pravēśa
।। ōṁ ōṁ namō nārāyaṇāya।। śrī vēdavyāsāya namaḥ ।।
śrī kr̥ṣṇadvaipāyana vēdavyāsa viracita
śrī mahābhārata
śāṁti parva
mōkṣadharma parva
adhyāya 318
sāra
nāradanu śukanige mōkṣadharmavannu upadēśisidudu (1-45). śukanu mōkṣavannu paḍeyalu taṁdeyannu parityajisi sūryamaṁḍalada kaḍe prayāṇisidudu (46-63).
12318001 nārada uvāca।
12318001a sukhaduḥkhaviparyāsō yadā samupapadyatē।
12318001c nainaṁ prajñā sunītaṁ vā trāyatē nāpi pauruṣam।।
nāradanu hēḷidanu: “sukhaduḥkhagaḷa viparyāsa1vuṁṭādāga prajñeyāgalī, uttama nītiyāgalī athavā pauruṣavāgalī manuṣyanannu rakṣisuvudilla.
12318002a svabhāvādyatnamātiṣṭhēdyatnavānnāvasīdati।
12318002c jarāmaraṇarōgēbhyaḥ priyamātmānamuddharēt।।
ādudariṁda svābhāvikavāgiyē jñānaprāptige prayatnisabēku. hāge prayatnisuvavanu nāśanāguvudilla. priya ātmanannu jarāmaraṇarōgagaḷiṁda rakṣisikoḷḷabēku.
12318003a rujaṁti hi śarīrāṇi rōgāḥ śārīramānasāḥ।
12318003c sāyakā iva tīkṣṇāgrāḥ prayuktā dr̥ḍhadhanvibhiḥ।।
śārīrika mattu mānasika rōgagaḷu dr̥ḍhadhanviyu prayōgisida tīkṣṇāgra sāyakagaḷaṁte śarīragaḷannu bādhisuttalē iruttave.
12318004a vyādhitasya vivitsābhistrasyatō jīvitaiṣiṇaḥ2।
12318004c avaśasya vināśāya śarīramapakr̥ṣyatē।।
iṁdriyagaḷige adhīnanāgi jīvisalu icchisuvavana śarīravannu vividha vyādhigaḷu kāḍi vināśadeḍege koṁḍoyyuttave.
12318005a sravaṁti na nivartaṁtē srōtāṁsi saritāmiva।
12318005c āyurādāya martyānāṁ rātryahāni punaḥ punaḥ।।
nadiya pravāhavu hiṁdakke baradē muṁdu-muṁdakkē haridukoṁḍu hōguvaṁte rātri-hagalugaḷu punaḥ punaḥ muṁde hōguttā manuṣyara āyuṣyavannu apaharisuttiruttave.
12318006a vyatyayō hyayamatyaṁtaṁ pakṣayōḥ śuklakr̥ṣṇayōḥ।
12318006c jātaṁ martyaṁ jarayati nimēṣaṁ nāvatiṣṭhatē।।
nimiṣamātravū nilladē satatavāgi marukaḷisuttiruva śukla-kr̥ṣṇapakṣagaḷu huṭṭida manuṣyanannu muppāgisuttave.
12318007a sukhaduḥkhāni bhūtānāmajarō jarayannasau।
12318007c ādityō hyastamabhyēti punaḥ punarudēti ca।।
pratinityavū astamisuva mattu punaḥ udayisuva sūryanu ajaranāgiddarū prāṇigaḷannu sukhaduḥkhagaḷa mūlaka jīrṇagoḷisuttiruttāne.
12318008a adr̥ṣṭapūrvānādāya bhāvānapariśaṁkitān।
12318008c iṣṭāniṣṭānmanuṣyāṇāmastaṁ gaccaṁti rātrayaḥ।।
rātrigaḷu manuṣyarige adr̥ṣṭavū apūrvavū āda iṣṭa-aniṣṭa bhāvagaḷannu mūḍisuttā astavāguttiruttave.
12318009a yō yamiccēdyathākāmaṁ kāmānāṁ tattadāpnuyāt।
12318009c yadi syānna parādhīnaṁ puruṣasya kriyāphalam।।
oṁduvēḷe puruṣana kriyeya phalagaḷu parādhīnavāgiradē iddiddare avanu yāvyāvudannu kāmisuttiddanō ā kāmanegaḷannu paḍedukoḷḷuttiddanu.
12318010a saṁyatāśca hi dakṣāśca matimaṁtaśca mānavāḥ।
12318010c dr̥śyaṁtē niṣphalāḥ saṁtaḥ prahīṇāśca svakarmabhiḥ।।
iṁdriya nigrahigaḷū dakṣarū matimaṁtarū āda mānavaru tamma karmagaḷa phalagaḷalli niratarāgiddarū avugaḷa phalagaḷannu torediruvudu kaṁḍubaruttade.
12318011a aparē bāliśāḥ saṁtō nirguṇāḥ puruṣādhamāḥ।
12318011c āśīrbhirapyasaṁyuktā dr̥śyaṁtē sarvakāminaḥ।।
innu kelavaru mūrkharāgiruttāre. nirguṇarū puruṣādhamarū, hiriyara āśīrvādagaḷilladavarū āda avaru sarvakāmagaḷannū paḍedukoṁḍiruvudannū nāvu nōḍuttēve.
12318012a bhūtānāmaparaḥ kaściddhiṁsāyāṁ satatōtthitaḥ।
12318012c vaṁcanāyāṁ ca lōkasya sa sukhēṣvēva jīryatē।।
innu kelavaru satatavū itarara hiṁseyalliyē niratarāgiruttāre. janarannu mōsagoḷisuttā avaru sukhōpabhōgagaḷalliyē mudiyāguttāre.
12318013a acēṣṭamānamāsīnaṁ śrīḥ kaṁ cidupatiṣṭhati।
12318013c kaścitkarmānusr̥tyānyō na prāpyamadhigaccati।।
kelavomme yāva kelasavannū māḍadē kuḷitiruvavana baḷige saṁpattu tānē tānāgi hōgi sēruttade. mattobbanu kaṣṭapaṭṭu duḍidarū tānu hoṁdabēkāda vastuvannu hoṁduvudilla.
12318014a aparādhaṁ samācakṣva puruṣasya svabhāvataḥ।
12318014c śukramanyatra saṁbhūtaṁ punaranyatra gaccati।।
idaralli puruṣana svabhāvataḥ aparādhavannu nōḍu. vīryavu elliyō huṭṭuttade mattu punaḥ bēre elliyō hōguttade.
12318015a tasya yōnau prasaktasya garbhō bhavati vā na vā।
12318015c āmrapuṣpōpamā yasya nivr̥ttirupalabhyatē।।
yōniyannu pravēśisida vīryadiṁda garbhavu uṁṭāgabahudu athavā āgadirabahudu. māvina hūvinaṁte kelavu vēḷe adu vyarthavāguvudū kaṁḍubaruttade.
12318016a kēṣāṁ citputrakāmānāmanusaṁtānamiccatām।
12318016c siddhau prayatamānānāṁ naivāṁḍamupajāyatē।।
kelavaru putrāpēkṣigaḷu tamma makkaḷigū makkaḷāgabēkeṁdu bayasiruttāre. avaru eṣṭē prayatnagaḷannu māḍidarū avarige oṁdu saṁtānavū āguvudilla.
12318017a garbhāccōdvijamānānāṁ kruddhādāśīviṣādiva।
12318017c āyuṣmān jāyatē putraḥ kathaṁ prētaḥ pitaiva saḥ।।
kelavomme patniyu garbhiṇiyādaḷeṁdare kupita sarpakke hedaruvaṁte hedaruvavanige āyuṣmaṁta putranē huṭṭuttāne. sāyuvudē illavēnō eṁbaṁte badukiruttāne.
12318018a dēvāniṣṭvā tapastaptvā kr̥paṇaiḥ putragr̥ddhibhiḥ।
12318018c daśa māsān paridhr̥tā jāyaṁtē kulapāṁsanāḥ।।
kelavomme dēvategaḷannu ārādhisi, tapassannu tapisi, putrana āseyiṁda kr̥paṇaḷāgi hattu māsagaḷu garbhavannu hottavaḷige kulapāṁsananē huṭṭuttāne.
12318019a aparē dhanadhānyāni bhōgāṁśca pitr̥saṁcitān।
12318019c vipulānabhijāyaṁtē labdhāstairēva maṁgalaiḥ।।
iṁtaha maṁgalakāryagaḷiṁda huṭṭida kelavu putraru pitr̥saṁcitavāda vipula dhana-dhānyagaḷannū bhōgagaḷannū paḍedu anubhavisuttalē iruttāre.
12318020a anyōnyaṁ samabhiprētya maithunasya samāgamē।
12318020c upadrava ivāviṣṭō yōniṁ garbhaḥ prapadyatē।।
pati-patniyaru anyōnyaroḍane kaletu maithunakke samāgamavādāga upadravavu pravēśisidaṁte garbhavu yōniyannu sēruttade.
12318021a śīrṇaṁ paraśarīrēṇa niccavīkaṁ śarīriṇam3।
12318021c prāṇināṁ prāṇasaṁrōdhē māṁsaślēṣmavicēṣṭitam।।
māṁsa-kaphagaḷiṁda prāṇiya maraṇavādāga śarīrige bēreya asthira śarīravu prāptavāguttade.
12318022a nirdagdhaṁ paradēhēna paradēhaṁ calācalam।
12318022c vinaśyaṁtaṁ vināśāṁtē nāvi nāvamivāhitam।।
yāva rītiyalli oṁdu naukeyu bhagnavādāga adaralliruva janarannu tuṁbikoḷḷalu mattoṁdu naukeyu siddhavāgiruvudō – adē rītiyalli śarīravu bhagnavāgi ā śarīradiṁda jīvanu horabaṁdanaṁtara ā jīvana karmaphalānusāravāgi asthiravāda mattoṁdu śarīravu siddhavāgiyē iruttade.
12318023a saṁgatyā jaṭharē nyastaṁ rētōbiṁdumacētanam।
12318023c kēna yatnēna jīvaṁtaṁ garbhaṁ tvamiha paśyasi।।
mithuna samāgamadiṁda jaṭharadalli irisalpaṭṭa acētasa rētō biṁduvu yāva prayatnadiṁda jīvaṁtavāguttade ennuvudannu nīnu illi kāṇuttīye.
12318024a annapānāni jīryaṁtē yatra bhakṣāśca bhakṣitāḥ।
12318024c tasminnēvōdarē garbhaḥ kiṁ nānnamiva jīryatē।।
annapānādigaḷu mattu bhakṣisida bhakṣagaḷu jīrṇavāguva adē udaradalli garbhavu ēke jīrṇavāgi hōguvudilla?
12318025a garbhamūtrapurīṣāṇāṁ svabhāvaniyatā gatiḥ।
12318025c dhāraṇē vā visargē vā na karturvidyatē vaśaḥ।।
12318026a sravaṁti hyudarādgarbhā jāyamānāstathāparē।
12318026c āgamēna sahānyēṣāṁ vināśa upapadyatē।।
svabhāvataḥ garbha, mūtra mattu purīṣagaḷige avugaḷaddē āda mārgagaḷive. garbhada dhāraṇe mattu visargavu kartr̥vina vaśadalliruvudilla. udaradiṁda garbhavu hariduhōgabahudu. matte kelavu huṭṭuvāgalē sattuhōgirabahudu. itara kelavu huṭṭida naṁtara nāśahoṁduttave.
12318027a ētasmādyōnisaṁbaṁdhādyō jīvan parimucyatē।
12318027c prajāṁ ca labhatē kāṁ citpunardvaṁdvēṣu majjati।।
yōnisaṁbaṁdhadiṁda jīvaṁtavāgi horabaruvudu saṁtānavenisikoḷḷuttade. saṁtānavādoḍane punaḥ paraspara samāgamadalli muḷuguttāre.
12318028a śatasya sahajātasya saptamīṁ daśamīṁ daśām4।
12318028c prāpnuvaṁti tataḥ paṁca na bhavaṁti śatāyuṣaḥ।।
nūru varṣa āyassannu paḍedu huṭṭidavanū ēḷaneya mattu hattaneya daśegaḷannu5 hoṁdi naṁtara nūranē varṣadalli paṁcabhūtagaḷilladavanāguttāne.
12318029a nābhyutthānē manuṣyāṇāṁ yōgāḥ syurnātra saṁśayaḥ।
12318029c vyādhibhiśca vimathyaṁtē vyālaiḥ kṣudramr̥gā iva।।
hiṁsamr̥gagaḷu kṣudramr̥gagaḷannu hiṁsisuvaṁte nānāvidhada vyādhigaḷu manuṣyanannu tikki-tīḍuttave. ā samayadalli manuṣyarige mēlēḷalu mattu kuḷitukoḷḷalu kūḍa śaktiyiruvudilla ennuvudaralli saṁśayavilla.
12318030a vyādhibhirbhakṣyamāṇānāṁ tyajatāṁ vipulaṁ dhanam।
12318030c vēdanāṁ nāpakarṣaṁti yatamānāścikitsakāḥ।।
vyādhigaḷu hāge tinnuttiralu avaru vipula dhanavannū kharcumāḍuttāre. prayatnisidarū cikitsakaru avarannu vēdaneyiṁda horataralu śakyarāguvudilla.
12318031a tē cāpi nipuṇā vaidyāḥ kuśalāḥ saṁbhr̥tauṣadhāḥ।
12318031c vyādhibhiḥ parikr̥ṣyaṁtē mr̥gā vyādhairivārditāḥ।।
nipuṇarāda kuśalarāda mattu uttama auṣadhigaḷannu tiḷidukoṁḍiruva vaidyarū kūḍa -vyādhariṁda prāṇigaḷu mardisalpaḍuvaṁte- vyādhigaḷiṁda pīḍitarāguttāre.
12318032a tē pibaṁtaḥ kaṣāyāṁśca sarpīṁṣi vividhāni ca।
12318032c dr̥śyaṁtē jarayā bhagnā nāgā nāgairivōttamaiḥ।।
avaru vividha kaṣāyagaḷannū tuppagaḷannū kuḍiyuttiddarū doḍḍa doḍḍa ānegaḷiṁda parvatagaḷu puḍipuḍiyāguvaṁte muppiniṁda bhagnarāguvudannu nōḍuttēve.
12318033a kē vā bhuvi cikitsaṁtē rōgārtān mr̥gapakṣiṇaḥ।
12318033c śvāpadāni daridrāṁśca prāyō nārtā bhavaṁti tē।।
ī bhuviyalli rōgārtarāgiruva mr̥gapakṣigaḷige, krūra prāṇigaḷige mattu daridrarige yāru tānē cikitseyannu māḍuttāre? prāyaśaḥ avugaḷu ārtarē āguvudilla.
12318034a ghōrānapi durādharṣānnr̥patīnugratējasaḥ।
12318034c ākramya rōga ādattē paśūn paśupacō yathā6।।
paśubhakṣa mr̥gagaḷu paśugaḷannu ākramisuvaṁte ghōra durādharṣa ugratējasvī nr̥patiyarannū kūḍa rōgavu ākramaṇisi koṁḍoyyuttade.
12318035a iti lōkamanākraṁdaṁ mōhaśōkapariplutam।
12318035c srōtasā sahasā kṣiptaṁ hriyamāṇaṁ balīyasā।।
hīge saṁsāraveṁba nadiyalli taḷḷalpaṭṭu mōha-śōkagaḷalliyē muḷugi, baliṣṭha pravāhadiṁda bahubēga seḷedukoṁḍu hōguttiruva ī lōkavu yāva kūgāṭavū illadē muṁduvariyuttalē ide.
12318036a na dhanēna na rājyēna nōgrēṇa tapasā tathā।
12318036c svabhāvā vyativartaṁtē yē niyuktāḥ śarīriṣu।।
karmaphalagaḷannu upabhōgisalu vidhiyiṁda niyuktarāgiruva manuṣyarige dhanadiṁdāgalī, rājyadiṁdāgalī, mattu ugra tapassiniṁdāgalī svabhāvavannu atikramisalu sādhyavāguvudilla.
12318037a na mriyēranna jīryēransarvē syuḥ sarvakāmikāḥ।
12318037c nāpriyaṁ pratipaśyēyurutthānasya phalaṁ prati।।
prayatnakke takka phalavu hastagatavāguttiddare manuṣyaru mudukarāguttiralilla, sāyuttalū iralilla. apriya ghaṭanegaḷannu kāṇuttalū iralilla. ellarū tamma tamma kāmanegaḷannu paḍedukoḷḷuttiddaru.
12318038a uparyupari lōkasya sarvō bhavitumiccati।
12318038c yatatē ca yathāśakti na ca tadvartatē tathā।।
ellarū mēlu-mēlina lōkagaḷigē hōgalu icchisuttāre. yathāśakti prayatnisuttāre kūḍa. ādare adu sādhyavāguvudilla.
12318039a aiśvaryamadamattāṁśca mattānmadyamadēna ca।
12318039c apramattāḥ śaṭhāḥ krūrā7 vikrāṁtāḥ paryupāsatē।।
apramattarū śaṭharū krūrarū vikrāṁtarū kūḍa aiśvaryamadadiṁda mattarāda mattu madyapānadiṁda mattarādavarannu upāsisuttāre.
12318040a klēśāḥ pratinivartaṁtē kēṣāṁ cidasamīkṣitāḥ।
12318040c svaṁ svaṁ ca punaranyēṣāṁ na kiṁ cidabhigamyatē।।
kelavarige klēśagaḷu yāva prayatnavū illadē kaḷeduhōguttave. matte kelavarige tamma aiśvaryavū samayagaḷalli upayōgakke baruvudilla.
12318041a mahacca phalavaiṣamyaṁ dr̥śyatē karmasaṁdhiṣu।
12318041c vahaṁti śibikāmanyē yāṁtyanyē śibikāgatāḥ।।
karmaphalagaḷalli viśēṣa vaiparītyavu kaṁḍubaruttade. kelavaru pallakkigaḷannu horuttāre matte kelavaru ā pallakkigaḷalli kuḷitu saṁcarisuttāre.
12318042a sarvēṣāmr̥ddhikāmānāmanyē rathapuraḥsarāḥ।
12318042c manujāśca śatastrīkāḥ śataśō vidhavāḥ striyaḥ।।
ellarū abhivr̥ddhiyannē bayasuttāre. ādare kelavaru mātra rathagaḷalli kuḷitu hōguttāre. kelavaru nūrāru strīyaralli sukhavannu paḍedare innu kelavarige strīsaukhyavē iruvudilla.
12318043a dvaṁdvārāmēṣu bhūtēṣu gaccaṁtyēkaikaśō narāḥ।
12318043c idamanyat paraṁ paśya mātra mōhaṁ kariṣyasi।।
dvaṁdvagaḷalli silukida bhūtagaḷalli kelavaru duḥkhavannu anubhavisuttiddare innu kelavaru sukhavannu anubhavisuttiruttāre. ādare brahmapadavu ī dvaṁdvagaḷigiṁtalū bhinnavādudu mattu vilakṣaṇavādudu. ī viṣayadalli ninage goṁdala bēḍa.
12318044a tyaja dharmamadharmaṁ ca ubhē satyānr̥tē tyaja।
12318044c ubhē satyānr̥tē tyaktvā yēna tyajasi taṁ tyaja।।
dharma-adharmagaḷeraḍannū tyajisu. satya-anr̥tagaḷeraḍannū tyajisu. satyānr̥tagaḷeraḍannū tyajisi avannu yāvudariṁda tyajisideyō adannū tyajisu.
12318045a ētattē paramaṁ guhyamākhyātamr̥ṣisattama।
12318045c yēna dēvāḥ parityajya martyalōkaṁ divaṁ gatāḥ।।
r̥ṣisattama! yāvudariṁda dēvategaḷu martyalōkavannu tyajisi divakke hōdarō ā parama guhya ākhyānavannu ninage hēḷiddēne.””
12318046 bhīṣma uvāca।
12318046a nāradasya vacaḥ śrutvā śukaḥ paramabuddhimān।
12318046c saṁciṁtya manasā dhīrō niścayaṁ nādhyagaccata।।
bhīṣmanu hēḷidanu: “nāradana vacanavannu kēḷi paramabuddhimān dhīra śukanu manassinalliyē yōcisi yāva niścayakkū baralilla.
12318047a putradārairmahānklēśō vidyāmnāyē mahānśramaḥ।
12318047c kiṁ nu syāccāśvataṁ sthānamalpaklēśaṁ mahōdayam।।
“heṁḍati-makkaḷiṁda mahā klēśavuṁṭāguttade. vidyeyannu paḍedukoḷḷuvudū mahā śramasādhyavādudu. alpaklēśadiṁda mahā abhyudayavāguva śāśvata sthānavannu hēge paḍedukoḷḷabahudu?”
12318048a tatō muhūrtaṁ saṁciṁtya niścitāṁ gatimātmanaḥ।
12318048c parāvarajñō dharmasya parāṁ naiḥśrēyasīṁ gatim।।
oṁdu muhūrtakāla hīge yōcisi ā parāvarajñanu muktiya mārgavāda parama dharmada kuritu tannalli tānē niścayisidanu.
12318049a kathaṁ tvahamasaṁkliṣṭō gaccēyaṁ paramāṁ gatim।
12318049c nāvartēyaṁ yathā bhūyō yōnisaṁsārasāgarē।।
“yāvudakkū aṁṭikoḷḷadē mattu punaḥ ī yōni saṁsārasāgarakke punaḥ hiṁdirugadaṁtaha ā parama gatiyalli nānu hēge hōgali?
12318050a paraṁ bhāvaṁ hi kāṁkṣāmi yatra nāvartatē punaḥ।
12318050c sarvasaṁgān parityajya niścitāṁ manasō gatim।।
elliṁda punaḥ hiṁdirugabēkāguvudillavō ā parama bhāvavannu hoṁdalu bayasuttēne. sarvasaṁgagaḷannū parityajisi manassina mūlaka ā uttama gatiyannu paḍeyalu niścayisiddēne.
12318051a tatra yāsyāmi yatrātmā śamaṁ mē'dhigamiṣyati।
12318051c akṣayaścāvyayaścaiva yatra sthāsyāmi śāśvataḥ।।
elli nanna ātmavu śāṁtiyannu paḍedukoḷḷuvudō allige hōguttēne. alli nānu akṣayanū avyayanū mattu śāśvatanū āgiruttēne.
12318052a na tu yōgamr̥tē śakyā prāptuṁ sā paramā gatiḥ।
12318052c avabaṁdhō hi muktasya karmabhirnōpapadyatē।।
yōgamārgavannu biṭṭu ā parama gatiyannu hoṁdalu sādhyavilla. muktanādavanu karmabaṁdhanagaḷalli silukabāradu.
12318053a tasmādyōgaṁ samāsthāya tyaktvā gr̥hakalēvaram।
12318053c vāyubhūtaḥ pravēkṣyāmi tējōrāśiṁ divākaram।।
ādudariṁda yōgavannē āśrayisi gr̥harūpavāgiruva ī śarīravannu tyajisi vāyurūpanāgi tējōrāśi divākaranannu pravēśisuttēne.
12318054a na hyēṣa kṣayamāpnōti sōmaḥ suragaṇairyathā।
12318054c kaṁpitaḥ patatē bhūmiṁ punaścaivādhirōhati।
12318054e kṣīyatē hi sadā sōmaḥ punaścaivābhipūryatē8।।
suragaṇagaḷiṁda sōmanu kṣayahoṁduvaṁte ivanu kṣayavannu hoṁduvudilla. kaṁpitanāgi bhūmiya mēle biddarū punaḥ mēlēruttāne. sōmanu sadā kṣīṇisuttiruttāne. punaḥ vr̥ddhiyannū hoṁduttiruttāne.
12318055a ravistu saṁtāpayati lōkānraśmibhirulbaṇaiḥ।
12318055c sarvatastēja ādattē nityamakṣayamaṁḍalaḥ।।
raviyādarō tanna prakhara kiraṇagaḷiṁda samasta lōkagaḷannū saṁtāpagoḷisuttāne. avanu ellakaḍegaḷiṁda tējassannu saṁgrahisuttāne. ādudariṁda avana maṁḍalavu nityavū akṣayavāgiruttade.
12318056a atō mē rōcatē gaṁtumādityaṁ dīptatējasam।
12318056c atra vatsyāmi durdharṣō niḥsaṁgēnāṁtarātmanā।।
ādudariṁda dīptatējasa ādityamaṁḍalakke hōgalu iṣṭapaḍuttēne. alli durdharṣanāgi niḥsaṁganāgi aṁtarātmanalli vāsisuttēne.
12318057a sūryasya sadanē cāhaṁ nikṣipyēdaṁ kalēvaram।
12318057c r̥ṣibhiḥ saha yāsyāmi sauraṁ tējō'tiduḥsaham।।
sūryana sadanadalli ī śarīravannu iṭṭu r̥ṣigaḷoṁdige ati duḥsahavāda saura tējassannu pravēśisuttēne.
12318058a āpr̥ccāmi nagānnāgāngirīnurvīṁ diśō divam।
12318058c dēvadānavagaṁdharvān piśācōragarākṣasān।।
sūryalōkakke hōgalu vr̥kṣagaḷu, parvatagaḷu, beṭṭagaḷu, bhūmi, daśadikkugaḷu, svarga, dēva-dānava-gaṁdhara-piśāca-uraga-rākṣasara anumatiyannu kēḷuttēne.
12318059a lōkēṣu sarvabhūtāni pravēkṣyāmi nasaṁśayaḥ।
12318059c paśyaṁtu yōgavīryaṁ mē sarvē dēvāḥ saharṣibhiḥ।।
nissaṁśayavāgi nānu lōkada sarvabhūtagaḷannū pravēśisuttēne. r̥ṣigaḷoṁdige sarva dēvategaḷū nanna yōgavīryavannu nōḍali.”
12318060a athānujñāpya tamr̥ṣiṁ nāradaṁ lōkaviśrutam।
12318060c tasmādanujñāṁ saṁprāpya jagāma pitaraṁ prati।।
lōkaviśruta r̥ṣi nāradana anumatiyannu kēḷi paḍedu avanu tanna taṁdeya baḷi hōdanu.
12318061a sō'bhivādya mahātmānaṁ r̥ṣiṁ dvaipāyanaṁ munim।
12318061c śukaḥ pradakṣiṇīkr̥tya kr̥ṣṇamāpr̥ṣṭavānmuniḥ।।
mahātma muni r̥ṣi dvaipāyananannu pradakṣiṇe māḍi namaskarisi śuka muniyu kr̥ṣṇanalli anujñeyannu kēḷidanu.
12318062a śrutvā r̥ṣistadvacanaṁ śukasya prītō mahātmā punarāha cainam।
12318062c bhō bhōḥ putra sthīyatāṁ tāvadadya yāvaccakṣuḥ prīṇayāmi tvadartham।।
śukana ā mātannu kēḷi mahātma r̥ṣiyu prītanāgi punaḥ avanige idannu hēḷidanu kūḍa: “bhō!bhō! putra! nillu! iṁdu ninnannu nōḍuttā nanna kaṇṇugaḷige priyavādudannu māḍikoḷḷuttēne.”
12318063a nirapēkṣaḥ śukō bhūtvā niḥsnēhō muktabaṁdhanaḥ।
12318063c mōkṣamēvānusaṁciṁtya gamanāya manō dadhē।
12318063e pitaraṁ saṁparityajya jagāma dvijasattamaḥ।।
ādare śukanu nirapēkṣanū niḥsnēhanū, baṁdhana muktanū āgi mōkṣada kuritē ciṁtisuttā hōgalu manassumāḍidanu. taṁdeyannu parityajisi ā dvijasattamanu horaṭuhōdanu.”
samāpti
iti śrīmahābhāratē śāṁti parvaṇi mōkṣadharma parvaṇi śukābhigamanē aṣṭādaśādhikatriśatatamō'dhyāyaḥ।। idu śrīmahābhāratadalli śāṁti parvadalli mōkṣadharma parvadalli śukābhigamana ennuva munnūrāhadineṁṭanē adhyāyavu.-
sukhavannē duḥkhaveṁbudāgiyū duḥkhavannē sukhaveṁbudāgiyū tiḷidukoḷḷuvudu. ↩︎
-
vyathitasya vidhitsābhistāmr̥tō jīvitaiṣiṇaḥ। (bhārata darśana). ↩︎
-
śīghraṁ paraśarīrāṇi cchinnabījaṁ śarīriṇam। eṁba pāṭhāṁtaravide (bhāratadarśana). ↩︎
-
sa tasya sahajātasya saptamīṁ navamīṁ daśām। (bhārata darśana). ↩︎
-
śarīrada hattu daśegaḷu: garbhavāsa, janana, bālya, kaumāra, paugaṁḍa (aidariṁda hattaravaregina sthiti), yauvana, ēḷaneyadāda sthāvirya (muppu), eṁṭaneya jarāvasthe (kaḍumuppu), oṁbhattaneya prāṇa niṁtu hōguvide mattu hattaneyadāgi paṁcabhūtagaḷa abhāva. ↩︎
-
ākramyādadatē rōgāḥ paśūnpaśugaṇā yathā। (bhārata darśana). ↩︎
-
śaṭhān śūrā (bhārata darśana) ↩︎
-
bhāratadarśanadalli idara naṁtara ī ślōkārdhavide: nēcchāmyēvaṁ vidatvaitē hrāssavr̥ddhī punaḥ punaḥ।। ↩︎