193: jāpakōpākhyānaḥ

pravēśa

।। ōṁ ōṁ namō nārāyaṇāya।। śrī vēdavyāsāya namaḥ ।।

śrī kr̥ṣṇadvaipāyana vēdavyāsa viracita

śrī mahābhārata

śāṁti parva

mōkṣadharma parva

adhyāya 193

sāra

jāpaka brāhmaṇanigū ikṣvākuvigū uttama gatigaḷu labhisidudu; jāpakanige labhisuva phalada utkr̥ṣṭate (1-32).

12193001 yudhiṣṭhira uvāca।
12193001a kimuttaraṁ tadā tau sma cakratustēna bhāṣitē।
12193001c brāhmaṇō vātha vā rājā tanmē brūhi pitāmaha।।

yudhiṣṭhiranu hēḷidanu: “pitāmaha! virūpanu tanna nijasvarūpavannu tiḷisi, brāhmaṇanigū mattu rājanigū samāna lōkagaḷē doreyuvudeṁdu hēḷida naṁtara brāhmaṇanāgalī athavā rājanāgalī ēnu māḍidaru ennuvudannu nanage hēḷu.

12193002a atha vā tau gatau tatra yadētatkīrtitaṁ tvayā।
12193002c saṁvādō vā tayōḥ kō'bhūtkiṁ vā tau tatra cakratuḥ।।

athavā nīnu hēḷidaṁte avaribbarū puṇyalōkagaḷige horaṭu hōdarē? avaribbara naḍuve yāva saṁvādavu naḍeyitu? alli avaru muṁde ēnu māḍidaru?”

12193003 bhīṣma uvāca।
12193003a tathētyēvaṁ pratiśrutya dharmaṁ saṁpūjya cābhibhō।
12193003c yamaṁ kālaṁ ca mr̥tyuṁ ca svargaṁ saṁpūjya cārhataḥ।।

bhīṣmanu hēḷidanu: “vibhō! rājana ā mātige brāhmaṇanu hāgeyē āgaleṁdu hēḷi dharma, yama, kāla, mr̥tyu mattu svarga ivarannu yathārhavāgi pūjisidanu.

12193004a pūrvaṁ yē cāparē tatra samētā brāhmaṇarṣabhāḥ।
12193004c sarvānsaṁpūjya śirasā rājānaṁ sō'bravīdvacaḥ।।

modalē allidda mattu ā samayadalli baṁdu sēridda brāhmaṇarṣabharellarannū śirasā pūjisi brāhmaṇanu rājanige iṁteṁdanu:

12193005a phalēnānēna saṁyuktō rājarṣē gacca puṇyatām।
12193005c bhavatā cābhyanujñātō japēyaṁ bhūya ēva hi।।

“rājarṣē! nānu nīḍida ī japaphaladiṁda yuktanāgi puṇyalōkagaḷige hōgu. nānu ninna anujñeyannu paḍedu punaḥ japadalli toḍaguttēne.

12193006a varaśca mama pūrvaṁ hi dēvyā dattō mahābala।
12193006c śraddhā tē japatō nityaṁ bhavitēti viśāṁ patē।।

mahābala! viśāṁpatē! hiṁde dēviyu “ninage nityavū japadalliyē śraddheyirali” eṁba varavannittaḷu.”

12193007 rājōvāca।
12193007a yadyēvamaphalā siddhiḥ śraddhā ca japituṁ tava।
12193007c gacca vipra mayā sārdhaṁ jāpakaṁ phalamāpnuhi।।

rājanu hēḷidanu: “innū japisuvudaralliyē ninage śraddheyiddare adu aphalavāguttade. vipra! nanna joteyalliyē bā! nannoḍane nīnu japada phalavannu upabhōgisabahudu.”

12193008 brāhmaṇa uvāca।
12193008a kr̥taḥ prayatnaḥ sumahānsarvēṣāṁ saṁnidhāviha।
12193008c saha tulyaphalau cāvāṁ gaccāvō yatra nau gatiḥ।।

brāhmaṇanu hēḷidanu: “illi ellara sannidhānadalli ninage nanna japaphalavannu saṁpūrṇavāgi ninage nīḍalu nānu prayatniside. ādare īga ibbarū samanāda phalavannu paḍedukoṁḍu nammibbarigū yāva gatigaḷiveyō allige oṭṭigē hōgōṇa.””

12193009 bhīṣma uvāca।
12193009a vyavasāyaṁ tayōstatra viditvā tridaśēśvaraḥ।
12193009c saha dēvairupayayau lōkapālaistathaiva ca।।

bhīṣmanu hēḷidanu: “avaribbara ā nirdhāravannu tiḷida tridaśēśvaranu dēvategaḷu mattu lōkapālaroṁdige allige āgamisidanu.

12193010a sādhyā viśvē'tha marutō jyōtīṁṣi1 sumahāṁti ca।
12193010c nadyaḥ śailāḥ samudrāśca tīrthāni vividhāni ca।।
12193011a tapāṁsi saṁyōgavidhirvēdāḥ stōbhāḥ sarasvatī।
12193011c nāradaḥ parvataścaiva viśvāvasurhahā huhūḥ।।
12193012a gaṁdharvaścitrasēnaśca parivāragaṇairyutaḥ।
12193012c nāgāḥ siddhāśca munayō dēvadēvaḥ prajāpatiḥ।
12193012e viṣṇuḥ sahasraśīrṣaśca dēvō'ciṁtyaḥ samāgamat।।

avanoḍane sādhyaru, viśvēdēvaru, maruttaru, mahā nakṣatragaḷu, nadigaḷu, parvatagaḷu, samudragaḷu, vividha tīrthagaḷu, tapassugaḷu, saṁyōgavidhigaḷu, vēdagaḷu, stōbhagaḷu, sarasvati, nārada, parvata, viśvāvasu, hahā, huhū, parivāra gaṇagaḷoṁdige gaṁdharva citrasēna, nāgaru, siddharu, munigaḷu, dēvadēva prajāpati, sahasraśīrṣa dēva aciṁtya viṣṇu – ivarellarū alli sēridaru.

12193013a avādyaṁtāṁtarikṣē ca bhēryastūryāṇi cābhibhō।
12193013c puṣpavarṣāṇi divyāni tatra tēṣāṁ mahātmanām।
12193013e nanr̥tuścāpsaraḥsaṁghāstatra tatra samaṁtataḥ।।

vibhō! aṁtarikṣadalli bhēri-tūryagaḷu moḷagidavu. ā mahātmara mēle divya puṣpavr̥ṣṭiyū āyitu. alli suttalū apsaragaṇagaḷu nartisidavu.

12193014a atha svargastathā rūpī brāhmaṇaṁ vākyamabravīt।
12193014c saṁsiddhastvaṁ mahābhāga tvaṁ ca siddhastathā nr̥pa।।

āga mūrtimattāgi baṁdidda svargapuruṣanu brāhmaṇa-rājarannu kuritu hēḷidanu: “mahābhāga! nīnu siddhiyannu paḍediruve. nr̥pa! nīnū saṁsiddhanāgiruve.”

12193015a atha tau sahitau rājannanyōnyēna vidhānataḥ।
12193015c viṣayapratisaṁhāramubhāvēva pracakratuḥ।।

rājan! āga avaribbarū anyōnyavidhiyiṁda oṭṭigē tamma manassannu viṣayagaḷa mēliṁda hiṁtegedaru.

12193016a prāṇāpānau tathōdānaṁ samānaṁ vyānamēva ca।
12193016c ēvaṁ tānmanasi sthāpya dadhatuḥ prāṇayōrmanaḥ।।

anaṁtara prāṇa-apāna-udāna-samāna-vyānagaḷannu hr̥dayadalli sthāpisi, ā prāṇagaḷalli manassannu sthāpisidaru.

12193017a upasthitakr̥tau tatra nāsikāgramadhō bhruvau।
12193017c kuṁkuṇyāṁ caiva manasā śanairdhārayataḥ sma tau।।

kuḷitidda avaribbarū eraḍu hubbugaḷa keḷabhāgadalli nāsikāgradalli dr̥ṣṭiyanniṭṭu bhr̥kuṭiyiṁdalū manassiniṁdalū prāṇāpānagaḷannu ājñācakradalli nillisidaru.

12193018a niścēṣṭābhyāṁ śarīrābhyāṁ sthiradr̥ṣṭī samāhitau।
12193018c jitāsanau tathādhāya mūrdhanyātmānamēva ca।।

hīge avaru cēṣṭārahita śarīravuḷḷavarāgi jitātmarāgi bhrūmadhyadalliruva ājñācakradalliyē sthiravāda dr̥ṣṭiyanniṭṭu prāṇāpānagaḷoṁdigidda manassannu suṣumnānāḍiya mūlaka sahasrāradalli sthāpisidaru.

12193019a tāludēśamathōddālya brāhmaṇasya mahātmanaḥ।
12193019c jyōtirjvālā sumahatī jagāma tridivaṁ tadā।।

āga mahātma brāhmaṇana tāludēśa2vannu bhēdisikoṁḍu jyōtirmaya viśāla jvāleyoṁdu horabaṁdu svargalōkada kaḍe horaṭuhōyitu.

12193020a hāhākārastatō dikṣu sarvāsu sumahānabhūt।
12193020c tajjyōtiḥ stūyamānaṁ sma brahmāṇaṁ prāviśattadā।।
12193021a tataḥ svāgatamityāha tattējaḥ sa pitāmahaḥ।
12193021c prādēśamātraṁ puruṣaṁ pratyudgamya viśāṁ patē।।

viśāṁpatē! āga sarva dikkugaḷalliya hāhākāravuṁṭāyitu. stutisalpaḍuttidda ā jyōtiyu brahmanannu pravēśisitu. āga prapitāmahanu ā tējassige svāgata eṁdu hēḷidanu. āga brahmanu muṁdehōgi cōṭuddamātravidda ā jyōtirmaya puruṣanannu baramāḍikoṁḍanu.

12193022a bhūyaścaivāparaṁ prāha vacanaṁ madhuraṁ sma saḥ।
12193022c jāpakaistulyaphalatā yōgānāṁ nātra saṁśayaḥ।।

anaṁtara avanige ī madhura mātugaḷannū āḍidanu: “jāpakarige mattu yōgaśīlarige samāna phalavu labhisuttade ennuvudaralli saṁśayavilla.

12193023a yōgasya tāvadētēbhyaḥ phalaṁ pratyakṣadarśanam।
12193023c jāpakānāṁ viśiṣṭaṁ tu pratyutthānaṁ samādhikam3।।

yōgigaḷige doreyuva phalavannu pratyakṣavāgiyē nōḍiddāre. jāpakarige yōgigaḷigiṁtalū viśiṣṭha phalavu dorakuvudeṁbudannu tōrisuvudakkāgiyē nānu āsanadiṁda mēleddu ninnannu svāgatiside.

12193024a uṣyatāṁ mayi cētyuktvācētayatsa tataḥ punaḥ।
12193024c athāsya pravivēśāsyaṁ brāhmaṇō vigatajvaraḥ।।

innu nannalliyē vāsisu!” eṁdu hēḷi avanige punaḥ tattvajñānavannu nīḍidanu. anaṁtara brāhmaṇanu vigatajvaranāgi brahmanannu pravēśisidanu.

12193025a rājāpyētēna vidhinā bhagavaṁtaṁ pitāmaham।
12193025c yathaiva dvijaśārdūlastathaiva prāviśattadā।।

rājanū kūḍa adē vidhiyiṁda pitāmaha bhagavaṁtanannu dvijaśārdūlanu hēgō hāgeyē pravēśisidanu.

12193026a svayaṁbhuvamathō dēvā abhivādya tatō'bruvan।
412193026c jāpakārthamayaṁ yatnastadarthaṁ vayamāgatāḥ।।

āga dēvategaḷu svayaṁbhuvige abhivaṁdisi hēḷidaru: “jāpakanigāgi nīnu māḍida ī yatnavannu nōḍalōsugavē nāvu baṁdiddēve.

12193027a kr̥tapūjāvimau tulyaṁ tvayā tulyaphalāvimau।
12193027c yōgajāpakayōrdr̥ṣṭaṁ phalaṁ sumahadadya vai।
12193027e sarvā'llōkānatītyaitau gaccētāṁ yatra vāṁcitam।।

nīnu ivaribbarannū samānarūpadiṁda ādariside mattu ibbarū oṁdē sthitiyalli talupi samāna phalagaḷige bhāgigaḷādaru. yōgi matu jāpakarige doreyuva mahāphalagaḷannu nāvu pratyakṣa nōḍidevu. avaru saṁpūrṇalōkagaḷannū hāri avarige iccheyiruvallige hōgaballaru.”

12193028 brahmōvāca।
12193028a mahāsmr̥tiṁ paṭhēdyastu tathaivānusmr̥tiṁ śubhām।
12193028c tāvapyētēna vidhinā gaccētāṁ matsalōkatām।।
12193029a yaśca yōgē bhavēdbhaktaḥ sō'pi nāstyatra saṁśayaḥ।
12193029c vidhinānēna dēhāṁtē mama lōkānavāpnuyāt।
12193029e gamyatāṁ sādhayiṣyāmi yathāsthānāni siddhayē।।

brahmanu hēḷidanu: “mahāsmr̥ti mattu śubha anusmr̥tiyannu paṭhisuvavanū idē vidhānadiṁda nanna lōkavannu sēruttāne. yōgada bhaktanāgiruvavanū kūḍa idē vidhiyiṁda dēhāṁtadalli nanna lōkagaḷannu paḍeyuttāne ennuvudaralli saṁśayavilla. īga nīvu yathāsthānagaḷige teraḷiri. nānū kūḍa nimma abhīṣṭasiddhigāgi sādhisuttiruttēne.””

12193030 bhīṣma uvāca।
12193030a ityuktvā sa tadā dēvastatraivāṁtaradhīyata।
12193030c āmaṁtrya taṁ tatō dēvā yayuḥ svaṁ svaṁ nivēśanam।।

bhīṣmanu hēḷidanu: “hīge hēḷi ā dēvanu alliyē aṁtardhānanādanu. avana anujñeyannu paḍedu dēvategaḷū tamma tamma nivēśanagaḷige teraḷidaru.

12193031a tē ca sarvē mahātmānō dharmaṁ satkr̥tya tatra vai।
12193031c pr̥ṣṭhatō'nuyayū rājansarvē suprītamānasāḥ।।

rājan! yama, kāla, mr̥tyu – ī ella mahātmarū kūḍa dharmanannu satkarisi suprītamānasarāgi avanannē muṁdemāḍikoṁḍu teraḷidaru.

12193032a ētatphalaṁ jāpakānāṁ gatiścaiva prakīrtitā।
12193032c yathāśrutaṁ mahārāja kiṁ bhūyaḥ śrōtumiccasi।।

mahārāja! hīge jāpakara phala mattu gatigaḷa kuritu kēḷida hāge hēḷiddēne. innū ēnannu kēḷalu bayasuttīye?”

samāpti iti śrīmahābhāratē śāṁtiparvaṇi mōkṣadharmaparvaṇi jāpakōpākhyānē trinavatyadhikaśatamō'dhyāyaḥ।। idu śrīmahābhāratadalli śāṁtiparvadalli mōkṣadharmaparvadalli jāpakōpākhyāna ennuva nūrātoṁbhatmūranē adhyāyavu.

  1. vādyāni (gītā pres). ↩︎

  2. viśuddha cakra (bhārata darśana). ↩︎

  3. samāhitam। (gīṭā pres/bhārata darśana). ↩︎

  4. idakke modalu ī oṁdu ślōkārdhavide: jāpakānāṁ viśiṣṭhaṁ tu pratyutthānaṁ samāhitam। (gītā pres). ↩︎