033 ప్రాయశ్చిత్తీయోపాఖ్యానః

ప్రవేశ

।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।

శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత

శ్రీ మహాభారత

శాంతి పర్వ

రాజధర్మ పర్వ

అధ్యాయ 33

సార

ప్రాయశ్చిత్తీయోపాఖ్యాన (1-12)

12033001 యుధిష్ఠిర ఉవాచ।
12033001a హతాః పుత్రాశ్చ పౌత్రాశ్చ భ్రాతరః పితరస్తథా।
12033001c శ్వశురా గురవశ్చైవ మాతులాః సపితామహాః।।
12033002a క్షత్రియాశ్చ మహాత్మానః సంబంధిసుహృదస్తథా।
12033002c వయస్యా జ్ఞాతయశ్చైవ భ్రాతరశ్చ పితామహ।।

యుధిష్ఠిరను హేళిదను: “పితామహ! పుత్ర-పౌత్రరు, సహోదరరు, తందెయరు, మావందిరు, గురుగళు, సోదరమావందిరు, పితామహరు, హాగెయే మహాత్మ క్షత్రియ సంబంధిగళు, సమాన వయస్కరు, బాంధవరు మత్తు భ్రాతరరు హతరాదరు!

12033003a బహవశ్చ మనుష్యేంద్రా నానాదేశసమాగతాః।
12033003c ఘాతితా రాజ్యలుబ్ధేన మయైకేన పితామహ।।

పితామహ! నానా దేశగళింద బందు సేరిద్ద అనేక మనుష్యేంద్రరూ కూడ నన్న ఒబ్బన రాజ్యలోభదిందాగి హతరాదరు!

12033004a తాంస్తాదృశానహం హత్వా ధర్మనిత్యాన్మహీక్షితః।
12033004c అసకృత్సోమపాన్వీరాన్కిం ప్రాప్స్యామి తపోధన।।

తపోధన! అంథహ ధర్మనిత్య రాజరన్ను, సోమవన్ను కుడిదిద్ద వీరరన్ను సంహరిసిద నాను ఎంథహ ఫలవన్ను అనుభవిసియేను?

12033005a దఃశ్యామనిశమద్యాహం చింతయానః పునః పునః।
12033005c హీనాం పార్థివసింహైస్తైః శ్రీమద్భిః పృథివీమిమామ్।।

శ్రీమంతరాగిద్ద పార్థివసింహరింద హీనగొండిరువ ఈ పృథ్వియ కురితు పునః పునః చింతిసుత్తా సంకటదింద బెందుహోగిద్దేనె.

12033006a దృష్ట్వా జ్ఞాతివధం ఘోరం హతాంశ్చ శతశః పరాన్।
12033006c కోటిశశ్చ నరానన్యాన్పరితప్యే పితామహ।।

పితామహ! ఘోరవాద కులవధెయన్నూ, నూరారు శత్రుగళు మత్తు కోటి-కోటి అన్యరు హతరాదుదన్ను నోడి పరితపిసుత్తిద్దేనె.

12033007a కా ను తాసాం వరస్త్రీణామవస్థాద్య భవిష్యతి।
12033007c విహీనానాం స్వతనయైః పతిభిర్భ్రాతృభిస్తథా।।

తమ్మ పుత్రరు మత్తు పతియందిరింద విహీనరాద ఈ వరస్త్రీయర అవస్థెయు ఏనాగువుదు?

12033008a అస్మానంతకరాన్ఘోరాన్పాండవాన్వృష్ణిసంహితాన్।
12033008c ఆక్రోశంత్యః కృశా దీనా నిపతంత్యశ్చ భూతలే।।

అవర ఘోర అంత్యక్కె కారణరాద నమ్మన్ను - పాండవరు మత్తు వృష్ణిగళన్ను - ఒట్టిగే సేరిసి శపిసుత్తా అవరు కృశ-దీనరాగి భూమియ మేలె బీళుత్తిద్దారె.

12033009a అపశ్యంత్యః పితృన్ భ్రాతృన్పతీన్పుత్రాంశ్చ యోషితః।
12033009c త్యక్త్వా ప్రాణాన్ప్రియాన్సర్వా గమిష్యంతి యమక్షయమ్।।
12033010a వత్సలత్వాద్ద్విజశ్రేష్ఠ తత్ర మే నాస్తి సంశయః।
12033010c వ్యక్తం సౌక్ష్మ్యాచ్చ ధర్మస్య ప్రాప్స్యామః స్త్రీవధం వయమ్।।

ద్విజశ్రేష్ఠ! తందెయరు, సహోదరరు, పతిగళు, మత్తు పుత్రరన్ను కాణదే ఈ ఎల్ల స్త్రీయరూ అవర మేలిన వాత్సల్యదింద తమ్మ ప్రియ ప్రాణగళన్నే తొరెదు యమక్షయక్కె హోగుత్తారె ఎన్నువుదరల్లి సంశయవిల్ల! ధర్మద సూక్ష్మతెయన్ను నోడిదరె ఈ స్త్రీవధెయ పాపవన్నూ నావు పడెయుత్తేవె ఎన్నువుదు వ్యక్తవాగుత్తిదె.

12033011a తే వయం సుహృదో హత్వా కృత్వా పాపమనంతకమ్।
12033011c నరకే నిపతిష్యామో హ్యధఃశిరస ఏవ చ।।

సుహృదయర ఈ వధెయన్ను మాడి నావు కొనెయిల్లద పాపవన్ను మాడిద్దేవె. ఇదక్కాగి నావు నరకదల్లి తలెకెళగాగి బిద్దిరుత్తేవె!

12033012a శరీరాణి విమోక్ష్యామస్తపసోగ్రేణ సత్తమ।
12033012c ఆశ్రమాంశ్చ విశేషాంస్త్వం మమాచక్ష్వ పితామహ।।

పితామహ! సత్తమ! ఆదుదరింద ఉగ్ర తపస్సినింద ఈ శరీరగళన్ను తొరెయుత్తేవె. ఈ ఆశ్రమగళ విశేషగుణగళన్ను తిళిసు!””

సమాప్తి

ఇతి శ్రీ మహాభారతే శాంతిపర్వణి రాజధర్మపర్వణి ప్రాయశ్చిత్తీయోపాఖ్యానే త్రయోత్రింశోఽధ్యాయః।।
ఇదు శ్రీ మహాభారత శాంతిపర్వద రాజధర్మపర్వదల్లి ప్రాయశ్చిత్తీయోపాఖ్యాన ఎన్నువ మూవత్మూరనే అధ్యాయవు.