പ്രവേശ
।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।
ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത
ശ്രീ മഹാഭാരത
ശാംതി പര്വ
രാജധര്മ പര്വ
അധ്യായ 105
സാര
രാജ്യദിംദലൂ, സൈനികരിംദലൂ, സ്വജനരിംദലൂ വംചിതനാദ ക്ഷേമദര്ശിഗെ കാലകവൃക്ഷീയന വൈരാഗ്യോപദേശ (1-53).
12105001 യുധിഷ്ഠിര ഉവാച।
12105001a ധാര്മികോഽര്ഥാനസംപ്രാപ്യ രാജാമാത്യൈഃ പ്രബാധിതഃ।
12105001c ച്യുതഃ കോശാച്ച ദംഡാച്ച സുഖമിച്ചന്കഥം ചരേത്।।
യുധിഷ്ഠിരനു ഹേളിദനു: “ധാര്മികനാഗിദ്ദരൂ സംപത്തന്നു കളെദുകൊംഡ, ആമാത്യരിംദ ബാധിതനാദ, കോശ-സൈന്യഗളന്നു കളെദുകൊംഡ രാജനു സുഖവന്നു ബയസി ഏനു മാഡബേകു?”
12105002 ഭീഷ്മ ഉവാച।
12105002a അത്രായം ക്ഷേമദര്ശീയമിതിഹാസോഽനുഗീയതേ।
12105002c തത്തേഽഹം സംപ്രവക്ഷ്യാമി തന്നിബോധ യുധിഷ്ഠിര।।
ഭീഷ്മനു ഹേളിദനു: “യുധിഷ്ഠിര! ഇദക്കെ സംബംധിസിദംതെ ക്ഷേമദര്ശീയ എംബ ഇതിഹാസവന്നു ഹേളുത്താരെ. അദന്നേ നാനു ഹേളുത്തേനെ. കേളു.
12105003a ക്ഷേമദര്ശം നൃപസുതം യത്ര ക്ഷീണബലം പുരാ।
12105003c മുനിഃ കാലകവൃക്ഷീയ ആജഗാമേതി നഃ ശ്രുതമ്।
12105003e തം പപ്രച്ചോപസംഗൃഹ്യ കൃച്ച്രാമാപദമാസ്ഥിതഃ।।
ഹിംദെ നൃപസുത ക്ഷേമദര്ശീ എന്നുവവനു ക്ഷീണബലനാഗിദ്ദനു. മഹാ ആപത്തിനല്ലി സിലുകിദ്ദ അവനു മുനി കാലകവൃക്ഷീയന ബളി ഹോഗി സാഷ്ടാംഗ പ്രണാമ മാഡി അവനന്നു ഹീഗെ പ്രശ്നിസിദനു എംദു കേളിദ്ദേവെ.
12105004a അര്ഥേഷു ഭാഗീ പുരുഷ ഈഹമാനഃ പുനഃ പുനഃ।
12105004c അലബ്ധ്വാ മദ്വിധോ രാജ്യം ബ്രഹ്മന്കിം കര്തുമര്ഹതി।।
“ബ്രഹ്മന്! പുരുഷനു അര്ഥക്കെ ഭാഗിയാഗിദ്ദാനെ. ആദരെ പുനഃ പുനഃ അര്ഥവന്നു അപേക്ഷിസുത്തിദ്ദരൂ അര്ഥവന്നാഗലീ രാജ്യവന്നാഗലീ പഡെദുകൊള്ളലു സാധ്യവാഗദേ ഇദ്ദ നന്നംഥവനു ഏനു മാഡബേകു?
12105005a അന്യത്ര മരണാത് സ്തേയാദന്യത്ര1 പരസംശ്രയാത്।
12105005c ക്ഷുദ്രാദന്യത്ര ചാചാരാത്തന്മമാചക്ഷ്വ സത്തമ।।
സത്തമ! ആത്മഹത്യെ, കള്ളതന, പരാശ്രയ മത്തു ക്ഷുദ്ര വ്യവഹാരഗളന്നു ബിട്ടു രാജ്യ-ധന സംപാദനെഗളിഗെ ബേരെ യാവുദാദരൂ ഉപായവിദ്ദരെ അദന്നു നനഗെ തിളിസു.
12105006a വ്യാധിനാ ചാഭിപന്നസ്യ മാനസേനേതരേണ വാ।
12105006c ബഹുശ്രുതഃ കൃതപ്രജ്ഞസ്ത്വദ്വിധഃ ശരണം ഭവേത്।।
മാനസിക മത്തു ഇതര വ്യാധിഗളിംദ പീഡിതനാഗിരുവ നനഗെ ബഹുശ്രുതനൂ കൃതപ്രജ്ഞനൂ ആഗിരുവ നിന്നംഥവരേ ശരണ്യനാഗബേകു.
12105007a നിര്വിദ്യ ഹി നരഃ കാമാന്നിയമ്യ2 സുഖമേധതേ।
12105007c ത്യക്ത്വാ പ്രീതിം ച ശോകം ച ലബ്ധ്വാപ്രീതിമയം വസു।।
കാമഭോഗഗളിംദ വൈരാഗ്യവന്നു ഹൊംദി വിരക്തനാദ മനുഷ്യനു പ്രീതി-ശോകഗളെരഡന്നൂ ത്യജിസി ജ്ഞാനമയ ഐശ്വര്യവന്നു പഡെദുകൊംഡു സുഖിയാഗുത്താനെ.
12105008a സുഖമര്ഥാശ്രയം യേഷാമനുശോചാമി താനഹമ്।
12105008c മമ ഹ്യര്ഥാഃ സുബഹവോ നഷ്ടാഃ സ്വപ്ന ഇവാഗതാഃ।।
സുഖവു ധനവന്നേ ആശ്രയിസിദെയെംദു ഭാവിസിരുവവവര വിഷയദല്ലി നനഗെ അനുതാപവിദെ. നന്നല്ലിദ്ദ അപാര്യ ഐശ്വര്യ-സംപത്തു സ്വപ്നദല്ലി കംഡ സംപത്തിനംതെ നഷ്ടവാഗി ഹോദവു.
12105009a ദുഷ്കരം ബത കുര്വംതി മഹതോഽര്ഥാംസ്ത്യജംതി യേ।
12105009c വയം ത്വേനാന്പരിത്യക്തുമസതോഽപി ന ശക്നുമഃ।।
തമ്മല്ലിരുവ മഹാസംപത്തന്നു ത്യജിസുവവരു നിശ്ചയവാഗിയൂ അത്യംത ദുഷ്കരകാര്യവന്നേ മാഡുവവരു. നന്നല്ലി ഈഗ ധനദ ലേശവൂ ഉളിദില്ല. ആദരൂ ധനദ മേലിന മോഹവു മാത്ര നന്നന്നു ബിട്ടു ഹോഗില്ല. ധനവന്നു ത്യാഗമാഡലൂ നാനു ശക്യനാഗില്ല.
12105010a ഇമാമവസ്ഥാം സംപ്രാപ്തം ദീനമാര്തം ശ്രിയശ്ച്യുതമ്।
12105010c യദന്യത്സുഖമസ്തീഹ തദ്ബ്രഹ്മന്നനുശാധി മാമ്।।
ബ്രഹ്മന്! സംപത്തിനിംദ ച്യുതനാഗി ഈ അവസ്ഥെയന്നു പഡെദു നാനു ദീനനൂ ആര്തനൂ ആഗിദ്ദേനെ. അന്യ രീതിയല്ലി സുഖവു ദൊരകുവുദിദ്ദരെ അദന്നു നനഗെ ഉപദേശിസു!”
12105011a കൌസല്യേനൈവമുക്തസ്തു രാജപുത്രേണ ധീമതാ।
12105011c മുനിഃ കാലകവൃക്ഷീയഃ പ്രത്യുവാച മഹാദ്യുതിഃ।।
ധീമത കൌസല്യ രാജപുത്രനു ഹീഗെ ഹേളലു മഹാദ്യുതി മുനി കാലകവൃക്ഷീയനു ഉത്തരിസിദനു:
12105012a പുരസ്താദേവ തേ ബുദ്ധിരിയം കാര്യാ വിജാനതഃ।
12105012c അനിത്യം സര്വമേവേദമഹം ച മമ ചാസ്തി യത്।।
“നിന്ന ഈ ബുദ്ധിയു മൊദലേ “ഇവെല്ലവൂ അനിത്യവാദവു മത്തു ഇവുഗളല്ലി നന്നദു എന്നുവുദു യാവുദൂ ഇല്ല” എന്നുവ വിഷയവന്നു തിളിദുകൊള്ളബേകാഗിത്തു.
12105013a യത്കിംചിന്മന്യസേഽസ്തീതി സര്വം നാസ്തീതി വിദ്ധി തത്।
12105013c ഏവം ന വ്യഥതേ പ്രാജ്ഞഃ കൃച്ച്രാമപ്യാപദം ഗതഃ।।
യാവുദന്നു നീനു ഇദെ എംദു തിളിദുകൊംഡിരുവെയോ അവു എല്ലവൂ ഇല്ല എംദു തിളിദുകോ. ഹീഗെ തിളിദുകൊംഡിരുവവനു കഷ്ടതമ ആപത്തിനല്ലി സിക്കികൊംഡരൂ വ്യഥിതനാഗുവുദില്ല.
12105014a യദ്ധി ഭൂതം ഭവിഷ്യച്ച ധ്രുവം തന്ന ഭവിഷ്യതി।
12105014c ഏവം വിദിതവേദ്യസ്ത്വമധര്മേഭ്യഃ പ്രമോക്ഷ്യസേ।।
ഹിംദെ ഇദ്ദുദു ഈഗ ഇല്ല; മുംദെ ആഗുവുദൂ യാവുദൂ ഇരുവുദില്ല എംദു തിളിദുകൊംഡിരബേകാദുദന്നു തിളിദുകൊംഡരെ നീനു എല്ല വിധദ അധര്മഗളിംദലൂ മുക്തനാഗുവെ.
12105015a യച്ച പൂര്വേ സമാഹാരേ യച്ച പൂര്വതരേ പരേ।
12105015c സര്വം തന്നാസ്തി തച്ചൈവ തജ്ഞാത്വാ കോഽനുസംജ്വരേത്।।
ഹിംദെ നഡെദുഹോദുദു, പരംപരാഗതവാഗി ബംദുദു എല്ലവൂ ഈഗ ഇല്ല എംദു തിളിദുകൊംഡവ യാരു താനേ ഇംദു ഇല്ലദിരുവുദക്കെ ചിംതിസുത്താനെ?
12105016a ഭൂത്വാ ച ന ഭവത്യേതദഭൂത്വാ ച ഭവത്യപി।
12105016c ശോകേ ന ഹ്യസ്തി സാമര്ഥ്യം ശോകം കുര്യാത്കഥം നരഃ।।
ഹിംദെ ഇദ്ദുദു ഈഗ ഇല്ല. യാരല്ലി ഇല്ലവോ അവരിഗെ ദൊരകുത്തദെ. കളെദുഹോദുദന്നു ഹിംദെ തംദു കൊഡലു ശോകക്കെ സാമര്ഥ്യവില്ല. ആദുദരിംദ നരനു ഹേഗെ ശോകപഡുത്താനെ?
12105017a ക്വ നു തേഽദ്യ പിതാ രാജന്ക്വ നു തേഽദ്യ പിതാമഹഃ।
12105017c ന ത്വം പശ്യസി താനദ്യ ന ത്വാ പശ്യംതി തേഽപി ച।।
രാജന്! ഇംദു നിന്ന തംദെയെല്ലിദ്ദാനെ? പിതാമഹനെല്ലിദ്ദാനെ? നീനു അവരന്നു ഈഗ നോഡുത്തില്ല. അവരൂ നിന്നന്നു നോഡുത്തില്ല അല്ലവേ?
12105018a ആത്മനോഽധ്രുവതാം പശ്യംസ്താംസ്ത്വം കിമനുശോചസി।
12105018c ബുദ്ധ്യാ ചൈവാനുബുധ്യസ്വ ധ്രുവം ഹി ന ഭവിഷ്യസി।।
നീനേ അനിത്യനു എംദു നോഡിയൂ നീനു ഏകെ ശോകിസുത്തിരുവെ? നിശ്ചയവാഗിയൂ നീനു ഭവിഷ്യദല്ലി ഇരുവുദില്ല. ബുദ്ധിയിംദ ഇദന്നു യോചിസി തിളിദുകോ.
12105019a അഹം ച ത്വം ച നൃപതേ ശത്രവഃ സുഹൃദശ്ച തേ।
12105019c അവശ്യം ന ഭവിഷ്യാമഃ സര്വം ച ന ഭവിഷ്യതി।।
നൃപതേ! നാനു, നീനു, ശത്രുഗളു മത്തു സ്നേഹിതരു എല്ലരൂ അവശ്യവാഗി ഭവിഷ്യദല്ലി ഇല്ലവാഗുത്തേവെ.
12105020a യേ തു വിംശതിവര്ഷാ വൈ ത്രിംശദ്വര്ഷാശ്ച മാനവാഃ।
12105020c അര്വാഗേവ ഹി തേ സര്വേ മരിഷ്യംതി ശരച്ചതാത്।।
ഈഗ ഇപ്പത്തു മത്തു മൂവത്തു വര്ഷദ മനുഷ്യരു എല്ലരൂ മുംദിന നൂരു വര്ഷഗളൊളഗെയേ മൃതരാഗുത്താരെ.
12105021a അപി ചേന്മഹതോ വിത്താദ്വിപ്രമുച്യേത പൂരുഷഃ।
12105021c നൈതന്മമേതി തന്മത്വാ കുര്വീത പ്രിയമാത്മനഃ।।
ഹീഗിരുവാഗ അപാര ഐശ്വര്യവന്നു പഡെദുകൊംഡരൂ ഇദു നന്നദല്ല എംദു തിളിദുകൊംഡു ആത്മകല്യാണവന്നു മാഡികൊള്ളബേകു.
12105022a അനാഗതം യന്ന മമേതി വിദ്യാദ് അതിക്രാംതം യന്ന മമേതി വിദ്യാത്।
12105022c ദിഷ്ടം ബലീയ ഇതി മന്യമാനാസ് തേ പംഡിതാസ്തത്സതാം സ്ഥാനമാഹുഃ।।
മുംദെ ദൊരെയുവുദന്നൂ അദു നന്നദല്ല എംദു തിളിയബേകു. കളെദുഹോദുദൂ നന്നദല്ല എംദു ഭാവിസബേകു. അദൃഷ്ടവേ ബലിഷ്ഠവാദുദു എംദു തിളിദവരു വിദ്വാംസരേ സരി. അദേ സത്പുരുഷര സ്ഥാന എംദു ഹേളുത്താരെ.
12105023a അനാഢ്യാശ്ചാപി ജീവംതി രാജ്യം ചാപ്യനുശാസതേ।
12105023c ബുദ്ധിപൌരുഷസംപന്നാസ്ത്വയാ തുല്യാധികാ ജനാഃ।।
ധനാഡ്യരല്ലദവരൂ ജീവിസുത്താരെ. രാജ്യവന്നൂ ആളുത്താരെ. ബുദ്ധി പൌരുഷഗളല്ലി നിന്ന സമനാദവരൂ ഇദ്ദാരെ. നിനഗെ മിഗിലാദവരൂ ഇദ്ദാരെ.
12105024a ന ച ത്വമിവ ശോചംതി തസ്മാത്ത്വമപി മാ ശുചഃ।
12105024c കിം നു ത്വം തൈര്ന വൈ ശ്രേയാംസ്തുല്യോ വാ ബുദ്ധിപൌരുഷൈഃ।।
ആദരെ അവരു നിന്നംതെ ശോകിസുവുദില്ല. ആദുദരിംദ നീനൂ ശോകിസബേഡ. ബുദ്ധി-പൌരുഷഗളല്ലി നീനു അവരിഗിംതലൂ അധിക അഥവാ സമാനനാഗില്ലവേ?”
12105025 രാജപുത്ര ഉവാച।
12105025a യാദൃച്ചികം മമാസീത്തദ്രാജ്യമിത്യേവ ചിംതയേ।
12105025c ഹ്രിയതേ സര്വമേവേദം കാലേന മഹതാ ദ്വിജ।।
രാജപുത്രനു ഹേളിദനു: “ദ്വിജ! അനായാസവാഗി നന്ന വശവാഗിദ്ദ അഖംഡ സാമ്രാജ്യ സര്വവന്നൂ മഹാ കാലനു അപഹരിസിദനെംദു ഭാവിസുത്തേനെ.
12105026a തസ്യൈവം ഹ്രിയമാണസ്യ സ്രോതസേവ തപോധന।
12105026c ഫലമേതത് പ്രപശ്യാമി യഥാലബ്ധേന വര്തയേ।।
തപോധന! പ്രവാഹവു എല്ലവന്നൂ കൊച്ചികൊംഡു ഹോഗുവംതെ നന്ന എല്ലവൂ ഹൊരടു ഹോഗിവെ. യാവുദു യാവാഗ ദൊരകുവുദോ അദരിംദലേ ജീവന നിര്വഹണെയന്നു മാഡുത്തിദ്ദേനെ.”
12105027 മുനിരുവാച।
12105027a അനാഗതമതീതം ച യഥാ തഥ്യവിനിശ്ചയാത്।
12105027c നാനുശോചസി കൌസല്യ സര്വാര്ഥേഷു തഥാ ഭവ।।
മുനിയു ഹേളിദനു: “കൌസല്യ! യഥാതഥ്യവന്നു നിശ്ചയിസിയാദമേലെ മുംദാഗുവുദക്കെ മത്തു ആഗിഹോദുദക്കെ ശോകിസബാരദു. എല്ല വിഷയഗളല്ലിയൂ നീനു ഹാഗാഗബേകു.
12105028a അവാപ്യാന്കാമയസ്വാര്ഥാന്നാനവാപ്യാന്കദാ ചന।
12105028c പ്രത്യുത്പന്നാനനുഭവന്മാ ശുചസ്ത്വമനാഗതാന്।।
പഡെയബഹുദാദുദന്നു ബയസു. പഡെയലസാധ്യവാദുദന്നു എംദൂ ബയസബേഡ. നീനു പഡെദിരുവുദന്നു ഉപഭോഗിസു മത്തു അലഭ്യവാദവുഗളിഗെ ശോകിസബേഡ.
12105029a യഥാ ലബ്ധോപപന്നാര്ഥസ്തഥാ കൌസല്യ രംസ്യസേ।
12105029c കച്ചിച്ചുദ്ധസ്വഭാവേന ശ്രിയാ ഹീനോ ന ശോചസി।।
കൌസല്യ! ആഗ നീനു ഹേഗെ ഉപലബ്ധവാദവുഗളിംദ സംതുഷ്ടനാഗിദ്ദെയോ ഹാഗെ ഈഗലൂ ലഭ്യവാദവുഗളിംദ സംതുഷ്ടനാഗു. ശുദ്ധസ്വഭാവദവനാദ നീനു രാജ്യനാശക്കാഗി ശോകിസുത്തില്ല താനേ?
12105030a പുരസ്താദ്ഭൂതപൂര്വത്വാദ്ധീനഭാഗ്യോ ഹി ദുര്മതിഃ।
12105030c ധാതാരം ഗര്ഹതേ നിത്യം ലബ്ധാര്ഥാംശ്ച ന മൃഷ്യതേ।।
ദുര്മതിയാദവനു ഹിംദെ പഡെദിദ്ദ സംപത്തു നഷ്ടവാഗി ഹോദരെ താനു ഭാഗ്യഹീനനെംദു ഭാവിസി നിത്യവൂ ധാതാരനന്നു നിംദിസുത്തിരുത്താനെ. ആദരെ ഐശ്വര്യവു ബംദരെ അദു ദൈവലബ്ധവെംദു ഭാവിസുദില്ല. അദു സ്വപ്രയത്നദിംദലേ ബംദിതെംദു ഭാവിസുത്താനെ.
12105031a അനര്ഹാനപി ചൈവാന്യാന്മന്യതേ ശ്രീമതോ ജനാന്।
12105031c ഏതസ്മാത്കാരണാദേതദ്ദുഃഖം ഭൂയോഽനുവര്തതേ।।
ശ്രീമംത ജനരന്നു നോഡി അവരു ഐശ്വര്യക്കെ അനര്ഹരെംദു ഭാവിസുത്താനെ. ഈര്ഷ്യെയിംദ ഹുട്ടിദ ആ ദുഃഖവു സദാ അവനന്നു ഹിംബാലിസുത്തദെ.
12105032a ഈര്ഷ്യാതിച്ചേദസംപന്നാ രാജന് പുരുഷമാനിനഃ।
12105032c കച്ചിത്ത്വം ന തഥാ പ്രാജ്ഞ മത്സരീ കോസലാധിപ।।
രാജന്! കോസലാധിപ! പൌരുഷമാനിനിഗളാദവരു ഈ ഈര്ഷ്യെയിംദ കൂഡിരുത്താരെ. പ്രാജ്ഞ! നീനു ഹാഗെ മത്സരിയാഗില്ല താനേ?
12105033a സഹസ്വ ശ്രിയമന്യേഷാം യദ്യപി ത്വയി നാസ്തി സാ।
12105033c അന്യത്രാപി സതീം ലക്ഷ്മീം കുശലാ ഭുംജതേ ജനാഃ3।
12105033e അഭിവിഷ്യംദതേ ശ്രീര്ഹി സത്യപി ദ്വിഷതോ ജനാത്।।
നിന്നല്ലി സംപത്തില്ലദിദ്ദരൂ അദു ബേരെയവര ബളിയല്ലിരുവുദന്നു സഹനെയിംദ കാണു. കുശല ജനരു ബേരെയവരല്ലിരുവ സംപത്തന്നൂ ഭോഗിസുത്താരെ. അസൂയെയിംദ ഇതരന്നു ദ്വേഷിസുവവരു ശ്രീമംതരാഗിദ്ദരൂ ബഹു ബേഗ നാശഹൊംദുത്താരെ.
12105034a ശ്രിയം ച പുത്രപൌത്രം ച മനുഷ്യാ ധര്മചാരിണഃ।
12105034c ത്യാഗധര്മവിദോ4 വീരാഃ സ്വയമേവ ത്യജംത്യുത।।
ത്യാഗധര്മവന്നു തിളിദിരുവ വീരരു മത്തു ധര്മചാരീ മനുഷ്യരു സംപത്തു മത്തു പുത്ര-പൌത്രരന്നു താവാഗിയേ ത്യജിസുത്താരെ.
12105035a 5ബഹു സംകസുകം ദൃഷ്ട്വാ വിവിത്സാസാധനേന6 ച। 12105035c തഥാന്യേ സംത്യജംത്യേനം മത്വാ പരമദുര്ലഭമ്।।
നിരംതര പ്രയത്നദിംദ സംപാദിസിദ ധനവൂ അസ്ഥിരവാഗിരുത്തദെ എന്നുവുദന്നു തിളിദു ധനവു പരമ ദുര്ലഭവാദുദെംദു ഭാവിസി അന്യ ജനരു ധനവന്നേ ത്യജിസുത്താരെ.
12105036a ത്വം പുനഃ പ്രാജ്ഞരൂപഃ സന് കൃപണം പരിതപ്യസേ।
12105036c അകാമ്യാന്കാമയാനോഽര്ഥാന്പരാചീനാനുപദ്രുതാന്।।
നീനാദരോ പ്രാജ്ഞനംതെ കാണുവെ. സുഖോപഭോഗഗളു ദൈവാധീനവെംബുദു നിനഗെ തിളിദിദെ. ഐശ്വര്യവു അസ്ഥിര എന്നുവുദൂ നിനഗെ തിളിദിദെ. ആദരൂ അപേക്ഷിസലു അയോഗ്യവാദവുഗളന്നു നീനു അപേക്ഷിസുത്തിരുവെ. കൃപണനാഗി പരിതപിസുത്തിദ്ദീയെ.
12105037a താം ബുദ്ധിമുപജിജ്ഞാസുസ്ത്വമേവൈനാന് പരിത്യജ।
12105037c അനര്ഥാംശ്ചാര്ഥരൂപേണ അര്ഥാംശ്ചാനര്ഥരൂപതഃ।।
ഈ ബുദ്ധിവാദവന്നു ഗ്രഹിസി മനനമാഡികൊള്ളലു പ്രയത്നിസു. ഭോഗേച്ഛെയന്നു ബിട്ടുബിഡു. നിനഗെ അര്ഥരൂപദല്ലി കാണുത്തിരുവുദെല്ലവൂ അനര്ഥഗളേ ആഗിവെ. ഏകെംദരെ സമസ്ത ഭോഗഗലൂ അനര്ഥരൂപഗളേ ആഗിവെ.
12105038a അര്ഥായൈവ ഹി കേഷാം ചിദ്ധനനാശോ ഭവത്യുത।
12105038c അനംത്യം തം സുഖം മത്വാ ശ്രിയമന്യഃ പരീക്ഷതേ।।
അര്ഥസംപാദനെയ സലുവാഗിയേ കെലവര ധനവു നാശവാഗുത്തദെ. ഇന്നു കെലവരു സംപത്തിനിംദലേ അക്ഷയ സുഖവു ദൊരെയുവുദെംദു തിളിദു ഐശ്വര്യദ ഹിംദെ ഓഡുത്തിരുത്താരെ.
12105039a രമമാണഃ ശ്രിയാ കശ്ചിന്നാന്യച്ച്രേയോഽഭിമന്യതേ।
12105039c തഥാ തസ്യേഹമാനസ്യ സമാരംഭോ വിനശ്യതി।।
സംപത്തിനിംദ ആനംദിസുത്തിരുവവനു സംപത്തിഗിംതലൂ ബേരെ സുഖസാധനവ്യാവുദൂ ഇല്ലവെംദേ ഭാവിസുത്താനെ. ഹാഗെയേ ധനവന്നു ബയസുവവര പ്രയത്നഗളു പ്രാരംഭദല്ലിയേ നാശവാഗബല്ലവു.
12105040a കൃച്ച്രാല്ലബ്ധമഭിപ്രേതം യദാ കൌസല്യ നശ്യതി।
12105040c തദാ നിര്വിദ്യതേ സോഽര്ഥാത് പരിഭഗ്നക്രമോ നരഃ7।।
കൌസല്യ! അത്യംത കഷ്ടദിംദ സംഗ്രഹിസിദ്ദ ധനവു വിനാശഹൊംദിദരെ പ്രയത്നഗളു ഭഗ്നഗൊംഡ മനുഷ്യനു ധനദിംദ വിരക്തനാഗുത്താനെ.
12105041a ധര്മമേകേഽഭിപദ്യംതേ കല്യാണാഭിജനാ നരാഃ।
12105041c പരത്ര സുഖമിച്ചംതോ നിര്വിദ്യേയുശ്ച ലൌകികാത്।।
മരണാനംതരദ സുഖവന്നു ബയസുവ കല്യാണ കുലദ ജനരു ധര്മവന്നു മാത്ര അവലംബിസുത്താരെ മത്തു ലൌകിക വ്യവഹാരഗളിംദ വിരക്തരാഗുത്താരെ.
12105042a ജീവിതം സംത്യജംത്യേകേ ധനലോഭപരാ നരാഃ।
12105042c ന ജീവിതാര്ഥം മന്യംതേ പുരുഷാ ഹി ധനാദൃതേ।।
ധനലോഭപരരാദവരു ധനക്കാഗി ജീവിതവന്നൂ ത്യജിസലു സിദ്ധരാഗിരുത്താരെ. അംഥവരു ധനവില്ലദേ ജീവിതദല്ലി അര്ഥവില്ല എംദു ഭാവിസുത്താരെ.
12105043a പശ്യ തേഷാം കൃപണതാം പശ്യ തേഷാമബുദ്ധിതാമ്।
12105043c അധ്രുവേ ജീവിതേ മോഹാദര്ഥതൃഷ്ണാമുപാശ്രിതാഃ।।
അവര കൃപണതെയന്നു നോഡു. അവര മൂഢതനവന്നു നോഡു. നിശ്ചിതവാഗിരദ ജീവിതക്കാഗി മോഹദിംദ അര്ഥതൃഷ്ണെയന്നു അവരു ആശ്രയിസുത്താരെ.
12105044a സംചയേ ച വിനാശാംതേ മരണാംതേ ച ജീവിതേ।
12105044c സംയോഗേ വിപ്രയോഗാംതേ കോ നു വിപ്രണയേന്മനഃ।।
സംഗ്രഹവു വിനാശദല്ലി അംത്യവാഗുത്തദെ. ജീവിതവു മരണദല്ലി കൊനെഗൊള്ളുത്തദെ. സേരുവികെയു വിയോഗദല്ലി കൊനെഗൊള്ളുത്തദെ. ഹീഗിരുവാഗ യാരുതാനേ അവുഗള കുരിതു മനസ്സന്നു കെഡിസികൊള്ളുത്താരെ?
12105045a ധനം വാ പുരുഷം രാജന്പുരുഷോ വാ പുനര്ധനമ്।
12105045c അവശ്യം പ്രജഹാത്യേതത്തദ്വിദ്വാന് കോഽനുസംജ്വരേത്।।
രാജന്! മനുഷ്യനു ധനവന്നു ബിഡബഹുദു അഥവാ ധനവൂ മനുഷ്യനന്നു ബിഡബഹുദു. ഹീഗിരുവാഗ അദര കുരിതു യാവ വിദ്വാംസനു താനേ ചിംതിസുത്താനെ?
12105046a 8അന്യേഷാമപി നശ്യംതി സുഹൃദശ്ച ധനാനി ച। 12105046c പശ്യ ബുദ്ധ്യാ മനുഷ്യാണാം രാജന്നാപദമാത്മനഃ।
12105046e നിയച്ച യച്ച സംയച്ച ഇംദ്രിയാണി മനോ ഗിരമ്।।
നിന്നദു മാത്രവേ അല്ല. ബേരെയവര സുഹൃദരൂ ധനഗളൂ നാശവാഗുത്തവെ. രാജന്! എല്ല മനുഷ്യരിഗൂ ഒദഗിബരുവംഥഹ ആപത്തേ നിനഗൂ ഒദഗി ബംദിദെ എന്നുവുദന്നു ബുദ്ധിപൂര്വകവാഗി വിചാരിസി നോഡു. ഇംദ്രിയഗളന്നു സംയമദല്ലിഡു. മനസ്സന്നു വശദല്ലിട്ടുകോ. മാതന്നു കഡിമെമാഡി മൌനിയാഗു.
12105047a പ്രതിഷിദ്ധാനവാപ്യേഷു9 ദുര്ലഭേഷ്വഹിതേഷു ച।
12105047c പ്രതികൃഷ്ടേഷു ഭാവേഷു വ്യതികൃഷ്ടേഷ്വസംഭവേ।
12105047e പ്രജ്ഞാനതൃപ്തോ വിക്രാംതസ്ത്വദ്വിധോ നാനുശോചതി।।
ദുര്ബലരു ഇംദ്രിയഗളു, മനസ്സു മത്തു മാതുഗളു അഹിതവാഗിദ്ദരൂ അവുഗളന്നു നിയംത്രണദല്ലിട്ടുകൊള്ളുവുദില്ല. നികട സംപര്കദിംദ എല്ല വസ്തുഗളൂ ദൃഷ്ടിഗോചരവാഗുത്തവെ. ദൂരവാദനംതര ദൃഷ്ടിഗെ സിലുകുവുദില്ല. നാശവാദനംതര വസ്തുവന്നു നോഡലിക്കാഗുവുദില്ല. പ്രജ്ഞാനതൃപ്ത വിക്രമിയു ദൃഷ്ടിഗെ ഗോചരവാഗദേ ഇരുവ അര്ഥക്കാഗി ശോകിസവുദില്ല.
12105048a അല്പമിച്ചന്നചപലോ മൃദുര്ദാംതഃ സുസംശിതഃ।
12105048c ബ്രഹ്മചര്യോപപന്നശ്ച ത്വദ്വിധോ നൈവ മുഹ്യതി।।
നിന്നംതെ അല്പതൃപ്ത10, അചപല, മൃദു, ദാംത, സുസംശിത, ബ്രഹ്മചാരിയു ശോകപഡുവുദില്ല.
12105049a ന ത്വേവ ജാല്മീം കാപാലീം വൃത്തിമേഷിതുമര്ഹസി।
12105049c നൃശംസവൃത്തിം പാപിഷ്ഠാം ദുഃഖാം കാപുരുഷോചിതാമ്।।
അംതഹ സര്വഗുണസംപന്നനാദ നിനഗെ തുച്ഛവൂ ക്രൂരവൂ പാപിഷ്ഠവൂ, ദുഷ്ടവൂ, കാപുരുഷരിഗെ ഉചിതവൂ ആദ കാപാലീ11 വൃത്തിയൂ യോഗ്യവല്ല.
12105050a അപി മൂലഫലാജീവോ രമസ്വൈകോ മഹാവനേ।
12105050c വാഗ്യതഃ സംഗൃഹീതാത്മാ സര്വഭൂതദയാന്വിതഃ।।
നീനു കംദമൂലഫലഗളന്നേ തിംദു ജീവിസുത്താ വിശാല അരണ്യദല്ലി ഏകാകിയാഗി സംചരിസു. മാതു, മനസ്സു, ഇംദ്രിയഗളന്നു സംയമദല്ലിട്ടുകൊംഡു സര്വപ്രാണിഗള വിഷയദിംദലൂ ദയാഭാവദിംദിരു.
12105051a സദൃശം പംഡിതസ്യൈതദീഷാദംതേന ദംതിനാ।
12105051c യദേകോ രമതേഽരണ്യേ യച്ചാപ്യല്പേന തുഷ്യതി।।
പംഡിതനംതെ നീനൂ കൂഡ ഗാഡിയ മൂകിയ മരദ ദംഡക്കെ സമാന ദംതവന്നു ഹൊംദിരുവ മഹാഗജദംതെ ഏകാകിയാഗി സംചരിസുത്താ അരണ്യദല്ലി സിഗുവ കംദമൂലഫലഗളിംദലേ തൃപ്തനാഗിരു.
12105052a മഹാഹ്രദഃ സംക്ഷുഭിത ആത്മനൈവ പ്രസീദതി। 12105052c 12ഏതദേവംഗതസ്യാഹം സുഖം പശ്യാമി കേവലമ്।।
കെലവൊമ്മെ ക്ഷോഭെഗൊംഡ സരോവരവു താനാഗിയേ ശാംതവാഗുവംതെ കഡഡിദ മനസ്സൂ കൂഡ താനാഗിയേ ശാംതവാഗുത്തദെ. ഈ തരഹദ ജീവനവേ സുഖമയവെംദു നാനു ഭാവിസുത്തേനെ.
12105053a അസംഭവേ ശ്രിയോ രാജന് ഹീനസ്യ സചിവാദിഭിഃ।
12105053c ദൈവേ പ്രതിനിവിഷ്ടേ ച കിം ശ്രേയോ മന്യതേ ഭവാന്।।
രാജന്! ഈഗ നിന്ന സംപത്തു ഇല്ലവാഗിദെ. സചിവാദിഗളിംദലൂ നീനു ഹീനനാഗിരുവെ. ഇദര ജൊതെഗെ ദൈവവൂ നിനഗെ പ്രതികൂലവാഗിദെ. ഇംതഹ അവസ്ഥെയല്ലിരുവ നീനു നാനു ഹേളിദുദക്കിംതലൂ ബേരെ യാവുദന്നു ശ്രേയസ്കരവെംദു ഭാവിസുത്തീയെ?”
സമാപ്തി
ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ശാംതി പര്വണി രാജധര്മ പര്വണി കാലകവൃക്ഷീയേ പംചാധികശതതമോഽധ്യായഃ।।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരതദല്ലി ശാംതി പര്വദല്ലി രാജധര്മ പര്വദല്ലി കാലകവൃക്ഷീയ എന്നുവ നൂരാഐദനേ അധ്യായവു.
-
മരണാദ്ദൈന്യാദന്യത്ര എംബ പാഠാംതരവിദെ (ഭാരത ദര്ശന). ↩︎
-
കാമാന്നിര്വിദ്യ എംബ പാഠാംതരവിദെ (ഭാരത ദര്ശന). ↩︎
-
സദാ (ഭാരത ദര്ശന). ↩︎
-
യോഗധര്മവിദോ (ഭാരത ദര്ശന). ↩︎
-
ദക്ഷിണാത്യ പാഠദല്ലി ഇദക്കെ മൊദലു ഈ എരഡു അധിക ശ്ലോകഗളിവെ: ത്യക്തം സ്വായംഭുവേ വംശേ ശുഭേന ഭരതേന ച। നാനാരത്നസമാകീര്ണം രാജ്യം സ്ഫീതമിത ശ്രുതമ്।। തഥാന്യൈര്ഭൂമിപാലൈശ്ച ത്യക്തം രാജ്യം മഹോദയമ്। ത്യക്ത്വാ രാജ്യാനി സര്വേ ച വനേ വന്യഫലാശനാഃ। ഗതാശ്ച തപസഃ പാരം ദുഃഖസ്യാംതം ച ഭൂമിപാഃ।। (ഗീതാ പ്രെസ്). ↩︎
-
വിധിത്സാസാധനേന (ഭാരത ദര്ശന). ↩︎
-
ദക്ഷിണാത്യ പാഠദല്ലി ഇദക്കെ മൊദലു ഈ ഒംദു അധിക ശ്ലോകവിദെ: അനിത്യാം താം ശ്രിയം മത്വാ ശ്രിയം വാ കഃ പരീപ്സതി। (ഗീതാ പ്രെസ്). ↩︎
-
ദക്ഷിണാത്യ പാഠദല്ലി ഇദക്കെ മൊദലു ഈ ഒംദു അധിക ശ്ലോകവിദെ: അന്യത്രോപനതാ ഹ്യാപത്പുരുഷം തോഷയത്യുത। തേന ശാംതി ന ലഭതേ നാഹമേവേതി കാരണാത്।। (ഗീതാ പ്രെസ്). ↩︎
-
പ്രതിഷേദ്ധാ ന ചാപ്യേഷു (ഭാരത ദര്ശന). ↩︎
-
സ്വല്പദരല്ലിയേ തൃപ്തനാഗുവവനു. ↩︎
-
ഭിക്ഷെബേഡുവുദു . ↩︎
-
ദക്ഷിണാത്യ പാഠദല്ലി ഇദക്കെ മൊദലു ഈ ഒംദു അധിക ശ്ലോകാര്ധവിദെ: ഇത്ഥം നരോഽപ്യാത്മനൈവ കൃതപ്രജ്ഞഃ പ്രസീദതി। (ഗീതാ പ്രെസ്). ↩︎