067 රාෂ්ට්රේරාජකරණාවශ්යකස්යකථනඃ

ප්රවේශ

.. ඕං ඕං නමෝ නාරායණාය.. ශ්රී වේදව්යාසාය නමඃ ..

ශ්රී කෘෂ්ණද්වෛපායන වේදව්යාස විරචිත

ශ්රී මහාභාරත

ශාංති පර්ව

රාජධර්ම පර්ව

අධ්යාය 67

සාර

මනුරාජකරණෝපන්යාස (1-37).

12067001 යුධිෂ්ඨිර උවාච.
12067001a චාතුරාශ්රම්ය උක්තෝ(අ)ත්ර චාතුර්වර්ණ්යස්තථෛව ච.
12067001c රාෂ්ට්රස්ය යත්කෘත්යතමං තන්මේ බ්රූහි පිතාමහ..

යුධිෂ්ඨිරනු හේළිදනු: “පිතාමහ! නාල්කු ආශ්රමගළ කුරිතූ මත්තු නාල්කු වර්ණගළ කුරිතූ නීනු හේළිද්දීයෙ. ඊග රාෂ්ට්රද මුඛ්ය කර්තව්යවේනෙංදු නනගෙ හේළු.”

12067002 භීෂ්ම උවාච.
12067002a රාෂ්ට්රස්යෛතත්කෘත්යතමං රාජ්ඤ ඒවාභිෂේචනම්.
12067002c අනිංද්රමබලං රාෂ්ට්රං දස්යවෝ(අ)භිභවංති ච..

භීෂ්මනු හේළිදනු: “රාජනන්නු අභිෂේකිසුවුදේ රාෂ්ට්රද මුඛ්ය කර්තව්ය. රාජනිල්ලද රාෂ්ට්රවු බලහීනවාගුත්තදෙ. දස්යුගළ වශවාගුත්තදෙ.

12067003a අරාජකේෂු රාෂ්ට්රේෂු ධර්මෝ න ව්යවතිෂ්ඨතේ.
12067003c පරස්පරං ච ඛාදංති සර්වථා ධිගරාජකම්..

රාජනිල්ලද රාෂ්ට්රදල්ලි ධර්මවු උළියුවුදිල්ල. පරස්පරරන්නු නුංගිහාකුත්තාරෙ. අරාජකතෙයන්නු සර්වථා ධික්කරිසබේකු.

12067004a ඉංද්රමේනං ප්රවෘණුතේ යද්රාජානමිති ශ්රුතිඃ.
12067004c යථෛවේංද්රස්තථා රාජා සංපූජ්යෝ භූතිමිච්චතා..

ප්රජෙගළු රාජනන්නු වරණමාඩිදාග ඉංද්රනන්නේ අවරු වරණමාඩිදංතෙ එංබ ශෘතිවාක්යවිදෙ. ආදුදරිංද ශ්රේයස්සන්නු ඉච්ඡිසුවවරු රාජනන්නු ඉංද්රනෙංදු තිළිදේ පූජිසුත්තාරෙ.

12067005a නාරාජකේෂු රාෂ්ට්රේෂු වස්තව්යමිති වෛදිකම්.
12067005c නාරාජකේෂු රාෂ්ට්රේෂු හව්යමග්නිර්වහත්යපි..

රාජනිල්ලද රාෂ්ට්රදල්ලි වෛදික ධර්මවු වාසිසුවුදිල්ල. රාජනිල්ලද රාෂ්ට්රදල්ලි අග්නියු හවිස්සුගළන්නු ඔය්යුවුදිල්ල.

12067006a අථ චේදභිවර්තේත රාජ්යාර්ථී බලවත්තරඃ.
12067006c අරාජකානි රාෂ්ට්රාණි හතරාජානි වා පුනඃ..
12067007a ප්රත්යුද්ගම්යාභිපූජ්යඃ ස්යාදේතදත්ර සුමංත්රිතම්.
12067007c න හි පාපාත්පාපතරමස්ති කිං චිදරාජකාත්..

රාජනිල්ලදිරුව අථවා රාජනු හතනාගිරුව රාෂ්ට්රවන්නු බලවත්තර රාජ්යාර්ථියු ආක්රමණිසිදරෙ අවනන්නු පූජිසි ස්වාගතිසුවුදේ රාෂ්ට්රද ජනරිගෙ උත්තමවාදුදු එංබ සලහෙයිදෙ. අරාජකතෙය පාපක්කිංත හෙච්චින පාපවු ඉල්ල.

12067008a ස චේත්සමනුපශ්යේත සමග්රං කුශලං භවේත්.
12067008c බලවාන්හි ප්රකුපිතඃ කුර්යාන්නිඃශේෂතාමපි..

අවනු අවරන්නු ඔළ්ළෙයදාගියේ නෝඩිකොළ්ළබහුදු. සමග්රවූ කුශලවාගබහුදු. කෝපිෂ්ඨනාද බලවානනු රාෂ්ට්රවන්නු නිඃශේෂවන්නාගියූ මාඩබහුදු.

12067009a භූයාංසං ලභතේ ක්ලේශං යා ගෞර්භවති දුර්දුහා.
12067009c සුදුහා යා තු භවති නෛව තාං ක්ලේශයංත්යුත..

සුලභවාගි හාලුකොඩද ගෝවන්නු බහළවාගි කාඩිසි හාලුකරෙයුත්තාරෙ. හාගෙයේ සුලභවාගි හාලුකොඩුව ගෝවන්නු යාව රීතියල්ලියූ කාඩිසුවුදිල්ල1.

12067010a යදතප්තං ප්රණමති න තත්සංතාපයංත්යුත.
12067010c යච්ච ස්වයං නතං දාරු න තත්සංනාමයංත්යපි..

යාවුදු කායිසදෙයේ බග්ගුවුදෝ අදන්නු කායිසුවුදිල්ල. ස්වයං බග්ගිරුව කෝලන්නු යාරූ පුනඃ බග්ගිසලු ප්රයත්නිසුවුදිල්ල.

12067011a ඒතයෝපමයා ධීරඃ සංනමේත බලීයසේ.
12067011c ඉංද්රාය ස ප්රණමතේ නමතේ යෝ බලීයසේ..

ඊ උපමෙගළංතෙ බුද්ධිවංතනු බලිෂ්ටනාදවනිගෙ බග්ගි නඩෙයබේකු. බලිෂ්ඨනිගෙ විනම්රනාගිරුවවනු ඉංද්රනිගෙ ප්රමාණමාඩිදංතෙයේ ආගුත්තදෙ.

12067012a තස්මාද්රාජෛව කර්තව්යඃ සතතං භූතිමිච්චතා.
12067012c න ධනාර්ථෝ න දාරාර්ථස්තේෂාං යේෂාමරාජකම්..

ආදුදරිංද සතතවූ ඒළ්ගෙයන්නු බයසුවවරිගෙ රාජනන්නු පඩෙයුවුදේ කර්තව්ය. රාජනිල්ලදිරුව රාෂ්ට්රදවරිගෙ තම්ම ධනදිංදාගලී පත්නියිංදාගලී යාව ප්රයෝජනවූ ඉරුවුදිල්ල.

12067013a ප්රීයතේ හි හරන්පාපඃ පරවිත්තමරාජකේ.
12067013c යදාස්ය උද්ධරංත්යන්යේ තදා රාජානමිච්චති..

රාජනිල්ලදිරුව දේශදල්ලි පාපිගළු පරවිත්තවන්නු අපහරිසියේ සංතෝෂදිංදිරුත්තාරෙ. ආදරෙ අවනිගිංතලූ බලිෂ්ඨනු අදන්නු අවනිංද කසිදුකොළ්ළලු බංදාග අවනූ රාජනන්නේ බයසුත්තානෙ.

12067014a පාපා අපි තදා ක්ෂේමං න ලභංතේ කදා චන.
12067014c ඒකස්ය හි ද්වෞ හරතෝ ද්වයෝශ්ච බහවෝ(අ)පරේ..

රාජනිල්ලද දේශදල්ලි පාපිගළිගූ ක්ෂේමවෙන්නුවුදිරුවුදිල්ල. ඔබ්බනද්දන්නු ඉබ්බරු අපහරිසුත්තාරෙ. ඉබ්බරද්දන්නු ඉන්නු අනේකරු සේරි අපහරිසුත්තාරෙ.

12067015a අදාසඃ ක්රියතේ දාසෝ හ්රියංතේ ච බලාත්ස්ත්රියඃ.
12067015c ඒතස්මාත්කාරණාද්දේවාඃ ප්රජාපාලාන්ප්රචක්රිරේ..

දාසරල්ලදවරන්නු දාසරන්නාගි මාඩලාගුත්තදෙ. ස්ත්රීයරන්නු බලාත්කාරවාගි අපහරිසලාගුත්තදෙ. ඊ කාරණගළිංදලේ දේවතෙගළු ප්රජාපාලකරන්නු සෘෂ්ටිසිදරු.

12067016a රාජා චේන්න භවේල්ලෝකේ පෘථිව්යාං දංඩධාරකඃ.
12067016c ශූලේ මත්ස්යානිවාපක්ෂ්යන්දුර්බලාන්බලවත්තරාඃ..

ඊ ලෝකදල්ලි දංඩධාරකනාද රාජනෙන්නුවනු ඉල්ලදේ හෝගිද්දරෙ දොඩ්ඩ මීනුගළු සණ්ණ මීනුගළන්නු තිංදුහාකුවංතෙ ඊ භූමියල්ලි දුර්බලරන්නු බලවංතරු නාශපඩිසුත්තිද්දරු.

12067017a අරාජකාඃ ප්රජාඃ පූර්වං විනේශුරිති නඃ ශ්රුතම්.
12067017c පරස්පරං භක්ෂයංතෝ මත්ස්යා ඉව ජලේ කෘශාන්..

හිංදෙ අරාජකතෙයිංදාගි ප්රජෙගළු නීරිනල්ලිරුව මීනුගළංතෙ පරස්පර දුර්බලරන්නු තිංදු නාශහොංදිදරෙංදු කේළිද්දේවෙ.

12067018a තාඃ සමේත්ය තතශ්චක්රුඃ සමයානිති නඃ ශ්රුතම්.
12067018c වාක්ක්රූරෝ දංඩපුරුෂෝ යශ්ච ස්යාත්පාරදාරිකඃ.
12067018e යශ්ච න ස්වමථාදද්යාත්ත්යාජ්යා නස්තාදෘශා ඉති..

ආග අළිදුළිදවරු ඔංදාගි තම්ම ඔළිතිගාගි ඊ නියමගළන්නු මාඩිකොංඩරෙංදු කේළිද්දේවෙ: “නම්මල්ලි යාරු ක්රූරවාගි මාතනාඩුවවරෝ, අත්යංත කඨෝරවාගි ශික්ෂිසුවවරෝ, ඉතරර ස්ත්රීයන්නු සේරුවරෝ මත්තු පරර ස්වත්තන්නු අපහරිසුවරෝ අවරෙල්ලරන්නූ බහිෂ්කරිසෝණ!”

12067019a විශ්වාසනාර්ථං වර්ණානාං සර්වේෂාමවිශේෂතඃ.
12067019c තාස්තථා සමයං කෘත්වා සමයේ නාවතස්ථිරේ..

හීගෙ විශ්වාසාර්ථවාගි නියමමාඩිකොංඩු සර්ව වර්ණදවරූ දුෂ්ටරන්නු දූරමාඩි කෙලවු සමය සුඛදිංදලේ ඉද්දරු. ආදරෙ ආ ඔප්පංදවු හෙච්චුකාල නිල්ලලිල්ල.

12067020a සහිතාස්තාස්තදා ජග්මුරසුඛාර්තාඃ පිතාමහම්.
12067020c අනීශ්වරා විනශ්යාමෝ භගවන්නීශ්වරං දිශ..
12067021a යං පූජයේම සංභූය යශ්ච නඃ පරිපාලයේත්.
12067021c තාභ්යෝ මනුං ව්යාදිදේශ මනුර්නාභිනනංද තාඃ..

ආග දුඃඛපීඩිතරාද අවරු ඔට්ටිගේ පිතාමහන බළිහෝගි හේළිදරු: “භගවන්! ඔඩෙයනිල්ලදේ නාවු විනාශහොංදුත්තිද්දේවෙ. යාරු ශාසමාඩලු සමර්ථනෝ, යාරන්නු නාවු පූජිසබල්ලෙවෝ යාරු නම්මන්නු පරිපාලිසුවවනෝ අංථහ රාජනන්නු තෝරිසු!” ආග භගවානනු මනුවිගෙ රාජනාගුවංතෙ නිර්දේශිසිදනු. ආදරෙ මනුවු ආ ප්රජෙගළන්නු ස්වීකරිසලිල්ල.

12067022 මනුරුවාච.
12067022a බිභේමි කර්මණඃ ක්රූරාද්රාජ්යං හි භෘශදුෂ්කරම්.
12067022c විශේෂතෝ මනුෂ්යේෂු මිථ්යාවෘත්තිෂු නිත්යදා..

මනුවු හේළිදනු: “ජනරු මාඩුව පාපකර්මගළ විෂයවාගි නානු බහළ භයපඩුත්තේනෙ. රාජ්යභාරමාඩුවුදු අත්යංත කෂ්ටකරවාදුදු. අදරල්ලියූ නිත්යවූ මිථ්යාචාරදල්ලි තොඩගිරුව මනුෂ්යර මේලෙ අධිකාර නඩෙසුවුදු අත්යංත කඨිනවාදුදු.””

12067023 භීෂ්ම උවාච.
12067023a තමබ්රුවන්ප්රජා මා භෛඃ කර්මණෛනෝ ගමිෂ්යති.
12067023c පශූනාමධිපංචාශද්ධිරණ්යස්ය තථෛව ච..
12067023e ධාන්යස්ය දශමං භාගං දාස්යාමඃ කෝශවර්ධනම්..

භීෂ්මනු හේළිදනු: “ආග ප්රජෙගළු අවනිගෙ හේළිදරු: “හෙදරබේඩ! පාපකර්මිගළ පාපවු රාජනිගෙ තගලුවුදිල්ල. නින්න භංඩාරවන්නු වෘද්ධිගොළිසලු ඓවත්තරල්ලි ඔංදු හසුවන්නූ, ඓවත්තරල්ලි ඔංදු සුවර්ණ නාණ්යවන්නූ, ධාන්යද හත්තනේ ඔංදු භාගවන්නූ කොඩුත්තේවෙ.

12067024a 2මුඛ්යේන ශස්ත්රපත්රේණ යේ මනුෂ්යාඃ ප්රධානතඃ. 12067024c භවංතං තේ(අ)නුයාස්යංති මහේංද්රමිව දේවතාඃ..

මහේංද්රනන්නු දේවතෙගළු හේගෝ හාගෙ ප්රධාන පුරුෂරු ප්රමුඛ ශස්ත්රගළන්නු හිඩිදු නින්නන්නු අනුසරිසි බරුත්තාරෙ.

12067025a ස ත්වං ජාතබලෝ රාජන්දුෂ්ප්රධර්ෂඃ ප්රතාපවාන්.
12067025c සුඛේ ධාස්යසි නඃ සර්වාන්කුබේර ඉව නෛරෘතාන්..

රාජන්! හීගෙ බලශාලියූ, ප්රතාපවංතනූ, අන්යරිගෙ එදුරිසලු අසාධ්යනූ ආගි නීනු නෛරෘතරන්නු කුබේරනු හේගෝ හාගෙ නම්මෙල්ලරන්නූ සුඛවාගි රක්ෂිසුත්තීයෙ.

12067026a යං ච ධර්මං චරිෂ්යංති ප්රජා රාජ්ඤා සුරක්ෂිතාඃ.
12067026c චතුර්ථං තස්ය ධර්මස්ය ත්වත්සංස්ථං නෝ භවිෂ්යති..

රාජනිංද සුරක්ෂිතරාද ප්රජෙගළු එෂ්ටු ධර්මදල්ලි නඩෙදුකොළ්ළුත්තාරෝ ආ ධර්මද නාල්කනෙය ඔංදු භාගවු නින්න පාලාගුත්තදෙ.

12067027a තේන ධර්මේණ මහතා සුඛලබ්ධේන භාවිතඃ.
12067027c පාහ්යස්මාන්සර්වතෝ රාජන්දේවානිව ශතක්රතුඃ..

රාජන්! සුඛවාගි ලබ්ධවාගුව ආ මහා ධර්මදිංද භාවිතනාගි දේවතෙගළන්නු ශතුක්රතුවු හේගෝ හාගෙ නම්මන්නු සර්වතඃ රක්ෂිසු.

12067028a විජයායාශු නිර්යාහි ප්රතපන්රශ්මිමානිව.
12067028c මානං විධම ශත්රූණාං ධර්මෝ ජයතු නඃ සදා..

සූර්යනංතෙ ශත්රුගළන්නු සුඩුත්තා විජයයාත්රෙගෙ හොරඩු. ශත්රුගළ මානවන්නු ඔඩෙදුහාකු. සදා ධර්මවු ජයිසලි!”

12067029a ස නිර්යයෞ මහාතේජා බලේන මහතා වෘතඃ.
12067029c මහාභිජනසංපන්නස්තේජසා ප්රජ්වලන්නිව..

ආග අවනු මහාතේජස්සිනිංද මහා සේනෙයිංද සුත්තුවරෙයල්පට්ටු මහාභිජනසංපන්නනාගි තේජස්සිනිංද ප්රජ්වලිසුත්තා හොරටනු.

12067030a තස්ය තාං මහිමාං දෘෂ්ට්වා මහේංද්රස්යේව දේවතාඃ.
12067030c අපතත්රසිරේ සර්වේ ස්වධර්මේ ච දධුර්මනඃ..

මහේංද්රන මහිමෙයන්නු නෝඩි දේවතෙගළු හේගෝ හාගෙ අවන ආ මහිමෙයන්නු නෝඩි බෙදරි සර්වරූ ස්වධර්මදල්ලි නිරතරාගිරලු නිශ්චයිසිදරු.

12067031a තතෝ මහීං පරියයෞ පර්ජන්ය ඉව වෘෂ්ටිමාන්.
12067031c ශමයන්සර්වතඃ පාපාන්ස්වකර්මසු ච යෝජයන්..

බළික මනුවු මළෙගරෙයුව මේඝදංතෙ පාපිගළන්නු උපශමනගොළිසුත්තා, එල්ලකඩෙ එල්ලරන්නූ ස්වකර්මදල්ලි තොඩගිසුත්තා ඉඩී භූමියල්ලි සංචරිසිදනු.

12067032a ඒවං යේ භූතිමිච්චේයුඃ පෘථිව්යාං මානවාඃ ක්ව චිත්.
12067032c කුර්යූ රාජානමේවාග්රේ ප්රජානුග්රහකාරණාත්..

හීගෙ භූමියල්ලි අභිවෘද්ධියන්නු බයසුව මානවරු එල්ලක්කිංතලූ මොදලු ප්රජානුග්රහද කාරණක්කාගි රාජනන්නු නියෝජිසිකොළ්ළබේකු.

12067033a නමස්යේයුශ්ච තං භක්ත්යා ශිෂ්යා ඉව ගුරුං සදා.
12067033c දේවා ඉව සහස්රාක්ෂං ප්රජා රාජානමංතිකේ..

ශිෂ්යරු සදා ගුරුවන්නු හේගෝ හාගෙ මත්තු දේවතෙගළු සහස්රාක්ෂනන්නු හේගෝ හාගෙ ප්රජෙගළු රාජන බළිසාරි නමස්කරිසුත්තාරෙ.

12067034a සත්කෘතං ස්වජනේනේහ පරෝ(අ)පි බහු මන්යතේ.
12067034c ස්වජනේන ත්වවජ්ඤාතං පරේ පරිභවංත්යුත..

ස්වජනරිංද සත්කෘතනාදවනන්නු ඉතරරූ කූඩ ගෞරවිසුත්තාරෙ. ස්වජනරිංදලේ තිරස්කෘතනාදවනන්නු ඉතරරූ අනාදරිසුත්තාරෙ.

12067035a රාජ්ඤඃ පරෛඃ පරිභවඃ සර්වේෂාමසුඛාවහඃ.
12067035c තස්මාච්චත්රං ච පත්රං ච වාසාංස්යාභරණානි ච..
12067036a භෝජනාන්යථ පානානි රාජ්ඤේ දද්යුර්ගෘහාණි ච.
12067036c ආසනානි ච ශය්යාශ්ච සර්වෝපකරණානි ච..

ශත්රුගළිංද පරාජිතනාද රාජනු සර්වරිගූ අසුඛවන්නු තරුත්තානෙ. ආදුදරිංද රාජනිගෙ චත්ර, වාහන, වස්ත්රගළු, ආභරණගළු, භෝජන, අන්ය පානීයගළු මත්තු ගෘහගළන්නු නීඩබේකු.

12067037a ගුප්තාත්මා ස්යාද්දුරාධර්ෂඃ ස්මිතපූර්වාභිභාෂිතා.
12067037c ආභාෂිතශ්ච මධුරං ප්රතිභාෂේත මානවාන්..

හීගෙ ප්රජෙගළිංද රක්ෂිතනාද රාජනු ඉතරරිගෙ දුරාධර්ෂනාගුත්තානෙ. නගුමුඛදිංදලේ ප්රජෙගළොංදිගෙ මාතනාඩුත්තානෙ. රාජනාදවනු ප්රජෙගළිගෙ මධුර මාතුගළිංදලේ උත්තරිසබේකු.

12067038a කෘතජ්ඤෝ දෘඪභක්තිඃ ස්යාත්සංවිභාගී ජිතේංද්රියඃ.
12067038c ඊක්ෂිතඃ ප්රතිවීක්ෂේත මෘදු චර්ජු ච වල්ගු ච..

රාජනාදවනු ප්රජෙගළිගෙ කෘතජ්ඤනාගිරබේකු. ප්රජෙගළල්ලි දෘඪ භක්තියන්නිට්ටුකොංඩිරබේකු. අවරොංදිගෙ හංචිකොළ්ළබේකු. ජිතේංද්රියනාගිරබේකු. තන්න කඩෙ නෝඩුවවරන්නු තානූ නෝඩබේකු. මෘදුවාගිරබේකු. මාධුර්යදිංද මත්තු සරළතෙයිංද මාතනාඩබේකු.”

සමාප්ති

ඉති ශ්රී මහාභාරතේ ශාංතිපර්වණි රාජධර්මපර්වණි රාෂ්ට්රේරාජකරණාවශ්යකස්යකථනේ සප්තෂෂ්ඨිතමෝ(අ)ධ්යායඃ..
ඉදු ශ්රී මහාභාරත ශාංතිපර්වද රාජධර්මපර්වදල්ලි රාෂ්ට්රදල්ලි රාජනන්නු මාඩිකොළ්ළුව අවශ්යකතෙය කථන එන්නුව අරවත්තේළනේ අධ්යායවු.


  1. ප්රජෙගළු විනම්රරාගිද්දරෙ සුඛවාගිරුත්තාරෙ. ↩︎

  2. භාරත දර්ශනදල්ලි ඊ ශ්ලෝකද මොදලු ඉන්නොංදු ශ්ලෝකාර්ධවිදෙ: කන්යාං ශුල්කේ චාරුරූපාං විවාහේෂූද්යතාසු ච. අර්ථාත්: විවාහයෝග්ය කන්යෙයරල්ලි අතිසුංදරියාගිරුවවළන්නු නිනගෙ ශුල්කවාගි කොඩුත්තේවෙ. ↩︎