પ્રવેશ
।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।
શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત
શ્રી મહાભારત
શાંતિ પર્વ
રાજધર્મ પર્વ
અધ્યાય 37
સાર
12037001 વૈશંપાયન ઉવાચ।
12037001a એવમુક્તો ભગવતા ધર્મરાજો યુધિષ્ઠિરઃ।
12037001c ચિંતયિત્વા મુહૂર્તં તુ પ્રત્યુવાચ તપોધનમ્।।
વૈશંપાયનનુ હેળિદનુ: “ભગવાન્ વ્યાસનુ હીગॆ હેળલુ ધર્મરાજ યુધિષ્ઠિરનુ મુહૂર્તકાલ ચિંતિસિ આ તપોધનનન્નુ પુનઃ પ્રશ્નિસિદનુ:
12037002a કિં ભક્ષ્યં કિમભક્ષ્યં ચ કિં ચ દેયં પ્રશસ્યતે।
12037002c કિં ચ પાત્રમપાત્રં વા તન્મે બ્રૂહિ પિતામહ।।
“પિતામહ! તિન્નબહુદાદુદુ યાવુદુ? તિન્નબારદવુગળુ યાવુવુ? દાનમાડલુ યાવુદુ શ્રેષ્ઠ? દાનમાડલુ યારુ પાત્રરુ મત્તુ યારુ અપાત્રરુ ऎન્નુવુદન્નુ નનગॆ હેળુ!”
12037003 વ્યાસ ઉવાચ।
12037003a અત્રાપ્યુદાહરંતીમમિતિહાસં પુરાતનમ્।
12037003c સિદ્ધાનાં ચૈવ સંવાદં મનોશ્ચૈવ પ્રજાપતેઃ।।
વ્યાસનુ હેળિદનુ: “ઇદક્કॆ સંબંધિસિદંતॆ બહળ હિંદॆ નડॆદ સિદ્ધર મત્તુ પ્રજાપતિ મનુવિન નડુવॆ નડॆદ સંવાદવન્નુ ઉદાહરિસુત્તારॆ.
12037004a સિદ્ધાસ્તપોવ્રતપરાઃ સમાગમ્ય પુરા વિભુમ્।
12037004c ધર્મં પપ્રચ્ચુરાસીનમાદિકાલે પ્રજાપતિમ્।।
હિંદॆ આદિકાલદલ્લિ તપોવ્રતગળલ્લિ નિરતરાગિદ્દ સિદ્ધરુ ऒંદાગિ ધર્મદ કુરિતુ પ્રજાપતિયલ્લિ કેળિદ્દરુ:
12037005a કથમન્નં કથં દાનં કથમધ્યયનં તપઃ।
12037005c કાર્યાકાર્યં ચ નઃ સર્વં શંસ વૈ ત્વં પ્રજાપતે।।
“પ્રજાપતે! અન્નવુ હેગાગુત્તદॆ? દાનવુ હેગાગુત્તદॆ? અધ્યયન-તપસ્સુગળુ હેગાગુત્તવॆ? માડબેકાદ કાર્યગળુ યાવુવુ? માડબારદ અકાર્યગળુ યાવુવુ? ઇવॆલ્લવન્નૂ નમગॆ હેળુ!”
12037006a તૈરેવમુક્તો ભગવાન્મનુઃ સ્વાયંભુવોઽબ્રવીત્।
12037006c શુશ્રૂષધ્વં યથાવૃત્તં ધર્મં વ્યાસસમાસતઃ।।
અવરુ હીગॆ કેળલુ ભગવાન્ સ્વાયંભુ મનુવુ હેળિદનુ: “ધર્મદ કુરિતુ સંક્ષેપવાગિયૂ વિસ્તારવાગિયૂ હેગિરુવુદો હાગॆ કેળિરિ!
12037007a અદત્તસ્યાનુપાદાનં દાનમધ્યયનં તપઃ।
12037007c અહિંસા સત્યમક્રોધઃ ક્ષમેજ્યા ધર્મલક્ષણમ્।।
કॊડદિરુવુદન્નુ તॆગॆદુકॊળ્ળદિરુવુદુ, દાન, અધ્યયન, તપસ્સુ, અહિંસॆ, સત્યતॆ, કોપમાડિકॊળ્ળદિરુવુદુ, ક્ષમॆ મત્તુ યજ્ઞ - ઇવુ ધર્મદ લક્ષણગળુ.
12037008a ય એવ ધર્મઃ સોઽધર્મોઽદેશેઽકાલે પ્રતિષ્ઠિતઃ।
12037008c આદાનમનૃતં હિંસા ધર્મો વ્યાવસ્થિકઃ સ્મૃતઃ।।
દેશ-કાલગળન્નનુસરિસિ ધર્મવॆનિસિદુદુ અધર્મવૂ આગબલ્લદુ. દાનમાડદે ઇરુવુદુ, સુળ્ળુહેળુવુદુ, હિંસॆ ઇવુગળન્નુ દેશ-કાલગળન્નનુસરિસિ ધર્મકાર્યગળॆંદે પરિગણિસલૂબહુદુ.
12037009a દ્વિવિધૌ ચાપ્યુભાવેતૌ ધર્માધર્મૌ વિજાનતામ્।
12037009c અપ્રવૃત્તિઃ પ્રવૃત્તિશ્ચ દ્વૈવિધ્યં લોકવેદયોઃ।।
દેશ-કાલગળન્નનુસરિસિ ધર્મ મત્તુ અધર્મવॆંબ ऎરડુ વિધગળન્નુ તિળિદુકॊળ્ળબેકુ. લોકગળન્નુ તિળિદવરુ અપ્રવૃત્તિ મત્તુ પ્રવૃત્તિ64 ऎંબ ऎરડુ પ્રકારગળ કુરિતુ હેળુત્તારॆ.
12037010a અપ્રવૃત્તેરમર્ત્યત્વં મર્ત્યત્વં કર્મણઃ ફલમ્।
12037010c અશુભસ્યાશુભં વિદ્યાચ્ચુભસ્ય શુભમેવ ચ।।
12037011a એતયોશ્ચોભયોઃ સ્યાતાં શુભાશુભતયા તથા।
અપ્રવૃત્ત કર્મગળ ફલવુ અમૃતત્વ મત્તુ પ્રવૃત્ત કર્મગળ ફલવુ મર્ત્યત્વ. પ્રવૃત્ત કર્મગળલ્લિ ऎરડુ બગॆગળિવॆ – અશુભ મત્તુ શુભ કાર્યગળુ. ઈ ऎરડુ બગॆય કર્મગળ ફલગળૂ કૂડ શુભ મત્તુ અશુભગળॆંદુ વિભાગિસલ્પટ્ટિવॆ.
12037011c દૈવં ચ દૈવયુક્તં ચ પ્રાણશ્ચ પ્રલયશ્ચ હ।।
12037012a અપ્રેક્ષાપૂર્વકરણાદશુભાનાં શુભં ફલમ્।
દેવતॆગળિગॆ સંબંધિસિદ, દેવતॆગળન્નॊળગॊંડ, તન્ન પ્રાણવુ હોગુવાગ અદન્નુ ઉળિસિકॊળ્ળલુ માડુવ અશુભ કર્મગળૂ શુભ ફલગળન્ને કॊડુત્તવॆ.
12037012c ઊર્ધ્વં ભવતિ સંદેહાદિહ દૃષ્ટાર્થમેવ વા।।
12037012e અપ્રેક્ષાપૂર્વકરણાત્પ્રાયશ્ચિત્તં વિધીયતે।।
અપેક્ષપૂર્વકવાગિ અશુભકર્મગળન્નુ માડિદવરિગॆ, મત્તુ તાનુ માડિરુવ કાર્યવુ અશુભવાગિરબહુદો ऎંદુ સંશયવાગિરુવ કાર્યવન્નુ માડિદવરિગॆ પ્રાયશ્ચિત્તગળન્નુ હેળલાગિદॆ.
12037013a ક્રોધમોહકૃતે ચૈવ દૃષ્ટાંતાગમહેતુભિઃ।
12037013c શરીરાણામુપક્લેશો મનસશ્ચ પ્રિયાપ્રિયે।।
12037013e તદૌષધૈશ્ચ મંત્રૈશ્ચ પ્રાયશ્ચિત્તૈશ્ચ શામ્યતિ।।
ક્રોધ-મોહગળિગॆ વશનાગિ મનસ્સિગॆ પ્રિયવન્નુંટુમાડલુ અથવા મનસ્સિગॆ અપ્રિયવાદુદન્નુ વિનાશગॊળિસલુ મત્તુ હિંદॆ ઉદાહરિસિદ દૃષ્ટાંતગળ પ્રકાર અશુભકાર્યવન્નॆસગિદરॆ અવુગળ પાપગળન્નુ શરીરબાધॆગળિંદ, ઔષધિગળિંદ મત્તુ મંત્રગળિંદ પ્રાયશ્ચિત્ત માડિકॊંડુ નિવારિસિકॊળ્ળબહુદુ.
12037014a જાતિશ્રેણ્યધિવાસાનાં કુલધર્માંશ્ચ સર્વતઃ।
12037014c વર્જયેન્ન હિ તં ધર્મં યેષાં ધર્મો ન વિદ્યતે।।
વર્ણ-આશ્રમ-કુલધર્મગળન્નુ સંપૂર્ણવાગિ વર્જિસિદવરિગॆ યાવુદે રીતિય પ્રાયશ્ચિત્તગળૂ ઇરુવુદિલ્લ.
12037015a દશ વા વેદશાસ્ત્રજ્ઞાસ્ત્રયો વા ધર્મપાઠકાઃ।
12037015c યદ્બ્રૂયુઃ કાર્ય ઉત્પન્ને સ ધર્મો ધર્મસંશયે।।
ધર્મસંશયવુ ઉત્પન્નવાદાગ યાવ કાર્યગળન્નુ માડબેકॆન્નુવુદન્નુ વેદ-શાસ્ત્રગળન્નુ તિળિદ હત્તુ અથવા ધર્મપાઠકરાદ મૂરુ મંદિગળ નિર્ણયદંતॆ માડબેકુ.
12037016a અરુણા મૃત્તિકા ચૈવ તથા ચૈવ પિપીલકાઃ।
12037016c શ્લેષ્માતકસ્તથા વિપ્રૈરભક્ષ્યં વિષમેવ ચ।।
બ્રાહ્મણનાદવનુ કॆંપુ મણ્ણન્નૂ, ઇરુવॆગળન્નૂ, ચળ્ળॆહણ્ણન્નૂ, વિષવન્નૂ તિન્નબારદુ.
12037017a અભક્ષ્યા બ્રાહ્મણૈર્મત્સ્યાઃ શકલૈર્યે વિવર્જિતાઃ।
12037017c ચતુષ્પાત્કચ્ચપાદન્યો મંડૂકા જલજાશ્ચ યે।।
આમॆગળન્નુ, મુળ્ળુગળિરદ મીનુગળન્નુ, કપ્પॆગળન્નૂ બિટ્ટુ બેરॆ યાવ જલચર પ્રાણિગળન્નૂ બ્રાહ્મણરુ તિન્નબારદુ.
12037018a ભાસા હંસાઃ સુપર્ણાશ્ચ ચક્રવાકા બકાઃ પ્લવાઃ।
12037018c કંકો મદ્ગુશ્ચ ગૃધ્રાશ્ચ કાકોલૂકં તથૈવ ચ।।
12037019a ક્રવ્યાદાઃ પક્ષિણઃ સર્વે ચતુષ્પાદાશ્ચ દંષ્ટ્રિણઃ।
12037019c યેષાં ચોભયતો દંતાશ્ચતુર્દંષ્ટ્રાશ્ચ સર્વશઃ।।
ભાસ, હંસ, ગરુડ, ચક્રવાક, બકપક્ષિ, કાગॆ, મદુ, હદ્દુ, ગિડુગ, ગૂબॆ, માંસવન્નુ તિન્નુવ ऎલ્લ પક્ષિગળુ, નાલ્કુ કાલિન કોરॆહલ્લુગળિરુવ હિંસમૃગગળુ, ऎરડૂ કડॆ હલ્લિરુવ પ્રાણિગળુ, નાલ્કુ કોરॆદાડॆગળિરુવ પ્રાણિગળુ ઇવॆલ્લવૂ બ્રાહ્મણરિગॆ અભક્ષ્યવાદવુગળુ.
12037020a એડકાશ્વખરોષ્ટ્રીણાં સૂતિકાનાં ગવામપિ।
12037020c માનુષીણાં મૃગીણાં ચ ન પિબેદ્બ્રાહ્મણઃ પયઃ।।
કુરિ, કુદુરॆ, કત્તॆ, ऒંટॆ, મત્તુ જનનવાગિ હત્તુ દિનગળ ऒળગિન મનુષ્ય સ્ત્રીય, જિંકॆય મત્તુ હસુગળ હાલન્નુ બ્રાહ્મણનુ કુડિયબારદુ.
12037021a પ્રેતાન્નં સૂતિકાન્નં ચ યચ્ચ કિં ચિદનિર્દશમ્।
12037021c અભોજ્યં ચાપ્યપેયં ચ ધેન્વા દુગ્ધમનિર્દશમ્।।
પ્રેતાન્ન65 - સૂતિકાન્ન66 ગળુ બ્રાહ્મણનિગॆ નિષિદ્ધ. હાગॆયે કરુહાકિદ હસુવિન હાલન્નુ મॊદલ હત્તુદિનગળુ કુડિયબારદુ.
12037022a તક્ષ્ણશ્ચર્માવકર્તુશ્ચ પુંશ્ચલ્યા રજકસ્ય ચ।
12037022c ચિકિત્સકસ્ય યચ્ચાન્નમભોજ્યં રક્ષિણસ્તથા।।
બડગિ, ચમ્માર, વ્યભિચારિણી, અગસ, વૈદ્ય મત્તુ ગ્રામરક્ષકર અન્નવન્નૂ તિન્નબારદુ.
12037023a ગણગ્રામાભિશસ્તાનાં રંગસ્ત્રીજીવિનશ્ચ યે।
12037023c પરિવિત્તિનપુંષાં ચ બંદિદ્યૂતવિદાં તથા।।
સમાજ-ગ્રામગળિંદ બહિષ્કૃતનાદવન, નર્તકિયર જીવનવન્નુ નડॆસુવવર, તમ્મન વિવાહવાદ નંતર વિવાહવાદવન, વંદિ-માગદર મત્તુ જૂજિનલ્લિ આસક્તનાગિરુવવન અન્નવન્નૂ તિન્નબારદુ.
12037024a વાર્યમાણાહૃતં ચાન્નં શુક્તં પર્યુષિતં ચ યત્।
12037024c સુરાનુગતમુચ્ચિષ્ટમભોજ્યં શેષિતં ચ યત્।।
ऎડગૈયિંદ બડિસિદ અન્ન, ઊટક્કॆ કુળિતુકॊળ્ળુવુદક્કॆ મॊદલે બડિસિદ અન્ન, ऒંદુ રાત્રિયન્નુ કળॆદિરુવ અન્ન, મદ્યદ સમીપદલ્લિરુવ અન્ન, ઇન્નॊબ્બરિગॆ બડિસિ ઉળિદ અન્ન, ऎલ્લરૂ તિંદુ ઉળિદ અન્ન ઇવુગળન્નૂ તિન્નબારદુ.
12037025a પિષ્ટમાંસેક્ષુશાકાનાં વિકારાઃ પયસસ્તથા।
12037025c સક્તુધાનાકરંભાશ્ચ નોપભોજ્યાશ્ચિરસ્થિતાઃ।।
હિટ્ટુ, કબ્બિનરસ, તરકારિ, હાલુ ઇવુગળન્નુ વિકૃતગॊળિસિ તયારિસિદ આહાર, તયારિસિ બહળ સમયવાદ તંબિટ્ટુ, હુરિદહિટ્ટુ મત્તુ કલસિદ અન્ન ઇવુગળન્નૂ તિન્નબારદુ.
12037026a પાયસં કૃસરં માંસમપૂપાશ્ચ વૃથા કૃતાઃ।
12037026c અભોજ્યાશ્ચાપ્યભક્ષ્યાશ્ચ બ્રાહ્મણૈર્ગૃહમેધિભિઃ।।
દેવતાપ્રીત્યર્થવાગિ માડદે ઇદ્દ પાયસ, તિલાન્ન, માંસ, હોળિગॆ ઇવુગળન્નુ ગૃહસ્થ બ્રાહ્મણનુ તિન્નબારદુ મત્તુ કુડિયબારદુ.
12037027a દેવાન્પિતૃન્મનુષ્યાંશ્ચ મુનીન્ગૃહ્યાશ્ચ દેવતાઃ।
12037027c પૂજયિત્વા તતઃ પશ્ચાદ્ગૃહસ્થો ભોક્તુમર્હતિ।।
દેવતॆગળુ, ઋષિગળુ, પિતૃગળુ, મનુષ્ય-મુનિગળુ મત્તુ મનॆય દેવતॆગળન્નુ પૂજિસિદ નંતરવે ગૃહસ્થનાદવનુ ઊટ માડબેકુ.
12037028a યથા પ્રવ્રજિતો ભિક્ષુર્ગૃહસ્થઃ સ્વગૃહે વસેત્।
12037028c એવંવૃત્તઃ પ્રિયૈર્દારૈઃ સંવસન્ધર્મમાપ્નુયાત્।।
પરિવ્રાજક ભિક્ષુવંતॆ પત્ની-પુત્રરॊડનॆ તન્ન મનॆયલ્લિયે વાસિસિરુવ ગૃહસ્થનુ ધર્મફલગળન્નુ પડॆયુત્તાનॆ.
12037029a ન દદ્યાદ્યશસે દાનં ન ભયાન્નોપકારિણે।
12037029c ન નૃત્તગીતશીલેષુ હાસકેષુ ચ ધાર્મિકઃ।।
ધાર્મિકનાગિરુવવનુ યશસ્સિગાગલી, ભયદિંદાગલી, નૃત્યગીતॆગળલ્લિ મત્તુ હાસ્યવૃત્તિગળલ્લિ તॊડગિરુવવરિગॆ દાનમાડબારદુ.
12037030a ન મત્તે નૈવ ચોન્મત્તે ન સ્તેને ન ચિકિત્સકે।
12037030c ન વાગ્ઘીને વિવર્ણે વા નાંગહીને ન વામને।।
12037031a ન દુર્જને દૌષ્કુલે વા વ્રતૈર્વા યો ન સંસ્કૃતઃ।
12037031c અશ્રોત્રિયે મૃતં દાનં બ્રાહ્મણેઽબ્રહ્મવાદિનિ।।
બ્રહ્મવાદિનિયાદ બ્રાહ્મણનન્નુ બિટ્ટુ મત્તનાગિરુવવનિગૂ, હુચ્ચનિગૂ, કળ્ળનિગૂ, પરનિંદॆયન્નુ માડુવવનિગૂ, મૂકનિગૂ, મુખદલ્લિ વર્ચસ્સિલ્લદિરુવવનિગૂ, અંગવિકલનિગૂ, ગુળ્ળનિગૂ, દુષ્ટનિગૂ, દુષ્કુલદલ્લિ હુટ્ટિદવનિગૂ, વ્રતગળન્નુ આચરિસદે સુસંકૃતનાગદે ઇરુવવનિગૂ, વેદદિંદ વિહીનનાદવનિગૂ દાનનીડબારદુ.
12037032a અસમ્યક્ચૈવ યદ્દત્તમસમ્યક્ચ પ્રતિગ્રહઃ।
12037032c ઉભયોઃ સ્યાદનર્થાય દાતુરાદાતુરેવ ચ।।
શ્રદ્ધॆયિલ્લદે શાસ્ત્રવિહિતવાગિ અનર્હનિગॆ કॊટ્ટ દાનવુ દાનકॊડુવવનિગૂ મત્તુ દાનવન્નુ સ્વીકરિસિદવનિગૂ અનર્થગળન્નુંટુમાડુત્તદॆ.
12037033a યથા ખદિરમાલંબ્ય શિલાં વાપ્યર્ણવં તરન્।
12037033c મજ્જતે મજ્જતે તદ્વદ્દાતા યશ્ચ પ્રતીચ્ચકઃ।।
કગ્ગલી મરદ તુંડન્નો અથવા કલ્લુગુંડન્નો આશ્રયિસિ સમુદ્રવન્નુ દાટલુ હોદવનંતॆ દાનકॊટ્ટવનૂ દાનવન્નુ પરિગ્રહિસિદવનૂ અધર્મદલ્લિ મુળુગિહોગુત્તારॆ.
12037034a કાષ્ઠૈરાર્દ્રૈર્યથા વહ્નિરુપસ્તીર્ણો ન દીપ્યતે।
12037034c તપઃસ્વાધ્યાયચારિત્રૈરેવં હીનઃ પ્રતિગ્રહી।।
હસિયાદ કટ્ટિગॆયન્નુ હાકિદ અગ્નિયુ હેગॆ ચॆન્નાગિ ઉરિયુવુદિલ્લવો હાગॆ તપસ્સુ-સ્વાધ્યાય મત્તુ ચારિત્રહીનનાગિરવવનુ દાનવન્નુ સ્વીકરિસિદરॆ અંથવનુ શોભિસુવુદિલ્લ.
12037035a કપાલે યદ્વદાપઃ સ્યુઃ શ્વદૃતૌ વા યથા પયઃ।
12037035c આશ્રયસ્થાનદોષેણ વૃત્તહીને તથા શ્રુતમ્।।
આશ્રયસ્થાનદોષગળિંદ શુદ્ધવાદ નીરન્નુ કપાલદલ્લિટ્ટરॆ અથવા હાલન્નુ નાયિય ચર્મદ ચીલદલ્લિટ્ટરॆ હેગો હાગॆ આચારહીનનાદવનલ્લિરુવ વેદગળૂ દૂષિતગॊળ્ળુત્તવॆ.
12037036a નિર્મંત્રો નિર્વ્રતો યઃ સ્યાદશાસ્ત્રજ્ઞોઽનસૂયકઃ।
12037036c અનુક્રોશાત્પ્રદાતવ્યં દીનેષ્વેવં નરેષ્વપિ।।
નિર્મંત્રનાગિદ્દરૂ, વ્રતાદિગળન્નુ નડॆસદે ઇદ્દરૂ, શાસ્ત્રજ્ઞાનગળન્નુ હॊંદિલ્લદિદ્દરૂ, અનસૂયકનાદ દીન નરનિગॆ અનુક્રોશદિંદ દાનવન્નુ કॊડબહુદુ.
12037037a ન વૈ દેયમનુક્રોશાદ્દીનાયાપ્યપકારિણે।
12037037c આપ્તાચરિતમિત્યેવ ધર્મ ઇત્યેવ વા પુનઃ।।
ઇતરરિગॆ યાવાગલૂ કેડન્ને બયસુવવનિગॆ, અવનુ દરિદ્રને આગિદ્દરૂ, દીનને આગિદ્દરૂ, અનુકંપદિંદ દાનમાડબારદુ.
12037038a નિષ્કારણં સ્મ તદ્દત્તં બ્રાહ્મણે ધર્મવર્જિતે।
12037038c ભવેદપાત્રદોષેણ ન મેઽત્રાસ્તિ વિચારણા।।
બ્રહ્મવર્જિત બ્રાહ્મણનિગॆ કॊટ્ટ દાનવુ અપાત્રનિગॆ દાનમાડિદ દોષદિંદ કૂડિરુવુદરિંદ નિષ્ફલવાગુત્તદॆ ऎન્નુવુદરલ્લિ વિચાર માડુવુદે બેકાગિલ્લ.
12037039a યથા દારુમયો હસ્તી યથા ચર્મમયો મૃગઃ।
12037039c બ્રાહ્મણશ્ચાનધીયાનસ્ત્રયસ્તે નામધારકાઃ।।
મરદિંદ તયારિસિદ આનॆ, ચર્મદિંદ તયારિસિદ જિંકॆ મત્તુ બ્રહ્મજ્ઞાનવિહીન બ્રાહ્મણ ઈ મૂવરૂ કેવલ નામધારકગળે હॊરતુ અવુગળલ્લિ નિજવાદ સત્ત્વવુ ઇરુવુદિલ્લ.
12037040a યથા ષંઢોઽફલઃ સ્ત્રીષુ યથા ગૌર્ગવિ ચાફલા।
12037040c શકુનિર્વાપ્યપક્ષઃ સ્યાન્નિર્મંત્રો બ્રાહ્મણસ્તથા।।
ષંડનુ સ્ત્રીયરલ્લિ, અથવા હસુવુ ઇન્નॊંદુ હસુવિનલ્લિ હેગॆ ફલવન્નુ હॊંદલારદો મત્તુ રॆક્કॆગળિલ્લદ પક્ષિયુ હેગો હાગॆ મંત્રગળિલ્લદ બ્રાહ્મણનૂ નિષ્પ્રયોજકનુ.
12037041a ગ્રામધાન્યં યથા શૂન્યં યથા કૂપશ્ચ નિર્જલઃ।
12037041c યથા હુતમનગ્નૌ ચ તથૈવ સ્યાન્નિરાકૃતૌ।।
ધાન્યગળિલ્લદ ગ્રામ મત્તુ નીરિલ્લદ બાવિયંતॆ વેદગળિલ્લદ બ્રાહ્મણનિગॆ દાનવન્નિત્તરॆ અગ્નિયિલ્લદ બૂદિયલ્લિ હોમમાડિદષ્ટે પ્રયોજનવાગુત્તદॆ.
12037042a દેવતાનાં પિતૃણાં ચ હવ્યકવ્યવિનાશનઃ।
12037042c શત્રુરર્થહરો મૂર્ખો ન લોકાન્પ્રાપ્તુમર્હતિ।।
વેદવિદ્યાવિહીન બ્રાહ્મણનુ દેવતॆગળિગॆ મત્તુ પિતૃગળિગॆ નીડુવ હવ્ય-કવ્યગળન્નુ નાશગॊળિસુત્તાનॆ. અંથહ મૂર્ખનુ ધનાપહારી શત્રુવાગિ ઉત્તમ લોકગળન્નુ પડॆયલુ અર્હનાગુવુદિલ્લ.”
12037043a એતત્તે કથિતં સર્વં યથા વૃત્તં યુધિષ્ઠિર।
12037043c સમાસેન મહદ્ધ્યેતચ્ચ્રોતવ્યં ભરતર્ષભ।।
યુધિષ્ઠિર! ભરતર્ષભ! મહા અર્થયુક્તવાદ ઈ ऎલ્લ વિષયગળન્નૂ યથાવત્તાગિ સંક્ષિપ્તવાગિ નિનગॆ હેળિદ્દેનॆ.”
સમાપ્તિ
ઇતિ શ્રી મહાભારતે શાંતિપર્વણિ રાજધર્મપર્વણિ વ્યાસવાક્યે સપ્તત્રિંશોઽધ્યાયઃ।।
ઇદુ શ્રી મહાભારત શાંતિપર્વદ રાજધર્મપર્વદલ્લિ વ્યાસવાક્ય ऎન્નુવ મૂવત્તેળને અધ્યાયવુ.