প্ৰৱেশ
।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।
শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত
শ্ৰী মহাভাৰত
শাংতি পৰ্ৱ
ৰাজধৰ্ম পৰ্ৱ
অধ্যায 118
সাৰ
ৰাজন সেৱক-সচিৱ-যোধৰ ৱৰ্ণনॆ (1-28).
12118001 ভীষ্ম উৱাচ।
12118001a স শ্ৱা প্ৰকৃতিমাপন্নঃ পৰং দৈন্যমুপাগমত্।
12118001c ঋষিণা হুংকৃতঃ পাপস্তপোৱনবহিষ্কৃতঃ।।
ভীষ্মনু হেল়িদনু: “আ নাযিযু তন্ন মূলপ্ৰকৃতিযন্নু পডॆদুকॊংডু পৰম দীনগॊংডিতু. ঋষিযু হুংকৰিসি আ পাপিযন্নু তপোৱনদিংদ বহিষ্কৰিসিদনু.
12118002a এৱং ৰাজ্ঞা মতিমতা ৱিদিত্ৱা শীলশৌচতাম্।
12118002c আৰ্জৱং প্ৰকৃতিং সত্ত্ৱং কুলং ৱৃত্তং শ্ৰুতং দমম্।।
12118003a অনুক্ৰোশং বলং ৱীৰ্যং ভাৱং সংপ্ৰশমং1 ক্ষমাম্।
12118003c ভৃত্যা যে যত্ৰ যোগ্যাঃ স্যুস্তত্ৰ স্থাপ্যাঃ সুশিক্ষিতাঃ।।
হীগॆ মতিৱংত ৰাজনু অৱৰ শীল, শৌচ, সৰল়তি, প্ৰকৃতি, সত্ত্ৱ, কুল, নডতॆ, ৱিদ্যॆ, জিতেংদ্ৰিযতॆ, অনুক্ৰোশ, বল, ৱীৰ্য, ভাৱ, ৱিনযতॆ, মত্তু ক্ষমॆ ইৱুগল়ন্নু পৰীক্ষিসি সেৱৰকৰন্নু যোগ্য স্থানগল়ল্লি ইৰিসিকॊংডু নিযংত্ৰিসুত্তিৰবেকু.
12118004a নাপৰীক্ষ্য মহীপালঃ প্ৰকৰ্তুং ভৃত্যমৰ্হতি।
12118004c অকুলীননৰাকীৰ্ণো ন ৰাজা সুখমেধতে।।
মহীপালনাদৱনু পৰীক্ষॆমাডদে যাৰন্নূ সেৱকনন্নাগি আৰিসিকॊল়্ল়বাৰদু. কুলীনৰল্লদৱৰিংদ সমাকীৰ্ণ ৰাজনু সুখৱন্নু হॊংদুৱুদিল্ল.
12118005a কুলজঃ প্ৰকৃতো2 ৰাজ্ঞা তত্কুলীনতযা সদা।
12118005c ন পাপে কুৰুতে বুদ্ধিং নিংদ্যমানোঽপ্যনাগসি।।
উত্তম কুলদল্লি হুট্টিদৱনু অকস্মাত্তাগি ৰাজন নিংদॆগॊল়গাদৰূ তন্ন কুলীনতॆয কাৰণদিংদ পাপৱন্নॆসগুৱ বুদ্ধিযন্নু মাডুৱুদিল্ল.
12118006a অকুলীনস্তু পুৰুষঃ প্ৰকৃতঃ সাধুসংক্ষযাত্।
12118006c দুৰ্লভৈশ্ৱৰ্যতাং প্ৰাপ্তো নিংদিতঃ শত্ৰুতাং ৱ্ৰজেত্।।
আদৰॆ কুলীননল্লদ পুৰুষনু সামান্যৱাগি সাধুস্ৱভাৱদ ৰাজনন্নু আশ্ৰযিসি দুৰ্লভ ঐশ্ৱৰ্যৱন্নু পডॆদু, ৰাজনেনাদৰূ নিংদিসিদৰॆ, অৱনॊডনॆ শত্ৰুত্ৱৱন্নু সাধিসুত্তানॆ.
12118007a কুলীনং শিক্ষিতং প্ৰাজ্ঞং জ্ঞানৱিজ্ঞানকোৱিদম্।
12118007c সৰ্ৱশাস্ত্ৰাৰ্থতত্ত্ৱজ্ঞং সহিষ্ণুং দেশজং তথা।।
ৰাজন সেৱকনু কুলীননাগিৰবেকু. শিক্ষিতনাগিৰবেকু. প্ৰাজ্ঞনূ, জ্ঞানকোৱিদনূ, সৰ্ৱশাস্ত্ৰাৰ্থতত্ত্ৱজ্ঞনূ, সহিষ্ণুৱূ, তন্ন দেশদল্লিযে হুট্টিদৱনূ আগিৰবেকু.
12118008a কৃতজ্ঞং বলৱংতং চ ক্ষাংতং দাংতং জিতেংদ্ৰিযম্।
12118008c অলুব্ধং লব্ধসংতুষ্টং স্ৱামিমিত্ৰবুভূষকম্।।
অৱনু কৃতজ্ঞনূ, বলৱংতনূ, ক্ষমাশীলনূ, দাংতনূ, জিতেংদ্ৰিযনূ, অলুব্ধনূ, সিক্কিদুদৰল্লি সংতুষ্টনাদৱনূ, স্ৱামিমিত্ৰনূ মত্তু শ্ৰেষ্ঠৱাদুদন্নে বযসুৱৱনূ আগিৰবেকু.
12118009a সচিৱং দেশকালজ্ঞং সৰ্ৱসংগ্ৰহণে ৰতম্।
12118009c সত্কৃতং যুক্তমনসং হিতৈষিণমতংদ্ৰিতম্।।
অৱনু সচিৱনূ, দেশকালজ্ঞনূ, সৰ্ৱসংগ্ৰহদল্লি নিৰতনূ, সত্কৃতনূ, যুক্তমনসনূ, হিতৈষিণিযূ, আলস্যৰহিতনূ আগিৰবেকু.
12118010a যুক্তাচাৰং স্ৱৱিষযে সংধিৱিগ্ৰহকোৱিদম্।
12118010c ৰাজ্ঞস্ত্ৰিৱৰ্গৱেত্তাৰং পৌৰজানপদপ্ৰিযম্।।
তন্ন ৰাজ্যদ যুক্তাচাৰগল়ন্নু তিল়িদিৰুৱৱনূ, সংধি-ৱিগ্ৰহ কোৱিদনূ, ৰাজন ত্ৰিৱৰ্গগল় ৱেত্তাৰনূ, পৌৰজানপদপ্ৰিযনূ আগিৰবেকু.
12118011a খাতকৱ্যূহতত্ত্ৱজ্ঞং বলহৰ্ষণকোৱিদম্।
12118011c ইংগিতাকাৰতত্ত্ৱজ্ঞং যাত্ৰাযানৱিশাৰদম্।।
কংদক-ৱ্যূহগল় তত্ত্ৱজ্ঞনূ, সেনॆযন্নু সংতোষদল্লিডুৱুদন্নু বল্লৱনূ, ইংগিতাকাৰ তত্ত্ৱজ্ঞনূ, যাত্ৰাযান ৱিশাৰদনূ আগিৰবেকু.
12118012a হস্তিশিক্ষাসু তত্ত্ৱজ্ঞমহংকাৰৱিৱৰ্জিতম্।
12118012c প্ৰগল্ভং দক্ষিণং দাংতং বলিনং যুক্তকাৰিণম্।।
অৱনু আনॆযন্নু পল়গিসুৱুদৰ তত্ত্ৱজ্ঞনূ, অহংকাৰৱন্নু বিট্টৱনূ, ভযৰহিতনূ, উদাৰিযূ, দাংতনূ, বলশালিযূ যুক্তকাৰণিযূ আগিৰবেকু.
12118013a চোক্ষং চোক্ষজনাকীৰ্ণং সুৱেষং সুখদৰ্শনম্।
12118013c নাযকং নীতিকুশলং গুণষষ্ট্যা3 সমন্ৱিতম্।।
অৱনু পৰিশুদ্ধনূ, পৰিশুদ্ধ জনৰিংদ আৱৃতনাদৱনূ, সুংদৰ উডুপুগল়ন্নু ধৰিসুৱৱনূ, নোডলু আনংদদাযকনূ, নাযকনূ, নীতি কুশলনূ, আৰু গুণগল়িংদ সমন্ৱিতনূ আগিৰবেকু.
12118014a অস্তব্ধং প্ৰশ্ৰিতং শক্তং মৃদুৱাদিনমেৱ চ।
12118014c ধীৰং শ্লক্ষ্ণং মহৰ্দ্ধিং চ দেশকালোপপাদকম্।।
অৱনু দক্ষনূ, উদ্ধতনৱিল্লদৱনূ, শক্তনূ, মৃদুভাষিণিযূ, ধীৰনূ, প্ৰীতিযুক্তনূ, শ্ৰীমংতনূ, দেশকালগল়ন্নু অৰিতু কাৰ্যনিৰ্ৱহিসুৱৱনূ আগিৰবেকু.
12118015a সচিৱং যঃ প্ৰকুৰুতে ন চৈনমৱমন্যতে।
12118015c তস্য ৱিস্তীৰ্যতে ৰাজ্যং জ্যোত্স্না গ্ৰহপতেৰিৱ।।
অংথৱনন্নু সচিৱনন্নাগি মাডিকॊল়্ল়ুৱ মত্তু অংথৱনন্নু অপমানিসদ ৰাজন ৰাজ্যৱু চংদ্ৰন বॆল়দিংগল়িনংতॆ ৱিস্তৃতৱাগুত্তদॆ.
12118016a এতৈৰেৱ গুণৈৰ্যুক্তো ৰাজা শাস্ত্ৰৱিশাৰদঃ।
12118016c এষ্টৱ্যো ধৰ্মপৰমঃ প্ৰজাপালনতত্পৰঃ।।
ৰাজনূ কূড ইদে গুণগল়িংদ কূডিৰবেকু. শাস্ত্ৰৱিশাৰদনাগিৰবেকু. প্ৰজাপালন তত্পৰনাগিৰবেকু. পৰম ধাৰ্মিকনাগিৰবেকু.
12118017a ধীৰো মৰ্ষী শুচিঃ শীঘ্ৰঃ কালে পুৰুষকাৰৱিত্।
12118017c শুশ্ৰূষুঃ শ্ৰুতৱান্ শ্ৰোতা ঊহাপোহৱিশাৰদঃ।।
ৰাজনু ধীৰনাগিৰবেকু. ক্ষমাশীলনাগিৰবেকু. শুচিযূ, শীঘ্ৰনূ মত্তু কালবংদাগ পুৰুষপ্ৰযত্নৱন্নু মাডুৱৱনূ আগিৰবেকু. হিৰিযৰ শুশ্ৰূষॆযন্নু মাডিদৱনাগিৰবেকু. শ্ৰুতৱাননূ, ৱিদ্যাৱংতনূ, ঊহাপোহ ৱিশাৰদনূ আগিৰবেকু.
12118018a মেধাৱী ধাৰণাযুক্তো যথান্যাযোপপাদকঃ।
12118018c দাংতঃ সদা প্ৰিযাভাষী ক্ষমাৱাংশ্চ ৱিপৰ্যযে।।
মেধাৱিযূ, ধাৰণাশক্তিযুল়্ল়ৱনূ, ন্যাযানুসাৰৱাগি কাৰ্যগল়ন্নু মাডুৱৱনূ, দাংতনূ, সদা প্ৰিযভাষিযূ, মত্তু শত্ৰুগল় ৱিষযদল্লিযূ ক্ষমাৱংতনাগিৰবেকু.
12118019a দানাচ্চেদে স্ৱযংকাৰী সুদ্ৱাৰঃ4 সুখদৰ্শনঃ।
12118019c আৰ্তহস্তপ্ৰদো নিত্যমাপ্তংমন্যো5 নযে ৰতঃ।।
দানকॊডুৱুদৰল্লি অড্ডিযুংটাদৰॆ তানে দানৱন্নু কॊডিসুৱৱনাগিৰবেকু. সুদ্ৱাৰনাগিৰবেকু. দৰ্শনমাত্ৰদিংদলে সুখৱন্নুংটুমাডুৱৱনাগিৰবেকু. নিত্যৱূ আৰ্তৰিগॆ হস্তাৱলংবনৱন্নু নীডুৱৱনাগিৰবেকু. আপ্তৰিংদ কূডিৰবেকু. কোপৱিল্লদৱনাগিৰবেকু. মত্তু নীতি পৰাযণনাগিৰবেকু.
12118020a নাহংৱাদী ন নিৰ্দ্ৱংদ্ৱো ন যত্কিংচনকাৰকঃ।
12118020c কৃতে কৰ্মণ্যমোঘানাং6 কৰ্তা ভৃত্যজনপ্ৰিযঃ।।
অহংকাৰৰহিতনাগিৰবেকু. নিৰ্দ্ৱংদ্ৱনাগিৰবেকু. অমোঘ কৰ্মগল়ন্নু মাডুৱৱনাগিৰবেকু. সেৱকৰিগॆ প্ৰিযনাগিৰবেকু.
12118021a সংগৃহীতজনোঽস্তব্ধঃ প্ৰসন্নৱদনঃ সদা।
12118021c দাতা ভৃত্যজনাৱেক্ষী7 ন ক্ৰোধী সুমহামনাঃ।।
সত্পুৰুষৰ সংগ্ৰহশীলনাগিৰবেকু. জডস্ৱভাৱৱন্নু ত্যজিসিদৱনাগিৰবেকু. সৰ্ৱকালদল্লিযূ প্ৰসন্নৱদননাগিৰবেকু. সেৱকৰিগॆ কॊডুৱৱনাগিৰবেকু. ক্ৰোধৰহিতনাগিৰবেকু মত্তু ৱিশালহৃদযিযাগিৰবেকু.
12118022a যুক্তদংডো ন নিৰ্দংডো ধৰ্মকাৰ্যানুশাসকঃ8।
12118022c চাৰনেত্ৰঃ পৰাৱেক্ষী9 ধৰ্মাৰ্থকুশলঃ সদা।।
দংডনীতিযন্নু সৰিযাগি উপযোগিসুৱৱনাগিৰবেকু. দংডনীতিযন্নু বিট্টিৰবাৰদু. ধৰ্মকাৰ্যগল় অনুশাসকনাগিৰবেকু. চাৰৰন্নে কণ্ণাগি হॊংদি, শত্ৰুগল়ন্নু গুৰুতিসুত্তিৰবেকু. সদা ধৰ্মাৰ্থকুশলনাগিৰবেকু.
12118023a ৰাজা গুণশতাকীৰ্ণ এষ্টৱ্যস্তাদৃশো ভৱেত্।
12118023c যোধাশ্চৈৱ মনুষ্যেংদ্ৰ সৰ্ৱৈৰ্গুণগুণৈৰ্ৱৃতাঃ।।
হীগॆ নূৰাৰু সদ্গুণগল়িংদ সংপন্ননাদ ৰাজনু প্ৰজॆগল়িগॆ বেকাদৱনাগুত্তানॆ. মনুষ্যেংদ্ৰ! যোধৰূ কূড হীগॆযে সৰ্ৱগুণসংপন্নৰাগিৰবেকু.
12118024a অন্ৱেষ্টৱ্যাঃ সুপুৰুষাঃ সহাযা ৰাজ্যধাৰণাঃ।
12118024c ন ৱিমানযিতৱ্যাশ্চ ৰাজ্ঞা ৱৃদ্ধিমভীপ্সতা।।
ৰাজ্যদ পৰিপালনॆগাগি ऒল়্ল়ॆয পুৰুষৰন্নে হুডুকি নিযমিসিকॊল়্ল়বেকু. অভিৱৃদ্ধিযন্নু অপেক্ষিসুৱ ৰাজনু যোধৰন্নু ऎংদূ অৱমানগॊল়িসবাৰদু.
12118025a যোধাঃ সমৰশৌটীৰাঃ কৃতজ্ঞাঃ শস্ত্ৰকোৱিদাঃ।
12118025c ধৰ্মশাস্ত্ৰসমাযুক্তাঃ পদাতিজনসংযুতাঃ।।
যোধৰু যুদ্ধদল্লি শৌৰ্যৱন্নু তোৰিসুৱৱৰাগিৰবেকু. কৃতজ্ঞৰূ, শস্ত্ৰকোৱিদৰু, ধৰ্মশাস্ত্ৰ সমাযুক্তৰূ আগিৰবেকু মত্তু পদাতি সৈনিকৰিংদ পৰিৱৃতৰাগিৰবেকু.
12118026a অৰ্থমানৱিৱৃদ্ধাশ্চ10 ৰথচৰ্যাৱিশাৰদাঃ।
12118026c ইষ্ৱস্ত্ৰকুশলা যস্য তস্যেযং নৃপতেৰ্মহী।।
অৰ্থমানৱিৱৃদ্ধৰাগিৰবেকু. ৰথসংচালনॆযল্লি নিপুণৰাগিৰবেকু. অস্ত্ৰগল়ন্নু অভিমংত্ৰিসি বাণগল়ন্নু বিডুৱুদৰল্লি কুশলৰাগিৰবেকু. ইংথৱৰিৰুৱ ৰাজন অধীনদল্লি ইডী ভূমংডলৱে ইৰুত্তদॆ.
12118027a সৰ্ৱসংগ্ৰহণে যুক্তো নৃপো ভৱতি যঃ সদা।
12118027c উত্থানশীলো মিত্ৰাঢ্যঃ স ৰাজা ৰাজসত্তমঃ।।
যাৱ ৰাজনু সদা প্ৰজাসংগ্ৰহণॆযল্লিযে নিৰতনাগিৰুত্তানো, উদ্যোগশীলনাগিৰুত্তানো, মিত্ৰসংপত্তন্নু হॊংদিৰুত্তানো অংতহ ৰাজনু ৰাজৰল্লিযে শ্ৰেষ্ঠনু.
12118028a শক্যা অশ্ৱসহস্ৰেণ ৱীৰাৰোহেণ ভাৰত।
12118028c সংগৃহীতমনুষ্যেণ কৃত্স্না জেতুং ৱসুংধৰা।।
ভাৰত! অংথহ যোধৰন্নু সংগ্ৰহিসিট্টুকॊংডিৰুৱ ৱীৰ ৰাজনু ऒংদে ऒংদু সাৱিৰ অশ্ৱসৈনিকৰ বॆংবলদিংদ অখংড ভূমংডলৱন্নূ জযিসবল্লনু.”
সমাপ্তি
ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে শাংতি পৰ্ৱণি ৰাজধৰ্ম পৰ্ৱণি ঋষিৰ্সংৱাদে অষ্টাদশাধিকশততমোঽধ্যাযঃ।।
ইদু শ্ৰী মহাভাৰতদল্লি শাংতি পৰ্ৱদল্লি ৰাজধৰ্ম পৰ্ৱদল্লি ঋষিৰ্সংৱাদ ऎন্নুৱ নূৰাহদিনॆংটনে অধ্যাযৱু.
-
প্ৰশ্ৰযং (ভাৰত দৰ্শন). ↩︎
-
প্ৰাকৃতো (ভাৰত দৰ্শন). ↩︎
-
গুণচেষ্টা (ভাৰত দৰ্শন). ↩︎
-
শ্ৰদ্ধালুঃ (ভাৰত দৰ্শন). ↩︎
-
নিত্যমাপ্তামাত্যো (ভাৰত দৰ্শন). ↩︎
-
কৰ্মণ্যমাত্যানাং (ভাৰত দৰ্শন). ↩︎
-
সদা ভৃত্যজনাপেক্ষী (ভাৰত দৰ্শন). ↩︎
-
ধৰ্মকাৰ্যানুশাসনঃ (ভাৰত দৰ্শন). ↩︎
-
প্ৰজাপেক্ষী (ভাৰত দৰ্শন). ↩︎
-
অভযা গজপৃষ্ঠস্থা (ভাৰত দৰ্শন). ↩︎