પ્રવેશ
।। ઓં ઓં નમો નારાયણાય।। શ્રી વેદવ્યાસાય નમઃ ।।
શ્રી કૃષ્ણદ્વૈપાયન વેદવ્યાસ વિરચિત
શ્રી મહાભારત
શાંતિ પર્વ
રાજધર્મ પર્વ
અધ્યાય 33
સાર
પ્રાયશ્ચિત્તીયોપાખ્યાન (1-12)
12033001 યુધિષ્ઠિર ઉવાચ।
12033001a હતાઃ પુત્રાશ્ચ પૌત્રાશ્ચ ભ્રાતરઃ પિતરસ્તથા।
12033001c શ્વશુરા ગુરવશ્ચૈવ માતુલાઃ સપિતામહાઃ।।
12033002a ક્ષત્રિયાશ્ચ મહાત્માનઃ સંબંધિસુહૃદસ્તથા।
12033002c વયસ્યા જ્ઞાતયશ્ચૈવ ભ્રાતરશ્ચ પિતામહ।।
યુધિષ્ઠિરનુ હેળિદનુ: “પિતામહ! પુત્ર-પૌત્રરુ, સહોદરરુ, તંદॆયરુ, માવંદિરુ, ગુરુગળુ, સોદરમાવંદિરુ, પિતામહરુ, હાગॆયે મહાત્મ ક્ષત્રિય સંબંધિગળુ, સમાન વયસ્કરુ, બાંધવરુ મત્તુ ભ્રાતરરુ હતરાદરુ!
12033003a બહવશ્ચ મનુષ્યેંદ્રા નાનાદેશસમાગતાઃ।
12033003c ઘાતિતા રાજ્યલુબ્ધેન મયૈકેન પિતામહ।।
પિતામહ! નાના દેશગળિંદ બંદુ સેરિદ્દ અનેક મનુષ્યેંદ્રરૂ કૂડ નન્ન ऒબ્બન રાજ્યલોભદિંદાગિ હતરાદરુ!
12033004a તાંસ્તાદૃશાનહં હત્વા ધર્મનિત્યાન્મહીક્ષિતઃ।
12033004c અસકૃત્સોમપાન્વીરાન્કિં પ્રાપ્સ્યામિ તપોધન।।
તપોધન! અંથહ ધર્મનિત્ય રાજરન્નુ, સોમવન્નુ કુડિદિદ્દ વીરરન્નુ સંહરિસિદ નાનુ ऎંથહ ફલવન્નુ અનુભવિસિયેનુ?
12033005a દઃશ્યામનિશમદ્યાહં ચિંતયાનઃ પુનઃ પુનઃ।
12033005c હીનાં પાર્થિવસિંહૈસ્તૈઃ શ્રીમદ્ભિઃ પૃથિવીમિમામ્।।
શ્રીમંતરાગિદ્દ પાર્થિવસિંહરિંદ હીનગॊંડિરુવ ઈ પૃથ્વિય કુરિતુ પુનઃ પુનઃ ચિંતિસુત્તા સંકટદિંદ બॆંદુહોગિદ્દેનॆ.
12033006a દૃષ્ટ્વા જ્ઞાતિવધં ઘોરં હતાંશ્ચ શતશઃ પરાન્।
12033006c કોટિશશ્ચ નરાનન્યાન્પરિતપ્યે પિતામહ।।
પિતામહ! ઘોરવાદ કુલવધॆયન્નૂ, નૂરારુ શત્રુગળુ મત્તુ કોટિ-કોટિ અન્યરુ હતરાદુદન્નુ નોડિ પરિતપિસુત્તિદ્દેનॆ.
12033007a કા નુ તાસાં વરસ્ત્રીણામવસ્થાદ્ય ભવિષ્યતિ।
12033007c વિહીનાનાં સ્વતનયૈઃ પતિભિર્ભ્રાતૃભિસ્તથા।।
તમ્મ પુત્રરુ મત્તુ પતિયંદિરિંદ વિહીનરાદ ઈ વરસ્ત્રીયર અવસ્થॆયુ એનાગુવુદુ?
12033008a અસ્માનંતકરાન્ઘોરાન્પાંડવાન્વૃષ્ણિસંહિતાન્।
12033008c આક્રોશંત્યઃ કૃશા દીના નિપતંત્યશ્ચ ભૂતલે।।
અવર ઘોર અંત્યક્કॆ કારણરાદ નમ્મન્નુ - પાંડવરુ મત્તુ વૃષ્ણિગળન્નુ - ऒટ્ટિગે સેરિસિ શપિસુત્તા અવરુ કૃશ-દીનરાગિ ભૂમિય મેલॆ બીળુત્તિદ્દારॆ.
12033009a અપશ્યંત્યઃ પિતૃન્ ભ્રાતૃન્પતીન્પુત્રાંશ્ચ યોષિતઃ।
12033009c ત્યક્ત્વા પ્રાણાન્પ્રિયાન્સર્વા ગમિષ્યંતિ યમક્ષયમ્।।
12033010a વત્સલત્વાદ્દ્વિજશ્રેષ્ઠ તત્ર મે નાસ્તિ સંશયઃ।
12033010c વ્યક્તં સૌક્ષ્મ્યાચ્ચ ધર્મસ્ય પ્રાપ્સ્યામઃ સ્ત્રીવધં વયમ્।।
દ્વિજશ્રેષ્ઠ! તંદॆયરુ, સહોદરરુ, પતિગળુ, મત્તુ પુત્રરન્નુ કાણદે ઈ ऎલ્લ સ્ત્રીયરૂ અવર મેલિન વાત્સલ્યદિંદ તમ્મ પ્રિય પ્રાણગળન્ને તॊરॆદુ યમક્ષયક્કॆ હોગુત્તારॆ ऎન્નુવુદરલ્લિ સંશયવિલ્લ! ધર્મદ સૂક્ષ્મતॆયન્નુ નોડિદરॆ ઈ સ્ત્રીવધॆય પાપવન્નૂ નાવુ પડॆયુત્તેવॆ ऎન્નુવુદુ વ્યક્તવાગુત્તિદॆ.
12033011a તે વયં સુહૃદો હત્વા કૃત્વા પાપમનંતકમ્।
12033011c નરકે નિપતિષ્યામો હ્યધઃશિરસ એવ ચ।।
સુહૃદયર ઈ વધॆયન્નુ માડિ નાવુ કॊનॆયિલ્લદ પાપવન્નુ માડિદ્દેવॆ. ઇદક્કાગિ નાવુ નરકદલ્લિ તલॆકॆળગાગિ બિદ્દિરુત્તેવॆ!
12033012a શરીરાણિ વિમોક્ષ્યામસ્તપસોગ્રેણ સત્તમ।
12033012c આશ્રમાંશ્ચ વિશેષાંસ્ત્વં મમાચક્ષ્વ પિતામહ।।
પિતામહ! સત્તમ! આદુદરિંદ ઉગ્ર તપસ્સિનિંદ ઈ શરીરગળન્નુ તॊરॆયુત્તેવॆ. ઈ આશ્રમગળ વિશેષગુણગળન્નુ તિળિસુ!””
સમાપ્તિ
ઇતિ શ્રી મહાભારતે શાંતિપર્વણિ રાજધર્મપર્વણિ પ્રાયશ્ચિત્તીયોપાખ્યાને ત્રયોત્રિંશોઽધ્યાયઃ।।
ઇદુ શ્રી મહાભારત શાંતિપર્વદ રાજધર્મપર્વદલ્લિ પ્રાયશ્ચિત્તીયોપાખ્યાન ऎન્નુવ મૂવત્મૂરને અધ્યાયવુ.