184: бхр̣губхарадва̄джасам̣ва̄дах̣

правэш́а

।। ом̣ ом̣ намо на̄ра̄йан̣а̄йа।। ш́рӣ вэдавйа̄са̄йа намах̣ ।।

ш́рӣ кр̣шн̣адваипа̄йана вэдавйа̄са вирачита

ш́рӣ маха̄бха̄рата

ш́а̄м̣ти парва

мокшадхарма парва

адхйа̄йа 184

са̄ра

брахмачарйа матту гр̣хастха̄ш́рама дхармагал̤а варн̣анэ̆ (1-18).

12184001 бхарадва̄джа ува̄ча।
12184001a да̄насйа ким̣ пхалам̣ пра̄хурдхармасйа чаритасйа ча।
12184001c тапасаш́ча сутаптасйа сва̄дхйа̄йасйа хутасйа ча।।

бхарадва̄джану хэл̤идану: “да̄нада пхалавэну? дхармадалли над̣э̆дуко̆л̤л̤увудара пхалавэну? чэ̆нна̄ги таписида тапассина, сва̄дхйа̄йада матту агнихотрада пхалагал̤у энэ̆м̣ду хэл̤идда̄рэ̆?”

12184002 бхр̣гурува̄ча।
12184002a хутэна ш́а̄мйатэ па̄пам̣ сва̄дхйа̄йэ ш́а̄м̣тируттама̄।
12184002c да̄нэна бхога итйа̄хустапаса̄ сарвама̄пнуйа̄т।।

бхр̣гуву хэл̤идану: “агнихотрадим̣да па̄паву париха̄рава̄гуттадэ̆. сва̄дхйа̄йадим̣да уттама ш́а̄м̣тийу до̆рэ̆йуттадэ̆. да̄надим̣да бхога матту тапассиним̣да э̆ллавӯ до̆рэ̆йуттадэ̆ э̆м̣ду хэл̤утта̄рэ̆.

12184003a да̄нам̣ ту двивидхам̣ пра̄хух̣ паратра̄ртхамихаива ча।
12184003c садбхйо йаддӣйатэ ким̣ читтатпаратропатишт̣хати।।

да̄надалли э̆рад̣у видхагал̤анну хэл̤идда̄рэ̆: паралокакка̄ги матту ихалокакка̄ги. сатпурушаригэ̆ нӣд̣ува алпада̄навӯ паралокаккэ̆ са̄дханава̄гуттадэ̆.

12184004a асатсу дӣйатэ йатту тадда̄намиха бхуджйатэ।
12184004c йа̄др̣ш́ам̣ дӣйатэ да̄нам̣ та̄др̣ш́ам̣ пхалама̄пйатэ।।

асатпурушаригэ̆ нӣд̣ува да̄наву ӣ локадалли ма̄тра бхога̄ди пхалагал̤анну ко̆д̣уттадэ̆. да̄наву хэгируттадэ̆йо адара пхалавӯ адаккэ̆ анугун̣ава̄гируттадэ̆.”

12184005 бхарадва̄джа ува̄ча।
12184005a ким̣ касйа дхармачаран̣ам̣ ким̣ ва̄ дхармасйа лакшан̣ам।
12184005c дхармах̣ кативидхо ва̄пи тадбхава̄нвактумархати।।

бхарадва̄джану хэл̤идану: “йа̄ва дхарма̄чаран̣э̆йу йа̄ригэ̆ вихитава̄гидэ̆? дхармада лакшан̣авэну? дхармадалли э̆шт̣у видхагал̤ивэ̆? иданну нӣну хэл̤абэку.”

12184006 бхр̣гурува̄ча।
12184006a свадхармачаран̣э йукта̄ йэ бхавам̣ти манӣшин̣ах̣।
12184006c тэша̄м̣ дхарма1пхала̄ва̄птирйо'нйатха̄ са вимухйати।।

бхр̣гуву хэл̤идану: “свадхарма̄чаран̣э̆йалли ниратара̄гирува манӣшин̣аригэ̆ дхармапхалагал̤у пра̄птава̄гуттавэ̆. свадхармаккэ̆ вируддхава̄да а̄чаран̣э̆йанну ма̄д̣увавару мохаваш́ара̄гутта̄рэ̆2.”

12184007 бхарадва̄джа ува̄ча।
12184007a йадэтачча̄тура̄ш́рамйам̣ брахмаршивихитам̣ пура̄।
12184007c тэша̄м̣ свэ свэ йа а̄ча̄ра̄ста̄нмэ вактумиха̄рхаси।।

бхарадва̄джану хэл̤идану: “хим̣дэ̆ брахмаршигал̤у вим̣гад̣исирува на̄лку а̄ш́рамагал̤алли о̆м̣до̆м̣даккӯ ирува пратйэка дхармагал̤а куриту нанагэ̆ хэл̤абэку.”

12184008 бхр̣гурува̄ча।
12184008A пӯрвамэва бхагавата̄ локахитаманутишт̣хата̄ дхармасам̣ракшан̣а̄ртхама̄ш́рама̄ш́чатва̄ро'бхинирдишт̣а̄х̣।
12184008B татра гурукулава̄самэва та̄ватпратхамама̄ш́рамамуда̄харам̣ти।।
12184008C самйагатра ш́аучасам̣ска̄равинайанийамапран̣ӣто винӣта̄тма̄ убхэ сам̣дхйэ бха̄скара̄гнидаивата̄нйупастха̄йа виха̄йа там̣дра̄ласйэ гурорабхива̄данавэда̄бхйа̄саш́раван̣апавитрӣкр̣та̄м̣тара тма̄ тришаван̣амупаспр̣ш́йа брахмачарйа̄гнипаричаран̣агуруш́уш́рӯша̄нитйо бхаикша̄дисарванивэдита̄м̣тара̄тма̄ гурувачананирдэш́а̄нушт̣ха̄на̄пратикӯло гурупраса̄далабдхасва̄дхйа̄йататпарах̣ сйа̄т।

бхр̣гуву хэл̤идану: “джагаттина калйа̄н̣акка̄ги бхагава̄н брахману пӯрвака̄ладаллийэ дхармаванну ракшисалосуга на̄лку а̄ш́рамагал̤анну нирдэш́исиддану. авугал̤алли мо̆даланэ̆йаду - брахмачарйапа̄ланэ̆йо̆м̣дигэ̆ гурукулава̄са. идараллирува брахмача̄рийу ам̣тах̣ш́уддхи-бахих̣ш́уддхи, ваидика сам̣ска̄ра матту врата-нийамагал̤анну па̄лисутта̄ танна манассанну ваш́адаллирисико̆л̤л̤абэку. бэ̆л̤иггэ̆ матту са̄йам̣ка̄ла э̆рад̣ӯ самайагал̤алли сам̣дхйопа̄санэ̆, сӯрйопастха̄на матту агнихотрагал̤а мӯлака агнидэвананну а̄ра̄дхисабэку. а̄йа̄са матту а̄ласйагал̤анну то̆рэ̆ду пратидина гуруванну намаскарисабэку матту вэдагал̤а абхйа̄са-ш́раван̣агал̤им̣да танна ам̣тара̄тмаванну павитраго̆л̤исико̆л̤л̤абэку. бэ̆л̤иггэ̆, са̄йам̣ка̄ла матту мадхйа̄хна мӯрӯ хо̆тту сна̄нама̄д̣абэку. брахмачарйада па̄ланэ̆, агнийа упа̄санэ̆ матту гурувина сэвэ̆йанну ма̄д̣абэку. пратидина бхикшэ̆ бэд̣и тарабэку. бхикшэ̆йалли до̆ракидашт̣аннӯ гурувигэ̆ арписабэку. танна ам̣тара̄тмаваннэ гурувина чаран̣агал̤аллид̣абэку. гуруву энэ хэл̤идарӯ, йа̄вудэ сӯчанэ̆йанниттарӯ матту йа̄вудэ ка̄рйаккэ̆ а̄джн̃э̆йанниттарӯ адаккэ̆ випарӣтава̄ги над̣э̆дуко̆л̤л̤аба̄раду. гурувина кр̣па̄праса̄дадим̣да до̆рэ̆йува сва̄дхйа̄йадалли татпарана̄гирабэку.

12184009A бхавати ча̄тра ш́локах̣।।
12184009a гурум̣ йасту сама̄ра̄дхйа двиджо вэдамава̄пнуйа̄т।
12184009c тасйа сваргапхала̄ва̄птих̣ сидхйатэ ча̄сйа ма̄насам।।

ӣ вишайадалли о̆м̣ду ш́локавидэ̆: йа̄ру гуруванну а̄ра̄дхиси вэда̄дхйайана ма̄д̣утта̄но аванигэ̆ сваргалокаву пра̄птава̄гуттадэ̆ матту авана ма̄насика сам̣калпаву сиддхава̄гуттадэ̆.

12184010A га̄рхастхйам̣ кхалу двитӣйама̄ш́рамам̣ вадам̣ти।
12184010B тасйа самуда̄ча̄ралакшан̣ам̣ сарваманувйа̄кхйа̄сйа̄мах̣।।
12184010C сама̄вр̣тта̄на̄м̣ сада̄ра̄н̣а̄м̣ сахадхармачарйа̄пхала̄ртхина̄м̣ гр̣ха̄ш́рамо видхӣйатэ।
12184010D дхарма̄ртхака̄ма̄ва̄птирхйатра триваргаса̄дханамавэкшйа̄гархитэна карман̣а̄ дхана̄нйа̄да̄йа сва̄дхйа̄йапракаршопалабдхэна брахмаршинирмитэна ва̄ адриса̄рагатэна ва̄ хавйанийама̄бхйа̄садаиватапраса̄допалабдхэна ва̄ дханэна гр̣хастхо га̄рхастхйам̣ правартайэт।।
12184010E таддхи сарва̄ш́рама̄н̣а̄м̣ мӯламуда̄харам̣ти।
12184010F гурукулава̄синах̣ паривра̄джака̄ йэ ча̄нйэ сам̣калпитавратанийамадхарма̄нушт̣ха̄йинастэша̄мапйата эва бхикша̄балисам̣вибха̄га̄х̣ правартам̣тэ।।

га̄рхастхйаву э̆рад̣анэ а̄ш́рамавэ̆м̣ду хэл̤идда̄рэ̆. ӣга на̄ну адаралли па̄лисабэка̄да самаста уттама а̄чаран̣э̆гал̤анну варн̣исуттэнэ̆. видйэ̆йанну мугиси гулакуладим̣да сна̄такана̄ги хим̣диругида сада̄ча̄рӣ брахмача̄ригэ̆ о̆м̣дувэл̤э̆ сахадхармин̣ийо̆м̣дигэ̆ дхарма̄чаран̣э̆ма̄д̣ува матту адара пхалада иччхэ̆йа̄дарэ̆ аванигэ̆ гр̣хастха̄ш́рамаванну правэш́исува видхийидэ̆. ӣ а̄ш́рамадалли дхарма, артха матту ка̄ма ӣ мӯрара пра̄птийа̄гуттадэ̆. а̄дударим̣да триваргаса̄дханэ̆йанну байаси гр̣хастхана̄давану уттама кармагал̤им̣да дханасам̣граха ма̄д̣абэку артха̄т авану сва̄дхйа̄йадим̣да пад̣э̆дуко̆м̣д̣а виш́ишт̣ха йогйатэ̆йим̣да брахмаршигал̤у дхармаш́а̄страгал̤алли ниш́чайисида ма̄ргадалли атхава̄ парватадим̣да упалабдхава̄гува адара са̄рабхӯта ман̣и-ратна, дивйаушадхи, матту чинна мо̆дала̄да дханаванну сам̣грахисабэку. атхава̄ хавйа, кавйа, нийама, вэда̄бхйа̄са матту дэватэ̆гал̤а прасаннатэ̆йим̣да до̆рэ̆та дханада мӯлака гр̣хастхану танна гр̣хастийанну нирвахисабэку. экэ̆м̣дарэ̆ га̄рхастхйа а̄ш́рамаву э̆лла а̄ш́рамагал̤а мӯлавэ̆м̣ду хэл̤утта̄рэ̆. гурукуладалли ва̄сисува брахмача̄ри, ванадаллиддуко̆м̣д̣у сам̣калпа̄нуса̄ра врата, нийама матту дхармапа̄ланэ̆ ма̄д̣ува вивидха ва̄напрастхару матту сарваваннӯ тйаджиси сарватра сам̣чарисува сам̣нйа̄сӣ иварэ̆лларӯ гр̣хастха̄ш́рамийим̣далэ бхикша̄, уд̣уго̆рэ̆, упаха̄ра матту да̄на̄дигал̤анну пад̣э̆ду тамма тамма дхармагал̤анну па̄лисувударалли правр̣ттара̄гутта̄рэ̆.

12184011A ва̄напрастха̄на̄м̣ дравйопаска̄ра ити пра̄йаш́ах̣ кхалвэтэ са̄дхавах̣ са̄дхупатхйадарш́ана̄х̣ сва̄дхйа̄йапрасам̣гинастӣртха̄бхигаманадэш́адарш́ана̄ртхам̣ пр̣тхивӣм̣ парйат̣ам̣ти।
12184011B тэша̄м̣ пратйуттха̄на̄бхива̄дана̄насӯйа̄ва̄кпрада̄насаумукхйаш́а ктйа̄сана ш́айана̄бхйаваха̄расаткрийа̄ш́чэти।।

ва̄напрастхигал̤игэ̆ дханасам̣грахаву нишиддхаву. ӣ ш́рэшт̣ха пурушару хэ̆чча̄ги ш́уддха-хитакара аннама̄траваннэ байасутта̄ сва̄дхйа̄йа-тӣртхайа̄трэ̆-дэш́а дарш́анада нимитта бхӯмийалли сам̣чарисуттирутта̄рэ̆. ивару манэ̆гэ̆ бам̣дарэ̆ гр̣хастхану э̆дду мум̣дэ̆ хоги аваранну сва̄гатисабэку. авара чаран̣агал̤алли талэ̆йаннид̣абэку. дошадр̣шт̣ийаннид̣адэ аваро̆д̣анэ̆ уттамава̄ги ма̄тана̄д̣абэку. йатха̄ш́акти сукхакара а̄санаванну нӣд̣абэку. сукхакара ха̄сигэ̆йа мэлэ̆ аваранну малагисабэку матту уттама бходжанаванну нӣд̣абэку. хӣгэ̆ аваригэ̆ пӯрн̣а сатка̄раванну нӣд̣абэку. идэ а̄ ш́рэшт̣ха пурушара куриту гр̣хастхана картавйагал̤а̄гивэ̆.

12184012A бхавати ча̄тра ш́локах̣।
12184012a атитхирйасйа бхагна̄ш́о гр̣ха̄т пратинивартатэ।
12184012c са даттва̄ душкр̣там̣ тасмаи пун̣йама̄да̄йа гаччати।।

ӣ вишайадалли ш́локаво̆м̣дидэ̆: йа̄ва гр̣хастхана манэ̆йа ба̄гилиним̣да йа̄рэ атитхийу бхикшэ̆йу до̆рэ̆йадэ нира̄ш́ана̄ги хим̣диругутта̄но а̄ гр̣хастханигэ̆ авану танна па̄паванну ко̆т̣т̣у авана пун̣йаванну тэ̆гэ̆дуко̆м̣д̣у хогутта̄нэ̆.

12184013A апи ча̄тра йаджн̃акрийа̄бхирдэвата̄х̣ прӣйам̣тэ нива̄пэна питаро вэда̄бхйа̄саш́раван̣адха̄ран̣эна р̣шайах̣।।
12184013B апатйотпа̄данэна праджа̄патирити।

идалладэ гр̣хастха̄ш́рамадаллиддуко̆м̣д̣у йаджн̃ама̄д̣увударим̣да дэватэ̆гал̤у, ш́ра̄ддха-тарпан̣агал̤анну ма̄д̣увударим̣да питр̣гал̤у, вэда-ш́а̄страгал̤а ш́раван̣а, абхйа̄са матту дха̄ран̣э̆гал̤им̣да р̣шигал̤у ха̄гӯ сам̣та̄нотпатийим̣да праджа̄пати – ивару прасаннара̄гутта̄рэ̆.

12184014A ш́локау ча̄тра бхаватах̣।।
12184014a ватсала̄х̣ сарвабхӯта̄на̄м̣ ва̄чйа̄х̣ ш́ротрасукха̄ гирах̣।
12184014c парива̄допагха̄тау ча3 па̄рушйам̣ ча̄тра гархитам।।

ӣ вишайадалли э̆рад̣у ш́локагал̤ивэ̆: сарвабхӯтагал̤алли ва̄тсалйавирува матту кэл̤алу сукхакарава̄гирува ма̄танну а̄д̣абэку. инно̆ббаригэ̆ нованнум̣т̣ума̄д̣увуду, гха̄тийаннум̣т̣ума̄д̣увуду матту кат̣хора ма̄тана̄д̣увуду ним̣данӣйаву.

12184015a аваджн̃а̄намахам̣ка̄ро дам̣бхаш́чаива вигархитах̣।
12184015c ахим̣са̄ сатйамакродхах̣ сарва̄ш́рамагатам̣ тапах̣।।

паратираска̄ра, ахам̣ка̄ра матту да̄м̣бхикатэ̆ – ивугал̤у ним̣данӣйаву. ахим̣сэ̆, сатйа, акродха – ивугал̤у э̆лла а̄ш́рамигал̤игӯ хэл̤ирува тапассу.

12184016A апи ча̄тра ма̄лйа̄бхаран̣авастра̄бхйам̣гагам̣дхопабхоганр̣ттагӣтава̄дитра ш́рутисукханайана̄бхира̄масам̣дарш́ана̄на̄м̣ пра̄птирбхакшйабходжйапэйалэхйачошйа̄н̣а̄мабхйаваха̄рйа̄н̣а̄м̣ вивидха̄на̄мупабхогах̣ свада̄равиха̄расам̣тошах̣ ка̄масукха̄ва̄птирити

ивалладэ гр̣хастха̄ш́рамадалли пушпама̄лэ̆гал̤у, на̄на̄ видхада а̄бхӯшан̣агал̤у, вастра, абхйам̣га, гам̣дхопабхога, нр̣тйа-гӣта-ва̄дйагал̤у, кан̣н̣у-кивигал̤игэ̆ а̄нам̣даваннум̣т̣ума̄д̣ува др̣ш́йагал̤у, бхакша-бходжйа-пэйа-лэха матту чошйагал̤у до̆рэ̆йуттавэ̆. удйа̄наванагал̤алли сам̣чарисутта̄ а̄нам̣даванну пад̣э̆йабахуду. бха̄рйэ̆йо̆д̣анэ̆ ка̄масукхаваннӯ анубхависабахуду.

12184017a триваргагун̣анирвр̣ттирйасйа нитйам̣ гр̣ха̄ш́рамэ।
12184017c са сукха̄нйанубхӯйэха ш́ишт̣а̄на̄м̣ гатима̄пнуйа̄т।।

гр̣хастха̄ш́рамадалли йа̄ригэ̆ дхарма̄ртхака̄магал̤у нитйавӯ сиддхисуттавэ̆йо авану ӣ локадалли э̆лла видхада сукхагал̤аннӯ анубхависи кад̣э̆йалли ш́ишт̣а пурушану хо̆м̣дува садгатийанну хо̆м̣дутта̄нэ̆.

12184018a ум̣чавр̣ттиргр̣хастхо йах̣ свадхармачаран̣э ратах̣।
12184018c тйактака̄масукха̄рам̣бхастасйа сварго на дурлабхах̣।।

свадхарма̄чаран̣э̆йаллийэ иддуко̆м̣д̣у ум̣чхавр̣ттийа джӣванаванну над̣э̆сува матту ка̄масукхагал̤анну паритйаджисида гр̣хастханигэ̆ сваргаву дурлабхавалла.”

сама̄пти

ити ш́рӣмаха̄бха̄ратэ ш́а̄м̣типарван̣и мокшадхармапарван̣и бхр̣губхарадва̄джасам̣ва̄дэ чатура̄ш́ӣтйадхикаш́атамо'дхйа̄йах̣।।
иду ш́рӣмаха̄бха̄ратадалли ш́а̄м̣типарвадалли мокшадхармапарвадалли бхр̣губхарадва̄джасам̣ва̄да э̆ннува нӯра̄э̆м̣бхатна̄лканэ адхйа̄йаву.


  1. сварга (гӣта̄ прэ̆с/бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  2. ӣ ш́локадалли бхарадва̄джана мӯрӯ праш́нэ̆гал̤игэ̆ уттаравидэ̆: (1) свадхарма̄чаран̣э̆йэ э̆ллара дхармаву. (2) варн̣а̄ш́рамадхармагал̤а анушт̣ха̄навэ дхармада лакшан̣а матту (3) э̆шт̣у варн̣агал̤ивэ̆йо матту э̆шт̣у а̄ш́рамагал̤ивэ̆йо ашт̣у видхада дхармагал̤ивэ̆ (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  3. парита̄попагха̄таш́ча (гӣта̄ прэ̆с/ бха̄рата дарш́ана). ↩︎