల్లి అవను ఒందు దివ్య సహస్రవర్షగళ పర్యంత ఇద్దను.
12332026a అవసత్స మహాతేజా నారదో భగవానృషిః।
12332026c తమేవాభ్యర్చయన్దేవం నరనారాయణౌ చ తౌ।।
మహాతేజస్వీ భగవాన్ ఋషి నారదను ఆ దేవనన్నూ నరనారాయణరన్నూ అర్చిసుత్తిద్దను.”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీమహాభారతే శాంతి పర్వణి మోక్షధర్మ పర్వణి నారాయణీయే ద్వాత్రింశాధికత్రిశతతమోఽధ్యాయః।।
ఇదు శ్రీమహాభారతదల్లి శాంతి పర్వదల్లి మోక్షధర్మ పర్వదల్లి నారాయణీయ ఎన్నువ మున్నూరామూవత్తెరడనే అధ్యాయవు.
-
సద్భూతోత్పాదకం (భారత దర్శన). ↩︎