પ્રવેશ
।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।
શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત
શ્રી મહાભારત
શાંતિ પર્વ
મોક્ષધર્મ પર્વ
અધ્યાય 328
સાર
કૃષ્ણનુ અર્જુનનિગॆ તન્ન નામગળ અર્થવન્નુ તિળિસિદુદુ (1-53).
12328001 જનમેજય ઉવાચ
12328001a અસ્તૌષીદ્યૈરિમં વ્યાસઃ સશિષ્યો મધુસૂદનમ્।
12328001c નામભિર્વિવિધૈરેષાં નિરુક્તં ભગવન્મમ।।
12328002a વક્તુમર્હસિ શુશ્રૂષોઃ પ્રજાપતિપતેર્હરેઃ।
12328002c શ્રુત્વા ભવેયં યત્પૂતઃ શરચ્ચંદ્ર ઇવામલઃ।।
જનમેજયનુ હેળિદનુ: “ભગવન્! શિષ્યસહિત વ્યાસનુ મધુસૂદનનન્નુ વિવિધ નામગળિંદ સ્તોત્રમાડિદનુ. આ પ્રજાપતિપતિ હરિય નામગળ શબ્ધાર્થગળન્નુ નનગॆ હેળબેકુ. અદન્નુ કેળિ શરત્કાલદ ચંદ્રનંતॆ નિર્મલનાગુત્તેનॆ.”
12328003 વૈશંપાયન ઉવાચ
12328003a શૃણુ રાજન્યથાચષ્ટ ફલ્ગુનસ્ય હરિર્વિભુઃ।
12328003c પ્રસન્નાત્માત્મનો નામ્નાં નિરુક્તં ગુણકર્મજમ્।।
વૈશંપાયનનુ હેળિદનુ: “રાજન્! હરિ વિભુવુ પ્રસન્નાત્મનાગિ ફલ્ગુનનિગॆ તન્ન ગુણ-કર્મગળિંદ હુટ્ટિદ નામગળ નિરુક્તવન્નુ હેગॆ તિળિસિદ્દનો અદન્નુ કેળુ.
12328004a નામભિઃ કીર્તિતૈસ્તસ્ય કેશવસ્ય મહાત્મનઃ।
12328004c પૃષ્ટવાન્કેશવં રાજન્ફલ્ગુનઃ પરવીરહા।।
રાજન્! મહાત્મ કેશવન નામકીર્તનॆગળ કુરિતુ પરવીરહ ફલ્ગુનનુ કેળિદનુ:
12328005 અર્જુન ઉવાચ
12328005a ભગવન્ભૂતભવ્યેશ સર્વભૂતસૃગવ્યય।
12328005c લોકધામ જગન્નાથ લોકાનામભયપ્રદ।।
12328006a યાનિ નામાનિ તે દેવ કીર્તિતાનિ મહર્ષિભિઃ।
12328006c વેદેષુ સપુરાણેષુ યાનિ ગુહ્યાનિ કર્મભિઃ।।
12328007a તેષાં નિરુક્તં ત્વત્તોઽહં શ્રોતુમિચ્ચામિ કેશવ।
12328007c ન હ્યન્યો વર્તયેન્નામ્નાં નિરુક્તં ત્વામૃતે પ્રભો।।
અર્જુનનુ હેળિદનુ: “ભગવન્! ભૂતભવ્યેશ! સર્વભૂતગળ સૃષ્ટિકર્ત! અવ્યય! લોકધામ! જગન્નાથ! લોકગળિગॆ અભયપ્રદ! દેવ! મહર્ષિગળુ નિન્નન્નુ યાવ યાવ નામગળિંદ સંકીર્તન માડુત્તારો મત્તુ પુરાણ મત્તુ વેદગળલ્લિ નિન્ન કર્માનુસારવાગિ યાવ ગુહ્ય નામગળિવॆયો અવુગળ શબ્ધાર્થગળન્નુ નિન્નિંદ કેળબયસુત્તેનॆ. કેશવ! પ્રભો! નિન્નન્નુ બિટ્ટરॆ નિન્ન દિવ્યનામગળ વ્યાખ્યાનવન્નુ બેરॆ યારૂ માડલારરુ.”
12328008 શ્રીભગવાનુવાચ
12328008a ઋગ્વેદે સયજુર્વેદે તથૈવાથર્વસામસુ।
12328008c પુરાણે સોપનિષદે તથૈવ જ્યોતિષેઽર્જુન।।
12328009a સાંખ્યે ચ યોગશાસ્ત્રે ચ આયુર્વેદે તથૈવ ચ।
12328009c બહૂનિ મમ નામાનિ કીર્તિતાનિ મહર્ષિભિઃ।।
શ્રીભગવંતનુ હેળિદનુ: “અર્જુન! ઋગ્યજુસ્સામાથર્વણવેદગળલ્લિયૂ, પુરાણગળલ્લિયૂ, ઉપનિષત્તુગળલ્લિયૂ, જ્યોતિઃશાસ્ત્રદલ્લિયૂ, સાંખ્યયોગશાસ્ત્રગળલ્લિયૂ મત્તુ હાગॆયે આયુર્વેદદલ્લિયૂ મહર્ષિગળુ નન્નન્નુ અનેક નામગળિંદ સ્તુતિસિદ્દારॆ.
12328010a ગૌણાનિ તત્ર નામાનિ કર્મજાનિ ચ કાનિ ચિત્।
12328010c નિરુક્તં કર્મજાનાં ચ શૃણુષ્વ પ્રયતોઽનઘ।
12328010e કથ્યમાનં મયા તાત ત્વં હિ મેઽર્ધં સ્મૃતઃ પુરા।।
અનઘ! અવુગળલ્લિ કॆલવુ નામગળુ નન્ન ગુણગળિંદાગિ હુટ્ટિકॊંડિવॆ. ઇન્નુ કॆલવુ નન્ન કર્મગળિંદાગિ હુટ્ટિકॊંડિવॆ. નન્ન કર્મગળિગॆ સંબંધિસિદંતॆ નનગॆ ऒદગિદ નામગળ શબ્દાર્થવન્નુ હેળુવ નન્નન્નુ એકાગ્રચિત્તનાગિ કેળુ. અય્યા! હિંદિનિંદલૂ નીનુ નન્ન અર્ધશરીરિયॆંદે પ્રસિદ્ધનાગિરુવॆ.
12328011a નમોઽતિયશસે તસ્મૈ દેહિનાં પરમાત્મને।
12328011c નારાયણાય વિશ્વાય નિર્ગુણાય ગુણાત્મને।।
મહાયશોવંતનૂ, દેહિગળ પરમાત્મનૂ, વિશ્વનૂ, નિર્ગુણનૂ, ગુણાત્મનૂ આદ નારાયણનિગॆ નમસ્કરિસુત્તેનॆ.
12328012a યસ્ય પ્રસાદજો બ્રહ્મા રુદ્રશ્ચ ક્રોધસંભવઃ।
12328012c યોઽસૌ યોનિર્હિ સર્વસ્ય સ્થાવરસ્ય ચરસ્ય ચ।।
યાર પ્રસન્નતॆયિંદ બ્રહ્મનુ હુટ્ટિદનો મત્તુ યાર ક્રોધદિંદ રુદ્રનુ જનિસિદનો અવને સર્વ સ્થાવર ચરગળ યોનિ.
12328013a અષ્ટાદશગુણં યત્તત્સત્ત્વં સત્ત્વવતાં વર।
12328013c પ્રકૃતિઃ સા પરા મહ્યં રોદસી યોગધારિણી।
12328013e ઋતા સત્યામરાજય્યા લોકાનામાત્મસંજ્ઞિતા।।
સત્ત્વવતરલ્લિ શ્રેષ્ઠ! યાર સત્ત્વવુ અષ્ટાદશગુણગળિંદ પરિપૂર્ણવાગિરુવુદો અવનુ પરા પ્રકૃતિયુ. યોગધારિણિયાગિ ઈ મહિયન્નુ ધરિસિદ્દાનॆ. ઋત, સત્ય, અમર, અજયનાદ ઇવનુ લોકગળ આત્મનॆંદુ તિળિયલ્પટ્ટિદ્દાનॆ.
12328014a તસ્માત્સર્વાઃ પ્રવર્તંતે સર્ગપ્રલયવિક્રિયાઃ।
12328014c તતો યજ્ઞશ્ચ યષ્ટા ચ પુરાણઃ પુરુષો વિરાટ્।
12328014e અનિરુદ્ધ ઇતિ પ્રોક્તો લોકાનાં પ્રભવાપ્યયઃ।।
અવનિંદલે સૃષ્ટિ-પ્રલય કારર્યગળુ નડॆયુત્તવॆ. અવને યજ્ઞ, યજ્ઞવુ યારિગિદॆયોઅ વનુ. અવને પુરાણ પુરુષ વિરાટ્. લોકગળ ઉત્પત્તિ-લયગળિગॆ કારણનાદ અવનન્નુ અનિરુદ્ધ ऎંદુ કરॆયુત્તારॆ.
12328015a બ્રાહ્મે રાત્રિક્ષયે પ્રાપ્તે તસ્ય હ્યમિતતેજસઃ।
12328015c પ્રસાદાત્ પ્રાદુરભવત્પદ્મં પદ્મનિભેક્ષણ।
12328015e તત્ર બ્રહ્મા સમભવત્સ તસ્યૈવ પ્રસાદજઃ।।
પદ્મનિભેક્ષણ! બ્રહ્મન રાત્રિયુ કળॆદુ હગલુ પ્રાપ્તવાદાગ અનિરુદ્ધન પ્રસાદદિંદ પદ્મવॊંદુ પ્રાદુર્ભવિસિતુ. અવન પ્રસાદદિંદલે આ બ્રહ્મનુ અલ્લિ સમુદ્ભવિસિદનુ.
12328016a અહ્નઃ ક્ષયે લલાટાચ્ચ સુતો દેવસ્ય વૈ તથા।
12328016c ક્રોધાવિષ્ટસ્ય સંજજ્ઞે રુદ્રઃ સંહારકારકઃ।।
હગલુ કળॆદॊડનॆયે ક્રોધાવિષ્ટનાદ બ્રહ્મ દેવન હણॆયિંદ લોસંહારકારક રુદ્રનુ હુટ્ટિકॊંડનુ.
12328017a એતૌ દ્વૌ વિબુધશ્રેષ્ઠૌ પ્રસાદક્રોધજૌ સ્મૃતૌ।
12328017c તદાદેશિતપંથાનૌ સૃષ્ટિસંહારકારકૌ।
12328017e નિમિત્તમાત્રં તાવત્ર સર્વપ્રાણિવરપ્રદૌ।।
ઇવરિબ્બરૂ વિબુધરલ્લિ શ્રેષ્ઠરુ. ऒબ્બનુ પ્રસાદદિંદ મત્તુ ઇન્નॊબ્બનુ ક્રોધદિંદ હુટ્ટિદવરુ. અવન આદેશદંતॆ નડॆયુવ અવરિબ્બરૂ સૃષ્ટિ-સંહારકારકરુ. આદરॆ અદરલ્લિ સર્વપ્રાણિગળિગॆ વરવન્નુ નીડુવ અવરુ નિમિત્રમાત્ર.
12328018a કપર્દી જટિલો મુંડઃ શ્મશાનગૃહસેવકઃ।
12328018c ઉગ્રવ્રતધરો રુદ્રો યોગી ત્રિપુરદારુણઃ।।
12328019a દક્ષક્રતુહરશ્ચૈવ ભગનેત્રહરસ્તથા।
12328019c નારાયણાત્મકો જ્ઞેયઃ પાંડવેય યુગે યુગે।।
પાંડવેય! કપર્દી, જટિલ, મુંડ, શ્મશાનગૃહસેવક, ઉગ્રવ્રતધર, રુદ્ર, યોગી, ત્રિપુરદારુણ, દક્ષક્રતુહર, ભગનેત્ર, હરનુ યુગ યુગદલ્લિયૂ નારાયણાત્મકનુ ऎંદુ તિળિયબેકુ.
12328020a તસ્મિન્ હિ પૂજ્યમાને વૈ દેવદેવે મહેશ્વરે।
12328020c સંપૂજિતો ભવેત્પાર્થ દેવો નારાયણઃ પ્રભુઃ।।
પાર્થ! અદે દેવદેવ મહેશ્વરનન્નુ પૂજિસિદરॆ દેવ પ્રભુ નારાયણનન્નુ પૂજિસિદંતॆયે આગુત્તદॆ.
12328021a અહમાત્મા હિ લોકાનાં વિશ્વાનાં પાંડુનંદન।
12328021c તસ્માદાત્માનમેવાગ્રે રુદ્રં સંપૂજયામ્યહમ્।।
પાંડુનંદન! નાનુ લોકગળ મત્તુ વિશ્વદ આત્મનુ. આદુદરિંદ નન્ન આત્મને આગિરુવ રુદ્રનન્નુ નાનુ પૂજિસુત્તેનॆ.
12328022a યદ્યહં નાર્ચયેયં વૈ ઈશાનં વરદં શિવમ્।
12328022c આત્માનં નાર્ચયેત્કશ્ચિદિતિ મે ભાવિતં મનઃ।
12328022e મયા પ્રમાણં હિ કૃતં લોકઃ સમનુવર્તતે।।
ऒંદુવેળॆ નાનુ નન્ન આત્મ ઈશાન વરદ શિવનન્નુ અર્ચિસદે ઇદ્દરॆ નન્નન્નુ યારૂ પૂજિસુવુદિલ્લ ऎંદુ નન્ન ભાવનॆયાગિદॆ. નાનુ પ્રમાણવાગિ માડુવ ઇદન્નુ લોકવુ અનુસરિસુત્તદॆ.
12328023a પ્રમાણાનિ હિ પૂજ્યાનિ તતસ્તં પૂજયામ્યહમ્।
12328023c યસ્તં વેત્તિ સ માં વેત્તિ યોઽનુ તં સ હિ મામનુ।।
પ્રમાણવાગિરુવુદન્નુ તાને ऎલ્લરૂ પૂજિસબેકુ. અદક્કાગિ નાનુ અવનન્નુ પૂજિસુત્તેનॆ. અવનન્નુ તિળિદવનુ નન્નન્નુ તિળિયુત્તાનॆ. અવનન્નુ અનુસરિસુવવરુ નન્નન્નૂ અનુસરિસુત્તારॆ.
12328024a રુદ્રો નારાયણશ્ચૈવ સત્ત્વમેકં દ્વિધાકૃતમ્।
12328024c લોકે ચરતિ કૌંતેય વ્યક્તિસ્થં સર્વકર્મસુ।।
કૌંતેય! રુદ્ર મત્તુ નારાયણરુ ऎરડુ ભાગગળાગિ વિભજિસલ્પટ્ટિરુવ ऒંદે સત્ત્વ. ઇવરુ સર્વકર્મગળલ્લિ વ્યક્તિશઃ નॆલॆસિકॊંડુ લોકદલ્લિ સંચરિસુત્તિરુત્તારॆ.
12328025a ન હિ મે કેન ચિદ્દેયો વરઃ પાંડવનંદન।
12328025c ઇતિ સંચિંત્ય મનસા પુરાણં વિશ્વમીશ્વરમ્।
12328025e પુત્રાર્થમારાધિતવાનાત્માનમહમાત્મના।।
પાંડવનંદન! નનગॆ બેરॆ યારૂ વરવન્નુ કॊડબેકાગદિરલિ ऎંદુ મનસારિ યોચિસિયે નાનુ પુત્રનિગોસ્કરવાગિ અન્ન આત્મનાદ આ પુરાણ વિશ્વ ઈશ્વરનન્નુ આરાધિસિદॆ.
12328026a ન હિ વિષ્ણુઃ પ્રણમતિ કસ્મૈ ચિદ્વિબુધાય તુ।
12328026c ઋત આત્માનમેવેતિ તતો રુદ્રં ભજામ્યહમ્।।
વિષ્ણુવુ તન્ન આત્મનાદ રુદ્રન હॊરતાગિ બેરॆ યાવ દેવતॆગળિગૂ નમિસુવુદિલ્લ. આદુદરિંદ અવનન્નુ નાનુ ભજિસુત્તેનॆ.
12328027a સબ્રહ્મકાઃ સરુદ્રાશ્ચ સેંદ્રા દેવાઃ સહર્ષિભિઃ।
12328027c અર્ચયંતિ સુરશ્રેષ્ઠં દેવં નારાયણં હરિમ્।।
બ્રહ્મ-રુદ્રરૂ, ઇંદ્રનॊંદિગॆ દેવતॆગળૂ ઋષિગળૂ સુરશ્રેષ્ઠ દેવ નારાયણ હરિયન્નુ અર્ચિસુત્તારॆ.
12328028a ભવિષ્યતાં વર્તતાં ચ ભૂતાનાં ચૈવ ભારત।
12328028c સર્વેષામગ્રણીર્વિષ્ણુઃ સેવ્યઃ પૂજ્યશ્ચ નિત્યશઃ।।
ભારત! મુંદિન, ઈગિરુવ મત્તુ હિંદિદ્દ સર્વરિગૂ વિષ્ણુવુ અગ્રણિયુ. નિત્ય સેવ્યનુ મત્તુ પૂજ્યનુ.
12328029a નમસ્વ હવ્યદં વિષ્ણું તથા શરણદં નમ।
12328029c વરદં નમસ્વ કૌંતેય હવ્યકવ્યભુજં નમ।।
કૌંતેય! હવ્યદ શરણદ વિષ્ણુવિગॆ નમસ્કરિસુ. વરદનિગॆ નમસ્કરિસુ. હવ્યકવ્યભુજનિગॆ નમસ્કરિસુ.
12328030a ચતુર્વિધા મમ જના ભક્તા એવં હિ તે શ્રુતમ્।
12328030c તેષામેકાંતિનઃ શ્રેષ્ઠાસ્તે ચૈવાનન્યદેવતાઃ।
12328030e અહમેવ ગતિસ્તેષાં નિરાશીઃકર્મકારિણામ્।।
નન્ન ભક્તજનરુ ચતુર્વિધરુ ऎંદુ નિનગॆ તિળિદે ઇદॆ. અવરલ્લિ અન્ય દેવતॆગળલ્લદે નન્નન્નોર્વનન્ને ભજિસુવ એકાંતિગળુ શ્રેષ્ઠરુ. નિષ્કામ કર્મગળન્નુ માડુવ અવરિગॆ નાને ગતિયુ.
12328031a યે ચ શિષ્ટાસ્ત્રયો ભક્તાઃ ફલકામા હિ તે મતાઃ।
12328031c સર્વે ચ્યવનધર્માણઃ પ્રતિબુદ્ધસ્તુ શ્રેષ્ઠભાક્।।
ઉળિદ મૂરુ બગॆય ભક્તરૂ ફલકામિગળુ ऎંદે નન્ન મત. અવરॆલ્લરૂ સ્વર્ગદિંદ કॆળગॆ બીળુવ ધર્મવુળ્ળવરાગિરુત્તારॆ. આદરॆ જ્ઞાનિયુ માત્ર શ્રેષ્ઠફલવન્નુ પડॆયુત્તાનॆ.
12328032a બ્રહ્માણં શિતિકંઠં ચ યાશ્ચાન્યા દેવતાઃ સ્મૃતાઃ।
12328032c પ્રબુદ્ધવર્યાઃ સેવંતે મામેવૈષ્યંતિ યત્પરમ્।
12328032e ભક્તં પ્રતિ વિશેષસ્તે એષ પાર્થાનુકીર્તિતઃ।।
જ્ઞાનિગળુ બ્રહ્મનન્નાગલી, શિવનન્નાગલી, અન્ય યાવ દેવતॆયન્ને સેવિસુત્તિદ્દરૂ કડॆયલ્લિ શ્રેષ્ઠનાદ નન્નન્ને સેરુત્તારॆ.
12328033a ત્વં ચૈવાહં ચ કૌંતેય નરનારાયણૌ સ્મૃતૌ।
12328033c ભારાવતરણાર્થં હિ પ્રવિષ્ટૌ માનુષીં તનુમ્।।
કૌંતેય! નીનુ મત્તુ નાનુ નર-નારાયણરॆંદુ વિખ્યાતરાગિદ્દॆવુ. ભૂભારહરણાર્થવાગિ નાવુ મનુષ્ય શરીરવન્નુ પ્રવેશિસિદ્દેવॆ.
12328034a જાનામ્યધ્યાત્મયોગાંશ્ચ યોઽહં યસ્માચ્ચ ભારત।
12328034c નિવૃત્તિલક્ષણો ધર્મસ્તથાભ્યુદયિકોઽપિ ચ।।
ભારત! આધ્યાત્મયોગવન્નુ તિળિદિદ્દેનॆ. નાનુ યારુ મત્તુ ऎલ્લિંદ બંદવનુ ऎન્નુવુદન્નૂ તિળિદિદ્દેનॆ. નિવૃત્તિલક્ષણનૂ અભ્યુદય ધર્મદવનૂ આગિદ્દેનॆ.
12328035a નરાણામયનં ખ્યાતમહમેકઃ સનાતનઃ।
12328035c આપો નારા ઇતિ પ્રોક્તા આપો વૈ નરસૂનવઃ।
12328035e અયનં મમ તત્પૂર્વમતો નારાયણો હ્યહમ્।।
નરર આશ્રયભૂતનાદ નાનુ ખ્યાત. એક. મત્તુ સનાતન. નરનિંદ હુટ્ટિદ નીરિગॆ નારા ऎંદુ હॆસરુ. નીરિન મેલॆ હિંદॆ મલગિકॊંડિદ્દુદરિંદ નાનુ નારાયણનાદॆનુ.
12328036a ચાદયામિ જગદ્વિશ્વં ભૂત્વા સૂર્ય ઇવાંશુભિઃ।
12328036c સર્વભૂતાધિવાસશ્ચ વાસુદેવસ્તતો હ્યહમ્।।
સૂર્યનાગિ નન્ન કિરણગળિંદ ઈ વિશ્વ જગત્તન્નુ તુંબિબિડુત્તેનॆ. સર્વભૂતગળિગૂ નાનુ વાસસ્થાનનાગિદ્દેનॆ. આદુદરિંદ નાનુ વાસુદેવ.
12328037a ગતિશ્ચ સર્વભૂતાનાં પ્રજાનાં ચાપિ ભારત।
12328037c વ્યાપ્તા મે રોદસી પાર્થ કાંતિશ્ચાભ્યધિકા મમ।।
ભારત! સર્વભૂતગળ મત્તુ પ્રજॆગળ ગતિયુ નાનુ. મેલॆ મત્તુ કॆળગॆ નાનુ વ્યાપિસિદ્દેનॆ. પાર્થ! નન્ન કાંતિયુ અધિકવાગિદॆ.
12328038a અધિભૂતાનિ ચાંતેઽહં તદિચ્ચંશ્ચાસ્મિ ભારત।
12328038c ક્રમણાચ્ચાપ્યહં પાર્થ વિષ્ણુરિત્યભિસંજ્ઞિતઃ।।
ભારત! ऎલ્લ ભૂતગળૂ અંત્યદલ્લિ યારન્નુ સેરલુ બયસુત્તવॆયો અદુ નાને આગિદ્દેનॆ. મત્તુ ऎલ્લકડॆયૂ પાદગળન્નુ ચાચિરુવુદરિંદ નાનુ વિષ્ણુવॆંબ સંજ્ઞॆયન્નુ પડॆદિદ્દેનॆ.
12328039a દમાત્સિદ્ધિં પરીપ્સંતો માં જનાઃ કામયંતિ હિ।
12328039c દિવં ચોર્વીં ચ મધ્યં ચ તસ્માદ્દામોદરો હ્યહમ્।।
દમ (ઇંદ્રિય નિગ્રહ) દિંદ સિદ્ધિયન્નુ બયસુવ જનરુ નન્નન્ને બયસુત્તારॆ. દિવ, ઉર્વિ મત્તુ મધ્યગળન્નુ નન્ન ઉદરદલ્લિ અડગિસિકॊંડિરુવુદરિંદ નાનુ દામોદર1નુ.
12328040a પૃશ્નિરિત્યુચ્યતે ચાન્નં વેદા આપોઽમૃતં તથા।
12328040c મમૈતાનિ સદા ગર્ભે પૃશ્નિગર્ભસ્તતો હ્યહમ્।।
અન્ન, વેદ, આપ મત્તુ અમૃત ઇવુગળન્નુ પૃશ્નિ ऎંદુ કરॆયુત્તારॆ. ઇવુગળુ સદા નન્ન ગર્ભદલ્લિયે ઇરુવુદરિંદ નાનુ પૃશ્નિગર્ભનાગિદ્દેનॆ.
12328041a ઋષયઃ પ્રાહુરેવં માં ત્રિતકૂપાભિપાતિતમ્।
12328041c પૃશ્નિગર્ભ ત્રિતં પાહીત્યેકતદ્વિતપાતિતમ્।।
12328042a તતઃ સ બ્રહ્મણઃ પુત્ર આદ્યો ઋષિવરસ્ત્રિતઃ।
12328042c ઉત્તતારોદપાનાદ્વૈ પૃશ્નિગર્ભાનુકીર્તનાત્।।
ત્રિતનુ બાવિગॆ તળ્ળલ્પટ્ટાગ ઋષિગળુ નન્નલ્લિ “પૃશ્નિગર્ભ! એકત-દ્વિતરિંદ તળ્લલ્પટ્ટ ત્રિતનન્નુ કાપાડુ!” ऎંદુ હેળિદરુ. આગ પૃશ્નિગર્ભ ऎંદુ અવરુ નન્નન્નુ કરॆદુદરિંદ આ બ્રહ્મપુત્ર ઋષિવર ત્રિતનુ આ બાવિયિંદ મેલॆ બંદનુ.
12328043a સૂર્યસ્ય તપતો લોકાનગ્નેઃ સોમસ્ય ચાપ્યુત।
12328043c અંશવો યે પ્રકાશંતે મમ તે કેશસંજ્ઞિતાઃ।
12328043e સર્વજ્ઞાઃ કેશવં તસ્માન્મામાહુર્દ્વિજસત્તમાઃ।।
લોકગળન્નુ પ્રકાશગॊળિસુવ સૂર્ય, અગ્નિ મત્તુ ચંદ્રર કિરણગળે નન્ન કેશગળॆંબ સંજ્ઞॆયન્નુ પડॆદિવॆ. અંતહ કેશયુક્તનાગિદ્દુદરિંદ સર્વજ્ઞ દ્વિજસત્તમરુ નન્નન્નુ કેશવ ऎંદુ કરॆયુત્તારॆ.
12328044a સ્વપત્ન્યામાહિતો ગર્ભ ઉતથ્યેન મહાત્મના।
12328044c ઉતથ્યેઽંતર્હિતે ચૈવ કદા ચિદ્દેવમાયયા।
12328044e બૃહસ્પતિરથાવિંદત્તાં પત્નીં તસ્ય ભારત।।
ભારત! મહાત્મ ઉતથ્યનિગॆ તન્ન પત્નિયલ્લિ ગર્ભવુ બॆળॆયુત્તિત્તુ. ઉતથ્યન ગર્ભવુ ऒળગિરુવાગ ऒમ્મॆ દેવમાયॆયિંદાગિ બૃહસ્પતિયુ અવન પત્નિયન્નુ બયસિદનુ.
12328045a તતો વૈ તમૃષિશ્રેષ્ઠં મૈથુનોપગતં તથા।
12328045c ઉવાચ ગર્ભઃ કૌંતેય પંચભૂતસમન્વિતઃ।।
કૌંતેય! સંભોગમાડુત્તિદ્દ આ ઋષિશ્રેષ્ઠનિગॆ પંચભૂતસમન્વિત ગર્ભવુ હેળિતુ:
12328046a પૂર્વાગતોઽહં વરદ નાર્હસ્યંબાં પ્રબાધિતુમ્।
12328046c એતદ્ બૃહસ્પતિઃ શ્રુત્વા ચુક્રોધ ચ શશાપ ચ।।
“વરદ! ઇલ્લિ નાનુ મॊદલે બંદિદ્દેનॆ. તાયિયન્નુ બાધિસબેડ!” ઇદન્નુ કેળિદ બૃહસ્પતિયુ કુપિતનાદનુ મત્તુ શપિસિદનુ કૂડ.
12328047a મૈથુનોપગતો યસ્માત્ત્વયાહં વિનિવારિતઃ।
12328047c તસ્માદંધો જાસ્યસિ ત્વં મચ્ચાપાન્નાત્ર સંશયઃ।।
“સંભોગદલ્લિ તॊડગિદ્દાગ નન્નન્નુ નીનુ તડॆદॆ. આદુદરિંદ નીનુ અંધનાગુત્તીયॆ. ઇદુ નન્ન શાપ. ઇદરલ્લિ સંશયવે ઇલ્લ.”
12328048a સ શાપાદૃષિમુખ્યસ્ય દીર્ઘં તમ ઉપેયિવાન્।
12328048c સ હિ દીર્ઘતમા નામ નામ્ના હ્યાસીદૃષિઃ પુરા।।
ઋષિમુખ્યન શાપદિંદ અવનુ દિર્ઘ કત્તલॆયન્ને અનુભવિસિદનુ. અવને હિંદॆ દીર્ઘતમા ऎંબ હॆસરિન ઋષિયાગિદ્દનુ.
12328049a વેદાનવાપ્ય ચતુરઃ સાંગોપાંગાન્ સનાતનાન્।
12328049c પ્રયોજયામાસ તદા નામ ગુહ્યમિદં મમ।।
12328050a આનુપૂર્વ્યેણ વિધિના કેશવેતિ પુનઃ પુનઃ।
12328050c સ ચક્ષુષ્માન્સમભવદ્ગૌતમશ્ચાભવત્પુનઃ।।
આ ચતુરનુ સાંગોપાંગ સનાતન વેદગળન્નુ પડॆદુ કેશવ ऎંબ નન્ન ઈ ગુહ્ય નામવન્નુ વિધિવત્તાગિ પુનઃ પુનઃ જપિસતॊડગિદનુ. અવનુ દૃષ્ટિવંતનાદનુ મત્તુ પુનઃ ગૌતમનॆંદૂ આદનુ.
12328051a એવં હિ વરદં નામ કેશવેતિ મમાર્જુન।
12328051c દેવાનામથ સર્વેષામૃષીણાં ચ મહાત્મનામ્।।
અર્જુન! હીગॆ કેશવ ऎંબ નન્ન હॆસરુ દેવતॆગળિગૂ સર્વ મહાત્મ ઋષિગળિગૂ વરદાયકવાગિદॆ.
12328052a અગ્નિઃ સોમેન સંયુક્ત એકયોનિ મુખં કૃતમ્।
12328052c અગ્નીષોમાત્મકં તસ્માજ્જગત્ કૃત્સ્નં ચરાચરમ્।।
અગ્નિયુ સોમનॊડનॆ સેરિ એકયોનિત્વવન્નુ હॊંદિરુવનુ. આદિદરિંદ ચરાચરાત્મકવાદ સકલજગત્તૂ અગ્નીષોમમયવાગિદॆ.
12328053A અપિ હિ પુરાણે ભવતિ।
12328053B એકયોન્યાત્મકાવગ્નીષોમૌ।।
12328053C દેવાશ્ચાગ્નિમુખા ઇતિ।
પુરાણદલ્લિયૂ અગ્નીષોમરુ એકયોનાત્મકરુ મત્તુ દેવતॆગળॆલ્લરિગૂ અગ્નિયે મુખ ऎંદુ હેળલ્પટ્ટિદॆ.
12328053D એકયોનિત્વાચ્ચ પરસ્પરં મહયંતો લોકાન્ ધારયત ઇતિ।।
એકયોનિત્વદિંદ અગ્નીષોમરુ પરસ્પર ભોક્તૃ-ભોજ્યત્વભાવદિંદ ઇરુવરુ મત્તુ લોકગળન્નુ ધરિસિરુવરુ ऎંદૂ પુરાણવુ હેળુત્તદॆ.”
સમાપ્તિ
ઇતિ શ્રીમહાભારતે શાંતિ પર્વણિ મોક્ષધર્મ પર્વણિ નારાયણીયે અષ્ટવિંશાધિકત્રિશતતમોઽધ્યાયઃ।। ઇદુ શ્રીમહાભારતદલ્લિ શાંતિ પર્વદલ્લિ મોક્ષધર્મ પર્વદલ્લિ નારાયણીય ऎન્નુવ મુન્નૂરાઇપ્પત્તॆંટને અધ્યાયવુ.-
દમ એવ દામઃ। તેન ઉદીર્યતિ ઉન્નતિં પ્રાપ્નોતિ યસ્માત્ સઃ દામોદરઃ।। દમવે દામ. આ દમદિંદ યાવન મૂલક ઉન્નતિયન્નુ ઋષિગળુ હॊંદુવ્વરો અવનુ દામોદર. ↩︎