107 কালকৱৃক্ষীযঃ

প্ৰৱেশ

।। ওং ওং নমো নাৰাযণায।। শ্ৰী ৱেদৱ্যাসায নমঃ ।।

শ্ৰী কৃষ্ণদ্ৱৈপাযন ৱেদৱ্যাস ৱিৰচিত

শ্ৰী মহাভাৰত

শাংতি পৰ্ৱ

ৰাজধৰ্ম পৰ্ৱ

অধ্যায 107

সাৰ

কালকৱৃক্ষীযনু কোসলৰাজনিগॆ ৱিদেহৰাজনন্নু ভেটি মাডিসিদুদু; ৱিদেহৰাজনু কোসলৰাজনন্নু তন্ন অল়িযনন্নাগি মাডিকॊংডিদুদু (1-27).

12107001 ৰাজপুত্ৰ উৱাচ।
12107001a ন নিকৃত্যা ন দংভেন ব্ৰহ্মন্নিচ্চামি জীৱিতুম্।
12107001c নাধৰ্মযুক্তানিচ্চেযমৰ্থান্সুমহতোঽপ্যহম্।।

ৰাজপুত্ৰনু হেল়িদনু: “ব্ৰহ্মন্! নানু মোসদিংদ মত্তু দংভদিংদ জীৱিসলু ইচ্ছিসুৱুদিল্ল. অধৰ্মৱন্নু বল়সি ননগॆ মহা সংপত্তে দॊৰॆযুৱ হাগিদ্দৰূ অদন্নু নানু বযসুৱুদিল্ল.

12107002a পুৰস্তাদেৱ ভগৱন্মযৈতদপৱৰ্জিতম্।
12107002c যেন মাং নাভিশংকেত যদ্ৱা কৃত্স্নং হিতং ভৱেত্।।

ভগৱন্! ঈ ऎল্ল দুৰ্গুণগল়ন্নূ মॊদলে নানু পৰিত্যজিসিদ্দেনॆ. যাৰূ নন্ন মেলॆ শংকিসদ হাগॆ ইৰুৱংতহ মত্তু যাৱুদৰিংদ ऎল্লৱক্কূ হিতৱাগুৱুদো অদৰ কুৰিতু হেল়বেকু.

12107003a আনৃশংস্যেন ধৰ্মেণ লোকে হ্যস্মিংজিজীৱিষুঃ।
12107003c নাহমেতদলং কৰ্তুং নৈতন্ময্যুপপদ্যতে।।

অহিংসা ধৰ্মৱন্নে আশ্ৰযিসি লোকদল্লি জীৱিসিৰলু বযসুত্তিৰুৱ নানু নীৱু হেল়িদংতॆ মাডলাৰॆ. ইংতহ অধৰ্মমাৰ্গগল়ন্নু উপদেশিসুৱুদূ নিন্নংথৱৰিগॆ তক্কুদল্ল.”

12107004 মুনিৰুৱাচ।
12107004a উপপন্নস্ত্ৱমেতেন যথা ক্ষত্ৰিয ভাষসে।
12107004c প্ৰকৃত্যা হ্যুপপন্নোঽসি বুদ্ধ্যা চাদ্ভুতদৰ্শন।।

মুনিযু হেল়িদনু: “ক্ষত্ৰিযনাডুৱংতॆ নিন্ন গুণসংপন্নতॆগॆ অনুৰূপৱাগিযে মাতনাডিৰুৱॆ. স্ৱভাৱতঃ নীনু গুণসংপন্ননাগিদ্দীযॆ. বুদ্ধিযিংদ নীনু অদ্ভুতৱন্নু কংডিৰুৱॆ.

12107005a উভযোৰেৱ ৱামৰ্থে যতিষ্যে তৱ তস্য চ।
12107005c সংশ্লেষং ৱা কৰিষ্যামি শাশ্ৱতং হ্যনপাযিনম্।।

নীনু মত্তু ৱিদেহৰাজ ইব্বৰ হিতাৰ্থৱাগি নানীগলে প্ৰযত্নিসুত্তেনॆ. নিম্মিব্বৰ নডুৱॆ শাশ্ৱতৱাদ মত্তু বিট্টুহোগদ সংবংধৱন্নু কল্পিসুত্তেনॆ.

12107006a ত্ৱাদৃশং হি কুলে জাতমনৃশংসং বহুশ্ৰুতম্।
12107006c অমাত্যং কো ন কুৰ্ৱীত ৰাজ্যপ্ৰণযকোৱিদম্।।

নিন্নংথহ উত্তম কুলপ্ৰসূত, দযাল়ু, ৱিদ্ৱাংস, ৰাজ্যৱ্যৱহাৰগল়ল্লি কোৱিদনন্নু যাৰু তানে অমাত্যনন্নাগি মাডিকॊল়্ল়ুৱুদিল্ল?

12107007a যস্ত্ৱং প্ৰৱ্ৰজিতো ৰাজ্যাদ্ৱ্যসনং চোত্তমং গতঃ।
12107007c আনৃশংস্যেন ৱৃত্তেন ক্ষত্ৰিযেচ্চসি জীৱিতুম্।।

ৰাজ্যৱন্নু কল়ॆদুকॊংডু মহা ৱ্যসনদল্লি সিলুকিৰুৱ নীনু দযাপূৰ্ণৱাদ ক্ষত্ৰিয ৱৃত্তিযিংদ জীৱিসলু বযসুত্তিৰুৱॆ.

12107008a আগংতা মদ্গৃহং তাত ৱৈদেহঃ সত্যসংগৰঃ।
12107008c যথাহং তং নিযোক্ষ্যামি তত্কৰিষ্যত্যসংশযম্।।

অয্যা! সত্যসংগৰ ৱৈদেহনু নন্ন আশ্ৰমক্কॆ বৰুৱৱনিদ্দানॆ. নানু হেল়িদংতॆযে অৱনু মাডুত্তানॆ ऎন্নুৱুদৰল্লি সংশযৱিল্ল.””

12107009 ভীষ্ম উৱাচ।
12107009a তত আহূয ৱৈদেহং মুনিৰ্ৱচনমব্ৰৱীত্।
12107009c অযং ৰাজকুলে জাতো ৱিদিতাভ্যংতৰো মম।।

ভীষ্মনু হেল়িদনু: “অনংতৰ মুনিযু ৱৈদেহনন্নু কৰॆদু হেল়িদনু: “ইৱনু ৰাজকুলদল্লি হুট্টিদৱনু. ইৱন আংতৰিক ৱ্যৱহাৰগল়ॆল্লৱূ ননগॆ তিল়িদিৱॆ.

12107010a আদৰ্শ ইৱ শুদ্ধাত্মা শাৰদশ্চংদ্ৰমা ইৱ।
12107010c নাস্মিন্ পশ্যামি ৱৃজিনং সৰ্ৱতো মে পৰীক্ষিতঃ।।

কন্নডিযংতॆ ইৱনু শুদ্ধাত্মনু. শৰদৃতুৱিন চংদ্ৰনংতॆ ইদ্দানॆ. নন্নিংদ সৰ্ৱপ্ৰকাৰদল্লিযূ পৰীক্ষিসল্পট্ট ইৱনল্লি স্ৱল্পৱূ দোষৱন্নু নানু কাণুত্তিল্ল.

12107011a তেন তে সংধিৰেৱাস্তু ৱিশ্ৱসাস্মিন্যথা মযি।
12107011c ন ৰাজ্যমনমাত্যেন শক্যং শাস্তুমমিত্ৰহন্।।

অৱনॊংদিগॆ নিন্ন সংধিযাগবেকু. নন্নল্লি ইট্টিৰুৱ ৱিশ্ৱাসৱন্নে অৱনল্লিযূ নীনু ইডবেকু. অমিত্ৰহন্! অমাত্যনিল্লদে ৰাজ্যশাসনৱন্নু মাডলু শক্যৱিল্ল.

12107012a অমাত্যঃ শূৰ এৱ স্যাদ্বুদ্ধিসংপন্ন এৱ চ।
12107012c তাভ্যাং চৈৱ ভযং ৰাজ্ঞঃ পশ্য ৰাজ্যস্য যোজনম্।
12107012e ধৰ্মাত্মনাং ক্ৱ চিল্লোকে নান্যাস্তি গতিৰীদৃশী।।

অমাত্যনু শূৰনূ বুদ্ধিসংপন্নন্নূ আগিৰবেকু. অংথৱৰিংদলে ৰাজনু ভযপডবেকু মত্তু অংথৱনন্নু নোডি ৰাজ্যদল্লি বল়সবেকু. লোকদল্লি ধৰ্মাত্মৰিগॆ ইৱৰল্লদে বেৰॆ যাৰু গতি?

12107013a কৃতাত্মা ৰাজপুত্ৰোঽযং সতাং মাৰ্গমনুষ্ঠিতঃ।
12107013c সুসংগৃহীতস্ত্ৱেৱৈষ ত্ৱযা ধৰ্মপুৰোগমঃ।
12107013e সংসেৱ্যমানঃ শত্ৰূংস্তে গৃহ্ণীযান্মহতো গণান্।।

ঈ ৰাজপুত্ৰনু কৃতাত্মনু. সংতৰ মাৰ্গদল্লি নডॆযুৱৱনু. ধৰ্মৱন্নে প্ৰধানৱন্নাগিট্টুকॊংডু ইৱনন্নু সন্মানপূৰ্ৱকৱাগি নিযমিসিকॊংডৰॆ ইৱনু নিন্ন সেৱॆমাডি নিন্ন শত্ৰুগল় মহাসেনॆযন্নু স্ৱাধীপডিসিকॊল়্ল়ুত্তানॆ.

12107014a যদ্যযং প্ৰতিযুধ্যেত্ত্ৱাং স্ৱকৰ্ম ক্ষত্ৰিযস্য তত্।
12107014c জিগীষমাণস্ত্ৱাং যুদ্ধে পিতৃপৈতামহে পদে।।

ऒংদু ৱেল়ॆ ইৱনু তন্ন পিতৃ-পিতামহৰ ৰাজ্যদ সলুৱাগি যুদ্ধদল্লি নিন্নন্নু গॆল্লুৱ ইচ্ছॆযিংদ নিন্নॊডনॆ যুদ্ধৱন্নু মাডিদৰূ অদু ক্ষত্ৰিযনাদ ইৱন স্ৱকৰ্মৱাগুত্তদॆ.

12107015a ত্ৱং চাপি প্ৰতিযুধ্যেথা ৱিজিগীষুৱ্ৰতে স্থিতঃ।
12107015c অযুদ্ধ্ৱৈৱ নিযোগান্মে ৱশে ৱৈদেহ তে স্থিতঃ।।

ৱৈদেহ! গॆল্লুৱ ৱ্ৰতৱন্নে কৈগॊংডিৰুৱ নীনূ কূড ইৱনॊডনॆ যুদ্ধমাডবহুদু. আদৰॆ নন্ন নিযোগদংতॆ যুদ্ধমাডদে ইৱনন্নু নিন্ন ৱশদল্লি তॆগॆদুকো.

12107016a স ত্ৱং ধৰ্মমৱেক্ষস্ৱ ত্যক্ত্ৱাধৰ্মমসাংপ্ৰতম্।
12107016c ন হি কামান্ন চ দ্ৰোহাত্স্ৱধৰ্মং হাতুমৰ্হসি।।

অসাংপ্ৰত ধৰ্মৱন্নু ত্যজিসি ধৰ্মদ মেলॆ দৃষ্টিযন্নিডু. কামদিংদাগলী দ্ৰোহদিংদাগলী স্ৱধৰ্মৱন্নু ত্যজিসবাৰদু.

12107017a নৈৱ নিত্যং জযস্তাত নৈৱ নিত্যং পৰাজযঃ।
12107017c তস্মাদ্ভোজযিতৱ্যশ্চ ভোক্তৱ্যশ্চ পৰো জনঃ।।

অয্যা! নিৰংতৰ জযৱূ ইৰুৱুদিল্ল. নিৰংতৰ পৰাজযৱূ ইৰুৱুদিল্ল. ইতৰৰন্নু জযিসি অৱৰ সংপত্তন্নু উপভোগিসুৱংতॆ ৰাজনাদৱনু ইতৰৰিগূ তন্ন সংপত্তন্নু হংচিকॊডবেকু.

12107018a আত্মন্যেৱ হি সংদৃশ্যাৱুভৌ জযপৰাজযৌ।
12107018c নিঃশেষকাৰিণাং তাত নিঃশেষকৰণাদ্ভযম্।।

জয-অপজয ऎৰডন্নূ তন্নল্লিযে কংডুকॊল়্ল়বেকু. মগূ! সৰ্ৱৱন্নূ অপহৰিসিদৱনিগॆ সৰ্ৱৱূ অপহৃতৱাগুৱ ভযৱিৰুত্তদॆ.”

12107019a ইত্যুক্তঃ প্ৰত্যুৱাচেদং ৱচনং ব্ৰাহ্মণৰ্ষভম্।
12107019c অভিপূজ্যাভিসত্কৃত্য পূজাৰ্হমনুমান্য চ।।

হীগॆ হেল়িদ পূজাৰ্হনূ মান্যনূ আদ আ ব্ৰাহ্মণৰ্ষভনন্নু পূজিসি সত্কৰিসি ৱিদেহৰাজনু উত্তৰিসিদনু:

12107020a যথা ব্ৰূযান্মহাপ্ৰাজ্ঞো যথা ব্ৰূযাদ্বহুশ্ৰুতঃ।
12107020c শ্ৰেযস্কামো যথা ব্ৰূযাদুভযোৰ্যত্ক্ষমং ভৱেত্।।

মহাপ্ৰাজ্ঞনু আডুৱ, বহুশ্ৰুতনু আডুৱ মত্তু শ্ৰেযস্সন্নু বযসুৱৱৰু হেল়ুৱ মাতুগল়ন্নে নীনূ আডিদ্দীযॆ. নীনু হেল়িদংতॆ নাৱিব্বৰূ মাডুৱুদু সৰিযাগিযে ইদॆ.

12107021a তথা ৱচনমুক্তোঽস্মি কৰিষ্যামি চ তত্তথা।
12107021c এতদ্ধি পৰমং শ্ৰেযো ন মেঽত্ৰাস্তি ৱিচাৰণা।।

নীনু হেল়িদংতॆযে মাডুত্তেনॆ. ইদে ননগॆ পৰম শ্ৰেযস্কৰৱাদুদু. ইদৰল্লি ৱিচাৰমাডুৱুদেনূ ইল্ল.”

12107022a ততঃ কৌশল্যমাহূয ৱৈদেহো ৱাক্যমব্ৰৱীত্।
12107022c ধৰ্মতো নীতিতশ্চৈৱ বলেন চ1 জিতো মযা।।

অনংতৰ ৱৈদেহনু কৌশল্যনন্নু কৰॆদু ঈ মাতন্নাডিদনু: “ধৰ্ম, নীতি মত্তু বলগল়িংদ নানু গॆদ্দিদ্দেনॆ.

12107023a সোঽহং ত্ৱযা ত্ৱাত্মগুণৈৰ্জিতঃ পাৰ্থিৱসত্তম।
12107023c আত্মানমনৱজ্ঞায জিতৱদ্ৱৰ্ততাং ভৱান্।।

পাৰ্থিৱসত্তম! আদৰॆ ঈগ নীনু নিন্ন আত্মগুণগল়িংদলে নন্নন্নু গॆদ্দিৰুৱॆ. আদুদৰিংদ নীনু সোতৱনॆংদু তিল়িযদে গॆদ্দৱনংতॆযে নডॆদুকো.

12107024a নাৱমন্যে চ তে বুদ্ধিং নাৱমন্যে চ পৌৰুষম্।
12107024c নাৱমন্যে জযামীতি জিতৱদ্ৱৰ্ততাং ভৱান্।।

নিন্ন বুদ্ধিযন্নু অপমানিসুৱুদিল্ল. নিন্ন পৌৰুষৱন্নূ অপমানিসুৱুদিল্ল. নানে গॆদ্দৱনॆংদু নিন্নন্নু অপমানিসুৱুদিল্ল. নীনু গॆদ্দৱনংতॆযে ৱ্যৱহৰিসু.

12107025a যথাৱত্পূজিতো ৰাজন্গৃহং গংতাসি মে গৃহাত্।
12107025c ততঃ সংপূজ্য তৌ ৱিপ্ৰং ৱিশ্ৱস্তৌ জগ্মতুৰ্গৃহান্।।

ৰাজন্! যথাৱত্তাগি পূজিতনাগি নীনু নন্ন মনॆগॆ আগমিসু.” অনংতৰ অৱৰিব্বৰূ ৱিপ্ৰনন্নু সংপূজিসি পৰস্পৰৰৰল্লি ৱিশ্ৱাসৱন্নিট্টু অৰমনॆগॆ তॆৰল়িদৰু.

12107026a ৱৈদেহস্ত্ৱথ কৌসল্যং প্ৰৱেশ্য গৃহমংজসা।
12107026c পাদ্যাৰ্ঘ্যমধুপৰ্কৈস্তং পূজাৰ্হং প্ৰত্যপূজযত্।।

আগ ৱৈদেহনু কৌসল্যনন্নু তন্ন মনॆগॆ কৰॆদুকॊংডু হোগি পাদ্য-অৰ্ঘ্য-মধুপৰ্কগল়িংদ আ পূজাৰ্হনন্নু পূজিসিদনু.

12107027a দদৌ দুহিতৰং চাস্মৈ ৰত্নানি ৱিৱিধানি চ।
12107027c এষ ৰাজ্ঞাং পৰো ধৰ্মঃ সহ্যৌ জযপৰাজযৌ।।

মত্তু অৱনিগॆ তন্ন মগল়ন্নূ ৱিৱিধ ৰত্নগল়ন্নূ নীডিদনু. জযাপজযগল়ল্লি ইদে ৰাজৰ পৰম ধৰ্মৱু.”

সমাপ্তি

ইতি শ্ৰী মহাভাৰতে শাংতি পৰ্ৱণি ৰাজধৰ্মপৰ্ৱণি কালকৱৃক্ষীযে সপ্তাধিকশততমোঽধ্যাযঃ।।
ইদু শ্ৰী মহাভাৰতদল্লি শাংতি পৰ্ৱদল্লি ৰাজধৰ্মপৰ্ৱদল্লি কালকৱৃক্ষীয ऎন্নুৱ নূৰাএল়নে অধ্যাযৱু.


  1. লোকশ্চ (ভাৰত দৰ্শন). ↩︎