322: nārāyaṇīyaḥ

praveśa

|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||

śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita

śrī mahābhārata

śāṃti parva

mokṣadharma parva

adhyāya 322

sāra

nāradanu śvetadvīpavannu noḍidudu (1-7); alliya nivāsigal̤a svarūpavarṇanè (8-12); uparicara vasuvina caritrè (13-25); pāṃcarātrada utpattiya prasaṃga (26-52).

12322001 bhīṣma uvāca|
12322001a sa evamukto dvipadāṃ variṣṭho nārāyaṇenottamapūruṣeṇa|
12322001c jagāda vākyaṃ dvipadāṃ variṣṭhaṃ nārāyaṇaṃ lokahitādhivāsam||

bhīṣmanu hel̤idanu: “uttama puruṣa nārāyaṇanu hīgè hel̤alu dvipadaralli variṣṭha nāradanu lokahitādhivāsa dvipadaralli variṣṭha nārāyaṇanigè iṃtèṃdanu:

12322002a yadarthamātmaprabhaveha janma tavottamaṃ dharmagṛhe caturdhā|
12322002c tatsādhyatāṃ lokahitārthamadya gaccāmi draṣṭuṃ prakṛtiṃ tavādyām||

“nīnu yāva uddeśakkāgi dharmana gṛhadalli nālku rūpagal̤iṃda avatarisiruvèyo adu siddhiyāgali. lokahitārthakkāgi iṃdu nānu ninna mūla prakṛtiyannu noḍalu hoguttenè.

12322003a vedāḥ svadhītā mama lokanātha taptaṃ tapo nānṛtamuktapūrvam|
12322003c pūjāṃ gurūṇāṃ satataṃ karomi parasya guhyaṃ na ca bhinnapūrvam||

lokanātha! vedagal̤annu adhyayana māḍiddenè. tapassannū tapisiddenè. anṛtavannu ī hiṃdè èṃdū āḍilla. satatavū gurugal̤a pūjèyannu māḍuttenè. itarara rahasyavannu ī hiṃdè èṃdū itarara èdiru bahiraṃgapaḍisilla.

12322004a guptāni catvāri yathāgamaṃ me śatrau ca mitre ca samo'smi nityam|
12322004c taṃ cādidevaṃ satataṃ prapanna ekāṃtabhāvena vṛṇomyajasram||
12322004e ebhirviśeṣaiḥ pariśuddhasattvaḥ kasmānna paśyeyamanaṃtamīśam

āgama śāstragal̤iganuguṇavāgi nānu nālkannu rakṣisikòṃḍiddenè. nityavū nanagè śatru mattu mitraru òṃde. ā ādidevanannu satatavū prapannagòl̤isuttā ekāṃtabhāvadiṃda avanannu bhajisuttenè. ī rīti viśeṣavāgi pariśuddha sattvanāgiruva nānu ā anaṃta īśanannu ekè kāṇalārènu?”

12322005a tatpārameṣṭhyasya vaco niśamya nārāyaṇaḥ sātvatadharmagoptā|
12322005c gacceti taṃ nāradamuktavānsa saṃpūjayitvātmavidhikriyābhiḥ||

parameṣṭhiya maga nāradana vacanavannu kel̤i sātvatadharmarakṣaka nārāyaṇanu nāradanannu ātmavidhikriyègal̤iṃda saṃpūjisi hogalu hel̤idanu.

12322006a tato visṛṣṭaḥ parameṣṭhiputraḥ so'bhyarcayitvā tamṛṣiṃ purāṇam|
12322006c khamutpapātottamavegayuktas tato'dhimerau sahasā nililye||

anaṃtara parameṣṭhiputra nāradanu ā purāṇa ṛṣiyannu arcisi bīl̤kòṃḍu uttama vegayuktanāgi ākāśadiṃda hāri meruparvatakkè hogi alliye aṃtardhānanādanu.

12322007a tatrāvatasthe ca munirmuhūrtam ekāṃtamāsādya gireḥ sa śṛṃge|
12322007c ālokayannuttarapaścimena dadarśa cātyadbhutarūpayuktam||

ā giriśṛṃgada ekāṃtavannu seri òṃdu muhūrtakāla alliye viśrāṃtigaiyuttā vāyuvya dikkinalli òṃdu adbhutarūpavannu kaṃḍanu.

12322008a kṣīrodadheruttarato hi dvīpaḥ śvetaḥ sa nāmnā prathito viśālaḥ|
12322008c meroḥ sahasraiḥ sa hi yojanānāṃ dvātriṃśatordhvaṃ kavibhirniruktaḥ||

kṣīrasāgarada uttaradallidda śvetadvīpavèṃdu prasiddhavāgidda viśāla pradeśavu gocarisitu. adu meru parvatakkiṃtalū mūvattèraḍu sāvira yojanègal̤a èttaradallittu.

12322009a atīṃdriyāścānaśanāśca tatra niṣpaṃdahīnāḥ susugaṃdhinaśca|
12322009c śvetāḥ pumāṃso gatasarvapāpāś cakṣurmuṣaḥ pāpakṛtāṃ narāṇām||

alliruvavaru atīṃdriyarū, nirāhārigal̤ū, calanèyilladavarū, jñānasaṃpannarū, suvāsanèyul̤l̤avarū āgiddaru. alliddavaru śvetavarṇadavarū, sarvapāpagal̤iṃda vimuktarū, pāpi narara dṛṣṭiyannu apaharisuvavarū āgiddaru.

12322010a vajrāsthikāyāḥ samamānonmānā divyānvayarūpāḥ1 śubhasāropetāḥ|
12322010c catrākṛtiśīrṣā meghaughaninādāḥ satpuṣkaracatuṣkā2 rājīvaśatapādāḥ||

vajrada asthi-kāyagal̤annu hòṃdidda avaru mānāpamānagal̤annu samanāgi kāṇuttiddavarāgiddaru. divyānvaya rūparūpagal̤ul̤l̤avarū, śubhabalasaṃpannarū āgiddaru. avara śiragal̤u catrada ākṛtiyalliddavu. avara svaragal̤a meghagal̤a dhvaniyaṃtiddavu. nālku suṃdara puṣkaragal̤idda avara pādagal̤u kamaladal̤agal̤annu holuttiddavu.

12322011a ṣaṣṭyā daṃtairyuktāḥ śuklair aṣṭābhirdaṃṣṭrābhirye|
12322011c jihvābhirye viṣvagvaktraṃ lelihyaṃte sūryaprakhyam||

aravattu hallugal̤annū, bil̤iya èṃṭu korèdāḍègal̤annū hòṃdiddaru. sūryana kāṃtiyiṃda kūḍiddaru. viśvave mukhavāgidda kālanannu nāligèyiṃda nèkkuttiddaru.

12322012a bhaktyā devaṃ viśvotpannaṃ yasmātsarve lokāḥ sūtāḥ|
12322012c vedā dharmā munayaḥ śāṃtā devāḥ sarve tasya visargāḥ||

viśvada utpannannāgidda, yāriṃda sarva lokagal̤ū, vedagal̤ū, dharmagal̤ū, śāṃta munigal̤ū, mattu sarva devatègal̤ū huṭṭiruvaro ā devanannu avaru bhaktiyiṃda dharisiddaru.”

12322013 yudhiṣṭhira uvāca|
12322013a atīṃdriyā nirāhārā aniṣpaṃdāḥ sugaṃdhinaḥ|
12322013c kathaṃ te puruṣā jātāḥ kā teṣāṃ gatiruttamā||

yudhiṣṭhiranu hel̤idanu: “atīṃdriyarū, nirāhārarū, calanèyilladavarū, sugaṃdhigal̤ū āda ā puruṣaru hegè huṭṭidaru? avara uttama gatiyāvudu?

12322014a ye vimuktā bhavaṃtīha narā bharatasattama|
12322014c teṣāṃ lakṣaṇametaddhi yaccvetadvīpavāsinām||

bharatasattama! ī lokadalli vimuktarāda nararigè yāva lakṣaṇagal̤ivèyèṃdu til̤ididdevèyo ave lakṣaṇagal̤u śvetadvīpanivāsigal̤alli ivèyèṃdu hel̤idè.

12322015a tasmānme saṃśayaṃ ciṃdhi paraṃ kautūhalaṃ hi me|
12322015c tvaṃ hi sarvakathārāmastvāṃ caivopāśritā vayam||

adara kuritu nanagè saṃdehavū kutūhalavū uṃṭāgidè. ī nanna saṃśayavannu nivārisu. nīnu sarva kathègal̤igū udyānavanadaṃtiruvè. nāvu ninnanne āśrayisiddevè.”

12322016 bhīṣma uvāca|
12322016a vistīrṇaiṣā kathā rājan śrutā me pitṛsaṃnidhau|
12322016c saiṣā tava hi vaktavyā kathāsāro hi sa smṛtaḥ||

bhīṣmanu hel̤idanu: “rājan! ī kathèyu bahal̤a vistāravāgidè. idannu nanna taṃdèya bal̤iyiddāga kel̤iddènu. ninagè hel̤uva ī kathèyu kathègal̤alliye sārabhūtavādudèṃdu niścayisalpaṭṭidè.

12322017a rājoparicaro nāma babhūvādhipatirbhuvaḥ|
12322017c ākhaṃḍalasakhaḥ khyāto bhakto nārāyaṇaṃ harim||

uparicara èṃba hèsarina rājanu iḍī bhūmaṃḍalakke adhipatiyāgiddanu. iṃdrana sakhanāgidda ā khyātanu hari nārāyaṇana bhaktanāgiddanu.

12322018a dhārmiko nityabhaktaśca pitṛnnityamataṃdritaḥ|
12322018c sāmrājyaṃ tena saṃprāptaṃ nārāyaṇavarātpurā||

dhārmikanū nityabhaktanū nityavū ālasyavillade pitṛbhaktanū āgidda avanu hiṃdi nārāyaṇana varadiṃda sāmrājyavannu paḍèdukòṃḍanu.

12322019a sātvataṃ vidhimāsthāya prāksūryamukhaniḥsṛtam|
12322019c pūjayāmāsa deveśaṃ tacceṣeṇa pitāmahān||

mòdalu avanu sūryana mukhadiṃda prakaṭavāda sātvata vidhiyannu āśrayisi deveśanannu pūjisuttiddanu. anaṃtara ul̤idavugal̤iṃda pitṛgal̤annu pūjisuttiddanu.

12322020a pitṛśeṣeṇa viprāṃśca saṃvibhajyāśritāṃśca saḥ|
12322020c śeṣānnabhuksatyaparaḥ sarvabhūteṣvahiṃsakaḥ|
12322020e sarvabhāvena bhaktaḥ sa devadevaṃ janārdanam||

pitṛśeṣadiṃda viprarigū āśritarigū haṃcikòṭṭu ul̤ida annavannu tānu bhuṃjisuttiddanu. ā satyaparanu sarvabhūtagal̤igū ahiṃsakanāgiddanu. ā bhaktanu sarvabhāvadiṃda devadeva janārdananannu pūjisuttiddanu.

12322021a tasya nārāyaṇe bhaktiṃ vahato'mitrakarśana|
12322021c ekaśayyāsanaṃ śakro dattavāndevarāṭsvayam||

amitrakarśana! nārāyaṇanalli avanigidda bhaktigè mècci svayaṃ devarāja śakranu avanigè ekaśayyāsana3vannittanu.

12322022a ātmā rājyaṃ dhanaṃ caiva kalatraṃ vāhanāni ca|
12322022c etadbhagavate sarvamiti tatprekṣitaṃ sadā||

uparicaranu tānū, rājyavū, dhanavū, kalatra vāhanagal̤ū èllavū bhagavaṃtanadde èṃdu bhāvisi èllavannū avanige samarpisiddanu.

12322023a kāmyanaimittikājasraṃ yajñiyāḥ paramakriyāḥ|
12322023c sarvāḥ sātvatamāsthāya vidhiṃ cakre samāhitaḥ||

avanu samāhitanāgi kāmya, naimittika, hāgū yajñave mòdalāda parama kriyègal̤u èllavannū sātvata vidhiyanne bal̤asi māḍuttiddanu.

12322024a paṃcarātravido mukhyāstasya gehe mahātmanaḥ|
12322024c prāyaṇaṃ bhagavatproktaṃ bhuṃjate cāgrabhojanam||

ā mahātmana manèyalli bhagavaṃtanigè nivedisida prasādavannu paṃcarātrāgamadalli niṣṇātarāda vipraśreṣṭharu mòdalu bhuṃjisuttiddaru.

12322025a tasya praśāsato rājyaṃ dharmeṇāmitraghātinaḥ|
12322025c nānṛtā vāksamabhavanmano duṣṭaṃ na cābhavat|
12322025e na ca kāyena kṛtavānsa pāpaṃ paramaṇvapi||

dharmadiṃda rājyavannu āl̤uttidda ā amitraghātiniya bāyiṃda asatyavāda mātu hòraḍuttiralilla. yu èṃdū sul̤l̤annu hel̤alilla. avana manassu duṣṭavicāragal̤alli tòḍagiralilla. avanu tanna kāyadiṃda paramāṇuvinaṣṭu saṇṇa pāpavannū māḍiralilla.

12322026a ye hi te munayaḥ khyātāḥ sapta citraśikhaṃḍinaḥ|
12322026c tairekamatibhirbhūtvā yatproktaṃ śāstramuttamam||

citraśikhaṃḍigal̤èṃdu khyātarāda el̤u munigal̤a òṃde matadiṃda ī uttama paṃcarātra śāstravu hel̤alpaṭṭidè.

412322027a marīciratryaṃgirasau pulastyaḥ pulahaḥ kratuḥ|
12322027c vasiṣṭhaśca mahātejā ete citraśikhaṃḍinaḥ||

marīci, atri, aṃgirasa, pulastya, pulaha, kratu, mattu mahātejasvī vasiṣṭha – ivare ā citraśikhaṃḍigal̤u.

12322028a sapta prakṛtayo hyetāstathā svāyaṃbhuvo'ṣṭamaḥ|
12322028c etābhirdhāryate lokastābhyaḥ śāstraṃ viniḥsṛtam||

lokakke kāraṇībhūtarāda mattu lokagal̤annu dharisiruva ī sapta ṛṣigal̤u mattu èṃṭanèyavanāgi svāyaṃbhuva manu ivariṃda paṃcarātra śāstravu hòrahòmmitu.

12322029a ekāgramanaso dāṃtā munayaḥ saṃyame ratāḥ|
512322029c idaṃ śreya idaṃ brahma idaṃ hitamanuttamam|
12322029e lokānsaṃciṃtya manasā tataḥ śāstraṃ pracakrire||

ekāgramanaskarāda mattu saṃyamaratarāda ī dāṃta munigal̤u idu śreya, idu brahma, idu anuttama hita èṃdu lokagal̤a kuritu manasā ciṃtisi paṃcarātra śāstravannu prakaṭisidaru.

12322030a tatra dharmārthakāmā hi mokṣaḥ paścācca kīrtitaḥ|
12322030c maryādā vividhāścaiva divi bhūmau ca saṃsthitāḥ||

idaralli dharmārtha kāmagal̤a kuritū naṃtara mokṣada kuritū vivarisiddārè. idaralli divi-bhūmigal̤alliruva vividha maryādègal̤annū al̤avaḍisiddārè.

12322031a ārādhya tapasā devaṃ hariṃ nārāyaṇaṃ prabhum|
12322031c divyaṃ varṣasahasraṃ vai sarve te ṛṣibhiḥ saha||

ā èlla ṛṣigal̤ū òṭṭāgi sahasra divya varṣagal̤a paryaṃta tapassiniṃda prabhu deva hari nārāyaṇanannu ārādhisidaru.

12322032a nārāyaṇānuśāstā hi tadā devī sarasvatī|
12322032c viveśa tānṛṣīnsarvā'llokānāṃ hitakāmyayā||

āga nārāyaṇana ādeśadaṃtè devī sarasvatiyu sarva lokagal̤igè hitavannuṃṭumāḍalu bayasi ā ṛṣigal̤annu praveśisidal̤u.

12322033a tataḥ pravartitā samyaktapovidbhirdvijātibhiḥ|
12322033c śabde cārthe ca hetau ca eṣā prathamasargajā||

anaṃtara ā tapasvī brāhmaṇaru śabda, artha mattu kāraṇal̤iṃda yuktavāda ā śāstravannu lokadalli pracarisidaru. idu prathamasṛṣṭiyalliye racitagòṃḍitu.

12322034a ādāveva hi taccāstramoṃkārasvarabhūṣitam|
12322034c ṛṣibhirbhāvitaṃ tatra yatra kāruṇiko hyasau||

ādiyalliye oṃkāra svaravibhūṣitagòṃḍu ṛṣigal̤iṃda avirbhāvagòṃḍa adaralli parama kāraṇika bhagavaṃtane virājamānanāgiddanu.

12322035a tataḥ prasanno bhagavānanirdiṣṭaśarīragaḥ|
12322035c ṛṣīnuvāca tānsarvānadṛśyaḥ puruṣottamaḥ||

bal̤ika anirdiṣṭa śarīraganāda bhagavān puruṣottamanu adṛśyanāgiddukòṃḍe ā ṛṣigal̤igè hel̤idanu:

12322036a kṛtaṃ śatasahasraṃ hi ślokānāmidamuttamam|
12322036c lokataṃtrasya kṛtsnasya yasmāddharmaḥ pravartate||

“nīvu racisiruva ī òṃdu lakṣa ślokagal̤u lokataṃtragal̤èllavannū òl̤agòṃḍivè mattu idariṃda dharmavu pracalitavāgiruttadè.

12322037a pravṛttau ca nivṛttau ca yoniretadbhaviṣyati|
12322037c ṛgyajuḥsāmabhirjuṣṭamatharvāṃgirasaistathā||

idu pravṛtti mattu nivṛttimārgal̤a mattu ṛgyajuḥsāma artharvāṃgirasagal̤a mūlavāgidè.

12322038a tathā6 pramāṇaṃ hi mayā kṛto brahmā prasādajaḥ|
12322038c rudraśca krodhajo viprā yūyaṃ prakṛtayastathā||
12322039a sūryācaṃdramasau vāyurbhūmirāpo'gnireva ca|
12322039c sarve ca nakṣatragaṇā yacca bhūtābhiśabditam||
12322040a adhikāreṣu vartaṃte yathāsvaṃ brahmavādinaḥ|
12322040c sarve pramāṇaṃ hi yathā tathaitaccāstramuttamam||
12322041a bhaviṣyati pramāṇaṃ vai etanmadanuśāsanam|

viprare! nanna prasādadiṃda hegè brahmanu pramāṇarūpavāgi māḍalpaṭṭiruvano, mattu krodhadiṃda rudranu hegè huṭṭiruvano mattu hegè nanna prakṛtiyiṃdada nīvugal̤ū huṭṭiruviro, sūrya-caṃdraru, bhūtagal̤iṃda karèyalpaṭṭiruva vāyu-bhūmi-jala-agnigal̤ū, sarva nakṣatragaṇagal̤ū huṭṭiruvavo mattu tammata mma adhikāradaliddu pramāṇabhūtarāgiruvaro hāgè brahmavādigal̤āda nīvu racisiruva śāstravū lokadalli pramāṇabhūtavāgirali. idu nanna ājñè.

12322041c asmātpravakṣyate dharmānmanuḥ svāyaṃbhuvaḥ svayam||
12322042a uśanā bṛhaspatiścaiva yadotpannau bhaviṣyataḥ|
12322042c tadā pravakṣyataḥ śāstraṃ yuṣmanmatibhiruddhṛtam||

nīvu racisiruva ī dharmaśāstravannu svayaṃ svāyaṃbhuva manuvu upadeśisuttānè. bhaviṣyadalli utpannarāguva uśana-bṛhaspatil̤ū nimmiṃda hòrahòmmiruva ī śāstrada kuritu pravacana māḍuttārè.

12322043a svāyaṃbhuveṣu dharmeṣu śāstre cośanasā kṛte|
12322043c bṛhaspatimate caiva lokeṣu pravicārite||

svāyaṃbhuva manuviniṃda hāgū uśana-bṛhaspatigal̤iṃda racitagòṃḍa ī śāstravu lokagal̤alli pracāragòl̤l̤uttadè.

12322044a yuṣmatkṛtamidaṃ śāstraṃ prajāpālo vasustataḥ|
12322044c bṛhaspatisakāśādvai prāpsyate dvijasattamāḥ||

dvijasattamare! nīvu racisida ī śātravannu prajāpāla vasuvu muṃdè bṛhaspatiyiṃda paḍèdukòl̤l̤uttānè.

12322045a sa hi madbhāvito rājā madbhaktaśca bhaviṣyati|
12322045c tena śāstreṇa lokeṣu kriyāḥ sarvāḥ kariṣyati||

ā rājanu nanna bhāvitanū nanna bhaktanū āguttānè. avanu ide śāstradiṃda lokada èlla kriyègal̤annū māḍuttānè.

12322046a etaddhi sarvaśāstrāṇāṃ śāstramuttamasaṃjñitam|
12322046c etadarthyaṃ ca dharmyaṃ ca yaśasyaṃ7 caitaduttamam||

ide sarvaśāstragal̤alli uttama śāstravèṃdu parigaṇisalpaḍuttadè. idaralli artha, dharma mattu yaśassiniṃda kūḍiruva uttama graṃthavāguttadè.

12322047a asya pravartanāccaiva prajāvaṃto bhaviṣyatha|
12322047c sa ca rājā śriyā yukto bhaviṣyati mahānvasuḥ||

idannu pracurapaḍisuvudariṃda nīvu prajāvaṃtarāguviri. rāja vasuvū kūḍa idariṃda mahā śrīyannu padukòl̤uttānè.

12322048a saṃsthite tu nṛpe tasmin śāstrametatsanātanam|
12322048c aṃtardhāsyati tatsatyametadvaḥ kathitaṃ mayā||

ā nṛpanu divaṃgatanāda bal̤ida ī sanātana śāstravū luptavāgi hoguttadè. nīvu racisiruva ī śāstrada kuritu èllavannū nimagè hel̤iddenè.”

12322049a etāvaduktvā vacanamadṛśyaḥ puruṣottamaḥ|
12322049c visṛjya tānṛṣīnsarvānkāmapi prasthito diśam||

adṛṣya puruṣottamanu ī mātugal̤annāḍi, ā èlla ṛṣigal̤annu alliye biṭṭu bayasida dikkinalli hòraṭuhodanu.

12322050a tataste lokapitaraḥ sarvalokārthaciṃtakāḥ|
12322050c prāvartayaṃta taccāstraṃ dharmayoniṃ sanātanam||

anaṃtara sarvalokagal̤a hitaciṃtakarāda ā lokapitṛgal̤u sanātana dharmada mūlavāda ā śāstravannu pracuragòl̤isidaru.

12322051a utpanne'ṃgirase caiva yuge prathamakalpite|
12322051c sāṃgopaniṣadaṃ śāstraṃ sthāpayitvā bṛhaspatau||
12322052a jagmuryathepsitaṃ deśaṃ tapase kṛtaniścayāḥ|
12322052c dhāraṇātsarvalokānāṃ sarvadharmapravartakāḥ||

prathama kalpada prathama yugadalli sapraṛṣigal̤allòbbanāda aṃgirasanigè bṛhaspatiyu huṭṭidanu. sarvadharmapravartakarāda sarvalokagal̤annū dharisiruva ā ṛṣigal̤u tapassannācarisalu niścayisi upaniṣattugal̤e mòdalāda aṃgagal̤iṃda kūḍidda ā śāstravannu bṛhaspatiyalli sthāpisi bayasida pradeśakkè hòraṭuhodaru.”

samāpti iti śrīmahābhārate śāṃti parvaṇi mokṣadharma parvaṇi nārāyaṇīye dvāviṃśādhikatriśatatamo'dhyāyaḥ|| idu śrīmahābhāratadalli śāṃti parvadalli mokṣadharma parvadalli nārāyaṇīya ènnuva munnūrāippattèraḍane adhyāyavu.

  1. divyāvayarūpāḥ (bhārata darśana). ↩︎

  2. samamuṣkacatuṣkā arthāt òṃde samanāda nālku vṛṣaṇagal̤ul̤l̤avaru (bhārata darśana). ↩︎

  3. tanna hāsigèyalliyū siṃhāsanadalliyū avanigè sthānavannittanu. ↩︎

  4. idakkè mòdalu ī òṃdu adhika ślokavidè: vaidaiścaturbhiḥ samitaṃ kṛtaṃ merau mahāgirau| asmaiḥ saptabhirudgīrṇaṃ lokadharmamanuttamam|| (bhārata darśana) ↩︎

  5. idakkè mòdalu ī òṃdu adhika ślokārdhavidè: bhūtabhavyabhaviṣyajñāḥ satyadharmaparāyaṇāḥ| (bhārata darśana) ↩︎

  6. yathā (bhārata darśana). ↩︎

  7. rahasyaṃ (bhārata darśana). ↩︎