261: ಗೋಕಪಿಲೀಯಃ

ପ୍ରଵେଶ

।। ଓଂ ଓଂ ନମୋ ନାରାଯଣାଯ।। ଶ୍ରୀ ଵେଦଵ୍ଯାସାଯ ନମଃ ।।

ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଦ୍ଵୈପାଯନ ଵେଦଵ୍ଯାସ ଵିରଚିତ

ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତ

ଶାଂତି ପର୍ଵ

ମୋକ୍ଷଧର୍ମ ପର୍ଵ

ଅଧ୍ଯାଯ 261

ସାର

ପ୍ରଵୃତ୍ତି ମତ୍ତୁ ନିଵୃତ୍ତି ମାର୍ଗଗଳ ଵିଷଯ (1-61).

12261001 କପିଲ ଉଵାଚ।
12261001a ଏତାଵଦନୁପଶ୍ଯଂତୋ ଯତଯୋ ଯାଂତି ମାର୍ଗଗାଃ।
12261001c ନୈଷାଂ ସର୍ଵେଷୁ ଲୋକେଷୁ କଶ୍ଚିଦସ୍ତି ଵ୍ଯତିକ୍ରମଃ।।

କପିଲନୁ ହେଳିଦନୁ: “ଯତିଗଳୁ ତମ୍ମ ମାର୍ଗଦଲ୍ଲି ଇଵୁଗଳନ୍ନୁ କେଵଲ ନୋଡୁତ୍ତା ହୋଗୁତ୍ତିରୁତ୍ତାରॆ. ସର୍ଵ ଲୋକଗଳଲ୍ଲିଯୂ ଇଵରନ୍ନୁ ତଡॆଯୁଵଵରୁ ଯାରୂ ଇଲ୍ଲ.

12261002a ନିର୍ଦ୍ଵଂଦ୍ଵା ନିର୍ନମସ୍କାରା ନିରାଶୀର୍ବଂଧନା ବୁଧାଃ।
12261002c ଵିମୁକ୍ତାଃ ସର୍ଵପାପେଭ୍ଯଶ୍ଚରଂତି ଶୁଚଯୋଽମଲାଃ।।

ଦ୍ଵଂଦ୍ଵଗଳିଲ୍ଲଦ, ଯାରିଗୂ ନମସ୍କରିସଦ, ଆସॆଗଳିଲ୍ଲଦ ମତ୍ତୁ ବଂଧନଗଳିଲ୍ଲଦ ଆ ଵିଵେକୀ ଶୁଚି ଅମଲରୁ ସର୍ଵପାପଗଳିଂଦ ଵିମୁକ୍ତରାଗି ସଂଚରିସୁତ୍ତିରୁତ୍ତାରॆ.

12261003a ଅପଵର୍ଗେଽଥ ସଂତ୍ଯାଗେ ବୁଦ୍ଧୌ ଚ କୃତନିଶ୍ଚଯାଃ।
12261003c ବ୍ରହ୍ମିଷ୍ଠା ବ୍ରହ୍ମଭୂତାଶ୍ଚ ବ୍ରହ୍ମଣ୍ଯେଵ କୃତାଲଯାଃ।।

ସର୍ଵତ୍ଯାଗଵୁ ମୋକ୍ଷଵନ୍ନୁ ନୀଡୁତ୍ତଦॆ ऎନ୍ନୁଵୁଦନ୍ନୁ ଅଵରୁ ବୁଦ୍ଧିଯିଂଦ ନିଶ୍ଚଯମାଡିରୁତ୍ତାରॆ. ବ୍ରହ୍ମିଷ୍ଠରାଗି, ବ୍ରହ୍ମଭୂତରାଗି ଅଵରୁ ବ୍ରହ୍ମନଲ୍ଲିଯେ ନିଵାସିସୁତ୍ତାରॆ.

12261004a ଵିଶୋକା ନଷ୍ଟରଜସସ୍ତେଷାଂ ଲୋକାଃ ସନାତନାଃ।
12261004c ତେଷାଂ ଗତିଂ ପରାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯେ କିଂ ପ୍ରଯୋଜନମ୍।।

ଶୋକରହିତରୂ ରଜୋଗୁଣଵନ୍ନୁ କଳॆଦୁକॊଂଡଵରୂ ଆଦ ଅଵର ଲୋକଗଳୁ ସନାତନଵାଦଵୁଗଳୁ. ଅଂଥହ ଗତିଗଳନ୍ନୁ ପଡॆଦ ଅଵରିଗॆ ଗୃହସ୍ଥାଶ୍ରମଦିଂଦ ଏନୁ ପ୍ରଯୋଜନ?”

12261005 ସ୍ଯୂମରଶ୍ମିରୁଵାଚ।
12261005a ଯଦ୍ଯେଷା ପରମା ନିଷ୍ଠା¹ ଯଦ୍ଯେଷା ପରମା ଗତିଃ।
12261005c ଗୃହସ୍ଥାନଵ୍ଯପାଶ୍ରିତ୍ଯ ନାଶ୍ରମୋଽନ୍ଯଃ ପ୍ରଵର୍ତତେ।।

ସ୍ଯୂମରଶ୍ମିଯୁ ହେଳିଦନୁ: “ଇଦୁ ଅଵର ପରମ ନିଷ୍ଠॆଯାଗିଦ୍ଦରॆ ମତ୍ତୁ ପରମ ଗତିଯାଗିଦ୍ଦରॆ, ଗୃହସ୍ଥାଶ୍ରମଵନ୍ନୁ ଆଶ୍ରଯିସଦେ ବେରॆ ଯାଵ ଆଶ୍ରମଵୂ ମୁଂଦୁଵରିଯୁଵୁଦିଲ୍ଲ.

12261006a ଯଥା ମାତରମାଶ୍ରିତ୍ଯ ସର୍ଵେ ଜୀଵଂତି ଜଂତଵଃ।
12261006c ଏଵଂ ଗୃହସ୍ଥମାଶ୍ରିତ୍ଯ ଵର୍ତଂତ ଇତରେଽଽଶ୍ରମାଃ।।

ତାଯିଯନ୍ନାଶ୍ରଯିସି ସର୍ଵ ଜଂତୁଗଳୂ ଜୀଵିସୁଵଂତॆ ଗୃହସ୍ଥନନ୍ନୁ ଆଶ୍ରଯିସି ଇତର ଆଶ୍ରମଗଳୂ ନଡॆଯୁତ୍ତଵॆ.

12261007a ଗୃହସ୍ଥ ଏଵ ଯଜତେ ଗୃହସ୍ଥସ୍ତପ୍ଯତେ ତପଃ।
12261007c ଗାର୍ହସ୍ଥ୍ଯମସ୍ଯ ଧର୍ମସ୍ଯ ମୂଲଂ ଯତ୍କିଂ ଚିଦେଜତେ।।

ଗୃହସ୍ଥନେ ଯଜ୍ଞମାଡୁତ୍ତାନॆ. ଗୃହସ୍ଥନେ ତପସ୍ସନ୍ନୁ ତପିସୁତ୍ତାନॆ. ଯାଵୁଦେ ଧର୍ମଵନ୍ନାଚରିସଲୁ ଇଚ୍ଛିସିଦରୂ ଅଦକ୍କॆ ଗୃହସ୍ଥାଶ୍ରମଵେ ମୂଲଵୁ.

12261008a ପ୍ରଜନାଦ୍ଧ୍ଯଭିନିର୍ଵୃତ୍ତାଃ ସର୍ଵେ ପ୍ରାଣଭୃତୋ ମୁନେ।
12261008c ପ୍ରଜନଂ ଚାପ୍ଯୁତାନ୍ଯତ୍ର ନ କଥଂ ଚନ ଵିଦ୍ଯତେ।।

ମୁନେ! ପ୍ରାଣଵିରୁଵ ऎଲ୍ଲଵୂ ପ୍ରଜନନଦଲ୍ଲି ତॊଡଗିରୁତ୍ତଦॆ. ବେରॆ ଯାଵ ରୀତିଯିଂଦଲୂ ସଂତାନୋତ୍ପତ୍ତିଯାଗଲୁ ସାଧ୍ଯଵିଲ୍ଲ.

12261009a ଯାସ୍ତାଃ ସ୍ଯୁର୍ବହିରୋଷଧ୍ଯୋ ବହ୍ଵରଣ୍ଯାସ୍ତଥା ଦ୍ଵିଜ।
12261009c ଓଷଧିଭ୍ଯୋ ବହିର୍ଯସ୍ମାତ୍ ପ୍ରାଣୀ କଶ୍ଚିନ୍ନ ଵିଦ୍ଯତେ।
12261009e କସ୍ଯୈଷା ଵାଗ୍ଭଵେତ୍ସତ୍ଯା ମୋକ୍ଷୋ ନାସ୍ତି ଗୃହାଦିତି।।

ଦ୍ଵିଜ! ଅରଣ୍ଯଦଲ୍ଲି ମତ୍ତୁ ବॆଟ୍ଟଗଳଲ୍ଲିରୁଵ ऎଲ୍ଲ ଓଷଧି-ଧାନ୍ଯଗଳୁ ଇଦନ୍ନେ² ଅଵଲଂବିସିଵॆ. ପ୍ରାଣଗଳୂ ଈ ଓଷଧି-ଧାନ୍ଯଗଳନ୍ନେ ଅଵଲଂବିସିଵॆ. “ଗୃହସ୍ଥାଶ୍ରମଦିଂଦ ମୋକ୍ଷଵୁ ଲଭିସୁଵୁଦିଲ୍ଲ” ऎଂବ ଯାରୁ ମାତୁ ତାନେ ସତ୍ଯଵୁ?

12261010a ଅଶ୍ରଦ୍ଦଧାନୈରପ୍ରାଜ୍ଞୈଃ ସୂକ୍ଷ୍ମଦର୍ଶନଵର୍ଜିତୈଃ।
12261010c ନିରାଶୈରଲସୈଃ ଶ୍ରାଂତୈସ୍ତପ୍ଯମାନୈଃ ସ୍ଵକର୍ମଭିଃ।
12261010e ଶ୍ରମସ୍ଯୋପରମୋ ଦୃଷ୍ଟଃ ପ୍ରଵ୍ରଜ୍ଯା ନାମ ପଂଡିତୈଃ।।

ଶ୍ରଦ୍ଧॆଯିଲ୍ଲଦ, ଅପ୍ରାଜ୍ଞ, ସୂକ୍ଷ୍ମଦୃଷ୍ଟିଯିଲ୍ଲଦ, ନିରାଶରାଦ, ଆଲସୀ, ବଳଲିଦ ମତ୍ତୁ ସ୍ଵକର୍ମଗଳିଂଦ ତପିସୁତ୍ତିରୁଵଵରୁ ମାତ୍ର – ଅଵରୁ ପଂଡିତରॆଂଦॆନିସିକॊଂଡିଦ୍ଦରୂ – ସଂନ୍ଯାସାଶ୍ରମଵନ୍ନୁ ପରମ ଶ୍ରେଷ୍ଠଵାଦୁଦॆଂଦୁ କାଣୁତ୍ତାରॆ.

12261011a ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯସ୍ଯୈଵ ହେତୁର୍ହି ମର୍ଯାଦା ଶାଶ୍ଵତୀ ଧ୍ରୁଵା।
12261011c ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ନାମ ଭଗଵାନ୍ ଜନ୍ମପ୍ରଭୃତି ପୂଜ୍ଯତେ।।

ଶାଶ୍ଵତ ନିଶ୍ଚିତ ମର୍ଯାଦॆଯେ ମୂରୂ ଲୋକଗଳ ହେତୁଵୁ. ଆଦୁଦରିଂଦଲେ ବ୍ରାହ୍ମଣନୁ ଅଵନ ଜନ୍ମପ୍ରଭୃତି ऎଲ୍ଲରିଗୂ ପୂଜନୀଯନାଗିଦ୍ଦାନॆ.

12261012a ପ୍ରାଗ୍ଗର୍ଭାଧାନାନ୍ମଂତ୍ରା ହି ପ୍ରଵର୍ତଂତେ ଦ୍ଵିଜାତିଷୁ।
12261012c ଅଵିଶ୍ରଂଭେଷୁ ଵର୍ତଂତେ ଵିଶ୍ରଂଭେଷ୍ଵପ୍ଯସଂଶଯମ୍।।

ଲୌକିକ ମତ୍ତୁ ପାରଲୌକିକ କର୍ମଗଳିଗିରୁଵ ମଂତ୍ରଗଳୁ ଦ୍ଵିଜାତିଯଵରଲ୍ଲି ଗର୍ଭାଦାନଦ ମॊଦଲିନିଂଦଲେ ଇରୁତ୍ତଦॆ ऎନ୍ନୁଵୁଦରଲ୍ଲି ସଂଶଯଵିଲ୍ଲ.

12261013a ଦାହଃ ପୁନଃ ସଂଶ୍ରଯଣେ ସଂସ୍ଥିତେ ପାତ୍ରଭୋଜନମ୍।
12261013c ଦାନଂ ଗଵାଂ ପଶୂନାଂ ଵା ପିଂଡାନାଂ ଚାପ୍ସୁ ମଜ୍ଜନମ୍।।

ଦହନସଂସ୍କାର, ପୁନଃ ଶରୀରପ୍ରାପ୍ତି, ଶ୍ରାଦ୍ଧ, ତର୍ପଣ-ଗୋଦାନଗଳୁ, ଵୃଷୋତ୍ସର୍ଗ, ମତ୍ତୁ ପିଂଡଗଳ ମେଲॆ ଜଲସିଂଚନ – ଈ ऎଲ୍ଲ କାର୍ଯଗଳିଗୂ ଵେଦମଂତ୍ରଗଳେ ମୂଲଵୁ.

12261014a ଅର୍ଚିଷ୍ମଂତୋ ବର୍ହିଷଦଃ କ୍ରଵ୍ଯାଦାଃ ପିତରଃ ସ୍ମୃତାଃ।
12261014c ମୃତସ୍ଯାପ୍ଯନୁମନ୍ଯଂତେ ମଂତ୍ରା ମଂତ୍ରାଶ୍ଚ କାରଣମ୍।।

ଅର୍ଚିଷ୍ମଂତରୁ, ବର୍ହିଷଦରୁ ମତ୍ତୁ କ୍ରଵ୍ଯାଦରୁ ऎଂବ ପିତୃଗଳ କୁରିତୁ ହେଳୁତ୍ତାରॆ. ଅଵରୁ ମୃତନ କାର୍ଯଗଳଲ୍ଲି ମଂତ୍ରପଠନଦ ଅନୁମତିଯନ୍ନୁ ନୀଡୁତ୍ତାରॆ. ଆଦୁଦରିଂଦ ମଂତ୍ରଗଳେ ऎଲ୍ଲ ଧର୍ମଗଳିଗୂ ମୂଲ କାରଣଗଳୁ.

12261015a ଏଵଂ କ୍ରୋଶତ୍ସୁ ଵେଦେଷୁ କୁତୋ ମୋକ୍ଷୋଽସ୍ତି କସ୍ଯ ଚିତ୍।
12261015c ଋଣଵଂତୋ ଯଦା ମର୍ତ୍ଯାଃ ପିତୃଦେଵଦ୍ଵିଜାତିଷୁ।।

ମନୁଷ୍ଯରୁ ପିତୃ-ଦେଵ-ଋଷିଗଳ ଋଣଵଂତରାଗିଯେ ହୁଟ୍ଟୁତ୍ତାରॆ ऎଂଦୁ ଵେଦଗଳୁ କୂଗିକॊଳ୍ଳୁତ୍ତିରୁଵାଗ ଇଵୁଗଳିଂଦ ମୁକ୍ତନାଗଦେ ମନୁଷ୍ଯନିଗॆ ମୋକ୍ଷଵॆଲ୍ଲିଂଦ?

12261016a ଶ୍ରିଯା ଵିହୀନୈରଲସୈଃ ପଂଡିତୈରପଲାପିତମ୍।
12261016c ଵେଦଵାଦାପରିଜ୍ଞାନଂ ସତ୍ଯାଭାସମିଵାନୃତମ୍।।

ଶ୍ରୀହୀନ ଆଲସ୍ଯ ପଂଡିତରୁ କର୍ମଦ ତ୍ଯାଗଦିଂଦ ମୋକ୍ଷଵୁ ଦॊରॆଯୁତ୍ତଦॆ ऎଂଦୁ ଅପପ୍ରଚାର ମାଡିଦ୍ଦାରॆ. ଆଦରॆ ଅଦୁ ସତ୍ଯଵାଗି ତୋରୁଵ ସୁଳ୍ଳୁ, ଵେଦଵାଦଗଳ ଅଜ୍ଞାନଵୂ ଆଗିଦॆ.

12261017a ନ ଵୈ ପାପୈର୍ହ୍ରିଯତେ କୃଷ୍ଯତେ ଵା ଯୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଯଜତେ ଵେଦଶାସ୍ତ୍ରୈଃ।
12261017c ଊର୍ଧ୍ଵଂ ଯଜ୍ଞଃ ପଶୁଭିଃ ସାର୍ଧମେତି ସଂତର୍ପିତସ୍ତର୍ପଯତେ ଚ କାମୈଃ।।

ଵେଦଶାସ୍ତ୍ରଗଳିଗନୁସାରଵାଗି ଯଜ୍ଞମାଡୁଵ ବ୍ରାହ୍ମଣନନ୍ନୁ ପାପଗଳୁ ଆକ୍ରମଣିସୁଵୁଦିଲ୍ଲ ଅଥଵା ତମ୍ମ କଡॆ ସॆଳॆଦୁକॊଳ୍ଳୁଵୁଦିଲ୍ଲ. ତାନୂ କାମଗଳିଂଦ ତୃପ୍ତନାଗି ମତ୍ତୁ ଇତରରନ୍ନୂ ତୃପ୍ତିପଡିସି ଅଵନୁ ଯଜ୍ଞପଶୁଗଳॊଂଦିଗॆ ମେଲିନ ଲୋକଗଳିଗॆ ହୋଗୁତ୍ତାନॆ.

12261018a ନ ଵେଦାନାଂ ପରିଭଵାନ୍ନ ଶାଠ୍ଯେନ ନ ମାଯଯା।
12261018c ମହତ୍ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ପୁରୁଷୋ ବ୍ରହ୍ମ ବ୍ରହ୍ମଣି ଵିଂଦତି।।

ଵେଦଗଳନ୍ନୁ ନିଂଦିସି ଅଥଵା ଉଦ୍ଧଟତନଦିଂଦ ଅଥଵା ମାଯॆଯିଂଦ ପୁରୁଷନୁ ପରବ୍ରହ୍ମନନ୍ନୁ ପଡॆଦୁକॊଳ୍ଳୁଵୁଦିଲ୍ଲ. ଵେଦୋକ୍ତ କର୍ମଗଳ ଅନୁଷ୍ଠାନଦିଂଦଲେ ଅଵନୁ ବ୍ରହ୍ମପଦଵନ୍ନୁ ପଡॆଦୁକॊଳ୍ଳୁତ୍ତାନॆ.”

12261019 କପିଲ ଉଵାଚ।
12261019a ଦର୍ଶଂ ଚ ପୌର୍ଣମାସଂ ଚ ଅଗ୍ନିହୋତ୍ରଂ ଚ ଧୀମତାମ୍।
12261019c ଚାତୁର୍ମାସ୍ଯାନି ଚୈଵାସଂସ୍ତେଷୁ ଯଜ୍ଞଃ³ ସନାତନଃ।।

କପିଲନୁ ହେଳିଦନୁ: “ଦର୍ଶ, ପୌର୍ଣମାସ, ଅଗ୍ନିହୋତ୍ର ମତ୍ତୁ ଚାତୁର୍ମାସ୍ଯଗଳୁ ଧୀମତରିଗॆ ହେଳଲ୍ପଟ୍ଟିଵॆ. ସନାତନ ଯଜ୍ଞଵୁ ଇଵୁଗଳନ୍ନେ ଆଶ୍ରଯିସିଵॆ⁴.

12261020a ଅନାରଂଭାଃ ସୁଧୃତଯଃ ଶୁଚଯୋ ବ୍ରହ୍ମସଂଶ୍ରିତାଃ।
12261020c ବ୍ରହ୍ମଣୈଵ ସ୍ମ ତେ ଦେଵାଂସ୍ତର୍ପଯଂତ୍ଯମୃତୈଷିଣଃ।।

ଅନାରଂଭରୂ⁵, ଉତ୍ତମ ଧୃତିଯୁଳ୍ଳଵରୂ, ଶୁଚିଗଳୂ ଆଦ ବ୍ରହ୍ମସଂଶ୍ରିତ ମନୀଷିଣରୁ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନଦିଂଦଲେ ଦେଵତॆଗଳନ୍ନୁ ତୃପ୍ତିପଡିସୁତ୍ତାରॆ.

12261021a ସର୍ଵଭୂତାତ୍ମଭୂତସ୍ଯ ସର୍ଵଭୂତାନି ପଶ୍ଯତଃ।
12261021c ଦେଵାପି ମାର୍ଗେ ମୁହ୍ଯଂତି ଅପଦସ୍ଯ ପଦୈଷିଣଃ।।

ସର୍ଵପ୍ରାଣିଗଳିଗୂ ଆତ୍ମରୂପନାଗିରୁଵ ମତ୍ତୁ ସର୍ଵଭୂତଗଳନ୍ନୂ ଆତ୍ମଭାଵଦିଂଦ କାଣୁଵ ଯତିଯ ମାର୍ଗଵନ୍ନୁ ନୋଡଲୁ ଇଚ୍ଛିସୁଵ ଦେଵତॆଗଳୂ କୂଡ ମାର୍ଗମଧ୍ଯଦଲ୍ଲି ଭ୍ରାଂତରାଗୁତ୍ତାରॆ.

12261022a ଚତୁର୍ଦ୍ଵାରଂ ପୁରୁଷଂ ଚତୁର୍ମୁଖଂ ଚତୁର୍ଧା ଚୈନମୁପଯାତି ନିଂଦା⁶।
12261022c ବାହୁଭ୍ଯାଂ ଵାଚ ଉଦରାଦୁପସ୍ଥାତ୍ ତେଷାଂ ଦ୍ଵାରଂ ଦ୍ଵାରପାଲୋ ବୁଭୂଷେତ୍।।

ऒଳଗିରୁଵ ପୁରୁଷନିଗॆ ନାଲ୍କୁ ଦ୍ଵାରଗଳିଵॆ, ନାଲ୍କୁ ମୁଖଗଳିଵॆ, ମତ୍ତୁ ନାଲ୍କୁ କଡॆଗଳିଂଦ ଅଵନ ନିଂଦନॆଯାଗବହୁଦୁ. ଆଦୁଦରିଂଦ ବାହୁଗଳୁ, ମାତୁ, ହॊଟ୍ଟॆ ମତ୍ତୁ ଉପସ୍ଥଗଳନ୍ନୁ ଦ୍ଵାରପାଲକରନ୍ନାଗି ମାଡିକॊଳ୍ଳବେକୁ.⁷

12261023a ନାକ୍ଷୈର୍ଦୀଵ୍ଯେନ୍ନାଦଦୀତାନ୍ଯଵିତ୍ତଂ ନ ଵାଯୋନୀଯସ୍ଯ ଶୃତଂ⁸ ପ୍ରଗୃହ୍ଣେତ୍।
12261023c କ୍ରୁଦ୍ଧୋ ନ ଚୈଵ ପ୍ରହରେତ ଧୀମାଂସ୍ ତଥାସ୍ଯ ତତ୍ପାଣିପାଦଂ ସୁଗୁପ୍ତମ୍।।

ବୁଦ୍ଧିଵଂତନୁ ପଣଵନ୍ନିଟ୍ଟୁ ଜୂଜାଡବାରଦୁ. ପରର ସ୍ଵତ୍ତନ୍ନୁ ଅପହରିସବାରଦୁ. ନୀଚରିଂଦ ଅନ୍ନଵନ୍ନୁ ସ୍ଵୀକରିସବାରଦୁ. କୋପଦିଂଦ ଯାରନ୍ନୂ ପ୍ରହରିସବାରଦୁ. ଇଦରିଂଦ କୈକାଲୁଗଳॆଂବ ଦ୍ଵାରଵୁ ସୁରକ୍ଷିତଵାଗିରୁତ୍ତଦॆ.

12261024a ନାକ୍ରୋଶମର୍ଚେନ୍ନ ମୃଷା ଵଦେଚ୍ଚ ନ ପୈଶୁନଂ ଜନଵାଦଂ ଚ କୁର୍ଯାତ୍।
12261024c ସତ୍ଯଵ୍ରତୋ ମିତଭାଷୋଽପ୍ରମତ୍ତସ୍ ତଥାସ୍ଯ ଵାଗ୍ଦ୍ଵାରମଥୋ ସୁଗୁପ୍ତମ୍।।

ଯାରମେଲୂ ରୋଷଦିଂଦ କୂଗାଡବାରଦୁ. ଯାରॊଡନॆଯୂ ଵ୍ଯର୍ଥଵାଗି ମାତନାଡବାରଦୁ. ଯାର ମେଲୂ ଚାଡିଯନ୍ନୁ ହେଳବାରଦୁ. ଯାର ମେଲୂ ଵ୍ଯର୍ଥ ଅପଵାଦଵନ୍ନୁ ହॊରିସବାରଦୁ. ସତ୍ଯଵ୍ରତନାଗିରବେକୁ. ମିତଭାଷିଯାଗିରବେକୁ. ଅପ୍ରମତ୍ତନାଗିରବେକୁ. ଇଦରିଂଦ ମାତॆଂବ ଦ୍ଵାରଵୁ ସୁରକ୍ଷିତଵାଗିରୁତ୍ତଦॆ.

12261025a ନାନାଶନଃ ସ୍ଯାନ୍ନ ମହାଶନଃ ସ୍ଯାଦ୍ ଅଲୋଲୁପଃ ସାଧୁଭିରାଗତଃ ସ୍ଯାତ୍।
12261025c ଯାତ୍ରାର୍ଥମାହାରମିହାଦଦୀତ ତଥାସ୍ଯ ସ୍ଯାଜ୍ଜାଠରୀ ଦ୍ଵାରଗୁପ୍ତିଃ।।

ଆହାରଵନ୍ନୁ ତିନ୍ନଦॆଯେ ଇରବାରଦୁ. ଅତିଯାଗିଯୂ ତିନ୍ନବାରଦୁ. ଭକ୍ଷ୍ଯ-ଭୋଜ୍ଯଗଳଲ୍ଲି ଆସॆଯିରବାରଦୁ. ବଂଦ ସତ୍ପୁରୁଷରିଗॆ ମॊଦଲୁ ଆହାରଵନ୍ନୁ ନୀଡବେକୁ. ଜୀଵନିର୍ଵହଣॆଗॆ ବେକାଗୁଵଷ୍ଟେ ଆହାରଵନ୍ନୁ ସେଵିସବେକୁ. ଇଦରିଂଦ ହॊଟ୍ଟॆଯॆଂବ ଦ୍ଵାରଵୁ ସୁରକ୍ଷିତଵାଗିରୁତ୍ତଦॆ.

12261026a ନ ଵୀରପତ୍ନୀଂ ଵିହରେତ ନାରୀଂ ନ ଚାପି ନାରୀମନୃତାଵାହ୍ଵଯୀତ।
12261026c ଭାର୍ଯାଵ୍ରତଂ ହ୍ଯାତ୍ମନି ଧାରଯୀତ ତଥାସ୍ଯୋପସ୍ଥଦ୍ଵାରଗୁପ୍ତିର୍ଭଵେତ।।

ଵୀରନ ପତ୍ନିଯॊଡନॆ ଵିହରିସବାରଦୁ⁹. ତନ୍ନ ପତ୍ନିଯେ ଆଦରୂ ଋତୁସମଯଦଲ୍ଲଲ୍ଲଦେ ବେରॆ ସମଯଦଲ୍ଲି ସମାଗମକ୍କॆ କରॆଯବାରଦୁ. ଭାର୍ଯାଵ୍ରତ¹⁰ଵନ୍ନୁ ମନସ୍ସିନଲ୍ଲିଟ୍ଟୁକॊଂଡିରବେକୁ. ଇଦରିଂଦ ଉପସ୍ଥଵॆଂବ ଦ୍ଵାରଵୁ ସୁରକ୍ଷିତଵାଗିରୁତ୍ତଦॆ.

12261027a ଦ୍ଵାରାଣି ଯସ୍ଯ ସର୍ଵାଣି ସୁଗୁପ୍ତାନି ମନୀଷିଣଃ।
12261027c ଉପସ୍ଥମୁଦରଂ ବାହୂ ଵାକ୍ଚତୁର୍ଥୀ ସ ଵୈ ଦ୍ଵିଜଃ।।

ବାହୁଗଳୁ, ଉପସ୍ଥ, ଉଦର ମତ୍ତୁ ମାତॆଂବ ଈ ऎଲ୍ଲ ନାଲ୍କୁ ଦ୍ଵାରଗଳୂ ସୁରକ୍ଷିତଵାଗିରୁଵ ମନୀଷିଣିଯେ ଦ୍ଵିଜନୁ.

12261028a ମୋଘାନ୍ଯଗୁପ୍ତଦ୍ଵାରସ୍ଯ ସର୍ଵାଣ୍ଯେଵ ଭଵଂତ୍ଯୁତ।
12261028c କିଂ ତସ୍ଯ ତପସା କାର୍ଯଂ କିଂ ଯଜ୍ଞେନ କିମାତ୍ମନା।।

ଈ ଦ୍ଵାରଗଳୁ ସୁରକ୍ଷିତଵାଗିଲ୍ଲଦେ ଇରୁଵଵନିଗॆ ऎଲ୍ଲଵୂ ଵ୍ଯର୍ଥଵାଗୁତ୍ତଵॆ. ଅଂଥଵନିଗॆ ତପସ୍ସିନିଂଦାଗଲୀ, ଯଜ୍ଞଦିଂଦାଗଲୀ, ଆତ୍ମଚିଂତନॆଯିଂଦାଗଲୀ ଯାଵ ପ୍ରଯୋଜନଵିଦॆ?

12261029a ଅନୁତ୍ତରୀଯଵସନମନୁପସ୍ତୀର୍ଣଶାଯିନମ୍।
12261029c ବାହୂପଧାନଂ ଶାମ୍ଯଂତଂ ତଂ ଦେଵା ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଵିଦୁଃ।।

ଉତ୍ତରୀଯଦ ହॊଦିକॆଯିଲ୍ଲଦେ, ହାସିଗॆଯିଲ୍ଲଦ ବରିଯ ନॆଲଦମେଲॆ, ତୋଳନ୍ନେ ତଲॆଦିଂବନ୍ନାଗି ମାଡିକॊଂଡୁ ଶାଂତନାଗି ମଲଗୁଵଵନନ୍ନୁ ଦେଵତॆଗଳୁ ବ୍ରାହ୍ମଣନॆଂଦେ ତିଳିଯୁତ୍ତାରॆ.

12261030a ଦ୍ଵଂଦ୍ଵାରାମେଷୁ ସର୍ଵେଷୁ ଯ ଏକୋ ରମତେ ମୁନିଃ।
12261030c ପରେଷାମନନୁଧ୍ଯାଯଂସ୍ତଂ ଦେଵା ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଵିଦୁଃ।।

ସର୍ଵ ଦ୍ଵଂଦ୍ଵଗଳଲ୍ଲିଯୂ ଏକୀ ଭାଵଵନ୍ନୁ ହॊଂଦି ଏକାକିଯାଗି ରମିସୁଵ ମତ୍ତୁ ଇତରର କୁରିତୁ ଚିଂତିସଦ ମୁନିଯନ୍ନୁ ଦେଵତॆଗଳୁ ବ୍ରାହ୍ମଣନॆଂଦେ ତିଳିଯୁତ୍ତାରॆ.

12261031a ଯେନ ସର୍ଵମିଦଂ ବୁଦ୍ଧଂ ପ୍ରକୃତିର୍ଵିକୃତିଶ୍ଚ ଯା।
12261031c ଗତିଜ୍ଞଃ ସର୍ଵଭୂତାନାଂ ତଂ ଦେଵା ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଵିଦୁଃ।।

ଈ ପ୍ରକୃତି-ଵିକୃତିଗଳॆଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ତିଳିଦିରୁଵ ମତ୍ତୁ ସର୍ଵଭୂତଗଳ ଗତିଯନ୍ନୂ ତିଳିଦିରୁଵଵନନ୍ନୁ ଦେଵତॆଗଳୁ ବ୍ରାହ୍ମଣନॆଂଦେ ତିଳିଯୁତ୍ତାରॆ.

12261032a ଅଭଯଂ ସର୍ଵଭୂତେଭ୍ଯଃ ସର୍ଵେଷାମଭଯଂ ଯତଃ।
12261032c ସର୍ଵଭୂତାତ୍ମଭୂତୋ ଯସ୍ତଂ ଦେଵା ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ଵିଦୁଃ।।

ସର୍ଵଭୂତଗଳିଗୂ ଅଭଯନାଦ ମତ୍ତୁ ସର୍ଵରିଗୂ ଅଭଯନାଦ ସର୍ଵଭୂତାତ୍ମଭୂତନନ୍ନୁ ଦେଵତॆଗଳୁ ବ୍ରାହ୍ମଣନॆଂଦେ ତିଳିଯୁତ୍ତାରॆ.

12261033a ନାଂତରେଣାନୁଜାନଂତି ଵେଦାନାଂ ଯତ୍କ୍ରିଯାଫଲମ୍।
12261033c ଅନୁଜ୍ଞାଯ ଚ ତତ୍ସର୍ଵମନ୍ଯଦ୍ରୋଚଯତେଽଫଲମ୍।।

ଅଂଥଵନୁ ଵେଦଗଳୁ ମତ୍ତୁ କ୍ରିଯାଫଲଗଳ କୁରିତୁ ଯୋଚିସୁଵୁଦିଲ୍ଲ. ଆଦରॆ ଅଵୁ ହେଳୁଵୁଦॆଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ସ୍ଵୀକରିସି ଫଲଵିଲ୍ଲଦେ ଇରୁଵୁଦରଲ୍ଲି ହॆଚ୍ଚୁ ରୁଚିଯନ୍ନିଡୁତ୍ତାନॆ.¹¹

¹²12261034a ଫଲଵଂତି ଚ କର୍ମାଣି ଵ୍ଯୁଷ୍ଟିମଂତି ଧ୍ରୁଵାଣି ଚ।
12261034c ଵିଗୁଣାନି ଚ ପଶ୍ଯଂତି ତଥାନୈକାଂତିକାନି ଚ।।

ଆଦରॆ ଅଵନ କର୍ମଗଳୁ ଫଲଵନ୍ନୁ କॊଡୁତ୍ତଵॆ ऎନ୍ନୁଵୁଦୁ ନିଶ୍ଚିତଵୁ. ଆ ଫଲଗଳିଗॆ ଗୁଣଗଳିରୁଵଂତॆ କାଣୁଵୁଦିଲ୍ଲ ମତ୍ତୁ ଆ ଫଲଗଳୁ ଏକାଂତଦଲ୍ଲି ଵ୍ଯକ୍ତିଗତଵାଦ ଅନୁଭଵଵାଗିରୁତ୍ତଵॆ.¹³

12261035a ଗୁଣାଶ୍ଚାତ୍ର ସୁଦୁର୍ଜ୍ଞେଯା ଜ୍ଞାତାଶ୍ଚାପି ସୁଦୁଷ୍କରାଃ।
12261035c ଅନୁଷ୍ଠିତାଶ୍ଚାଂତଵଂତ ଇତି ତ୍ଵମନୁପଶ୍ଯସି।।

ଆ ଗୁଣଗଳନ୍ନୁ ଅର୍ଥମାଡିକॊଳ୍ଳୁଵୁଦୁ ବହଳ କଷ୍ଟ. ପଡॆଦୁକॊଳ୍ଳୁଵୁଦୂ ଅତି କଷ୍ଟ. ଆଦରॆ ଵୈଦିକକର୍ମାନୁଷ୍ଠାନଦ ଫଲଗଳୁ କॊନॆଗॊଳ୍ଳୁଵଂଥଵୁ. ଇଦନ୍ନୁ ନୀନୂ ତିଳିଦୁକॊଂଡିଦ୍ଦୀଯॆ.¹⁴”

12261036 ସ୍ଯୂମରଶ୍ମିରୁଵାଚ।
12261036a ଯଥା ଚ ଵେଦପ୍ରାମାଣ୍ଯଂ ତ୍ଯାଗଶ୍ଚ ସଫଲୋ ଯଥା।
12261036c ତୌ ପଂଥାନାଵୁଭୌ ଵ୍ଯକ୍ତୌ ଭଗଵଂସ୍ତଦ୍ବ୍ରଵୀହି ମେ।।

ସ୍ଯୂମରଶ୍ମିଯୁ ହେଳିଦନୁ: “ଭଗଵନ୍! ତ୍ଯାଗ ମତ୍ତୁ ଫଲ ଇଵॆରଡକ୍କୂ ଵେଦଗଳଲ୍ଲି ପ୍ରମାଣଗଳିଵॆ. ଇଵॆରଡୁ ମାର୍ଗଗଳୂ ଵେଦଗଳଲ୍ଲି ଵ୍ଯକ୍ତଵାଗିଵॆ. ଅଵୁଗଳ କୁରିତୁ ନନଗॆ ହେଳୁ.”

12261037 କପିଲ ଉଵାଚ।
12261037a ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମିହ ପଶ୍ଯଂତି ଭଵଂତଃ ସତ୍ପଥେ ସ୍ଥିତାଃ।
12261037c ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ତୁ କିମତ୍ରାସ୍ତି ଯଦ୍ଭଵଂତ ଉପାସତେ।।

କପିଲନୁ ହେଳିଦନୁ: “ସତ୍ପଥଦଲ୍ଲିରୁଵ ନୀଵୁ ଯୋଗମାର୍ଗଦ ଫଲଵନ୍ନୁ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷ କାଣୁତ୍ତିଦ୍ଦୀରି. ନୀନୁ ହେଳୁତ୍ତିରୁଵ ଯଜ୍ଞାନୁଷ୍ଠାନକର୍ମଗଳ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷ ଫଲଵୁ ଯାଵୁଦୁ?”

12261038 ସ୍ଯୂମରଶ୍ମିରୁଵାଚ।
12261038a ସ୍ଯୂମରଶ୍ମିରହଂ ବ୍ରହ୍ମନ୍ ଜିଜ୍ଞାସାର୍ଥମିହାଗତଃ।
12261038c ଶ୍ରେଯସ୍କାମଃ ପ୍ରତ୍ଯଵୋଚମାର୍ଜଵାନ୍ନ ଵିଵକ୍ଷଯା।।

ସ୍ଯୂମରଶ୍ମିଯୁ ହେଳିଦନୁ: “ବ୍ରହ୍ମନ୍! ନାନୁ ସ୍ଯୂମରଶ୍ମି. ଜିଜ୍ଞାସॆଗॆଂଦେ¹⁵ ନାନୁ ଇଲ୍ଲିଗॆ ବଂଦିଦ୍ଦେନॆ. ଶ୍ରେଯସ୍କରଵାଦୁଦନ୍ନୁ ବଯସୁତ୍ତେନॆ. ଆଦୁଦରିଂଦ ନାନୁ ଆର୍ଜଵଦିଂଦ ଈ ସଂଵାଦଵନ୍ନୁ ପ୍ରାରଂଭିସିଦॆ. ଵାଦକ୍କାଗି ଅଲ୍ଲ.

12261038e ଇମଂ ଚ ସଂଶଯଂ ଘୋରଂ ଭଗଵାନ୍ ପ୍ରବ୍ରଵୀତୁ ମେ।
12261039a ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମିହ ପଶ୍ଯଂତୋ ଭଵଂତଃ ସତ୍ପଥେ ସ୍ଥିତାଃ।।

ଭଗଵାନ୍! “ସତ୍ପଥଦଲ୍ଲିରୁଵ ନୀଵୁ ଯୋଗମାର୍ଗଦ ଫଲଵନ୍ନୁ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷ କାଣୁତ୍ତିଦ୍ଦୀରି” ऎଂବ ନିନ୍ନ ଈ ମାତିନ କୁରିତୁ ନନ୍ନଲ୍ଲି ଈ ଘୋର ସଂଶଯଵॊଂଦୁ ଉଂଟାଗିଦॆ. ଅଦର କୁରିତୁ ହେଳବେକୁ.

12261039c କିମତ୍ର ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷତମଂ ଭଵଂତୋ ଯଦୁପାସତେ।
12261039e ଅନ୍ଯତ୍ର ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରେଭ୍ଯ ଆଗମାଚ୍ଚ ଯଥାଗମମ୍।।

ନୀନୁ ଉପାସିସୁଵ ମାର୍ଗଦଲ୍ଲି ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଵାଗିରୁଵୁଦୁ ଯାଵୁଦୁ? ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରଗଳନ୍ନୁ ବିଟ୍ଟୁ ଆଗମଶାସ୍ତ୍ରଗଳନ୍ନୁ ନାନୁ ଅଧ୍ଯଯନ ମାଡିଦ୍ଦେନॆ.

12261040a ଆଗମୋ ଵେଦଵାଦସ୍ତୁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରାଣି ଚାଗମଃ।
12261040c ଯଥାଗମମୁପାସୀତ¹⁶ ଆଗମସ୍ତତ୍ର ସିଧ୍ଯତି।
12261040e ସିଦ୍ଧିଃ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷରୂପା ଚ ଦୃଶ୍ଯତ୍ଯାଗମନିଶ୍ଚଯାତ୍।।

ଵେଦଵାଦଗଳୁ ଆଗମଗଳୁ. ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରଗଳୂ ଆଗମଗଳେ. ଆଗମଦଲ୍ଲିରୁଵଵୁଗଳ ଅନୁଷ୍ଠାନଦିଂଦ ସିଦ୍ଧିଯୁଂଟାଗୁତ୍ତଦॆ. ସିଦ୍ଧିଯୁ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷରୂପଵାଗିରୁତ୍ତଦॆ. ଇଦୁ ଆଗମଗଳ ନିଶ୍ଚଯଵୁ.

12261041a ନୌର୍ନାଵୀଵ ନିବଦ୍ଧା ହି ସ୍ରୋତସା ସନିବଂଧନା।
12261041c ହ୍ରିଯମାଣା କଥଂ ଵିପ୍ର କୁବୁଦ୍ଧୀଂସ୍ତାରଯିଷ୍ଯତି।
12261041e ଏତଦ୍ବ୍ରଵୀତୁ ଭଗଵାନୁପପନ୍ନୋଽସ୍ମ୍ଯଧୀହି ଭୋଃ।।

ଵିପ୍ର! ऒଂଦୁ କଡॆ ହୋଗବେକॆଂଦିରୁଵ ନାଵॆଗॆ ଇନ୍ନॊଂଦୁ କଡॆ ହୋଗବେକॆଂଦିରୁଵ ନାଵॆଯନ୍ନୁ କଟ୍ଟିଦରॆ ପ୍ରଵାହଵୁ ଅଦନ୍ନୁ ऎଲ୍ଲିଗॆ କॊଂଡ୍ଯॊଯ୍ଯୁତ୍ତଦॆ? ହାଗॆଯେ ପୂର୍ଵଜନ୍ମଦ କର୍ମଗଳ ଵାସନॆଗଳିଂଦ କଟ୍ଟଲ୍ପଟ୍ଟିରୁଵ ନମ୍ମ ଈ କର୍ମମଯୀ ନୌକॆଯୁ ନମ୍ମଂଥହ କୁବୁଦ୍ଧିଗଳନ୍ନୁ ହେଗॆ ଭଵସାଗରଦିଂଦ ପାରୁମାଡବଲ୍ଲଦୁ? ଭଗଵନ୍! ଇଦନ୍ନୁ ନନଗॆ ହେଳୁ. ନାନୁ ନିନ୍ନ ଶରଣୁ ବଂଦିଦ୍ଦେନॆ. ନନଗॆ ଉପଦେଶିସୁ.”

12261042a ନୈଵ ତ୍ଯାଗୀ ନ ସଂତୁଷ୍ଟୋ ନାଶୋକୋ ନ ନିରାମଯଃ।
12261042c ନ ନିର୍ଵିଵିତ୍ସୋ ନାଵୃତ୍ତୋ ନାପଵୃତ୍ତୋଽସ୍ତି କଶ୍ଚନ।।

ଵାସ୍ତଵଵାଗି ଈ ଜଗତ୍ତିନଲ୍ଲି ତ୍ଯାଗି ଯାରୂ ଇଲ୍ଲ, ସଂତୁଷ୍ଟନୂ ଇଲ୍ଲ, ଶୋକଵିଲ୍ଲଦଵନୂ ଇଲ୍ଲ, ନିରୋଗିଯୂ ଇଲ୍ଲ. କର୍ମମାଡୁଵ ଇଚ୍ଛॆଯୁ ଶୂନ୍ଯଵାଗିରୁଵଵରୂ ଯାରୂ ଇଲ୍ଲ. ଆସକ୍ତି ରହିତରୂ ଇଲ୍ଲ. ସର୍ଵଥା କର୍ମଗଳନ୍ନୁ ତ୍ଯଜିସିଦଵରୂ ଯାରୂ ଇଲ୍ଲ.

12261043a ଭଵଂତୋଽପି ଚ ହୃଷ୍ଯଂତି ଶୋଚଂତି ଚ ଯଥା ଵଯମ୍।
12261043c ଇଂଦ୍ରିଯାର୍ଥାଶ୍ଚ ଭଵତାଂ ସମାନାଃ ସର୍ଵଜଂତୁଷୁ।।

ନୀନୂ କୂଡ ନମ୍ମଂତॆ ହର୍ଷ-ଶୋକଗଳନ୍ନୁ ପ୍ରକଟପଡିସୁତ୍ତୀଯॆ. ସର୍ଵଜଂତୁଗଳୂ ନିନ୍ନ ସମାନ ଇଂଦ୍ରିଯାର୍ଥଗଳନ୍ନୁ ଗ୍ରହିସୁତ୍ତଵॆ.

12261044a ଏଵଂ ଚତୁର୍ଣାଂ ଵର୍ଣାନାମାଶ୍ରମାଣାଂ ପ୍ରଵୃତ୍ତିଷୁ।
12261044c ଏକମାଲଂବମାନାନାଂ ନିର୍ଣଯେ କିଂ ନିରାମଯମ୍।।

ହୀଗॆ ନାଲ୍କୂ ଵର୍ଣଗଳଲ୍ଲି ମତ୍ତୁ ଆଶ୍ରମଗଳଲ୍ଲିରୁଵଵରୁ ଏକମାତ୍ର ସୁଖକ୍କାଗି କାର୍ଯପ୍ରଵୃତରାଗିରୁତ୍ତାରॆ. ଆଦୁଦରିଂଦ ଅକ୍ଷଯ ସୁଖଵୁ ଯାଵୁଦୁ?”

12261045 କପିଲ ଉଵାଚ।
12261045a ଯଦ୍ଯଦାଚରତେ ଶାସ୍ତ୍ରମଥ ସର୍ଵପ୍ରଵୃତ୍ତିଷୁ।
12261045c ଯସ୍ଯ ଯତ୍ର ହ୍ଯନୁଷ୍ଠାନଂ ତତ୍ର ତତ୍ର ନିରାମଯମ୍।।

କପିଲନୁ ହେଳିଦନୁ: “ଶାସ୍ତ୍ରଗଳଲ୍ଲିରୁଵଂତॆ ऎଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ମାଡିଦରॆ, ଅଦୁ ଅନୁଷ୍ଠାନଦଲ୍ଲିରୁଵଲ୍ଲି ନିରାମଯଵେ ଉଂଟାଗୁତ୍ତଦॆ.

12261046a ସର୍ଵଂ ପାଵଯତେ¹⁷ ଜ୍ଞାନଂ ଯୋ ଜ୍ଞାନଂ ହ୍ଯନୁଵର୍ତତେ।
12261046c ଜ୍ଞାନାଦପେତ୍ଯ ଯା ଵୃତ୍ତିଃ ସା ଵିନାଶଯତି ପ୍ରଜାଃ।।

ଜ୍ଞାନଵନ୍ନୁ ଅନୁସରିସୁଵଵନ ऎଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ଜ୍ଞାନଵୁ ପାଵନଗॊଳିସୁତ୍ତଦॆ. ଜ୍ଞାନଵିଲ୍ଲଦ ପ୍ରଵୃତ୍ତିଯୁ ପ୍ରଜॆଗଳନ୍ନୁ ଵିନାଶଗॊଳିସୁତ୍ତଦॆ¹⁸.

12261047a ଭଵଂତୋ ଜ୍ଞାନିନୋ ନିତ୍ଯଂ¹⁹ ସର୍ଵତଶ୍ଚ ନିରାଗମାଃ।
12261047c ଐକାତ୍ମ୍ଯଂ ନାମ କଶ୍ଚିଦ୍ଧି କଦା ଚିଦଭିପଦ୍ଯତେ।।

ନୀଵୁ ନିତ୍ଯ ଜ୍ଞାନିଗଳାଗିଦ୍ଦୀରି. ସର୍ଵତଃ ଉପଦ୍ରଵରହିତରୂ ଆଗିରୁଵିରି. ବ୍ରହ୍ମଦॊଡନॆ ଐକାତ୍ମ୍ଯ ଭାଵଵୁ ନିମ୍ମଲ୍ଲି ଯାରିଗାଦରୂ ଉଂଟାଗିଦॆଯେ? ²⁰

12261048a ଶାସ୍ତ୍ରଂ ହ୍ଯବୁଦ୍ଧ୍ଵା ତତ୍ତ୍ଵେନ କେ ଚିଦ୍ଵାଦବଲା ଜନାଃ।
12261048c କାମଦ୍ଵେଷାଭିଭୂତତ୍ଵାଦହଂକାରଵଶଂ ଗତାଃ।।

ଶାସ୍ତ୍ରଵନ୍ନୁ ଅର୍ଥମାଡିକॊଳ୍ଳଦେ କॆଲଵୁ ଅବଲ ଜନରୁ କାମ-ଦ୍ଵେଷଗଳିଗॊଳଗାଗି ଅହଂକାରଵଶରାଗୁତ୍ତାରॆ.

12261049a ଯାଥାତଥ୍ଯମଵିଜ୍ଞାଯ ଶାସ୍ତ୍ରାଣାଂ ଶାସ୍ତ୍ରଦସ୍ଯଵଃ।
12261049c ବ୍ରହ୍ମସ୍ତେନା ନିରାରଂଭା ଅପକ୍ଵମତଯୋଽଶିଵାଃ²¹।।

ଶାସ୍ତ୍ରଗଳ ଯଥାର୍ଥରୂପଵନ୍ନୁ ତିଳିଯଦେ ଶାସ୍ତ୍ରଦ ମାତୁଗଳନ୍ନୁ କଦିଯୁଵ ଅଵରୁ ବ୍ରହ୍ମନନ୍ନୁ ହॊଂଦଲୁ ପ୍ରଯତ୍ନିସଦେ ଅପକ୍ଵରୂ ଅମଂଗଳରୂ ଆଗୁତ୍ତାରॆ.

12261050a ଵୈଗୁଣ୍ଯମେଵ ପଶ୍ଯଂତି ନ ଗୁଣାନନୁଯୁଂଜତେ।
12261050c ତେଷାଂ ତମଃଶରୀରାଣାଂ ତମ ଏଵ ପରାଯଣମ୍।।

ଅଵରୁ ଦୋଷଗଳନ୍ନେ କାଣୁତ୍ତାରॆ. ଗୁଣଗଳନ୍ନୁ ଵିମର୍ଶିସୁଵୁଦିଲ୍ଲ. ତମୋଗୁଣଵେ ତୁଂବିରୁଵ ଅଵରୁ ତମୋଗୁଣଵନ୍ନେ ଆଶ୍ରଯିସିରୁତ୍ତାରॆ.

12261051a ଯୋ ଯଥାପ୍ରକୃତିର୍ଜଂତୁଃ ପ୍ରକୃତେଃ ସ୍ଯାଦ୍ଵଶାନୁଗଃ।
12261051c ତସ୍ଯ ଦ୍ଵେଷଶ୍ଚ କାମଶ୍ଚ କ୍ରୋଧୋ ଦଂଭୋଽନୃତଂ ମଦଃ।
12261051e ନିତ୍ଯମେଵାଭିଵର୍ତଂତେ ଗୁଣାଃ ପ୍ରକୃତିସଂଭଵାଃ।।

ଜଂତୁଵିନ ପ୍ରକୃତିଯୁ ହେଗିରୁଵୁଦୋ ହାଗॆ ଅଦୁ ପ୍ରକୃତିଯ ଵଶଦଲ୍ଲିଯେ ଵର୍ତିସୁତ୍ତଦॆ. ପ୍ରକୃତିଜନ୍ଯଵାଦ ଦ୍ଵେଷ, କାମ, କ୍ରୋଧ, ଦଂଭତ୍ଵ, ଅସତ୍ଯ ମତ୍ତୁ ମଦ ଈ ଗୁଣଗଳୁ ନିତ୍ଯଵୂ ଅଵରଲ୍ଲିରୁତ୍ତଵॆ.

12261052a ଏତଦ୍ବୁଦ୍ଧ୍ଯାନୁପଶ୍ଯଂତଃ ସଂତ୍ଯଜେଯୁଃ ଶୁଭାଶୁଭମ୍।
12261052c ପରାଂ ଗତିମଭୀପ୍ସଂତୋ ଯତଯଃ ସଂଯମେ ରତାଃ।।

ଯତିଗଳୁ ବୁଦ୍ଧିଯ ମୂଲକ ଇଦନ୍ନୁ କଂଡୁକॊଂଡୁ ଶୁଭାଶୁଭ କର୍ମଗଳନ୍ନୁ ତ୍ଯଜିସି ପରମ ଗତିଯନ୍ନେ ଗୁରିଯନ୍ନାଗିଟ୍ଟୁକॊଂଡୁ ସଂଯମଦଲ୍ଲିଯେ ନିରତରାଗିରୁତ୍ତାରॆ.”

12261053 ସ୍ଯୂମରଶ୍ମିରୁଵାଚ।
12261053a ସର୍ଵମେତନ୍ମଯା ବ୍ରହ୍ମନ୍ ଶାସ୍ତ୍ରତଃ ପରିକୀର୍ତିତମ୍।
12261053c ନ ହ୍ଯଵିଜ୍ଞାଯ ଶାସ୍ତ୍ରାର୍ଥଂ ପ୍ରଵର୍ତଂତେ ପ୍ରଵୃତ୍ତଯଃ।।

ସ୍ଯୂମରଶ୍ମିଯୁ ହେଳିଦନୁ: “ବ୍ରହ୍ମନ୍! ନାନୁ ହେଳିଦୁଦॆଲ୍ଲଵୂ ଶାସ୍ତ୍ରଗଳଲ୍ଲି ହେଳଲ୍ପଟ୍ଟିଵॆ. ଶାସ୍ତ୍ରଗଳ ଅର୍ଥଵନ୍ନୁ ତିଳିଯଦେ ପ୍ରଵୃତିମାର୍ଗଦଲ୍ଲି ଜନରୁ ତॊଡଗୁତ୍ତାରॆ.

12261054a ଯଃ କଶ୍ଚିନ୍ନ୍ଯାଯ୍ଯ ଆଚାରଃ ସର୍ଵଂ ଶାସ୍ତ୍ରମିତି ଶ୍ରୁତିଃ।
12261054c ଯଦନ୍ଯାଯ୍ଯମଶାସ୍ତ୍ରଂ ତଦିତ୍ଯେଷା ଶ୍ରୂଯତେ ଶ୍ରୁତିଃ।।

ନ୍ଯାଯବଦ୍ଧଵାଦ ଯାଵୁଦେ ଆଚାରଵିରଲି ଅଵॆଲ୍ଲଵୂ ଶାସ୍ତ୍ରଗଳଲ୍ଲିଵॆ ऎଂବ ଶ୍ରୁତିଯିଦॆ. ଯାଵୁଦୁ ନ୍ଯାଯଵାଦଦ୍ଦଲ୍ଲଵୋ ଅଦୁ ଅଶାସ୍ତ୍ରୀଯଵାଦୁଦୁ ऎଂଦୂ ଶ୍ରୁତିଗଳୁ ହେଳୁତ୍ତଵॆ.

12261055a ନ ପ୍ରଵୃତ୍ତିରୃତେ ଶାସ୍ତ୍ରାତ୍କା ଚିଦସ୍ତୀତି ନିଶ୍ଚଯଃ।
12261055c ଯଦନ୍ଯଦ୍ଵେଦଵାଦେଭ୍ଯସ୍ତଦଶାସ୍ତ୍ରମିତି ଶ୍ରୁତିଃ।।

ଶାସ୍ତ୍ରଵନ୍ନୁ ବିଟ୍ଟୁ ଯାଵୁଦେ ଵିଧଦ ପ୍ରଵୃତ୍ତିଯୂ ଇଲ୍ଲଵॆନ୍ନୁଵୁଦୁ ନିଶ୍ଚିତଵାଗିଦॆ. ଵେଦକ୍କିଂତ ବେରॆଯାଗିରୁଵୁଦୁ ଅଶାସ୍ତ୍ରଵॆଂଦୁ ଶୃତିଯେ ହେଳିଦॆ.

12261056a ଶାସ୍ତ୍ରାଦପେତଂ ପଶ୍ଯଂତି ବହଵୋ ଵ୍ଯକ୍ତମାନିନଃ।
12261056c ଶାସ୍ତ୍ରଦୋଷାନ୍ନ ପଶ୍ଯଂତି ଇହ ଚାମୁତ୍ର ଚାପରେ।
²²12261056e ଅଵିଜ୍ଞାନହତପ୍ରଜ୍ଞା ହୀନପ୍ରଜ୍ଞାସ୍ତମୋଵୃତାଃ।।

ଅନେକ ଵ୍ଯକ୍ତମାନିନରୁ ଶାସ୍ତ୍ରଗଳ ଵିରୁଦ୍ଧ ନଡॆଯୁଵୁଦନ୍ନୁ ନୋଡୁତ୍ତେଵॆ. ଇହ-ପର ऎରଡର ଵିଷଯଦଲ୍ଲିଯୂ ଅଵରୁ ଶାସ୍ତ୍ରଗଳଲ୍ଲି ଦୋଷଗଳନ୍ନେ କାଣୁତ୍ତାରॆ. ଅଵିଜ୍ଞାନଦିଂଦ ହତପ୍ରଜ୍ଞରାଦ ଅଵରୁ ପ୍ରଜ୍ଞॆଯନ୍ନୁ କଳॆଦୁକॊଳ୍ଳୁଵ ତମୋଗୁଣଦିଂଦ ଆଵୃତରାଗିରୁତ୍ତାରॆ.

12261057a ଶକ୍ଯଂ ତ୍ଵେକେନ ମୁକ୍ତେନ କୃତକୃତ୍ଯେନ ସର୍ଵଶଃ।
12261057c ପିଂଡମାତ୍ରଂ ଵ୍ଯପାଶ୍ରିତ୍ଯ ଚରିତୁଂ ସର୍ଵତୋଦିଶମ୍²³।
12261057e ଵେଦଵାଦଂ ଵ୍ଯପାଶ୍ରିତ୍ଯ ମୋକ୍ଷୋଽସ୍ତୀତି ପ୍ରଭାଷିତୁମ୍।।

କୃତକୃତ୍ଯନାଗି, ऎଲ୍ଲଦରିଂଦଲୂ ମୁକ୍ତନାଗି, ଶରୀରମାତ୍ରଵନ୍ନେ ଇଟ୍ଟୁକॊଂଡୁ ସର୍ଵତୋଦିଶଗଳଲ୍ଲି ସଂଚରିସୁଵ ଏକାଂଗିଗॆ ମାତ୍ର ଵେଦଵାଦଵନ୍ନୁ ଆଶ୍ରଯିସି ମୋକ୍ଷଵୁ ଇଦॆ ଇଂଦୁ ହେଳଲୁ ଶକ୍ଯଵୁ.

12261058a ଇଦଂ ତୁ ଦୁଷ୍କରଂ କର୍ମ କୁଟୁଂବମଭିସଂଶ୍ରିତମ୍।
12261058c ଦାନମଧ୍ଯଯନଂ ଯଜ୍ଞଃ ପ୍ରଜାସଂତାନମାର୍ଜଵମ୍।।

ଆଦରॆ କୁଟୁଂବଵନ୍ନୁ ଆଶ୍ରଯିସିରୁଵଵନିଗॆ ଇଦୁ ଅତ୍ଯଂତ ଦୁଷ୍କରଵାଦୁଦୁ. ଦାନ, ଅଧ୍ଯଯନ, ଯଜ୍ଞ, ପ୍ରଜାସଂତାନ ମତ୍ତୁ ସରଳତॆଯନ୍ନୁ ଆଚରିସିଦରୂ ଅଵନିଗॆ ମୋକ୍ଷଵନ୍ନୁ ପଡॆଯୁଵୁଦୁ କଷ୍ଟଵେ ଆଗୁତ୍ତଦॆ.

12261059a ଯଦ୍ଯେତଦେଵଂ କୃତ୍ଵାପି ନ ଵିମୋକ୍ଷୋଽସ୍ତି କସ୍ଯ ଚିତ୍।
12261059c ଧିକ୍କର୍ତାରଂ ଚ କାର୍ଯଂ ଚ ଶ୍ରମଶ୍ଚାଯଂ ନିରର୍ଥକଃ।।

ଇଵॆଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ମାଡିଯୂ ମୋକ୍ଷଵିଲ୍ଲଵॆଂଦମେଲॆ କର୍ତ୍ରୁଵିଗॆ ଧିକ୍କାର! କାର୍ଯକ୍କॆ ଧିକ୍କାର! ଅଵନ ଶ୍ରମଵୁ ନିରର୍ଥକଵାଦଂତॆ!

12261060a ନାସ୍ତିକ୍ଯମନ୍ଯଥା ଚ ସ୍ଯାଦ୍ଵେଦାନାଂ ପୃଷ୍ଠତଃକ୍ରିଯା।
12261060c ଏତସ୍ଯାନଂତ୍ଯମିଚ୍ଚାମି ଭଗଵନ୍ ଶ୍ରୋତୁମଂଜସା।।

ଵେଦଗଳନ୍ନୁ ଅଵହେଳନ ମାଡୁଵ ଈ କ୍ରିଯॆଯୁ ନାସ୍ତିକ୍ଯଵନ୍ନୁଂଟୁମାଡୁତ୍ତଦॆ. ଭଗଵନ୍! ଇଦର କୁରିତୁ ନିନ୍ନିଂଦ ବେଗନେ କେଳବଯସୁତ୍ତେନॆ.

12261061a ତଥ୍ଯଂ ଵଦସ୍ଵ ମେ ବ୍ରହ୍ମନ୍ନୁପସନ୍ନୋଽସ୍ମ୍ଯଧୀହି ଭୋଃ।
12261061c ଯଥା ତେ ଵିଦିତୋ ମୋକ୍ଷସ୍ତଥେଚ୍ଚାମ୍ଯୁପଶିକ୍ଷିତୁମ୍।।

ବ୍ରହ୍ମନ୍! ନନଗॆ ତତ୍ତ୍ଵଵନ୍ନୁ ହେଳୁ. ନିନ୍ନ ଶିଷ୍ଯନାଗିଦ୍ଦେନॆ. ନନଗॆ ଉପଦେଶିସୁ. ମୋକ୍ଷଵॆନ୍ନୁଵୁଦୁ ନିନଗॆ ହେଗॆ ତିଳିଦିଦॆଯୋ ଅଦନ୍ନୁ ନିନ୍ନିଂଦ ତିଳିଯ ବଯସୁତ୍ତେନॆ.”

ସମାପ୍ତି

ଇତି ଶ୍ରୀମହାଭାରତେ ଶାଂତିପର୍ଵଣି ମୋକ୍ଷଧର୍ମପର୍ଵଣି ଗୋକପିଲୀଯେ ଏକଷଷ୍ଟ୍ଯଧିକଦ୍ଵିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ।।
ଇଦୁ ଶ୍ରୀମହାଭାରତଦଲ୍ଲି ଶାଂତିପର୍ଵଦଲ୍ଲି ମୋକ୍ଷଧର୍ମପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଗୋକପିଲୀଯ ऎନ୍ନୁଵ ଇନ୍ନୂରାଅରଵତ୍ତॊଂଦନେ ଅଧ୍ଯାଯଵୁ.

କାଷ୍ଠା (ଭାରତ ଦର୍ଶନ). ↩︎
ସଂତାନୋତ୍ପତ୍ତିଯ କ୍ରମଵନ୍ନୁ. ↩︎
ଧର୍ମଃ (ଭାରତ ଦର୍ଶନ). ↩︎
ସନାତନ ଯଜ୍ଞଵୁ ଅହିଂସାଯୁକ୍ତ ଯଜ୍ଞଗଳନ୍ନାଶ୍ରଯିସିଲ୍ଲ. ↩︎
ଅହିଂସାଯୁକ୍ତ ଯଜ୍ଞାଦିଗଳନ୍ନୁ ମାଡଦେ ଇରୁଵଵରୁ. ↩︎
ଵାଚା (ଭାରତ ଦର୍ଶନ/ଗୀତା ପ୍ରॆସ୍). ↩︎
ଈ ଶ୍ଲୋକକ୍କॆ ବେରॆ ବେରॆ ଅର୍ଥବରୁଵ ଅନୁଵାଦଗଳିଵॆ: (1) ମନୁଷ୍ଯନିଗॆ କୈ-କାଲୁଗଳୁ, ମାତୁ, ହॊଟ୍ଟॆ ମତ୍ତୁ ଉପସ୍ଥ – ऎଂବ ନାଲ୍କୁ ଦ୍ଵାରଗଳିଵॆ. ଇଵୁଗଳିଗॆ ଦ୍ଵାରପାଲକନାଗୁଵ ଇଚ୍ଛॆଯନ୍ନୁ ମନୁଷ୍ଯନୁ ତାଳବେକୁ. ଅର୍ଥାତ୍ ଇଵୁଗଳନ୍ନୁ ମାନଵନୁ ସଂଯମଦଲ୍ଲିଟ୍ଟୁକॊଳ୍ଳବେକୁ. ଋଗ୍ଯଜୁସ୍ସାମାଥର୍ଵଣଗଳॆଂବ ନାଲ୍କୁ ମୁଖଗଳନ୍ନୁ ହॊଂଦିରୁଵ ପରମପୁରୁଷନନ୍ନୁ ନାଲ୍କୁ ଦ୍ଵାରଗଳ ସଂଯମଦିଂଦଲୂ, ଭକ୍ତିଯୋଗ, ଜ୍ଞାନଯୋଗ, କର୍ମଯୋଗ ମତ୍ତୁ ଅଷ୍ଠାଂଗଯୋଗଗଳॆଂଦ ନାଲ୍କୁ ପ୍ରକାରତ ଉପାଯଗଳିଂଦଲୂ ହॊଂଦବେକୁ. (ଭାରତ ଦର୍ଶନ/ଗୀତା ପ୍ରॆସ୍). (2) बाहु, वाक्य, उदर और उपस्थ, यॆ चारॊं द्वारकी भांति आवरण कर रखतॆ हैं; दॆह, इंद्रिय, मन, बुद्धि, यॆ चारॊं जिसकॆ भॊगसाधन मुखस्वरूप हैं, मनुष्य गुरूपदॆशसॆ इस शरीरकॆ भीतर स्थित सर्वमय पुरुषकॊ विराट्‍, सूत्राण्तर्यामी और शुद्ध-चैतन्य इन चारॊं भांतिसॆ जानता है। जॊ उसॆ जाननॆकी इच्छा करॆ, वह दॊनॊं भुजा, वचन, उदर और उपस्थकी उत्तम रीतिसे रक्षा करनेमॆं यत्नवान् हॊवॆ॥ (दामॊदर सात्वालॆकर) ↩︎
ଶ୍ରୁତଂ ऎନ୍ନୁଵୁଦକ୍କॆ ଵ୍ଯାଖ୍ଯାନକାରରୁ ଅନ୍ନ ऎଂଦୁ ଅର୍ଥୈସିଦ୍ଦାରॆ. ନ ଶୃତଂ ପ୍ରହୃହ୍ଣାତ୍ ନ ଯାଜଯେତ୍ – ନୀଚପୁରୁଷନିଗॆ ଯଜ୍ଞମାଡିସି ହଵିସ୍ସନ୍ନୁ ତିନ୍ନବାରଦୁ. (ଭାରତ ଦର୍ଶନ) ↩︎
When there is a brave wife, he will not have intercourse with another woman. (Bibek Debroy) ↩︎
ଭାର୍ଯॆଯନ୍ନୁ ବିଟ୍ଟୁ ଅନ୍ଯରॊଂଦିଗॆ ସମାଗମ ମାଡୁଵୁଦॆଲ୍ଲଵॆଂବ ମନସ୍ସିନ ଦୃଢ ପ୍ରତିଜ୍ଞॆ. ↩︎
ଈ ଶ୍ଲୋକକ୍କॆ ବେରॆ ଅର୍ଥଵନ୍ନୁ କॊଡୁଵ ଅନୁଵାଦଵୂ ଇଦॆ: ଆଦରॆ ମୂଢରାଦଵରୁ ଯଜ୍ଞ ମତ୍ତୁ ଦାନଗଳିଂଦ ପ୍ରାପ୍ତଵାଗବହୁଦାଦ ସ୍ଵର୍ଗାଦି ଫଲଗଳନ୍ନୁ ବିଟ୍ଟୁ ବେରॆ ଯାଵୁଦନ୍ନୂ ତିଳିଦୁକॊଂଡିରୁଵୁଦିଲ୍ଲ. ମୋକ୍ଷ, ତାମସାକ୍ଷାତ୍କାର, ବ୍ରହ୍ମଭାଵ – ଇଵେ ମୁଂଦାଦଵୁଗଳ ଵିଷଯଵାଗି ସ୍ଵଲ୍ପଵାଦରୂ ତିଳୁଵଳିକॆଯିଲ୍ଲଦ ଅଵରୁ ସ୍ଵର୍ଗାଦି ଫଲଗଳଲ୍ଲିଯେ ଅଭିରୁଚିଯୁଳ୍ଳଵରାଗିରୁତ୍ତାରॆ. (ଭାରତ ଦର୍ଶନ/ଗୀତା ପ୍ରॆସ୍/ଦାମୋଦର୍ ସାତ୍ଵାଲେକର୍) ↩︎
ଇଦକ୍କॆ ମॊଦଲୁ ଈ ऎରଡୁ ଅଧିକ ଶ୍ଲୋକଗଳିଵॆ: ସ୍ଵକର୍ମଭିଃ ସଂଶ୍ରିତାନାଂ ତପୋ ଘୋରତ୍ଵମାଗତମ୍। ତଂ ସଦାଚାରମାଶ୍ରିତ୍ଯ ପୁରାଣଂ ଶାଶ୍ଵତଂ ଧ୍ରୁଵମ୍।। ଅଶକ୍ନୁଵଂତଶ୍ଚରିତୁଂ କିଂଚିଦ୍ଧର୍ମେଷୁ ସୂତ୍ରିତମ୍। ନିରାପଦ୍ଧର୍ମ ଆଚାରୋ ହ୍ଯପ୍ରମାଦୋଽପରାଭଵଃ।। (ଭାରତ ଦର୍ଶନ/ଗୀତା ପ୍ରॆସ୍). ↩︎
ଈ ଶ୍ଲୋକକ୍କॆ ବେରॆ ଅର୍ଥଵନ୍ନୁ କॊଡୁଵ ଅନୁଵାଦଵୂ ଇଦॆ: ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରଦଲ୍ଲି ହେଳିରୁଵ କର୍ମଗଳୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠଵାଦ ମତ୍ତୁ ଶାଶ୍ଵତଵାଦ ଫଲଗଳନ୍ନୁ କॊଡତକ୍କଵୁଗଳାଗିଵॆ. ସାଧକନନ୍ନୁ ଉନ୍ନତିଗॆ ऒଯ୍ଯୁତ୍ତଵॆ. ଆଦରॆ ପ୍ରଵୃତ୍ତିମାର୍ଗିଗଳାଦ ଜନରୁ ଯୋଗମାର୍ଗଵନ୍ନୁ ଗୁଣରହିତଵାଦୁଦॆଂଦୂ ନିଯତଵାଗି ଫଲଵନ୍ନୁ କॊଡୁଵୁଦଲ୍ଲଵॆଂଦୂ ଭାଵିସୁତ୍ତାରॆ. (ଭାରତ ଦର୍ଶନ/ଗୀତା ପ୍ରॆସ୍/ଦାମୋଦର୍ ସାତ୍ଵାଲେକର୍) ↩︎
ଈ ଶ୍ଲୋକକ୍କॆ ବେରॆ ଅର୍ଥଵନ୍ନୁ କॊଡୁଵ ଅନୁଵାଦଵୂ ଇଦॆ: ଯଜ୍ଞଗଳ ଗୁଣଗଳୁ (ସ୍ଵରୂପ-ଵିଧି-ଵିଧାନଗଳୁ, ସାମଗ୍ରିଗଳୁ) ତିଳିଯଲୁ ଦୁଃସାଧ୍ଯଵାଦଵୁଗଳୁ. ऒଂଦॆ ଵେଳॆ ଅଵୁଗଳନ୍ନୁ ତିଳିଦୁକॊଂଡରୂ ଯଜ୍ଞଗଳ ଅନୁଷ୍ଠାନଵୁ ଦୁଷ୍କରଵାଦୁଦୁ. ऒଂଦୁ ଵେଳॆ ଅତ୍ଯଂତ କଷ୍ଟଦିଂଦ ଅନୁଷ୍ଠାନମାଡିଦରୂ ଅଵୁଗଳୁ ଶାଶ୍ଵତ ସୁଖଵନ୍ନୁ କॊଡତକ୍କଵୁଗଳଲ୍ଲ. ଈ ଵିଷଯଗଳନ୍ନୁ ନୀନୂ ତିଳିଦୁକॊଂଡିରୁଵॆ. (ଭାରତ ଦର୍ଶନ/ଗୀତା ପ୍ରॆସ୍/ଦାମୋଦର୍ ସାତ୍ଵାଲେକର୍) ↩︎
ବ୍ରହ୍ମତତ୍ତ୍ଵଵନ୍ନୁ ତିଳିଯଲॆଂଦେ ↩︎
ଯଥାଶ୍ରମମୁପାସୀତ (ଭାରତ ଦର୍ଶନ). ↩︎
ପ୍ଲାଵଯତେ (ଭାରତ ଦର୍ଶନ/ଗୀତା ପ୍ରॆସ୍). ↩︎
ଜ୍ଞାନଵନ୍ନୁ ବିଟ୍ଟିରୁଵ ଵୃତ୍ତି (କର୍ମମାର୍ଗ)ଯୁ ପ୍ରଜॆଗଳନ୍ନୁ ଜନନ-ମରଣପ୍ରଵାହଦଲ୍ଲି ମୁଳୁଗିସି ନାଶଗॊଳିସୁତ୍ତଦॆ (ଭାରତ ଦର୍ଶନ). ↩︎
ଵ୍ଯକ୍ତଂ (ଭାରତ ଦର୍ଶନ). ↩︎
That is the reason learned people are always happy in every way. Sometimes, one obtains the sense of complete unit. (Bibek Debroy) ↩︎
ଦଂଭମୋହଵଶାନୁଗାଃ। (ଭାରତ ଦର୍ଶନ). ↩︎
ଇଦକ୍କॆ ମॊଦଲୁ ଈ ऎରଡୁ ଅଧିକ ଶ୍ଲୋକଗଳିଵॆ: ଇଂଦ୍ରିଯାର୍ଥାଶ୍ଚ ଭଵତାଂ ସମାନାଃ ସର୍ଵଜଂତୁଷୁ। ଏଵଂ ଚତୁର୍ଣାଂ ଵର୍ଣାନାମାଶ୍ରମାଣାଂ ପ୍ରଵୃତ୍ତିଷୁ।। ଏକମାଲଂବନାନାଂ ନିର୍ଣଯେ ସର୍ଵତୋଦିଶମ୍। ଆନଂତଂ ଵଦମାନେନ ଶକ୍ତେନାଵର୍ଜିତାତ୍ମନା।। (ଭାରତ ଦର୍ଶନ). ↩︎
ଵିଜିତାତ୍ମନା (ଭାରତ ଦର୍ଶନ). ↩︎