120 ра̄джадхармакатханах̣

правэш́а

।। ом̣ ом̣ намо на̄ра̄йан̣а̄йа।। ш́рӣ вэдавйа̄са̄йа намах̣ ।।

ш́рӣ кр̣шн̣адваипа̄йана вэдавйа̄са вирачита

ш́рӣ маха̄бха̄рата

ш́а̄м̣ти парва

ра̄джадхарма парва

адхйа̄йа 120

са̄ра

ра̄джадхармада сам̣кшипта варн̣анэ̆ (1-54).

12120001 йудхишт̣хира ува̄ча।
12120001a ра̄джавр̣тта̄нйанэка̄ни твайа̄ прокта̄ни бха̄рата।
12120001c пӯрваих̣ пӯрванийукта̄ни ра̄джадхарма̄ртхавэдибхих̣।।

йудхишт̣хирану хэл̤идану: “бха̄рата! хим̣дэ̆ пӯрванийукта анэка ра̄джадхарма̄ртхагал̤анну тил̤идидда ра̄джару анушт̣ха̄нама̄д̣уттидда анэка ра̄джавйаваха̄рагал̤а куриту хэл̤иддӣйэ̆.

12120002a тадэва вистарэн̣октам̣ пӯрваирдр̣шт̣ам̣ сата̄м̣ матам।
12120002c пран̣айам̣ ра̄джадхарма̄н̣а̄м̣ прабрӯхи бхаратаршабха।।

бхаратаршабха! хим̣дэ̆ кам̣д̣уко̆м̣д̣идда матту саджджана самматава̄да ра̄джадхармагал̤анну виста̄рава̄гийэ нӣну хэл̤иддӣйэ̆. аданнэ сам̣кшэписи хэл̤у.”

12120003 бхӣшма ува̄ча।
12120003a ракшан̣ам̣ сарвабхӯта̄на̄мити кшатрэ парам̣ матам।
12120003c тадйатха̄ ракшан̣ам̣ курйа̄ттатха̄ ш́р̣н̣у махӣпатэ।।

бхӣшману хэл̤идану: “махӣпатэ! сарвабхӯтагал̤а ракшан̣э̆йэ кшатрадхармада парама матаву. ам̣таха̄ ракшан̣э̆йанну хэгэ̆ нӣд̣абэку э̆ннувуданну кэл̤у.

12120004a йатха̄ барха̄н̣и читра̄н̣и бибхарти бхуджага̄ш́анах̣।
12120004c татха̄ бахувидхам̣ ра̄джа̄ рӯпам̣ курвӣта дхармавит।।

бхуджага̄ш́ана навилу хэгэ̆ вичитра бан̣н̣агал̤а рэ̆ккэ̆гал̤анну прадарш́исуттадэ̆йо ха̄гэ̆ дхарвавиду ра̄джану бахувидхада рӯпагал̤анну прадарш́исабэку.

12120005a таикшн̣йам̣ джихматвама̄да̄м̣тйам̣ сатйама̄рджавамэва ча।
12120005c мадхйастхах̣ саттвама̄тишт̣хам̣статха̄ ваи сукхамр̣ччати।।

ра̄джану мадхйасвабха̄вадаллиддуко̆м̣д̣у сам̣дарбхаккэ̆ таккам̣тэ̆ тӣкшн̣атэ̆, кут̣иланӣти, абхайапрада̄на, сатйаништ̣хэ̆, сарал̤атэ̆ матту уттама свабха̄вагал̤анну прадарш́исабэку. идарим̣да ра̄джану сукхаванну хо̆м̣дутта̄нэ̆.

12120006a йасминнартхэ хитам̣ йатсйа̄ттадварн̣ам̣ рӯпама̄виш́эт।
12120006c бахурӯпасйа ра̄джн̃о хи сӯкшмо'пйартхо на сӣдати।।

йа̄ва ка̄рйадалли йа̄вуду хитаво ам̣таха рӯпаваннэ дхарисабэку. хӣгэ̆ ра̄джавйаваха̄рагал̤алли бахурӯпагал̤анну дхарисабалла ра̄джана сан̣н̣а сан̣н̣а кэ̆ласагал̤ӯ ха̄л̤а̄гувудилла.

12120007a нитйам̣ ракшитамам̣трах̣ сйа̄дйатха̄ мӯках̣ ш́араччикхӣ।
12120007c ш́лакшн̣а̄кшаратанух̣ ш́рӣма̄н бхавэчча̄стравиш́а̄радах̣।।

ш́арадр̣тувиналли навилу маунава̄гирувам̣тэ̆ ра̄джанӯ маунийа̄гиддуко̆м̣д̣у гуптавишайагал̤анну бахирам̣гава̄гадам̣тэ̆ ракшисабэку. сумадхура ма̄тугал̤анна̄д̣уттирабэку. саумйа мукхабха̄ваванну хо̆м̣дирабэку. ш́обха̄сам̣паннана̄гирабэку. матту ш́а̄стравиш́а̄радана̄гирабэку.

12120008a а̄паддва̄рэшу йаттах̣ сйа̄джджалапрасраван̣эшвива।
12120008c ш́аилаваршодака̄нӣва двиджа̄нсиддха̄нсама̄ш́райэт।।
12120009a артхака̄мах̣ ш́икха̄м̣ ра̄джа̄ курйа̄ддхармадхваджопама̄м।

права̄хада самайадалли гра̄маккэ̆ мул̤угад̣э̆йа сам̣кат̣аву бам̣до̆дагида̄га гра̄мастхару кат̣т̣э̆йанну кат̣т̣и сам̣кат̣адим̣да па̄ра̄гувам̣тэ̆ ра̄джану а̄патту о̆дагабахуда̄да два̄рагал̤алли сарвада̄ джа̄гарӯкана̄гидду а̄патту о̆дагибарувудэ̆м̣ду тил̤идо̆д̣анэ̆йэ адаккэ̆ сам̣бам̣дхисида ба̄гиланну муччабэку.

12120009c нитйамудйатадам̣д̣ах̣ сйа̄да̄чарэчча̄прама̄датах̣।
12120009e локэ ча̄йавйайау др̣шт̣ва̄ вр̣кша̄двр̣кшамива̄плаван1।।

апара̄дхигал̤анну дам̣д̣исаалу нитйавӯ удйатана̄гирабэку. йа̄вудэ ка̄рйаваннӯ апраматтана̄ги ма̄д̣абэку. праджэ̆гал̤а а̄йа-вйайагал̤анну нод̣и марадим̣да расаванну тэ̆гэ̆йувам̣тэ̆ джанара дханаванну тэ̆гэ̆дуко̆л̤л̤уттирабэку.

12120010a мр̣джа̄ва̄нсйа̄тсвайӯтхйэшу бха̄ва̄ни2 чаран̣аих̣ кшипэт।
12120010c джа̄тапакшах̣ париспам̣дэдракшэдваикалйама̄тманах̣।।

танна сэнэ̆йо̆м̣дигэ̆ виш́уддха вйаваха̄раваннит̣т̣уко̆м̣д̣ирабэку. ш́атрусэнэ̆гал̤анну ка̄линим̣да тул̤ийабэку. танна пакшаву балишт̣хава̄гидэ̆йэ̆м̣ду нирдишт̣ама̄д̣ико̆м̣д̣а нам̣таравэ ш́атрувино̆д̣анэ̆ йуддхаккэ̆ хогабэку. танна даурбалйаванну чэ̆нна̄ги тил̤идуко̆м̣д̣ирабэку матту нйӯнатэ̆гал̤анну хогала̄д̣исико̆л̤л̤алу прайатнисуттирабэку.

12120011a доша̄нвивр̣н̣уйа̄ччатрох̣ парапакша̄нвидхӯнайэт।
12120011c ка̄нанэшвива пушпа̄н̣и бархӣва̄ртха̄н3 сама̄чарэт।।

ш́атрувина дошагал̤анну прака̄ш́аго̆л̤исабэку. парапакшадаваранну танна кад̣э̆ сэ̆л̤э̆дуко̆л̤л̤абэку. ка̄нанапушпагал̤анну сам̣грахисувам̣тэ̆ ра̄джану хо̆рагина дханаванну сам̣грахисутта̄ ра̄джйабха̄ра ма̄д̣абэку.

12120012a уччрита̄на̄ш́райэт4 спхӣта̄ннарэм̣дра̄началопама̄н।
12120012c ш́райэчча̄йа̄мавиджн̃а̄та̄м̣ гуптам̣ ш́аран̣ама̄ш́райэт5।।

парватопамава̄ги ним̣тирува сам̣падбхарита ра̄джаранну а̄ш́райисабэку. мараккэ̆ тил̤ийадам̣тэ̆ адара нэ̆рал̤иналли а̄ш́райа пад̣э̆дуко̆л̤л̤увам̣тэ̆ аваригэ̆ тил̤ийадам̣тэ̆ авара а̄ш́райадаллирабэку.

12120013a пра̄вр̣шӣва̄ситагрӣво маджджэта ниш́и нирджанэ।
12120013c ма̄йӯрэн̣а гун̣энаива стрӣбхиш́ча̄лакшиташ́чарэт।

мал̤э̆сурийува̄га ра̄три нирджанапрадэш́адалли ад̣агико̆л̤л̤ува навилинам̣тэ̆ а̄ самайадалли ра̄джану адр̣ш́йана̄гийэ ирабэку. гам̣д̣унавилина гун̣адам̣тэ̆ а̄ самайадалли стрӣйара кад̣э̆гӯ др̣шт̣иха̄йисаба̄раду.

12120013e на джахйа̄чча танутра̄н̣ам̣ ракшэда̄тма̄нама̄тмана̄।।
12120014a ча̄рабхӯмишвабхигама̄н па̄ш́а̄м̣ш́ча париварджайэт।

а̄ самайадалли танна кавачагал̤анну тэ̆гэ̆дид̣аба̄раду. таннанну та̄нэ ракшисико̆л̤л̤абэку. ш́атругал̤у пасарисида ча̄раджа̄лагал̤анну паритйаджисабэку.

12120014c пӣд̣айэчча̄пи6 та̄м̣ бхӯмим̣ пран̣аш́йэдгаханэ пунах̣।।
12120015a ханйа̄т круддха̄нативиша̄нйэ джихмагатайо'хита̄н।

ш́атругал̤а ча̄рарирува прадэш́агал̤анну пӣд̣иси атхава̄ маитрийим̣да пунах̣ танна ваш́адалли тэ̆гэ̆дуко̆л̤л̤абэку. нам̣тара круддха ативишада сарпагал̤ам̣тирува ахитара̄да аваранну на̄ш́аго̆л̤исабэку.

12120015c на̄ш́райэдба̄лабарха̄н̣и саннива̄са̄ни ва̄сайэт7।।
12120016a сада̄ бархинибхах̣ ка̄мам̣ прасактикр̣тама̄чарэт8
12120016c сарваташ́ча̄дадэт праджн̃а̄м̣ патам̣га̄н9 гаханэшвива।

дурбалара̄даваранну а̄ш́райисаба̄раду. йогйаранну хаттирадаллит̣т̣уко̆м̣д̣ирабэку. навилинам̣тэ̆ сада̄ свэччхэ̆йим̣да праш́аста ка̄рйагал̤анну ма̄д̣уттирабэку. навилу танна рэ̆ккэ̆гал̤анну харад̣ико̆м̣д̣у прадарш́исувам̣тэ̆ ра̄джану танна саиникара матту саха̄йакара сам̣паттанну хэ̆ччисико̆л̤л̤абэку. э̆лларим̣далӯ джн̃а̄наванну пад̣э̆дуко̆л̤л̤абэку. ш́атругал̤о̆д̣анэ̆ ка̄д̣иналлирува патам̣гагал̤ам̣тэ̆ над̣э̆дуко̆л̤л̤абэку.

12120016e эвам̣ майӯравадра̄джа̄ свара̄шт̣рам̣ парипа̄лайэт।।
12120017a а̄тмавр̣ддхикарӣм̣ нӣтим̣ видадхӣта вичакшан̣ах̣।

майӯрадам̣тэ̆ ӣ рӣтийалли ра̄джану свара̄шт̣раванну парипа̄лисабэку. вичакшан̣ана̄ги а̄тмавр̣ддхика̄рака нӣтийанну а̄ш́райисабэку.

12120017c а̄тмасам̣йаманам̣ буддхйа̄ парабуддхйа̄вата̄ран̣ам।
12120017e буддхйа̄ ча̄тмагун̣апра̄птирэтачча̄странидарш́анам।।

таннадэ буддхийим̣да а̄тмасам̣йаманаванну ма̄д̣ико̆л̤л̤абэку. итарара буддхийим̣да ма̄д̣абэка̄да картавйагал̤анну тил̤идуко̆л̤л̤абэку. ш́а̄стрӣйа буддхийим̣да садгун̣агал̤анну пад̣э̆дуко̆л̤л̤абэку. идэ ш́а̄страда нидарш́анаву.

12120018a парам̣ ча̄ш́ва̄сайэтса̄мна̄ сваш́актим̣ чопалакшайэт।
12120018c а̄тманах̣ паримарш́эна буддхим̣ буддхйа̄ вича̄райэт।

сумадхура ма̄тугал̤им̣да итараранну сама̄дха̄наго̆л̤исабэку. танна вишайадалли итараригэ̆ виш́ва̄савум̣т̣а̄гувам̣тэ̆ ма̄д̣абэку. танна ш́актийу э̆шт̣у э̆ннувуданну итараригэ̆ торисабэку. танна пара̄марш́э̆йим̣да матту буддхийим̣да ма̄д̣абэка̄да картавйагал̤анну ниш́чайисабэку.

12120018e са̄м̣твайогаматих̣ пра̄джн̃ах̣ ка̄рйа̄ка̄рйавича̄раках̣।।
12120019a нигӯд̣хабуддхирдхӣрах̣ сйа̄двактавйэ вакшйатэ татха̄।

са̄м̣твана буддхийирува, пра̄джн̃а, ка̄рйа̄ка̄рйагал̤анну вича̄рисува, нигӯд̣ха буддхийирува дхӣра ра̄джанигэ̆ хэл̤абэка̄да вишайагал̤анну ма̄травэ хэл̤абэку.

12120019c сам̣никр̣шт̣а̄м̣ катха̄м̣ пра̄джн̃о йади буддхйа̄ бр̣хаспатих̣।
12120019e свабха̄вамэшйатэ таптам̣ кр̣шн̣а̄йасамиводакэ।।

ка̄йисида каббин̣аванну нӣриналли ха̄кидо̆д̣анэ̆йэ аду танна пӯрвасвабха̄вава̄да кат̣хин̣атэ̆йаннэ пад̣э̆дуко̆л̤л̤увам̣тэ̆ пра̄джн̃ана̄давану буддхийалли бр̣хаспатийэ а̄гиддарӯ кэ̆л̤амат̣т̣ада ма̄тугал̤анна̄д̣идарэ̆ аду авана свабха̄вавэ̆м̣дэ бха̄висабэку.

12120020a ануйум̣джӣта кр̣тйа̄ни сарва̄н̣йэва махӣпатих̣।
12120020c а̄гамаирупадишт̣а̄ни свасйа чаива парасйа ча।।

ш́а̄страгал̤алли хэл̤ирува самаста кармагал̤аннӯ махӣпатийу та̄нӯ ма̄д̣абэку матту итарарим̣далӯ ма̄д̣исабэку.

12120021a кшудрам̣ крӯрам̣10 татха̄ пра̄джн̃ам̣ ш́ӯрам̣ ча̄ртхавиш́а̄радам।
12120021c свакарман̣и нийум̣джӣта йэ ча̄нйэ вачана̄дхика̄х̣11।।

артхавиш́а̄рада ра̄джану танна кэ̆ласагал̤игэ̆ кшудра, крӯра, пра̄джн̃а, ш́ӯра матту анйа вачана̄дхикаранну нийоджисико̆л̤л̤абэку.

12120022a апйадр̣шт̣ва̄ нийукта̄ни анурӯпэшу кармасу12
12120022c сарва̄м̣ста̄нанувартэта свара̄м̣стам̣трӣрива̄йата̄।।

сэвакаранну аваравара йогйатэ̆гэ̆ таккуда̄да кармагал̤алли нийоджиси вӣн̣э̆йа там̣тигал̤у саптасварагал̤аннӯ ш́рутибаддхава̄ги нудисувам̣тэ э̆лларӯ а̄ адхика̄ригал̤аннэ анусариси над̣э̆йувам̣тэ̆ ма̄д̣абэку.

12120023a дхарма̄н̣а̄мавиродхэна сарвэша̄м̣ прийама̄чарэт।
12120023c мама̄йамити ра̄джа̄ йах̣ са парвата ива̄чалах̣।।

ра̄джана̄давану дхармаккэ̆ вируддхава̄гада рӣтийалли э̆лла прийакармагал̤аннӯ а̄чарисабэку. “ивару наннавару” э̆м̣ду праджэ̆гал̤а куриту бха̄висува ра̄джану парватадам̣тэ̆ авичалана̄гирутта̄нэ̆.

12120024a вйаваса̄йам̣ сама̄дха̄йа сӯрйо раш́мимива̄йата̄м।
12120024c дхармамэва̄бхиракшэта кр̣тва̄ тулйэ прийа̄прийэ।।

сӯрйану танна вистр̣та киран̣агал̤им̣да сакалаваннӯ ракшисувам̣тэ̆ ра̄джана̄давану прийараннӯ априйараннӯ самана̄ги ка̄н̣утта̄ судр̣д̣ха прайатнагал̤им̣да дхармада ракшан̣э̆йанну ма̄д̣абэку.

12120025a кулапракр̣тидэш́а̄на̄м̣ дхармаджн̃а̄нмр̣дубха̄шин̣ах̣।
12120025c мадхйэ вайаси нирдоша̄нхитэ йукта̄нджитэм̣дрийа̄н।।
12120026a алубдха̄н ш́икшита̄нда̄м̣та̄н дхармэшу париништ̣хита̄н।
12120026c стха̄пайэтсарвака̄рйэшу ра̄джа̄ дхарма̄ртхаракшин̣ах̣।।

дхарма̄ртхагал̤анну ракшисува ра̄джану сарвака̄рйагал̤алли кула-свабха̄ва матту дэш́агал̤а дхармагал̤анну тил̤идуко̆м̣д̣ирува, мр̣дубха̄шӣ, мадхйавайаска, ра̄джана хитадаллийэ йуктара̄гирува, нирдошӣ, джитэм̣дрийа, а̄сэ̆бурукараллада, ш́икшан̣аванну пад̣э̆да, да̄м̣та дхармагал̤алли ништ̣хара̄гируваваранну нийоджисико̆л̤л̤абэку.

12120027a этэнаива13 прака̄рэн̣а кр̣тйа̄на̄ма̄гатим̣ гатим।
12120027c йуктах̣ саманутишт̣хэта тушт̣аш́ча̄раирупаскр̣тах̣।।

ӣ рӣтийалли ра̄джану джа̄гарӯкана̄гиддуко̆м̣д̣у ра̄джйака̄рйагал̤анну а̄рам̣бхиси сама̄птиго̆л̤исабэку. ча̄рара мӯлака ра̄джйада вишайагал̤анну тил̤идуко̆м̣д̣у сам̣тушт̣ана̄гирабэку.

12120028a амогхакродхахаршасйа свайам̣ кр̣тйа̄нвавэкшин̣ах̣14
12120028c а̄тмапратйайакош́асйа васудхаива15 васум̣дхара̄।।

йа̄ра кродха-харшагал̤у випхалава̄гувудиллаво, йа̄ру свайам̣ та̄нэ кр̣тйагал̤анну нод̣ико̆л̤л̤увано, йа̄ригэ̆ а̄тмавиш́ва̄савэ кош́арӯпава̄гирувудо ам̣тхаха ра̄джанигэ̆ васум̣дхарэ̆йэ аиш́варйаванну ко̆д̣увам̣та̄гуттадэ̆.

12120029a вйакташ́ча̄нуграхо йасйа йатха̄ртхаш́ча̄пи ниграхах̣।
12120029c гупта̄тма̄ гуптара̄шт̣раш́ча са ра̄джа̄ ра̄джадхармавит।।

йа̄ра ануграхака̄рйагал̤у э̆ллара гаманаккэ̆ баруттадэ̆йо, йа̄ра ш́икшэ̆гал̤у йатха̄рха ка̄ран̣агал̤им̣да кӯд̣ируваво, йа̄ру таннаннӯ танна ра̄шт̣раваннӯ ракшисико̆л̤л̤увано а̄ ра̄джанэ ра̄джадхармаванну тил̤идавану.

12120030a нитйам̣ ра̄шт̣рамавэкшэта гобхих̣ сӯрйа ивотпатан।
12120030c ча̄ра̄м̣ш́ча начара̄нвидйа̄ттатха̄ буддхйа̄ на сам̣джварэт16।।

удайисида сӯрйану хэгэ̆ танна киран̣агал̤а мукха̄м̣тара э̆ллаваннӯ нод̣увано ха̄гэ̆ ра̄джанӯ кӯд̣а гуптача̄рара ӯлака э̆ллаваннӯ вӣкшисуттирабэку. ча̄рара мӯлака дӯрадалли над̣э̆йуттирувуданнӯ тил̤идуко̆л̤л̤уттирабэку. буддхийаннупайогиси ниш́чайисабэку.

12120031a ка̄лапра̄птамупа̄дадйа̄нна̄ртхам̣ ра̄джа̄ прасӯчайэт।
12120031c аханйахани сам̣духйа̄нмахӣм̣ га̄мива буддхима̄н।।

буддхима̄на ра̄джану ка̄лаву пра̄птава̄да̄га ма̄тра праджэ̆гал̤им̣да дханаванну сам̣грахисабэку. танна артхасам̣грахада нӣтийанну йа̄раллийӯ пракат̣апад̣исаба̄раду. буддхивам̣тану горакшан̣э̆йанну ма̄д̣утта̄ хасувина ха̄ланну карэ̆дуко̆л̤л̤увам̣тэ̆ буддхивам̣та ра̄джану праджэ̆гал̤а ракшан̣э̆йанну ма̄д̣утта̄ аварим̣да дханаванну сам̣грахисабэку.

12120032a йатха̄ крамэн̣а пушпэбхйаш́чиноти мадху шат̣падах̣।
12120032c татха̄ дравйамупа̄да̄йа ра̄джа̄ курвӣта сам̣чайам।।

джэнухул̤уву хэгэ̆ анукрамава̄ги анэка пушпагал̤им̣да расаванну сам̣грахиси джэнутуппаванну сиддхаго̆л̤исувудо адэ рӣтийалли ра̄джанӯ кӯд̣а самаста праджэ̆гал̤им̣далӯ свалпа свалвава̄гийэ дханаванну сам̣грахисико̆л̤л̤абэку.

12120033a йаддхи17 гупта̄ваш́ишт̣ам̣ сйа̄ттаддхитам̣18 дхармака̄майох̣।
12120033c сам̣чайа̄нувисаргӣ сйа̄дра̄джа̄ ш́а̄стравида̄тмава̄н।।

сам̣грахисида дханаванну мо̆далу праджэ̆гал̤а хитакка̄ги бал̤асабэку. ул̤идуданну дхармака̄рйагал̤игэ̆ нийоджисабэку. ул̤идуданну сукхопабхогагал̤игэ̆ упайогисабэку. джитэм̣дрийанӯ ш́а̄стравида̄тмавам̣танӯ а̄да ра̄джану бэрэ̆ йа̄вудаккӯ праджэ̆гал̤им̣да пад̣э̆да дханаванну упайогисаба̄раду.

12120034a на̄лпамартхам̣19 парибхавэнна̄ваманйэта ш́а̄трава̄н।
12120034c буддхйа̄вабудхйэда̄тма̄нам̣ на ча̄буддхишу виш́васэт।।

бам̣да дханаву свалпавэ а̄дарӯ аданну тираскарисаба̄раду. ш́атруву ш́активихӣнана̄гиддарӯ авананну хӣйа̄л̤исаба̄раду. буддхийа мӯлака танна сварӯпаванну тил̤идуко̆л̤л̤абэку. буддхивихӣнаралли виш́ва̄саваннид̣аба̄раду.

12120035a дхр̣тирда̄кшйам̣ сам̣йамо буддхирагрйа̄20 дхаирйам̣ ш́аурйам̣ дэш́ака̄ло'прама̄дах̣।
12120035c свалпасйа ва̄ махато ва̄пи вр̣ддхау21 дханасйаита̄нйашт̣а самим̣дхана̄ни।।

дха̄ран̣а̄ш́акти, чатуратэ̆, сам̣йама, буддхи, дхаирйа, ш́аурйа, кэш́а-ка̄лагал̤алли апраматтатэ̆йим̣дирувуду ӣ гун̣агал̤у алпа атхава̄ хэ̆ччина дханада вр̣ддхигэ̆ мукхйаса̄дханагал̤у. дханавэ̆м̣ба агнийанну урисалу иву самиттугал̤а рӯпадам̣тивэ̆.

12120036a агнистоко вардхатэ хйа̄джйасикто бӣджам̣ чаикам̣ бахуса̄хасрамэти।
12120036c кшайодайау випулау сам̣ниш́а̄мйа тасма̄далпам̣ на̄ваманйэта видва̄н।।

бэ̆м̣кийу свалпавэ иддарӯ туппадим̣да сиктава̄до̆д̣анэ̆йэ вардхисуттадэ̆. о̆м̣ду сан̣н̣а бӣджаванну биттидарӯ адарим̣да са̄вира̄ру бӣджагал̤у хут̣т̣ико̆л̤л̤уттавэ̆. а̄дударим̣да бр̣хатта̄да а̄йа-вйайагал̤анну вича̄рама̄д̣утта̄ лабхисида виттаву алпава̄дарӯ аданну ана̄дарисаба̄раду.

12120037a ба̄ло'ба̄лах̣ стхавиро ва̄ рипурйах̣ сада̄ праматтам̣ пурушам̣ ниханйа̄т।
12120037c ка̄лэна̄нйастасйа мӯлам̣ харэта ка̄ладжн̃а̄та̄ па̄ртхива̄на̄м̣ варишт̣хах̣।।

сада̄ праматтана̄гирува пурушананну ш́атруву ба̄лакана̄гирали, прауд̣хана̄гирали, вр̣ддханэ а̄гирали на̄ш́ама̄д̣ибид̣абахуду. ка̄лаванну нод̣и ш́атруву авана мӯлаваннэ нирна̄мама̄д̣абахуду. а̄дударим̣да ка̄лаванну тил̤идуко̆м̣д̣ирувавану па̄ртхивараллийэ варишт̣ханэ̆нисико̆л̤л̤утта̄нэ̆.

12120038a харэткӣртим̣ дхармамасйопарум̣дхйа̄д артхэ дӣргхам̣ вӣрйамасйопаханйа̄т।
12120038c рипурдвэшт̣а̄ дурбало ва̄ балӣ ва̄ тасма̄ччатрау наива хэд̣эдйата̄тма̄।।

двэшаванну са̄дхисува ш́атруву, балишт̣хана̄гирали атхава̄ дурбалана̄гирали, ра̄джана кӣртийанну нашт̣аго̆л̤исутта̄нэ̆. дхармака̄рйагал̤алли ба̄дхэ̆йо̆д̣д̣утта̄нэ̆. артхопа̄рджанэ̆йалли авана ш́актийанну кум̣т̣хитаго̆л̤исутта̄нэ̆. а̄дударим̣да прайатнаш́ӣла ра̄джану ш́атрувина вишайадалли э̆м̣дӯ ниш́чим̣тана̄гираба̄раду.

12120039a кшайам̣ ш́атрох̣ сам̣чайам̣ па̄ланам̣ ча̄пй убхау ча̄ртхау сахитау дхармака̄мау22
12120039c аташ́ча̄нйанматима̄нсам̣дадхӣта тасма̄дра̄джа̄ буддхимам̣там̣ ш́райэта।।

ш́атрувина ха̄ни, дханасам̣граха, ракшан̣э̆, дхармака̄магал̤а джо̆тэ̆ артхаваннӯ париш́ӣлиси, матимам̣тара̄джану сам̣дхийанну ма̄д̣ико̆л̤л̤абэку. а̄дударим̣да ра̄джану буддхивам̣тикэ̆йанну а̄ш́райисабэку.

12120040a буддхирдӣпта̄ балавам̣там̣ хинасти балам̣ буддхйа̄ вардхатэ па̄лйама̄нам।
12120040c ш́атрурбуддхйа̄ сӣдатэ вардхама̄но буддхэх̣ паш́ча̄ткарма йаттат праш́астам।।

пратибха̄йукта буддхийу балишт̣хананнӯ вина̄ш́аго̆л̤исуттадэ̆. нашт̣ава̄гуттирува балада ракшан̣э̆йӯ буддхийа мӯлакава̄гийэ а̄гуттадэ̆. правр̣ддхана̄гуттирува ш́атруваннӯ буддхийа мӯлакавэ вина̄ш́аго̆л̤исабахуду. а̄дударим̣да буддхийим̣да а̄лочиси нам̣тара ка̄рйаваннэ̆сагувуду праш́астава̄дуду.

12120041a сарва̄нка̄ма̄нка̄майа̄но хи дхӣрах̣ саттвэна̄лпэна̄плутэ хӣнадэхах̣23
12120041c йатха̄тма̄нам̣ пра̄ртхайатэ'ртхама̄наих̣ ш́рэйах̣па̄трам̣ пӯрайатэ хйаналпам।।

дхӣрана̄давану ш́арӣрадалли дурбалана̄гиддарӯ сарва ка̄манэ̆гал̤аннӯ свалпавэ балаваннупайогиси пӯраисико̆л̤л̤абахуду. аваш́йака вастугал̤им̣да сам̣паннана̄гиддарӯ иннӯ а̄сэ̆пад̣ува матту итарару танна а̄сэ̆йанну пӯраисико̆д̣абэкэ̆м̣ду апэкшисува ра̄джану ш́рэйассина танна сан̣н̣а па̄трэ̆йаннӯ тум̣бисико̆л̤л̤увудилла. ам̣тхаванигэ̆ ш́рэйассу сарватха̄ лабхисувудилла.

12120042a тасма̄дра̄джа̄ прагр̣хӣтах̣ парэшу мӯлам̣ лакшмйа̄х̣ сарвато'бхйа̄дадӣта।
12120042c дӣргхам̣ ка̄ламапи сам̣пӣд̣йама̄но видйутсам̣па̄тамива ма̄норджитах̣ сйа̄т।।

а̄дударим̣да ра̄джану э̆лла праджэ̆гал̤аннӯ ануграхабуддхийим̣да ка̄н̣утта̄ сам̣паттигэ̆ мӯлабхӯтава̄да караванну праджэ̆гал̤им̣да тэ̆гэ̆дуко̆л̤л̤абэку. дӣргхака̄ладаварэ̆гэ̆ праджэ̆гал̤анну пӣд̣исутта̄ мим̣чинам̣тэ̆ танна прабха̄ваванну бӣралу хогаба̄раду.

12120043a видйа̄ тапо ва̄ випулам̣ дханам̣ ва̄ сарвамэтадвйаваса̄йэна24 ш́акйам।
12120043c брахма25 йаттам̣ нивасати дэхаватсу26 тасма̄двидйа̄двйаваса̄йам̣ прабхӯтам।।

видйэ̆йа̄галӣ, тапасса̄галӣ, випула дханава̄галӣ э̆ллавӯ вйаваса̄йадим̣да ш́акйава̄гуттавэ̆. дэхагал̤алли ва̄сисува брахманим̣далэ вйаваса̄йаву хут̣т̣ико̆м̣д̣идэ̆.

12120044a йатра̄сатэ матимам̣то манасвинах̣ ш́акро вишн̣урйатра сарасватӣ ча।
12120044c васам̣ти бхӯта̄ни ча йатра нитйам̣ тасма̄двидва̄нна̄ваманйэта дэхам।।

манасвигал̤у ва̄сисирува, ш́акра-вишн̣у-сарасватийару ва̄сисутирува, матту нитйавӯ сарва бхӯтагал̤ӯ ва̄сисирува дэхаванну матимам̣тару апама̄нисувудилла.

12120045a лубдхам̣ ханйа̄тсам̣прада̄нэна нитйам̣ лубдхастр̣птим̣ паравиттасйа наити।
12120045c сарво лубдхах̣ кармагун̣опабхогэ йо'ртхаирхӣно дхармака̄мау джаха̄ти।।

лобхийа̄давананну нитйако̆д̣угэ̆йим̣далэ гэ̆ллабэку. лобхийа̄даванигэ̆ итарара аиш́варйаву э̆шт̣э лабхисидарӯ тр̣птийэ̆м̣будэ ирувудилла. саткармагал̤а пхаларӯпада сукхаванну пад̣э̆дуко̆л̤л̤алу э̆лларӯ лубдхарэ а̄гутта̄рэ̆. дхананахӣнана̄давану дхарма-ка̄магал̤э̆рад̣аннӯ паритйаджисутта̄нэ̆.

12120046a дханам̣ бходжйам̣27 путрада̄рам̣ самр̣ддхим̣ сарво лубдхах̣ пра̄ртхайатэ парэша̄м।
12120046c лубдхэ доша̄х̣ сам̣бхавам̣тӣха сарвэ тасма̄дра̄джа̄ на прагр̣хн̣ӣта лубдха̄н।।

лобхийу итарараллирува дхана, бхогаса̄ма̄григал̤у, стрӣ-путрару матту самр̣ддхи э̆ллаваннӯ пад̣э̆дуко̆л̤л̤алу иччхисутта̄нэ̆. лобхигэ̆ бэд̣ава̄дуду йа̄вудӯ ирувудилла. лубдханалли сарва дошагал̤ӯ ируттавэ̆. а̄дударим̣да ра̄джану лобхийанну свӣкарисаба̄раду.

12120047a сам̣дарш́анэ сатпурушам̣ джагханйамапи чодайэт।
12120047c а̄рам̣бха̄ндвишата̄м̣ пра̄джн̃ах̣ сарва̄нартха̄м̣сту сӯдайэт28।।

ш́атрупакшада паристхитийанну нод̣ибаралу сатпурушананнӯ нӣчапурушананнӯ кал̤ухисабэку. пра̄джн̃а ра̄джану ш́атругал̤у а̄рам̣бхисида сарва̄ртхайукта ка̄рйагал̤аннӯ на̄ш́апад̣исабэку.

12120048a дхарма̄нвитэшу виджн̃а̄то мам̣трӣ гупташ́ча па̄м̣д̣ава।
12120048c а̄пто ра̄джанкулӣнаш́ча парйа̄пто ра̄джйасам̣грахэ।।

па̄м̣д̣ава! ра̄джйаккэ̆ сам̣бам̣дхисида сам̣пӯрн̣авишайагал̤аннӯ виш́эшарӣтийалли тил̤идуко̆м̣д̣ирува дхарма̄тмананну мам̣трийанна̄ги ма̄д̣ико̆л̤л̤абэку. праджэ̆гал̤а виш́ва̄саккэ̆ па̄трана̄да матту саткулапрасӯта ра̄джану итара э̆лла ра̄джараннӯ танна адхӣнадаллит̣т̣уко̆л̤л̤алу самартхана̄гутта̄нэ̆.

12120049a видхиправр̣тта̄ннарадэвадхарма̄н укта̄нсама̄сэна нибодха буддхйа̄।
12120049c има̄нвидадхйа̄двйануср̣тйа йо ваи ра̄джа̄ махӣм̣ па̄лайитум̣ са ш́актах̣।।

видхипрайуктава̄да ра̄джадхармагал̤анну сам̣кшиптава̄ги хэл̤иддэнэ̆. буддхипӯрвакава̄ги артхама̄д̣ико. гурувиним̣да ӣ ра̄джадхармагал̤а упадэш́агал̤анну пад̣э̆ду адарам̣тэ̆ над̣э̆дуко̆л̤л̤ува ра̄джану бхӯмам̣д̣алаваннэ а̄л̤алу ш́актана̄гутта̄нэ̆.

12120050a анӣтиджам̣ йадйавидха̄наджам̣29 сукхам̣ хат̣хапран̣ӣтам̣ вивидхам̣ прадр̣ш́йатэ।
12120050c на видйатэ тасйа гатирмахӣпатэр на видйатэ ра̄шт̣раджамуттамам̣ сукхам30।।

анйа̄йам̣дида а̄рджисирува, акасма̄тта̄ги пра̄птава̄гирува матту даивавидха̄надим̣да пра̄птава̄гирува э̆ллавӯ видхийа ануса̄рава̄гийэ пра̄птава̄давугал̤ам̣тэ̆ торуттавэ̆. а̄дарэ̆ ра̄джадхармагал̤анну чэ̆нна̄ги тил̤ийадируваванигэ̆ ра̄джйаву хэгэ̆йэ до̆ракидарӯ адара уттама сукхаванну пад̣э̆дуко̆л̤л̤алу тил̤идирувудилла.

12120051a дханаирвиш́ишт̣а̄нматиш́ӣлапӯджита̄н гун̣опапанна̄нйудхи др̣шт̣авикрама̄н।
12120051c гун̣эшу др̣шт̣а̄начира̄диха̄тмава̄н сато'бхисам̣дха̄йа нихам̣ти ш́а̄трава̄н।।

илли хэл̤ирува ра̄джадармагал̤анну анусариси сам̣дхи-виграха̄ди гун̣агал̤а прайогадалли джа̄гарӯкана̄гидду джитэм̣дрийана̄гирува ра̄джану дханасам̣паннана̄гирува, буддхи-садвр̣ттигал̤им̣да самма̄нитара̄гирува, гун̣авам̣тара̄да матту йуддхадалли маха̄пара̄крамаваннэ торисува маха̄ш́атругал̤аннӯ дхвам̣сама̄д̣утта̄нэ̆.

12120052a паш́йэдупа̄йа̄нвивидхаих̣ крийа̄патхаир на ча̄нупа̄йэна матим̣ нивэш́айэт।
12120052c ш́рийам̣ виш́ишт̣а̄м̣ випулам̣ йаш́о дханам̣ на дошадарш́ӣ пурушах̣ самаш́нутэ।।

ра̄джана̄давану на̄прака̄рада ка̄рйагал̤а мӯлака ш́атруванну джайисалу йогйа упа̄йагал̤анну худ̣укабэку. упа̄йавилладэ ш́атрувина ра̄джйаванну апахарисалу иччхисаба̄раду. нирдошигал̤аллийӯ дошагал̤анну ка̄н̣увавану виш́ишт̣а сам̣патту, маха̄йаш́ассу матту маха̄дхана ивугал̤анну хо̆м̣дала̄рану.

12120053a прӣтиправр̣ттау винивартанэ татха̄ сухр̣тсу виджн̃а̄йа нивр̣тйа чобхайох̣।
12120053c йадэва митрам̣ гурубха̄рама̄вахэт тадэва суснигдхамуда̄харэдбудхах̣।।

прӣтиправр̣ттара̄да иббару снэхитару ка̄рйаванну мугиси хим̣диругува̄га а̄ иббаралли йа̄ру ка̄рйаванну чэ̆нна̄ги тил̤идуко̆м̣д̣у ка̄рйасиддхига̄ги хэ̆ччина джава̄бда̄рийанну вахисико̆м̣д̣ано аванэ парама снэхитанэ̆м̣ду тил̤идавару уда̄харисутта̄рэ̆.

12120054a эта̄нмайокта̄м̣става ра̄джадхарма̄н нр̣н̣а̄м̣ ча гуптау матима̄дадхатсва।
12120054c ава̄псйасэ пун̣йапхалам̣ сукхэна сарво хи локоттамадхармамӯлах̣।।

на̄ну хэл̤ирува ӣ ра̄джадхармагал̤анну а̄чарису. праджэ̆гал̤а ракшан̣э̆йалли буддхийаннид̣у. идарим̣да пун̣йапхалаванну пад̣э̆дуко̆л̤л̤уттӣйэ̆. экэ̆м̣дарэ̆ сам̣пӯрн̣а джагаттигӯ ра̄джадхармавэ мӯлаву.”

сама̄пти

ити ш́рӣ маха̄бха̄ратэ ш́а̄м̣ти парван̣и ра̄джадхарма парван̣и ра̄джадхармакатханэ вим̣ш́атйадхикаш́ататамо'дхйа̄йах̣।।
иду ш́рӣ маха̄бха̄ратадалли ш́а̄м̣ти парвадалли ра̄джадхарма парвадалли ра̄джадхармакатхана э̆ннува нӯра̄иппаттанэ адхйа̄йаву.


  1. бр̣хадвр̣кшамива̄срават (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  2. бхаума̄ни (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  3. бахирартха̄н (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  4. уччхрита̄нна̄ш́айэт (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  5. ран̣амупа̄ш́райэт (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  6. пран̣айэдва̄пи (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  7. на̄ш́айэдбалабарха̄н̣и саннива̄са̄ннива̄сайэт। (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  8. праш́астам̣ кр̣тама̄чарэт। (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  9. патам̣гам̣ (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  10. мр̣душ́ӣлам̣ (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  11. ча бала̄дхика̄х̣ (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  12. атха др̣шт̣ва̄ нийукта̄ни сва̄нурӯпэшу кармасу। (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  13. этэна ча (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  14. кр̣тйа̄нвавэкшитух̣ (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  15. васудаива (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  16. свайам̣ чарэт। (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  17. йади (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  18. сйа̄ттадвиттам̣ (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  19. на̄ртхамалпам̣ (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  20. буддхира̄тма̄ (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  21. алпасйа ва̄ бахуно ва̄ вивр̣ддхау (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  22. кшайам̣ вр̣ддхим̣ па̄ланам̣ сам̣чайам̣ ва̄ буддхва̄пйубхау сам̣хатау сарвака̄мау। (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  23. саттвэна̄лпэна̄пнутэ хӣнадошах̣। (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  24. сарвам̣ хйэтадвйаваса̄йэна (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  25. буддхйа̄ (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  26. таннивасэддэхаватсу (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  27. бхогам̣ (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  28. сарва̄тха̄м̣ш́ча прасӯдайэт। (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  29. йасйа видха̄наджам̣ (бха̄рата дарш́ана). ↩︎

  30. ра̄джйасукхам̣ хйануттамам। (бха̄рата дарш́ана). ↩︎