praveśa
|| oṃ oṃ namo nārāyaṇāya|| śrī vedavyāsāya namaḥ ||
śrī kṛṣṇadvaipāyana vedavyāsa viracita
śrī mahābhārata
śāṃti parva
āpaddharma parva
adhyāya 132
sāra
balada mahatva mattu pāpada prāyaścitta (1-15).
12132001 bhīṣma uvāca|
12132001a atra karmāṃtavacanaṃ kīrtayaṃti purāvidaḥ|
12132001c pratyakṣāveva dharmārthau kṣatriyasya vijānataḥ|
bhīṣmanu hel̤idanu: “ī viṣayadalli hiṃdinadannu til̤idavaru ī karmāṃtavacanavannu hel̤uttārè: “til̤uval̤ikèyidda kṣatriyanigè dharmārthagal̤u pratyakṣavādavugal̤u.”
12132001e tatra na vyavadhātavyaṃ parokṣā dharmayāpanā||
12132002a adharmo dharma ityetadyathā vṛkapadaṃ tathā|
idu dharmave? idannu māḍabahude? èṃba gòṃdaladiṃda māḍabekāda kartyavyadalli vil̤aṃbamāḍabāradu. dharmada pariṇāmavu parokṣavādudu. tol̤ada hèjjèya gurutannu adu ciratèyaddo, nāyiyaddo athavā tol̤addo èṃdu gurutisalu sādhyavāgadaṃtè āpatkāladalli adharma mattu dharmavu yāvudèṃdu nirṇayisalu sādhyavāguvudilla.
12132002c dharmādharmaphale jātu na dadarśeha kaścana||
12132003a bubhūṣedbalavāneva sarvaṃ balavato vaśe|
dharma-adharmagal̤a phalavannu yārū èṃdū pratyakṣavāgi kaṃḍilla. ādudariṃda rājanu baliṣṭhanāgiralu prayatnisabeku. ekèṃdarè èllavū baliṣṭhana vaśadalliruttadè.
12132003c śriyaṃ balamamātyāṃśca balavāniha viṃdati||
12132004a yo hyanāḍhyaḥ sa patitastaducciṣṭaṃ yadalpakam|
balavānanu saṃpattu, senè mattu amātyarannu hòṃduttānè. anāḍhyanu patitanu mattu avanalliruva alpadhanavu ucciṣṭavādudu èṃdu hel̤uttārè.
12132004c bahvapathyaṃ balavati na kiṃ cittrāyate bhayāt||
12132005a ubhau satyādhikārau tau trāyete mahato bhayāt|
balavānanalli aneka doṣagal̤irabahudu. ādarè avugal̤annu avanu jīrṇisikòl̤l̤aballanu. avana bhayadiṃda berè yārū enū hel̤uvudilla. satya mattu adhikāragal̤u òbbanalliye iddarè adu mahābhayadiṃda pārumāḍuttadè.
12132005c ati dharmādbalaṃ manye balāddharmaḥ pravartate||
12132006a bale pratiṣṭhito dharmo dharaṇyāmiva jaṃgamaḥ|
dharmakkiṃtalū balave hèccinadu èṃdu nānu bhāvisuttenè. ekèṃdarè baladiṃdale dharmavu naḍèyuttadè. dharaṇiyalli jaṃgamagal̤u hego hāgè baladalli dharmavu pratiṣṭhitavāgidè.
12132006c dhūmo vāyoriva vaśaṃ balaṃ dharmo'nuvartate||
12132007a anīśvare balaṃ dharmo drumaṃ vallīva saṃśritā|
hògèyu hegè gāl̤igè adhīnavāgi adanne anusarisi hoguvaṃtè dharmavū balavanne anusarisi hoguttadè. bal̤l̤iyu maravanne āśrayisi vṛddhihòṃduvaṃtè nirāśraya dharmavu balavanne āśrayisi vṛddhihòṃduttadè.
12132007c vaśyo balavatāṃ dharmaḥ sukhaṃ bhogavatāmiva|
12132007e nāstyasādhyaṃ balavatāṃ sarvaṃ balavatāṃ śuci||
bhogyavastugal̤iṃda saṃpannanāgiruvavanigè sukhavu hego hāgè balavaṃtanigè dharmavu vaśavāguttadè. balaśāligal̤igè asādhyavènnuvudu yāvudū iruvudilla. balavaṃtana èllavū śuciyādudu èṃde parigaṇisalpaḍuttadè.
12132008a durācāraḥ kṣīṇabalaḥ parimāṇaṃ niyaccati|
12132008c atha tasmādudvijate sarvo loko vṛkādiva||
durācāriyū kṣīṇabalanū bhayavòdagidāga nāśahòṃduttānè. ādudariṃda prajègal̤u, tol̤adiṃda hego hāgè, durbala rājaniṃda udvignarāguttārè.
12132009a apadhvasto hyavamato duḥkhaṃ jīvati jīvitam|
12132009c jīvitaṃ yadavakṣiptaṃ yathaiva maraṇaṃ tathā||
durbalanu tanna aiśvaryadiṃdale vaṃcitanāguttānè. èllara anādaraṇègū pātranāguttānè. duḥkhada badukannu bāl̤uttānè. kṣīṇavāda jīvitavu maraṇakkè samanāgiruttadè.
12132010a yadenamāhuḥ pāpena cāritreṇa vinikṣatam|
12132010c sa bhṛśaṃ tapyate'nena vākśalyena parikṣataḥ||
12132011a atraitadāhurācāryāḥ pāpasya parimokṣaṇe|
janaru avanigè “tanna pāpacaraṇèyiṃdale ivanu nāśahòṃdiddānè” èṃdu hel̤uttārè. ī mātina mul̤l̤iniṃda cuccalpaṭṭa avanu tuṃbā tapisuttānè. pāpada parihārakkè ācāryaru ī upāyavannu hel̤iruttārè.
12132011c trayīṃ vidyāṃ niṣeveta tathopāsīta sa dvijān||
12132012a prasādayenmadhurayā vācāpyatha ca karmaṇā|
12132012c mahāmanāścaiva bhavedvivahecca mahākule||
12132013a ityasmīti vadedevaṃ pareṣāṃ kīrtayanguṇān|
12132013c japedudakaśīlaḥ syātpeśalo nātijalpanaḥ||
12132014a brahmakṣatraṃ saṃpraviśedbahu kṛtvā suduṣkaram|
12132014c ucyamāno'pi lokena bahu tattadaciṃtayan||
pāpalipta rājanu mūru vedagal̤a adhyayana māḍabeku. brāhmaṇara sevèyannu māḍabeku. sumadhura mātugal̤iṃda mattu satkarmagal̤iṃda avarannu prasannagòl̤isabeku. udārahṛdayiyāgirabeku. uccakulada kanyèyannu vivāhavāgabeku. tanna paricaya māḍikòl̤l̤abeku mattu parara guṇagal̤annu praśaṃsisabeku. snānamāḍi japisabeku. mṛdusvabhāvadavanāgirabeku. hèccu mātanāḍabāradu. janaru pāpakarmi èṃdu hel̤uttiddarū adannu manassigè tègèdukòl̤l̤abāradu. suduṣkaravāda aneka puṇyakarmagal̤annu māḍi brāhmaṇa-kṣatriyara samājadalli praveśisabeku.
12132015a apāpo hyevamācāraḥ kṣipraṃ bahumato bhavet|
12132015c sukhaṃ vittaṃ ca bhuṃjīta vṛttenaitena gopayet|
12132015e loke ca labhate pūjāṃ paratra ca mahatphalam||
ivugal̤annu ācarisi rājanu apāpiyāgabahudu mattu kṣipradalliye bahumatanāgabahudu. ī ācaraṇègal̤iṃda sukha-vittagal̤annu bhuṃjisabahudu mattu avugal̤annu rakṣisikòl̤l̤abahudu. ī lokadalli gauravapātranāguttānè mattu paralokadalli mahāphalavannu paḍèdukòl̤l̤uttānè.”
samāpti
iti śrīmahābhārate śāṃti parvaṇi āpaddharma parvaṇi dvātriṃśātyadhikaśatatamo'dhyāyaḥ||
idu śrīmahābhāratadalli śāṃti parvadalli āpaddharma parvadalli nūrāmūvattèraḍane adhyāyavu.