ପ୍ରଵେଶ
।। ଓଂ ଓଂ ନମୋ ନାରାଯଣାଯ।। ଶ୍ରୀ ଵେଦଵ୍ଯାସାଯ ନମଃ ।।
ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଦ୍ଵୈପାଯନ ଵେଦଵ୍ଯାସ ଵିରଚିତ
ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତ
ଶାଂତି ପର୍ଵ
ମୋକ୍ଷଧର୍ମ ପର୍ଵ
ଅଧ୍ଯାଯ 248
ସାର
ମୃତ୍ଯୁଵିନ ଵିଷଯଦଲ୍ଲି ଯୁଧିଷ୍ଠିରନ ପ୍ରଶ୍ନॆ; ବ୍ରହ୍ମନ ରୋଷାଗ୍ନିଯିଂଦ ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣିଗଳ ସଂହାର (1-21).
12248001 ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉଵାଚ।
12248001a ଯ ଇମେ ପୃଥିଵୀପାଲାଃ ଶେରତେ ପୃଥିଵୀତଲେ।
12248001c ପୃତନାମଧ୍ଯ ଏତେ ହି ଗତସତ୍ତ୍ଵା ମହାବଲାଃ।।
ଯୁଧିଷ୍ଠିରନୁ ହେଳିଦନୁ: “ମହାବଲରାଦ ପୃଥିଵୀପାଲରୁ ଈ ସେନାମଧ୍ଯଦଲ୍ଲି ଭୂମିଯମେଲॆ ହତରାଗି ମଲଗିଦ୍ଦାରॆ.
12248002a ଏକୈକଶୋ ଭୀମବଲା ନାଗାଯୁତବଲାସ୍ତଥା।
12248002c ଏତେ ହି ନିହତାଃ ସଂଖ୍ଯେ ତୁଲ୍ଯତେଜୋବଲୈର୍ନରୈଃ।।
ऒବ୍ବॊବ୍ବରୂ ଭୀମବଲରାଗିଦ୍ଦରୁ. ସାଵିର ଆନॆଗଳ ବଲଵୁଳ୍ଳଵରାଗିଦ୍ଦରୁ. ଇଵରୁ ତମ୍ମଂତॆଯେ ତେଜୋବଲଵିଦ୍ଦ ନରରିଂଦ ହତରାଦରୁ.
12248003a ନୈଷାଂ ପଶ୍ଯାମି ହଂତାରଂ ପ୍ରାଣିନାଂ ସଂଯୁଗେ ପୁରା।
12248003c ଵିକ୍ରମେଣୋପସଂପନ୍ନାସ୍ତେଜୋବଲସମନ୍ଵିତାଃ।।
ଵିକ୍ରମସଂପନ୍ନରାଗିଦ୍ଦ ମତ୍ତୁ ତେଜୋବଲସମନ୍ଵିତରାଗିଦ୍ଦ ଇଵରନ୍ନୁ ଯୁଦ୍ଧଦଲ୍ଲି କॊଲ୍ଲୁଵ ଜୀଵିଗଳନ୍ନେ ଈ ହିଂଦॆ ନୋଡିରଲିଲ୍ଲ.
12248004a ଅଥ ଚେମେ ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ ଶେରତେ ହି ଗତାସଵଃ।
12248004c ମୃତା ଇତି ଚ ଶବ୍ଦୋଽଯଂ ଵର୍ତତ୍ଯେଷୁ ଗତାସୁଷୁ।।
ମହାପ୍ରାଜ୍ଞ! ଅଂଥଵରୁ ଈଗ ପ୍ରାଣହୋଗି ମଲଗିଦ୍ଦାରॆ. ପ୍ରାଣହୋଦଵରିଗॆ ମୃତରାଦରୁ ऎଂବ ଶବ୍ଦଵନ୍ନୁ ବଳସୁଵ ରୂଢିଯିଦॆ.
12248005a ଇମେ ମୃତା ନୃପତଯଃ ପ୍ରାଯଶୋ ଭୀମଵିକ୍ରମାଃ।
12248005c ତତ୍ର ମେ ସଂଶଯୋ ଜାତଃ କୁତଃ ସଂଜ୍ଞା ମୃତା ଇତି।।
ପ୍ରାଯଶଃ ଭୀମଵିକ୍ରମିଗଳାଗିଦ୍ଦ ଈ ନୃପତିଗଳୂ ମୃତରାଦରୁ ऎନ୍ନୁତ୍ତେଵॆ. ଆଦରॆ ନନଗॆ ଈ ଵିଷଯଦଲ୍ଲି ऒଂଦୁ ସଂଶଯଵୁଂଟାଗିଦॆ. ମୃତ ऎନ୍ନୁଵ ଶବ୍ଦଵୁ ହେଗॆ ବଂଦିତୁ?
12248006a କସ୍ଯ ମୃତ୍ଯୁଃ କୁତୋ ମୃତ୍ଯୁଃ କେନ ମୃତ୍ଯୁରିହ ପ୍ରଜାଃ।
12248006c ହରତ୍ଯମରସଂକାଶ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ପିତାମହ।।
ପିତାମହ! ଈ ମୃତ୍ଯୁଵୁ ଯାରଦ୍ଦୁ? ऎଲ୍ଲିଯଦୁ? ଯାଵ କାରଣଦିଂଦ ଈ ମୃତ୍ଯୁଵୁ ପ୍ରଜॆଗଳ ପ୍ରାଣଗଳନ୍ନୁ ଅପହରିସୁତ୍ତଦॆ? ଇଦନ୍ନୁ ନନଗॆ ହେଳୁ.”
12248007 ଭୀଷ୍ମ ଉଵାଚ।
12248007a ପୁରା କୃତଯୁଗେ ତାତ ରାଜାସୀଦଵିକଂପକଃ।
12248007c ସ ଶତ୍ରୁଵଶମାପନ୍ନଃ ସଂଗ୍ରାମେ କ୍ଷୀଣଵାହନଃ।।
ଭୀଷ୍ମନୁ ହେଳିଦନୁ: “ମଗୂ! ହିଂଦॆ କୃତଯୁଗଦଲ୍ଲି ଵିକଂପକନॆଂବ ରାଜନିଦ୍ଦନୁ. ସଂଗ୍ରାମଦଲ୍ଲି ଅଵନୁ ରଥଵନ୍ନୁ କଳॆଦୁକॊଂଡୁ ଶତ୍ରୁଵଶନାଦନୁ.
12248008a ତତ୍ର ପୁତ୍ରୋ ହରିର୍ନାମ ନାରାଯଣସମୋ ବଲେ।
12248008c ସ ଶତ୍ରୁଭିର୍ହତଃ ସଂଖ୍ଯେ ସବଲଃ ସପଦାନୁଗଃ।।
ଅଵନିଗॆ ହରି ऎଂବ ହॆସରିନ, ନାରାଯଣନ ସମନାଦ ବଲଶାଲିଯାଗିଦ୍ଦ ମଗନିଦ୍ଦନୁ. ଅଵନୁ ଯୁଦ୍ଧଦଲ୍ଲି ତନ୍ନ ସେନॆ ମତ୍ତୁ ଅନୁଯାଯିଗଳॊଂଦିଗॆ ଶତ୍ରୁଗଳିଂଦ ହତନାଦନୁ.
12248009a ସ ରାଜା ଶତ୍ରୁଵଶଗଃ ପୁତ୍ରଶୋକସମନ୍ଵିତଃ।
12248009c ଯଦୃଚ୍ଚଯାଶାଂତିପରୋ ଦଦର୍ଶ ଭୁଵି ନାରଦମ୍।।
ଶତ୍ରୁଵିନ ଵଶନାଗିଦ୍ଦ ମତ୍ତୁ ପୁତ୍ରଶୋକସମନ୍ଵିତନାଦ୍ଦ ଅଵନୁ ପରମ ଶାଂତିଯନ୍ନୁ ବଯସି ଭୁଵିଯଲ୍ଲି ନାରଦନ୍ନୁ କଂଡନୁ.
12248010a ସ ତସ୍ମୈ ସର୍ଵମାଚଷ୍ଟ ଯଥା ଵୃତ୍ତଂ ଜନେଶ୍ଵରଃ।
12248010c ଶତ୍ରୁଭିର୍ଗ୍ରହଣଂ ସଂଖ୍ଯେ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ମରଣଂ ତଥା।।
ଜନେଶ୍ଵରନୁ ଅଵନିଗॆ ଯୁଦ୍ଧଦଲ୍ଲି ତାନୁ ଶତ୍ରୁଵିନ ବଂଧିଯାଦୁଦୁ ମତ୍ତୁ ପୁତ୍ରନ ମରଳ ऎଲ୍ଲଵନ୍ନୂ ହେଗॆ ନଡॆଯିତୋ ହାଗॆ ହେଳିଦନୁ.
12248011a ତସ୍ଯ ତଦ୍ଵଚନଂ ଶ୍ରୁତ୍ଵା ନାରଦୋଽଥ ତପୋଧନଃ।
12248011c ଆଖ୍ଯାନମିଦମାଚଷ୍ଟ ପୁତ୍ରଶୋକାପହଂ ତଦା।।
ଅଵନ ଆ ମାତନ୍ନୁ କେଳି ତପୋଧନ ନାରଦନୁ ଅଵନିଗॆ ପୁତ୍ରଶୋକଵନ୍ନୁ ହୋଗଲାଡିସୁଵ ଈ ଆଖ୍ଯାନଵନ୍ନୁ ହେଳିଦନୁ.
12248012a ରାଜନ୍ ଶୃଣୁ ସମାଖ୍ଯାନମଦ୍ଯେଦଂ ବହୁଵିସ୍ତରମ୍।
12248012c ଯଥା ଵୃତ୍ତଂ ଶ୍ରୁତଂ ଚୈଵ ମଯାପି ଵସୁଧାଧିପ।।
“ରାଜନ୍! ଵସୁଧାଧିପ! ବହୁଵିସ୍ତାରଵାଦ ଈ ସମାଖ୍ଯାନଵନ୍ନୁ ଅଦୁ ହେଗॆ ନଡॆଯିତୋ ମତ୍ତୁ ନାନୁ ହେଗॆ କେଳିଦ୍ଦॆନୋ ହାଗॆ କେଳୁ.
12248013a ପ୍ରଜାଃ ସୃଷ୍ଟ୍ଵା ମହାତେଜାଃ ପ୍ରଜାସର୍ଗେ ପିତାମହଃ।
12248013c ଅତୀଵ ଵୃଦ୍ଧା ବହୁଲା ନାମୃଷ୍ଯତ ପୁନଃ ପ୍ରଜାଃ।।
ମହାତେଜସ୍ଵୀ ପିତାମହନୁ ପ୍ରଜାସୃଷ୍ଟିଯ ସମଯଦଲ୍ଲି ଅନେକ ପ୍ରଜॆଗଳନ୍ନୁ ସୃଷ୍ଟିସିଦନୁ. ଅଵରୁ ଅତୀଵ ଵୃଦ୍ଧରାଦରୂ ସାଯଲିଲ୍ଲ ମତ୍ତୁ ପୁନଃ ହॆଚ୍ଚୁ ପ୍ରଜॆଗଳନ୍ନୁ ହୁଟ୍ଟିସିଦରୁ.
12248014a ନ ହ୍ଯଂତରମଭୂତ୍କିଂ ଚିତ୍କ୍ଵ ଚିଜ୍ଜଂତୁଭିରଚ୍ଯୁତ।
12248014c ନିରୁଚ୍ଚ୍ଵାସମିଵୋନ୍ନଦ୍ଧଂ ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯମଭଵନ୍ନୃପ।।
ନୃପ! ଅଚ୍ଯୁତ! ପ୍ରାଣିଗଳିଲ୍ଲଦେ ଇରୁଵ କିଂଚିତ୍ତୁ ଜାଗଵୂ ଇରଲିଲ୍ଲ. ମୂରୁଲୋକଗଳୂ ଜୀଵିଗଳିଂଦ ତୁଂବିହୋଦଵୁ ମତ୍ତୁ ଅଵୁଗଳିଗॆ ଉସିରାଡଲୂ ଆଗୁତ୍ତିରଲିଲ୍ଲ.
12248015a ତସ୍ଯ ଚିଂତା ସମୁତ୍ପନ୍ନା ସଂହାରଂ ପ୍ରତି ଭୂପତେ।
12248015c ଚିଂତଯନ୍ନାଧ୍ଯଗଚ୍ଚଚ୍ଚ ସଂହାରେ ହେତୁକାରଣମ୍।।
ଭୂପତେ! ଅଵରନ୍ନୁ ହେଗॆ ସଂହରିସବେକୁ ऎଂବ ଚିଂତॆଯୁ ଅଵନଲ୍ଲି ହୁଟ୍ଟିକॊଂଡିତୁ. ଅଦର କୁରିତୁ ଯୋଚିସିଦରୂ, ସଂହାରକ୍କॆ କାରଣଵ୍ଯାଵୁଦନ୍ନୂ ନିର୍ଧରିସଲାଗଲିଲ୍ଲ.
12248016a ତସ୍ଯ ରୋଷାନ୍ମହାରାଜ ଖେଭ୍ଯୋଽଗ୍ନିରୁଦତିଷ୍ଠତ।
12248016c ତେନ ସର୍ଵା ଦିଶୋ ରାଜନ୍ଦଦାହ ସ ପିତାମହଃ।।
ମହାରାଜ! ଅଵନ ରୋଷଦିଂଦାଗି ଦେହଦିଂଦ ऒଂଦୁ ଅଗ୍ନିଯୁ ହॊରହॊମ୍ମିତୁ. ରାଜନ୍! ଅଦରିଂଦ ପିତାମହନୁ ସର୍ଵ ଦିକ୍କୁଗଳନ୍ନୂ ଦହିସତॊଡଗିଦନୁ.
12248017a ତତୋ ଦିଵଂ ଭୁଵଂ ଖଂ ଚ ଜଗଚ୍ଚ ସଚରାଚରମ୍।
12248017c ଦଦାହ ପାଵକୋ ରାଜନ୍ ଭଗଵତ୍କୋପସଂଭଵଃ।।
ରାଜନ୍! ଭଗଵଂତନ କୋପଦିଂଦ ହୁଟ୍ଟିଦ୍ଦ ଆ ଅଗ୍ନିଯୁ ସ୍ଵର୍ଗ, ଭୂମି, ଆକାଶ, ମତ୍ତୁ ସଚରାଚର ଜଗତ୍ତନ୍ନୂ ସୁଟ୍ଟୁହାକିତୁ.
12248018a ତତ୍ରାଦହ୍ଯଂତ ଭୂତାନି ଜଂଗମାନି ଧ୍ରୁଵାଣି ଚ।
12248018c ମହତା କୋପଵେଗେନ କୁପିତେ ପ୍ରପିତାମହେ।।
ପ୍ରପିତାମହନ ଆ ମହା କୋପଦ ଵେଗଦିଂଦ ନିଶ୍ଚଯଵାଗିଯୂ ଭୂତଗଳୁ ଜଂଗମଗଳୁ ସୁଟ୍ଟୁହୋଦଵୁ.
12248019a ତତୋ ହରିଜଟଃ ସ୍ଥାଣୁର୍ଵେଦାଧ୍ଵରପତିଃ ଶିଵଃ।
12248019c ଜଗାଦ ଶରଣଂ ଦେଵୋ ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ପରଵୀରହା।।
ଆଗ ହରିଜଟ ସ୍ଥାଣୁ ଵେଦାଧ୍ଵରପତି ପରଵୀରହ ଦେଵ ଶିଵନୁ ବ୍ରହ୍ମନ ଶରଣୁ ହୋଦନୁ.
12248020a ତସ୍ମିନ୍ନଭିଗତେ ସ୍ଥାଣୌ ପ୍ରଜାନାଂ ହିତକାମ୍ଯଯା।
12248020c ଅବ୍ରଵୀଦ୍ଵରଦୋ ଦେଵୋ ଜ୍ଵଲନ୍ନିଵ ତଦା ଶିଵମ୍।।
ପ୍ରଜॆଗଳ ହିତଵନ୍ନୁ ବଯସି ବଂଦିଦ୍ଦ ସ୍ଥାଣୁ ଶିଵନିଗॆ ପ୍ରଜ୍ଵଲିସୁତ୍ତିଦ୍ଦ ଵରଦ ଦେଵ ବ୍ରହ୍ମନୁ ହେଳିଦନୁ:
12248021a କରଵାଣ୍ଯଦ୍ଯ କଂ କାମଂ ଵରାର୍ହୋଽସି ମତୋ ମମ।
12248021c କର୍ତା ହ୍ଯସ୍ମି ପ୍ରିଯଂ ଶଂଭୋ ତଵ ଯଦ୍ଧୃଦି ଵର୍ତତେ।।
“ନୀନୁ ଵରକ୍କॆ ଅର୍ହନୁ ऎଂଦୁ ନନଗନ୍ନିସୁତ୍ତଦॆ. ନିନ୍ନ ବଯକॆଯେନୁ? ଅଦନ୍ନୁ ଇଂଦୁ ପୂରୈସୁତ୍ତେନॆ. ଶଂଭୋ! ନାନୁ କର୍ତ. ନାନୁ ନିନ୍ନ ଵୃଦ୍ଧିଯୁଂଟାଗୁଵଂତॆ ମାଡୁତ୍ତେନॆ.”
ସମାପ୍ତି
ଇତି ଶ୍ରୀମହାଭାରତେ ଶାଂତିପର୍ଵଣି ମୋକ୍ଷଧର୍ମପର୍ଵଣି ମୃତ୍ଯୁପ୍ରଜାପତିସଂଵାଦୋପକ୍ରମେ ଅଷ୍ଟଚତ୍ଵାରିଂଶାଧିକଦ୍ଵିଶତତମୋଽଧ୍ଯାଯଃ।।
ଇଦୁ ଶ୍ରୀମହାଭାରତଦଲ୍ଲି ଶାଂତିପର୍ଵଦଲ୍ଲି ମୋକ୍ଷଧର୍ମପର୍ଵଦଲ୍ଲି ମୃତ୍ଯୁପ୍ରଜାପତିସଂଵାଦୋପକ୍ରମ ऎନ୍ନୁଵ ଇନ୍ନୂରାନଲ୍ଵତ୍ତॆଂଟନେ ଅଧ୍ଯାଯଵୁ.