правэш́а
।। ом̣ ом̣ намо на̄ра̄йан̣а̄йа।। ш́рӣ вэдавйа̄са̄йа намах̣ ।।
ш́рӣ кр̣шн̣адваипа̄йана вэдавйа̄са вирачита
ш́рӣ маха̄бха̄рата
ш́а̄м̣ти парва
ра̄джадхарма парва
адхйа̄йа 110
са̄ра
сатйа̄сатйагал̤а вивэчанэ̆, дхармада лакшан̣а матту вйаваха̄ранӣтигал̤у (1-26).
12110001 йудхишт̣хира ува̄ча।
12110001a катхам̣ дхармэ стха̄тумиччаннаро вартэта бха̄рата।
12110001c видван джиджн̃а̄сама̄на̄йа прабрӯхи бхаратаршабха।।
йудхишт̣хирану хэл̤идану: “бха̄рата! бхаратаршабха! дхармадаллийэ нэ̆ласиралу иччхисува нарану хэгэ̆ вартисабэку? видван! идара куриту тил̤идуко̆л̤л̤абэкэ̆м̣дирува нанагэ̆ хэл̤у.
12110002a сатйам̣ чаива̄нр̣там̣ чобхэ лока̄на̄вр̣тйа тишт̣хатах̣।
12110002c тайох̣ кима̄чарэдра̄джан пурушо дхарманиш́читах̣।।
сатйа матту асатйа ивэ̆рад̣ӯ локагал̤аннэ а̄вариси ним̣тивэ̆. ра̄джан! дхарманиш́читана̄да пурушану ивэ̆рад̣аралли йа̄вуданну а̄чарисабэку?
12110003a ким̣ свитсатйам̣ киманр̣там̣ ким̣ свиддхармйам̣ сана̄танам।
12110003c касминка̄лэ вадэтсатйам̣ касминка̄лэ'нр̣там̣ вадэт।।
сатйаву йа̄вуду? анр̣таву йа̄вуду? йа̄вуду сана̄тана дхарма? йа̄ва ка̄ладалли сатйаванну хэл̤абэку матту йа̄ва ка̄ладалли сул̤л̤анну нуд̣ийабэку?”
12110004 бхӣшма ува̄ча।
12110004a сатйасйа вачанам̣ са̄дху на сатйа̄двидйатэ парам।
12110004c йадбхӯлокэ судурджн̃а̄там̣ таттэ вакшйа̄ми бха̄рата।।
бхӣшману хэл̤идану: “бха̄рата! сатйаванну нуд̣ийувудэ са̄дхува̄дуду. сатйакким̣талӯ ш́рэшт̣хава̄дуду инно̆м̣дилла. а̄дарэ̆ локадалли сатйаву энэ̆м̣ду тил̤идуко̆л̤л̤увудэ кашт̣а. аданнэ нинагэ̆ хэл̤уттэнэ̆.
12110005a бхавэтсатйам̣ на вактавйам̣ вактавйаманр̣там̣ бхавэт।
12110005c йатра̄нр̣там̣ бхавэтсатйам̣ сатйам̣ ва̄пйанр̣там̣ бхавэт।।
э̆лли анр̣таву сатйада ка̄рйаванну ма̄д̣увудо алли сул̤л̤аннэ хэл̤абэка̄гуттадэ̆. э̆лли сатйаву анр̣тада ка̄рйаванну ма̄д̣уттадэ̆йо алли сатйаванну хэл̤аба̄раду.
12110006a та̄др̣ш́э мухйатэ ба̄ло йатра сатйаманишт̣хитам।
12110006c сатйа̄нр̣тэ виниш́читйа тато бхавати дхармавит।।
ӣ рӣти аништ̣хитава̄да сатйаванну тил̤ийадирувавану мохакко̆л̤ага̄гутта̄нэ̆. сатйа-анр̣тагал̤анну ниш́чайисико̆м̣д̣авану дхармавидува̄гутта̄нэ̆.
12110007a апйана̄рйо'кр̣тапраджн̃ах̣ пурушо'пи суда̄рун̣ах̣।
12110007c сумахатпра̄пнуйа̄тпун̣йам̣ бала̄ко'м̣дхавадха̄дива।।
ана̄рйанӯ буддхиш́ӯнйанӯ матту маха̄крӯри пурушана̄гиддарӯ ам̣дха пра̄н̣ийанну ко̆м̣да вйа̄дха бала̄канам̣тэ̆1 маха̄пун̣йаванну пад̣э̆дуко̆л̤л̤абахуду.
12110008a кима̄ш́чарйам̣ ча йанмӯд̣хо дхармака̄мо'пйадхармавит।
12110008c сумахат пра̄пнуйа̄тпа̄пам̣ гам̣га̄йа̄мива кауш́иках̣।।
э̆м̣тхаха а̄ш́чарйавиду! дхармама̄ргадаллийэ ирабэкэ̆м̣ба иччхэ̆йидда гам̣га̄тӣрадалли ва̄сисуттидда кауш́иканэ̆м̣ба мӯркха тапасвийу ниджаванну хэл̤ийӯ адхармада пхалаванну пад̣э̆йабэка̄йиту2.
12110009a та̄др̣ш́о'йаманупраш́но йатра дхармах̣ судурвачах̣3।
12110009c душкарах̣ пратисам̣кхйа̄тум̣ таркэн̣а̄тра4 вйавасйати।।
нӣну кэл̤ида праш́нэ̆йӯ хӣгэ̆йэ идэ̆. дхармаванну тил̤исихэл̤увуду кашт̣а. иданну пратипа̄дисувудӯ душкаравэ а̄гидэ̆. аду таркаккэ̆ ма̄тра силукуттадэ̆.
12110010a прабха̄ва̄ртха̄йа бхӯта̄на̄м̣ дхармаправачанам̣ кр̣там।
12110010c йат сйа̄дахим̣са̄сам̣йуктам̣5 са дхарма ити ниш́чайах̣।।
джӣвигал̤а абхивр̣ддхига̄ги дхармаправачанаву ма̄д̣алпат̣т̣идэ̆. йа̄вуду ахим̣са̄сам̣йуктава̄гидэ̆йо адэ дхарма э̆м̣ду ниш́чайисалпат̣т̣идэ̆.
12110011a дха̄ран̣а̄ддхарма итйа̄хурдхармэн̣а видхр̣та̄х̣ праджа̄х̣।
12110011c йат сйа̄ддха̄ран̣асам̣йуктам̣ са дхарма ити ниш́чайах̣।।
дха̄ран̣э̆йим̣да̄ги дхарма э̆м̣ду хэл̤утта̄рэ̆. дхармадим̣да праджэ̆гал̤у мэлаккэ̆тталпад̣утта̄рэ̆. йа̄вуду дха̄ран̣а̄-пошан̣а̄йуктава̄дудо адэ дхарма э̆м̣ду ниш́чайисалпат̣т̣идэ̆.
12110012a 6ш́рутидхарма ити хйэкэ нэтйа̄хурапарэ джана̄х̣। 12110012c на ту тат пратйасӯйа̄мо на хи сарвам̣ видхӣйатэ।।
вэдадалли хэл̤ирувудэ дхармавэ̆м̣ду кэ̆лавара абхипра̄йа. а̄дарэ̆ инну кэ̆лавару иданну о̆ппувудилла. на̄ву ивэ̆рад̣у абхипра̄йагал̤аннӯ дӯшисувудилла. вэдаву э̆ллаваннӯ хэл̤ирувудилла.
12110013a йэ'нйа̄йэна джихӣршам̣то дханамиччам̣ти кархи чит।
12110013c тэбхйастанна тада̄кхйэйам̣ са дхарма ити ниш́чайах̣।।
анйа̄йадим̣да йа̄ро о̆ббана дханаванну киттуко̆л̤л̤алу байасидаваригэ̆ аду э̆ллидэ̆ э̆м̣ду хэл̤адэ ирувуду дхармавэ̆м̣ду ниш́читава̄гидэ̆.
12110014a акӯджанэна чэнмокшо на̄тра кӯджэткатхам̣ чана।
12110014c аваш́йам̣ кӯджитавйам̣ ва̄ ш́ам̣кэранва̄пйакӯджана̄т।।
12110015a ш́рэйастатра̄нр̣там̣ вактум̣ сатйа̄дити вича̄ритам।
ма̄тана̄д̣адэ иддарэ̆ кал̤л̤арим̣да бид̣угад̣э̆йа̄гувуда̄дарэ̆ йа̄вудэ ма̄таннӯ а̄д̣аба̄раду. ма̄тана̄д̣алэ бэка̄ги бам̣дарэ̆ матту кал̤л̤ару ш́ам̣китара̄гувуда̄дарэ̆ а̄га сатйакким̣талӯ сул̤л̤анну хэл̤увудэ ш́рэйаскара э̆м̣ба вича̄равидэ̆.
12110015c йах̣ па̄паих̣ саха сам̣бам̣дха̄нмучйатэ ш́апатха̄дити।।
12110016a на ча тэбхйо дханам̣ дэйам̣ ш́акйэ сати катхам̣ чана।
12110016c па̄пэбхйо хи дханам̣ даттам̣ да̄та̄рамапи пӣд̣айэт।।
асатйа ш́апатхагал̤им̣дала̄дарӯ па̄пигал̤им̣да бид̣исико̆л̤л̤абэку. са̄дхйава̄дашт̣у мат̣т̣игэ̆ аваригэ̆ дханаву до̆ракадам̣тэ̆ ма̄д̣абэку. па̄пишт̣харигэ̆ ко̆д̣ува дханаву ко̆д̣увавананнэ пӣд̣исуттадэ̆.
12110017a сваш́арӣропародхэна варама̄да̄тумиччатах̣।
12110017c сатйасам̣пратипаттйартхам̣ йэ брӯйух̣ са̄кшин̣ах̣ ква чит।
12110017e ануктва̄ татра тадва̄чйам̣ сарвэ тэ'нр̣тава̄динах̣।।
джӣтадим̣да са̄лаванну тӣрисалу прайатнисуттируваванигэ̆ са̄лаву тӣритэ иллавэ э̆м̣ду тӣрма̄нисалу са̄кшигал̤анну карэ̆сида̄га алли авару сатйаванну хэл̤адэ иддарэ̆ аварэ̆лларӯ сул̤л̤ухэл̤уваварэ а̄гутта̄рэ̆.
12110018a пра̄н̣а̄тйайэ вива̄хэ ча вактавйаманр̣там̣ бхавэт।
12110018c артхасйа ракшан̣а̄ртха̄йа парэша̄м̣ дхармака̄ран̣а̄т।
пра̄н̣а̄па̄йада самайадалли, вива̄хада самайадалли, итарара дханаванну ракшисува салува̄ги матту дхармада ка̄ран̣адим̣да сул̤л̤анну хэл̤абахуду. адаккэ̆ дошавилла.
12110018e парэша̄м̣ дхарма7ма̄ка̄м̣кшаннӣчах̣ сйа̄ддхармабхикшуках̣।।
12110019a пратиш́рутйа ту да̄тавйам̣ ш́вах̣ка̄рйасту бала̄ткр̣тах̣।
бэро̆ббанигэ̆ дхармаваннэ̆сагалу байаси нӣчанорвану бхикшэ̆йанну бэд̣идарэ̆ ко̆д̣уттэнэ̆ э̆м̣ду хэл̤ида нам̣тара бхикшэ̆йанну ко̆д̣алэ бэку. ха̄гэ̆ бхикшэ̆йанну пад̣э̆давану сва̄ртхакка̄ги аданну упайогисико̆м̣д̣арэ̆ авану дам̣д̣йанэ а̄гутта̄нэ̆.
12110019c йах̣ каш́чиддхармасамайа̄т прачйуто'дхармама̄стхитах̣।। 12110020a 8ш́ат̣хах̣ свадхармамутср̣джйа тамиччэдупаджӣвитум।
12110020c сарвопа̄йаирнихам̣тавйах̣ па̄по никр̣тиджӣванах̣।।
12110021a дханамитйэва па̄па̄на̄м̣ сарвэша̄миха ниш́чайах̣।
дхармаса̄дханадим̣да чйутана̄ги адхармаванну а̄ш́райисида матту свадхармаванну паритйаджиси па̄пака̄рйадим̣да джӣванаванну над̣э̆сувавананну сарвопа̄йагал̤им̣да сам̣харисабэку. мосадим̣да джӣвисувуду па̄павэ̆м̣ду тил̤идарэ̆ дханавэ э̆ллакким̣талӯ ш́рэшт̣хавэ̆ннувуду па̄пишт̣хара ниш́чайава̄гируттадэ̆.
12110021c йэ'вишахйа̄ хйасам̣бходжйа̄ никр̣тйа̄ патанам̣ гата̄х̣।।
12110022a чйута̄ дэваманушйэбхйо йатха̄ прэта̄статхаива тэ।
им̣таха нӣчапурушаранну сатпурушару сахисала̄рару. ам̣тхавару бходжанама̄д̣исалӯ йогйаралладавара̄гутта̄рэ̆. вам̣чанэ̆йим̣да авару патитара̄гутта̄рэ̆. йаджн̃а-тапассугал̤им̣да хӣнара̄да авару дэва-манушйалокагал̤э̆рад̣арим̣далӯ чйутара̄ги прэтагал̤ам̣тэ̆ ирутта̄рэ̆.
12110022c 9дхана̄да̄на̄ддух̣кхатарам̣10 джӣвита̄двипрайоджанам।। 12110023a айам̣ во рочата̄м̣ дхарма ити ва̄чйах̣ прайатнатах̣।
дханана̄ш́акким̣талӯ дух̣кхатарава̄дуду джӣванада вина̄ш́а. а̄дударим̣да дханада мэлина хам̣балаванну то̆рэ̆йири. ӣ дхармаву нимагэ̆ ишт̣ава̄гали.” хӣгэ̆ прайатнапат̣т̣у хэл̤абэку.
12110023c на каш́чидасти па̄па̄на̄м̣ дхарма итйэша ниш́чайах̣।।
12110024a татха̄гатам̣ ча йо ханйа̄нна̄сау па̄пэна липйатэ।
дхармавэ̆ннувудэ илла э̆ннувуду па̄пишт̣хара ниш́чайа. ам̣тхаваранну ко̆ллуваванигэ̆ па̄паву ам̣т̣ико̆л̤л̤увудилла.
12110024c свакарман̣а̄ хатам̣ хам̣ти хата эва са ханйатэ।
12110024e тэшу йах̣ самайам̣ каш́читкурвӣта хатабуддхишу।।
па̄пигал̤у таммадэ кармагал̤им̣да хатара̄гутта̄рэ̆. ам̣тхаваранну ко̆м̣дарӯ па̄паву ам̣т̣увудилла. хатабуддхийа па̄пишт̣харанну ко̆ллува пратиджн̃э̆ма̄д̣уваванэ дхарма̄тману.
12110025a йатха̄ ка̄каш́ча гр̣дхраш́ча татхаивопадхиджӣвинах̣।
12110025c ӯрдхвам̣ дэхавимокша̄м̣тэ бхавам̣тйэта̄су йонишу।।
ка̄гэ̆ хаддугал̤ам̣тэ̆ вам̣чанэ̆йим̣да джӣвисувавару маран̣а̄нам̣тара а̄ йонигал̤аллийэ джанмата̄л̤утта̄рэ̆.
12110026a йасминйатха̄ вартатэ йо манушйас тасмим̣статха̄ вартитавйам̣ са дхармах̣।
12110026c ма̄йа̄ча̄ро ма̄йайа̄ вартитавйах̣ са̄дхва̄ча̄рах̣ са̄дхуна̄ пратйудэйах̣।।
йа̄ру, йа̄ралли хэгэ̆ вйавахарисувано адаккэ̆ ануса̄рава̄гийэ а̄ манушйано̆м̣дигэ̆ ха̄гэ̆йэ вйавахарисабэку. адэ дхарма. капат̣ийанну капат̣адим̣далэ ба̄дхисабэку. сада̄ча̄рийанну садвйаваха̄рагал̤им̣далэ париграхисабэку.”
сама̄пти
ити ш́рӣ маха̄бха̄ратэ ш́а̄м̣ти парван̣и ра̄джадхарма парван̣и сатйа̄нр̣такавибха̄гэ даш́а̄дхикаш́ататамо'дхйа̄йах̣।।
иду ш́рӣ маха̄бха̄ратадалли ш́а̄м̣ти парвадалли ра̄джадхарма парвадалли сатйа̄нр̣такавибха̄га э̆ннува нӯра̄хаттанэ адхйа̄йаву.
-
кр̣шн̣ану арджуна-йудхишт̣хиранигэ̆ хэл̤ида вйа̄дха бала̄кана катхэ̆йу карн̣апарвада 49нэ адхйа̄йадалли бам̣дидэ̆. ↩︎
-
кауш́икана катхэ̆йӯ кр̣шн̣ану арджуна-йудхишт̣хираригэ̆ хэл̤ирувам̣тэ̆ карн̣апарвада 49нэ адхйа̄йадалли бам̣дидэ̆. ↩︎
-
судурлабхах̣ (бха̄рата дарш́ана). ↩︎
-
таткэна̄тра (бха̄рата дарш́ана). ↩︎
-
йах̣ сйа̄тпрабхавасам̣йуктах̣ (бха̄рата дарш́ана). ↩︎
-
идаккэ̆ мо̆далу ӣ о̆м̣ду адхика ш́локавидэ̆: ахим̣са̄ртха̄йа бхӯта̄на̄м̣ дхармаправачанам̣ кр̣там̣। йах̣ сйа̄дахим̣са̄сам̣пр̣ктах̣ са дхарма ити ниш́читах̣।। (бха̄рата дарш́ана/гӣта̄ прэ̆с). идӯ алладэ дакшин̣а̄тйа па̄т̣хадалли иннӯ э̆рад̣у адхика ш́локагал̤ивэ̆: ахим̣са̄ сатйамакродхастапо да̄нам̣ дамо матих̣। анасӯйа̄пйама̄тсарйаманиршйа̄м̣ ш́ӣламэва ча।। эша дхармах̣ куруш́рэшт̣ха катхитах̣ парамэшт̣ина̄। брахман̣а̄ дэвадэвэна айам̣ чаива сана̄танах̣। асмин дхармэ стхито ра̄джан наробхадра̄н̣и паш́йати।। (гӣта̄ прэ̆с). ↩︎
-
сиддхи (бха̄рата дарш́ана). ↩︎
-
идаккэ̆ мо̆далу ӣ о̆м̣ду адхика ш́локавидэ̆: дам̣д̣энаива са хам̣тавйастам̣ пам̣тха̄нам̣ сама̄ш́ритах̣। чйутах̣ садаива дхармэбхйо'ма̄навам̣ дхармама̄стхитах̣।। (бха̄рата дарш́ана). ↩︎
-
нирйаджн̃а̄стапаса̄ хӣна̄ ма̄ сма таих̣ саха сам̣гамах̣। э̆м̣ба ш́лока̄рдхаву бха̄рата дарш́анадаллидэ̆. ↩︎
-
дханана̄ш́а̄ддух̣кхатарам̣ (бха̄рата дарш́ана). дханада̄на̄ддух̣кхатарам̣ э̆ннувуду илли сарийа̄ги ка̄н̣уттилла. ↩︎