പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
ശാംതി പര്വ
മോക്ഷധര്മ പര്വ
അധ്യായ 256
സാര
ജാജലിഗെ പക്ഷിഗള ഉപദേശ (1-22).
12256001 തുലാധാര ഉവാച।
12256001a സദ്ഭിര്വാ യദി വാസദ്ഭിരയം പംഥാഃ സമാശ്രിതഃ।
12256001c പ്രത്യക്ഷം ക്രിയതാം സാധു തതോ ജ്ഞാസ്യസി തദ്യഥാ।।
തുലാധാരനു ഹേളിദനു: “നാനു നിരൂപിസിദ ധര്മ മാര്ഗവന്നു സത്പുരുഷരു ആചരിസുവരേ അഥവാ അസത്പുരുഷരു ആചരിസുവരേ എന്നുവുദന്നു ചെന്നാഗി സമാലോചിസി നോഡു. നംതര നിനഗെ ഇദര യഥാര്ഥജ്ഞാനവാഗുത്തദെ.
12256002a ഏതേ ശകുംതാ ബഹവഃ സമംതാദ്വിചരംതി ഹി।
12256002c തവോത്തമാംഗേ സംഭൂതാഃ ശ്യേനാശ്ചാന്യാശ്ച ജാതയഃ।।
അല്ലി നോഡു. ആകാശദല്ലി ഗിഡഗവേ മൊദലാദ അനേക ജാതിയ പക്ഷിഗളു സുത്തലൂ ഹാരാഡുത്തിവെ. അവുഗളല്ലി നിന്ന തലെയ മേലെ ഹുട്ടി ബെളെദ പക്ഷിഗളൂ ഇവെ.
12256003a ആഹ്വയൈനാന്മഹാബ്രഹ്മന്വിശമാനാംസ്തതസ്തതഃ।
12256003c പശ്യേമാന് ഹസ്തപാദേഷു ശ്ലിഷ്ടാന്ദേഹേ ച സര്വശഃ।।
മഹാബ്രഹ്മന്! അല്ലല്ലി ഹോഗി സേരികൊള്ളുവ പക്ഷിഗളന്നു നീനു ആഹ്വാനിസു. കാലുഗളല്ലി ദേഹഗളല്ലി അഡഗിസികൊംഡു ഹാരാഡുത്തിരുവ അവുഗളന്നു നോഡു.
12256004a സംഭാവയംതി പിതരം ത്വയാ സംഭാവിതാഃ ഖഗാഃ।
12256004c അസംശയം പിതാ ച ത്വം പുത്രാനാഹ്വയ ജാജലേ।।
ജാജലേ! നിന്നിംദ പാലിസല്പട്ട ആ പക്ഷിഗളു നിന്നന്നു തംദെയെംദേ ഭാവിസിവെ. നീനു അവുഗള തംദെയെന്നുവുദരല്ലി സംശയവേ ഇല്ല. നിന്ന പുത്രരന്നു കരെ!””
12256005 ഭീഷ്മ ഉവാച।
12256005a തതോ ജാജലിനാ തേന സമാഹൂതാഃ പതത്രിണഃ।
12256005c വാചമുച്ചാരയന്ദിവ്യാം ധര്മസ്യ വചനാത്കില।।
ഭീഷ്മനു ഹേളിദനു: ”ആഗ ജാജലിയു ആ പക്ഷിഗളന്നു കരെദനു. അവന ധര്മയുക്ത മാതുഗളന്നു കേളി ആ പക്ഷിഗളൂ അല്ലിഗെ ബംദു ദിവ്യ മാതുഗളന്നു ഹേളിദവു:
12256006a അഹിംസാദികൃതം കര്മ ഇഹ ചൈവ പരത്ര ച।
12256006c സ്പര്ധാ നിഹംതി വൈ ബ്രഹ്മന്സാഹതാ ഹംതി തം നരമ്।।
“അഹിംസെ, ദയെ ഇത്യാദി ഗുണഗളിംദ പ്രേരിതവാഗി മാഡിദ കര്മവു ഇഹ-പര ലോകഗളെരഡരല്ലിയൂ ഉത്തമ ഫലവന്നു കൊഡുത്തദെ. മനസ്സിനല്ലി ഹിംസെയ ഭാവനെയേനാദരൂ ഇദ്ദരെ അദു ശ്രദ്ധെയന്നേ നാശഗൊളിസുത്തദെ. ശ്രദ്ധെയില്ലദ കര്മവു കര്തൃവാദ മനുഷ്യനന്നൂ നാശഗൊളിസുത്തദെ.
12256007a ശ്രദ്ധാവൃദ്ധം വാങ്മനസീ ന യജ്ഞസ്ത്രാതുമര്ഹതി।
12256007c അത്ര ഗാഥാ ബ്രഹ്മഗീതാഃ കീര്തയംതി പുരാവിദഃ।।
മംത്രഗളന്നു സ്വരസഹിതവാഗി ഹേളിദരൂ, മനസ്സന്നു സംയമദല്ലിട്ടുകൊംഡിദ്ദരൂ, ശ്രദ്ധെയില്ലദേ മാഡിദ യജ്ഞവു കര്തൃവന്നു രക്ഷിസുവുദില്ല. ഈ വിഷയദല്ലി ഹിംദിന ചരിത്രെയന്നു തിളിദവരു ബ്രഹ്മന ഗീതെഗളിംദ കൂഡിദ ഹാഡുഗളന്നു കീര്തനെ മാഡുത്താരെ.
12256008a ശുചേരശ്രദ്ദധാനസ്യ ശ്രദ്ദധാനസ്യ ചാശുചേഃ।
12256008c ദേവാശ്ചിത്തമമന്യംത സദൃശം യജ്ഞകര്മണി।।
യജ്ഞകര്മഗളല്ലി ശ്രദ്ധെയില്ലദവനു ശുചിയാദ ദ്രവ്യഗളന്നു ബളസിദരൂ മത്തു ശ്രദ്ധെയിദ്ദവനു അശുചിയാദ ദ്രവ്യഗളന്നു ബളസിദരൂ അവെരഡന്നൂ ദേവതെഗളു ഒംദേ സമവെംദു ഭാവിസുവരു.
12256009a ശ്രോത്രിയസ്യ കദര്യസ്യ വദാന്യസ്യ ച വാര്ധുഷേഃ।
12256009c മീമാംസിത്വോഭയം ദേവാഃ സമമന്നമകല്പയന്।।
അദേരീതിയല്ലി കൃപണനാദ ശ്രോത്രീയന അന്നവന്നൂ മത്തു ഉദാരിയാദ ബഡ്ഡിയ ഹണദിംദ ജീവിസുവവന അന്നവന്നൂ ദേവതെഗളു ചെന്നാഗി പര്യായലോചിസി സമാനവെംദു നിശ്ചയിസിദരു.
12256010a പ്രജാപതിസ്താനുവാച വിഷമം കൃതമിത്യുത।
12256010c ശ്രദ്ധാപൂതം വദാന്യസ്യ ഹതമശ്രദ്ധയേതരത്।
12256010e ഭോജ്യമന്നം വദാന്യസ്യ കദര്യസ്യ ന വാര്ധുഷേഃ।।
പ്രജാപതിയു അവരിഗെ ഹേളിദനു: “നീവു കല്പിസിരുവ സമാനതെയു സരിയല്ല. ഉദാരിയാദവനു അശുചിയാഗിദ്ദരൂ ശ്രദ്ധാപൂര്വകവാഗി കൊഡുവ അന്നവേ പവിത്രവാദുദു. ഉദാരിയാദവനു ശുചിയാഗിദ്ദരൂ ശ്രദ്ധാപൂര്വകവാഗി കൊഡദിദ്ദരെ അദു അപവിത്രവാഗുത്തദെ, മത്തു അംതഹ ദാനവു നഷ്ടപ്രായവേ ആഗുത്തദെ. കൃപണനാദ ശ്രോത്രിയന അന്നവന്നു തിന്നബാരദു. ഉദാരിയാദ ബഡ്ഡീഹണദിംദ ജീവിസുവവന അന്നവന്നു തിന്നബഹുദു.
12256011a അശ്രദ്ദധാന ഏവൈകോ ദേവാനാം നാര്ഹതേ ഹവിഃ।
12256011c തസ്യൈവാന്നം ന ഭോക്തവ്യമിതി ധര്മവിദോ വിദുഃ।।
ശ്രദ്ധെയില്ലദിരുവ യാരൊബ്ബനൂ ദേവതെഗളിഗെ ഹവിസ്സന്നു അര്പിസലു അര്ഹനല്ല. അശ്രദ്ധെയിംദ കൂഡിരുവവന അന്നവന്നു തിന്നലേബാരദെംദു ധര്മവന്നു തിളിദവരു ഹേളുത്താരെ.
12256012a അശ്രദ്ധാ പരമം പാപം ശ്രദ്ധാ പാപപ്രമോചനീ।
12256012c ജഹാതി പാപം ശ്രദ്ധാവാന്സര്പോ ജീര്ണാമിവ ത്വചമ്।।
അശ്രദ്ധെയു പരമ പാപവു. ശ്രദ്ധെയു പാപവന്നു കളെയുവംഥഹുദു. സര്പവു പൊരെ ബിഡുവംതെ ശ്രദ്ധാവാനനു പാപവന്നു തൊരെയുത്താനെ.
12256013a ജ്യായസീ യാ പവിത്രാണാം നിവൃത്തിഃ ശ്രദ്ധയാ സഹ।
12256013c നിവൃത്തശീലദോഷോ യഃ ശ്രദ്ധാവാന്പൂത ഏവ സഃ।।
ശ്രദ്ധെയൊംദിഗെ നിവൃത്തി (കാമക്രോധാദിഗളിംദ നിവൃത്തി)യൂ പവിത്രകാര്യഗളല്ലി ഹിരിദാദുദു. ശീലക്കെ ദോഷവന്നുംടുമാഡുവ കാമ-ക്രോധഗളിംദ നിവൃത്തിഹൊംദിദ ശ്രദ്ധാവാനനു പരമ പവിത്രനേ സരി.
12256014a കിം തസ്യ തപസാ കാര്യം കിം വൃത്തേന കിമാത്മനാ।
12256014c ശ്രദ്ധാമയോഽയം പുരുഷോ യോ യച്ച്രദ്ധഃ സ ഏവ സഃ।।
ശ്രദ്ധാവംതനിഗെ തപസ്സിനിംദ ആഗബേകാദുദേനിദെ? ആചാര-വ്യവഹാരഗളിംദാഗലീ, ആത്മചിംതനെയിംദാഗലീ ആഗബേകാദുദേനിദെ? അംതഹ പുരുഷനു യാവുദര മേലെ ശ്രദ്ധെയിഡുവനോ അവനു അദേ ആഗിബിഡുത്താനെ1.
12256015a ഇതി ധര്മഃ സമാഖ്യാതഃ സദ്ഭിര്ധര്മാര്ഥദര്ശിഭിഃ।
12256015c വയം ജിജ്ഞാസമാനാസ്ത്വാ സംപ്രാപ്താ ധര്മദര്ശനാത്।।
ധര്മാര്ഥദര്ശിഗളു ധര്മവന്നു ഹീഗെയേ വ്യാഖ്യാനിസിദ്ദാരെ. നാവൂ ഈ ധര്മദ വിഷയദല്ലി ജിജ്ഞാസെമാഡുത്തിദ്ദാഗ ശ്രദ്ധെയ സംബംധവാദ ഈ ധര്മവു ധര്മദര്ശനനിംദ നമഗെ തിളിയിതു.
12256016a സ്പര്ധാം ജഹി മഹാപ്രാജ്ഞ തതഃ പ്രാപ്സ്യസി യത്പരമ്।
12256016c ശ്രദ്ധാവാന് ശ്രദ്ദധാനശ്ച ധര്മാംശ്ചൈവേഹ വാണിജഃ2।
12256016e സ്വവര്ത്മനി സ്ഥിതശ്ചൈവ ഗരീയാനേഷ ജാജലേ।।
മഹാപ്രാജ്ഞ! സ്പര്ധെയന്നു തൊരെ. അനംതര പരമ പദവന്നു ഹൊംദുവെ. ജാജലേ! ഈ ശ്രദ്ധാവംത ശ്രദ്ധാളു വാണിജനു ധര്മദ സ്വരൂപനേ ആഗിരുത്താനെ. ശ്രദ്ധെയിംദ സ്വധര്മദല്ലി നിരതനാഗിരുവവനു എല്ലരിഗിംതലൂ ശ്രേഷ്ഠനെനിസികൊള്ളുത്താനെ.”
12256017a ഏവം ബഹുമതാര്ഥം ച തുലാധാരേണ ഭാഷിതമ്।
12256017c സമ്യക്ചൈവമുപാലബ്ധോ ധര്മശ്ചോക്തഃ സനാതനഃ।।
ഹീഗെ തുലാധാരനു ബഹുമതാര്ഥഗളുള്ള, ഉത്തമ പ്രയോജനവുള്ള മാതുഗളിംദ സനാതന ധര്മവന്നു ഹേളിദനു.
12256018a തസ്യ വിഖ്യാതവീര്യസ്യ ശ്രുത്വാ വാക്യാനി സ ദ്വിജഃ।
12256018c തുലാധാരസ്യ കൌംതേയ ശാംതിമേവാന്വപദ്യത।।
കൌംതേയ! വിഖ്യാതവാദ മത്തു പ്രഭാവശാലിയാദ തുലാധാരന മാതുഗളന്നു കേളി ദ്വിജനു ശാംതനാദനു.
12256019a തതോഽചിരേണ കാലേന തുലാധാരഃ സ ഏവ ച।
12256019c ദിവം ഗത്വാ മഹാപ്രാജ്ഞൌ വിഹരേതാം യഥാസുഖമ്।
12256019e സ്വം സ്വം സ്ഥാനമുപാഗമ്യ സ്വകര്മഫലനിര്ജിതമ്।।
നംതര സ്വല്പവേ സമയദല്ലി മഹാപ്രാജ്ഞരാദ തുലാധാര മത്തു അവനു, തമ്മ തമ്മ കര്മഫലഗളിംദ ജയിസല്പട്ട ദിവക്കെ ഹോഗി യഥാസുഖവാഗി വിഹരിസിദരു.
12256020a സമാനാം ശ്രദ്ദധാനാനാം സംയതാനാം സുചേതസാമ്।
12256020c കുര്വതാം യജ്ഞ ഇത്യേവ ന യജ്ഞോ ജാതു നേഷ്യതേ।।
ലാഭാലാഭഗളു സമനാഗിരുവ, ശ്രദ്ധാവംത, ജിതേംദ്രിയ, ശുദ്ധചിത്തരു കര്ത്യവ്യവെംദു മാഡുവ യജ്ഞവു എംദൂ നിഷ്ഫലവാഗുവുദില്ല.
12256021a ശ്രദ്ധാ വൈ സാത്ത്വികീ ദേവീ3 സൂര്യസ്യ ദുഹിതാ നൃപ।
12256021c സാവിത്രീ പ്രസവിത്രീ ച ജീവവിശ്വാസിനീ തഥാ4।।
നൃപ! ദേവീ ശ്രദ്ധെയു സാത്ത്വികീ. സൂര്യന പുത്രിയു. അവളു സാവിത്രീ, പ്രസവിത്രീ മത്തു ഹാഗെയേ ജീവവിശ്വാസിനി കൂഡ.
12256022a വാഗ്വൃദ്ധം ത്രായതേ ശ്രദ്ധാ മനോവൃദ്ധം ച ഭാരത।
12256022c യഥൌപമ്യോപദേശേന കിം ഭൂയഃ ശ്രോതുമിച്ചസി।।
ഭാരത! മംത്രഗളന്നു ഹേളുവാഗ വര്ണഗള ഉച്ഛാരണെയല്ലി അഥവാ സ്വരദല്ലി വ്യത്യാസവാദരൂ അഥവാ മനസ്സിനല്ലി അസ്ഥിരതെയിദ്ദരൂ ശ്രദ്ധെയു സ്ഖാലിത്യദോഷവന്നു നിവാരിസുത്തദെ. ഈ ഉപദേശവന്നു ഉപമെയാഗി ഹേളിദ്ദേനെ. ഇന്നൂ ഏനന്നു കേളലു ബയസുത്തീയെ?”
സമാപ്തി
ഇതി ശ്രീമഹാഭാരതേ ശാംതി പര്വണി മോക്ഷധര്മ പര്വണി തുലാഭാരജാജലിസംവാദേ ഷട്പംപംചാശദധികദ്വിശതതമോഽധ്യായഃ।।
ഇദു ശ്രീമഹാഭാരതദല്ലി ശാംതി പര്വദല്ലി മോക്ഷധര്മ പര്വദല്ലി തുലാഭാരജാജലിസംവാദ എന്നുവ ഇന്നൂരാഐവത്താരനേ അധ്യായവു.