031 സ്വര്ണസ്ഠീവിസംഭവോപാഖ്യാനഃ

പ്രവേശ

।। ഓം ഓം നമോ നാരായണായ।। ശ്രീ വേദവ്യാസായ നമഃ ।।

ശ്രീ കൃഷ്ണദ്വൈപായന വേദവ്യാസ വിരചിത

ശ്രീ മഹാഭാരത

ശാംതി പര്വ

രാജധര്മ പര്വ

അധ്യായ 31

സാര

സുവര്ണഷ്ഠീവ്യുപാഽഖ്യാന (1-47)

12031001 വൈശംപായന ഉവാച।
12031001a തതോ രാജാ പാംഡുസുതോ നാരദം പ്രത്യഭാഷത।
12031001c ഭഗവന്ശ്രോതുമിച്ചാമി സുവര്ണഷ്ഠീവിസംഭവമ്।।

വൈശംപായനനു ഹേളിദനു: “ആഗ രാജാ പാംഡുസുതനു നാരദനിഗെ “ഭഗവന്! സ്വര്ണഷ്ഠീവിയ ഹുട്ടിന കുരിതു കേളലു ബയസുത്തേനെ!” എംദനു.

12031002a ഏവമുക്തഃ സ ച മുനിര്ധര്മരാജേന നാരദഃ।
12031002c ആചചക്ഷേ യഥാ വൃത്തം സുവര്ണഷ്ഠീവിനം പ്രതി।।

ധര്മരാജനു ഹീഗെ ഹേളലു മുനി നാരദനു സ്വര്ണഷ്ഠീവിയ കുരിതു നഡെദുദെല്ലവന്നൂ വിവരിസി ഹേളിദനു.

12031003a ഏവമേതന്മഹാരാജ യഥായം കേശവോഽബ്രവീത്।
12031003c കാര്യസ്യാസ്യ തു യച്ചേഷം തത്തേ വക്ഷ്യാമി പൃച്ചതഃ।।

“മഹാരാജ! കേശവനു ഹേളിദംതെയേ നഡെയിതു. ഇദരല്ലി ഉളിദിരുവ വിഷയഗളന്നു നീനു കേളിദെയെംദു നാനു ഹേളുത്തേനെ.

12031004a അഹം ച പര്വതശ്ചൈവ സ്വസ്രീയോ മേ മഹാമുനിഃ।
12031004c വസ്തുകാമാവഭിഗതൌ സൃംജയം ജയതാം വരമ്।।

നാനു മത്തു നന്ന സോദരിയ മഗ മഹാമുനി പര്വതനൂ വിജയിഗളല്ലി ശ്രേഷ്ഠ സൃംജയനല്ലി സ്വല്പകാല ഉളിയലു ഹോഗിദ്ദെവു.

12031005a തത്ര സംപൂജിതൌ തേന വിധിദൃഷ്ടേന കര്മണാ।
12031005c സര്വകാമൈഃ സുവിഹിതൌ നിവസാവോഽസ്യ വേശ്മനി।।

അല്ലി അവനിംദ വിധിപൂര്വക കര്മഗളിംദ സംപൂജിതരാഗി, സര്വകാമന വസ്തുഗളിംദ സുവിഹിതരാഗി അവന മനെയല്ലി ഉളിദുകൊംഡിദ്ദെവു.

12031006a വ്യതിക്രാംതാസു വര്ഷാസു സമയേ ഗമനസ്യ ച।
12031006c പര്വതോ മാമുവാചേദം കാലേ വചനമര്ഥവത്।।

അനേക വര്ഷഗളു കളെദു നാവു ഹൊരഡുവ സമയ ബംദാഗ പര്വതനു നന്നൊഡനെ കാലക്കെ ഉചിതവാദ ഈ മാതന്നു ഹേളിദനു:

12031007a ആവാമസ്യ നരേംദ്രസ്യ ഗൃഹേ പരമപൂജിതൌ।
12031007c ഉഷിതൌ സമയേ ബ്രഹ്മംശ്ചിംത്യതാമത്ര സാംപ്രതമ്।।

“ബ്രഹ്മന്! നാവിബ്ബരൂ പരമപൂജിതരാഗി ഈ നരേംദ്രന മനെയല്ലി വാസമാഡികൊംഡിദ്ദേവെ. ഈഗ ഹൊരഡുവ സമയദല്ലി അവനിഗെ ഉപകാരവന്നെസഗുവ കുരിതു ചിംതിസബേകു.”

12031008a തതോഽഹമബ്രുവം രാജന്പര്വതം ശുഭദര്ശനമ്।
12031008c സര്വമേതത്ത്വയി വിഭോ ഭാഗിനേയോപപദ്യതേ।।
12031009a വരേണ ചംദ്യതാം രാജാ ലഭതാം യദ്യദിച്ചതി।
12031009c ആവയോസ്തപസാ സിദ്ധിം പ്രാപ്നോതു യദി മന്യസേ।।

രാജന്! ആഗ നാനു ശുഭദര്ശന പര്വതനിഗെ ഇംതെംദെനു: “അളിയനേ! വിഭോ! നീനേ എല്ലവന്നൂ നിര്ധരിസു. രാജനു ബയസിദ വരവന്നു നീഡി സംതുഷ്ടിഗൊളിസോണ! നിനഗെ ഒപ്പിഗെയിദ്ദരെ നമ്മ തപസ്സിന സിദ്ധിയിംദ അവനിഗെ ഇഷ്ടവാദുദന്നു മാഡികൊഡോണ!”

12031010a തത ആഹൂയ രാജാനം സൃംജയം ശുഭദര്ശനമ്।
12031010c പര്വതോഽനുമതം വാക്യമുവാച മുനിപുംഗവഃ।।

ഹീഗെ നന്ന അനുമതിയന്നു പഡെദ മുനിപുംഗവ പര്വതനു ശുഭദര്ശന സൃംജയനന്നു കരെയിസി ഈ മാതന്നാഡിദനു:

12031011a പ്രീതൌ സ്വോ നൃപ സത്കാരൈസ്തവ ഹ്യാര്ജവസംഭൃതൈഃ।
12031011c ആവാഭ്യാമഭ്യനുജ്ഞാതോ വരം നൃവര ചിംതയ।।

“നൃപ! അത്യംത സരളതെയിംദലൂ പ്രീതി-വിശ്വാസഗളിംദലൂ നീനു മാഡിദ സത്കാരദിംദ നാവിബ്ബരൂ സംതോഷഗൊംഡിദ്ദേവെ. നിനഗെ വരവന്നു നീഡലു നമ്മിബ്ബരല്ലൂ അനുമതിയിദെ. യാവ വരബേകെംദു യോചിസി ഹേളു!

12031012a ദേവാനാമവിഹിംസായാം യദ്ഭവേന്മാനുഷക്ഷമമ്।
12031012c തദ്ഗൃഹാണ മഹാരാജ പൂജാര്ഹോ നൌ മതോ ഭവാന്।।

മഹാരാജ! ദേവതെഗളിഗെ ഹിംസെയാഗദംഥഹ മത്തു മനുഷ്യരു നാശവാഗദംഥഹ വരവന്നു പഡെ! നീനു പൂജാര്ഹനെംദു നമ്മിബ്ബര മത!”

12031013 സൃംജയ ഉവാച।
12031013a പ്രീതൌ ഭവംതൌ യദി മേ കൃതമേതാവതാ മമ।
12031013c ഏഷ ഏവ പരോ ലാഭോ നിര്വൃത്തോ മേ മഹാഫലഃ।।

സൃംജയനു ഹേളിദനു: “നീവു സുപ്രീതരാഗിദ്ദീരി എന്നുവുദരിംദലേ നാനു കൃതകൃത്യനാഗിദ്ദേനെ. ഇദേ നനഗെ ദൊരകിരുവ പരമ മഹാ ഫലവാഗിദെ!””

12031014 നാരദ ഉവാച।
12031014a തമേവംവാദിനം ഭൂയഃ പര്വതഃ പ്രത്യഭാഷത।
12031014c വൃണീഷ്വ രാജന്സംകല്പോ യസ്തേ ഹൃദി ചിരം സ്ഥിതഃ।।

നാരദനു ഹേളിദനു: “ഇദന്നേ മത്തെ മത്തെ ഹേളുത്തിദ്ദ അവനിഗെ പര്വതനു പുനഃ ഹേളിദനു: “രാജന്! നിന്ന ഹൃദയദല്ലി ബഹുകാലദിംദ സംകല്പവേനിദെയോ അദന്നേ കേളികോ!”

12031015 സൃംജയ ഉവാച 12031015a അഭീപ്സാമി സുതം വീരം വീര്യവംതം ദൃഢവ്രതമ്।
12031015c ആയുഷ്മംതം മഹാഭാഗം ദേവരാജസമദ്യുതിമ്।।

സൃംജയനു ഹേളിദനു: “വീരനൂ, വീര്യവംതനൂ, ദൃഢവ്രതനൂ, ആയുഷ്മംതനൂ, ദേവരാജന സമദ്യുതിയൂ ആദ മഹാഭാഗ പുത്രനന്നു ബയസുത്തേനെ!”

12031016 പര്വത ഉവാച 12031016a ഭവിഷ്യത്യേഷ തേ കാമോ ന ത്വായുഷ്മാന്ഭവിഷ്യതി।
12031016c ദേവരാജാഭിഭൂത്യര്ഥം സംകല്പോ ഹ്യേഷ തേ ഹൃദി।।

പര്വതനു ഹേളിദനു: “നിന്ന ഈ കാമനെയു ഈഡേരുത്തദെ. ആദരെ അവനു ആയുഷ്മാനനാഗുവുദില്ല. ഏകെംദരെ നിന്ന ഹൃദയദല്ലി ദേവരാജനന്നു പരാഭവഗൊളിസുവ സംകല്പവിദെ!

12031017a സുവര്ണഷ്ഠീവനാച്ചൈവ സ്വര്ണഷ്ഠീവീ ഭവിഷ്യതി।
12031017c രക്ഷ്യശ്ച ദേവരാജാത്സ ദേവരാജസമദ്യുതിഃ।।

സുവര്ണഷ്ഠീവനാഗിരുവുദരിംദ അവനു സ്വര്ണഷ്ഠീവി എംദെനിസികൊള്ളുത്താനെ. ദേവരാജ സമദ്യുതിയാദ അവനന്നു ദേവരാജനിംദ രക്ഷിസികൊള്ളബേകു!””

12031018 നാരദ ഉവാച।
12031018a തച്ച്രുത്വാ സൃംജയോ വാക്യം പര്വതസ്യ മഹാത്മനഃ।
12031018c പ്രസാദയാമാസ തദാ നൈതദേവം ഭവേദിതി।।

നാരദനു ഹേളിദനു: “മഹാത്മ പര്വതന ആ മാതന്നു കേളിദ സൃംജയനു “ഹീഗാഗബാരദു!” എംദു പ്രസന്നഗൊളിസലു പ്രാര്ഥിസിദനു.

12031019a ആയുഷ്മാന്മേ ഭവേത്പുത്രോ ഭവതസ്തപസാ മുനേ।
12031019c ന ച തം പര്വതഃ കിം ചിദുവാചേംദ്രവ്യപേക്ഷയാ।।

“മുനേ! നിമ്മ തപസ്സിനിംദ നന്ന മഗനു ആയുഷ്മംതനാഗബേകു!” ആദരൂ ഇംദ്രന മേലിന ഗൌരവദിംദ പര്വതനു ഏനന്നൂ ഹേളലില്ല.

12031020a തമഹം നൃപതിം ദീനമബ്രുവം പുനരേവ തു।
12031020c സ്മര്തവ്യോഽഹം മഹാരാജ ദര്ശയിഷ്യാമി തേ സ്മൃതഃ।।

ദീനനാഗിദ്ദ ആ നൃപതിഗെ നാനു പുനഃ ഹേളിദെനു: “മഹാരാജ! നന്നന്നു സ്മരിസികോ! സ്മരിസിദാഗലെല്ലാ നാനു നിനഗെ കാണിസികൊള്ളുത്തേനെ!

12031021a അഹം തേ ദയിതം പുത്രം പ്രേതരാജവശം ഗതമ്।
12031021c പുനര്ദാസ്യാമി തദ്രൂപം മാ ശുചഃ പൃഥിവീപതേ।।

പൃഥിവീപതേ! പ്രേതരാജന വശനാഗുവ നിന്ന പ്രിയപുത്രനന്നു അദേ രൂപദല്ലി പുനഃ നിനഗെ ദൊരകിസികൊഡുത്തേനെ. ശോകിസദിരു!”

12031022a ഏവമുക്ത്വാ തു നൃപതിം പ്രയാതൌ സ്വോ യഥേപ്സിതമ്।
12031022c സൃംജയശ്ച യഥാകാമം പ്രവിവേശ സ്വമംദിരമ്।।

നൃപതിഗെ ഹീഗെ ഹേളി നാവിബ്ബരൂ ബേകാദല്ലിഗെ ഹൊരടുഹോദെവു. സൃംജയനൂ കൂഡ ഇച്ഛാനുസാരവാഗി തന്ന അരമനെയന്നു പ്രവേശിസിദനു.

12031023a സൃംജയസ്യാഥ രാജര്ഷേഃ കസ്മിംശ്ചിത്കാലപര്യയേ।
12031023c ജജ്ഞേ പുത്രോ മഹാവീര്യസ്തേജസാ പ്രജ്വലന്നിവ।।

കെലവു സമയവു കളെയലു ആ രാജര്ഷി സൃംജയനിഗെ തേജസ്സിനിംദ പ്രജ്വലിസുത്തിരുവംഥഹ മഹാവീര്യ പുത്രനു ജനിസിദനു.

12031024a വവൃധേ സ യഥാകാലം സരസീവ മഹോത്പലമ്।
12031024c ബഭൂവ കാംചനഷ്ഠീവീ യഥാര്ഥം നാമ തസ്യ തത്।।

സരോവരദല്ലി നൈദിലെയു ഹേഗോ ഹാഗെ സമയഹോദംതെ അവനു ബെളെയതൊഡഗിദനു. അവന ഹെസരിന യഥാര്ഥദംതെ അവനു സുവര്ണവന്നേ ഉഗുളുത്തിദ്ദനു.

12031025a തദദ്ഭുതതമം ലോകേ പപ്രഥേ കുരുസത്തമ।
12031025c ബുബുധേ തച്ച ദേവേംദ്രോ വരദാനം മഹാത്മനോഃ।।

കുരുസത്തമ! ആ അദ്ഭുതവു ലോകദല്ലിയേ പ്രചാരവായിതു. മഹാത്മര വരദാനദിംദ അവനു ഹുട്ടിരുവനെംദു ദേവേംദ്രനൂ തിളിദുകൊംഡനു.

12031026a തതസ്ത്വഭിഭവാദ്ഭീതോ ബൃഹസ്പതിമതേ സ്ഥിതഃ।
12031026c കുമാരസ്യാംതരപ്രേക്ഷീ ബഭൂവ ബലവൃത്രഹാ।।

ബൃഹസ്പതിയ സലഹെയംതെ നഡെദുകൊള്ളുത്തിദ്ദ ആ ബലവൃത്രഹനു കുമാര സ്വര്ണഷ്ഠീവിയ ഭയദിംദ അവനന്നു വധിസലു അവകാശവന്നു ഹുഡുകുത്തിദ്ദനു.

12031027a ചോദയാമാസ വജ്രം സ ദിവ്യാസ്ത്രം മൂര്തിസംസ്ഥിതമ്।
12031027c വ്യാഘ്രോ ഭൂത്വാ ജഹീമം ത്വം രാജപുത്രമിതി പ്രഭോ।।

പ്രഭു ഇംദ്രനു മൂര്തിമത്താഗി നിംതിദ്ദ ദിവ്യാസ്ത്ര വജ്രക്കെ “വ്യാഘ്രനാഗി ആ രാജപുത്രനന്നു സംഹരിസു!” എംദു പ്രചോദിസിദനു.

12031028a വിവൃദ്ധഃ കില വീര്യേണ മാമേഷോഽഭിഭവിഷ്യതി।
12031028c സൃംജയസ്യ സുതോ വജ്ര യഥൈനം പര്വതോ ദദൌ।।

“വജ്ര! വീര്യദിംദ പ്രവൃദ്ധനാഗുത്തിരുവ സൃംജയന ഈ മഗനു നന്നന്നേ പരാജയഗൊളിസുത്താനെ. ഹാഗെയേ പര്വതനു വരവന്നിത്തിദ്ദനു!”

12031029a ഏവമുക്തസ്തു ശക്രേണ വജ്രഃ പരപുരംജയഃ।
12031029c കുമാരസ്യാംതരപ്രേക്ഷീ നിത്യമേവാന്വപദ്യത।।

ശക്രനു ഹീഗെ ഹേളലു പരപുരംജയ വജ്രവു കുമാരനന്നു സംഹരിസുവ സലുവാഗി സമയവന്നേ കായുത്താ നിത്യവൂ അവനന്നു അനുസരിസിയേ ഇരുത്തിത്തു.

12031030a സൃംജയോഽപി സുതം പ്രാപ്യ ദേവരാജസമദ്യുതിമ്।
12031030c ഹൃഷ്ടഃ സാംതഃപുരോ രാജാ വനനിത്യോഽഭവത്തദാ।।

സൃംജയനൂ കൂഡ കാംതിയല്ലി ദേവരാജന സമനാഗിദ്ദ പുത്രനന്നു പഡെദു പരമ ഹൃഷ്ടനാഗി പത്നിയൊഡനെ യാവാഗലൂ വനദല്ലിയേ ഇരുത്തിദ്ദനു.

12031031a തതോ ഭാഗീരഥീതീരേ കദാ ചിദ്വനനിര്ഝരേ।
12031031c ധാത്രീദ്വിതീയോ ബാലഃ സ ക്രീഡാര്ഥം പര്യധാവത।।

ഹീഗിരലു ഒമ്മെ ഭാഗിരഥീതീരദ നിര്ജന പ്രദേശദല്ലി ദായിയൊബ്ബളൊഡനിദ്ദ ബാലകനു അത്തിത്ത ഓഡുത്താ ആടവാഡുത്തിദ്ദനു.

12031032a പംചവര്ഷകദേശീയോ ബാലോ നാഗേംദ്രവിക്രമഃ।
12031032c സഹസോത്പതിതം വ്യാഘ്രമാസസാദ മഹാബലഃ।।

ഐദുവര്ഷദ ബാലകനാഗിദ്ദരൂ ആനെയംതെ വിക്രമിയാഗിദ്ദ ആ മഹാബലശാലിയ മേലെ ഒമ്മെലേ ഹുലിയൊംദു എരഗി ബിദ്ദിതു.

12031033a തേന ചൈവ വിനിഷ്പിഷ്ടോ വേപമാനോ നൃപാത്മജഃ।
12031033c വ്യസുഃ പപാത മേദിന്യാം തതോ ധാത്രീ വിചുക്രുശേ।।

തന്നന്നു നോഡി നഡുഗുത്തിദ്ദ ആ രാജകുമാരനന്നു ഹുലിയു അഗെയലു പ്രാണശൂന്യനാദ ബാലകനു നെലദ മേലെ ബിദ്ദനു. ദായിയു ഗട്ടിയാഗി ചീരികൊംഡളു.

12031034a ഹത്വാ തു രാജപുത്രം സ തത്രൈവാംതരധീയത।
12031034c ശാര്ദൂലോ ദേവരാജസ്യ മായയാംതര്ഹിതസ്തദാ।।

ദേവരാജന മായെയിംദ ബംദിദ്ദ ആ ഹുലിയു രാജപുത്രനന്നു സംഹരിസി അല്ലിയേ അംതര്ധാനവായിതു.

12031035a ധാത്ര്യാസ്തു നിനദം ശ്രുത്വാ രുദത്യാഃ പരമാര്തവത്।
12031035c അഭ്യധാവത തം ദേശം സ്വയമേവ മഹീപതിഃ।।

പരമ ആര്തളാഗി രോദിസുത്തിരുവ ദായിയ നിനാദവന്നു കേളി സ്വയം മഹീപതിയേ ആ സ്ഥളക്കെ ധാവിസി ബംദനു.

12031036a സ ദദര്ശ ഗതാസും തം ശയാനം പീതശോണിതമ്।
12031036c കുമാരം വിഗതാനംദം നിശാകരമിവ ച്യുതമ്।।

അസുനീഗി മലഗിദ്ദ, രക്തവന്നു കളെദുകൊംഡിദ്ദ, ആകാശദിംദ കെളബിദ്ദ ചംദ്രനംതെ ആനംദവന്നു കളെദുകൊംഡിദ്ദ മഗനന്നു രാജനു നോഡിദനു.

12031037a സ തമുത്സംഗമാരോപ്യ പരിപീഡിതവക്ഷസമ്।
12031037c പുത്രം രുധിരസംസിക്തം പര്യദേവയദാതുരഃ।।

പരിപീഡിത ഹൃദയനാഗി അവനു രക്തദിംദ തോയ്ദുഹോഗിദ്ദ പുത്രനന്നു തന്ന തൊഡെയമേലിരിസികൊംഡു ആതുരനാഗി പരിതപിസിദനു.

12031038a തതസ്താ മാതരസ്തസ്യ രുദംത്യഃ ശോകകര്ശിതാഃ।
12031038c അഭ്യധാവംത തം ദേശം യത്ര രാജാ സ സൃംജയഃ।।

അവന തായംദിരൂ കൂഡ ശോകകര്ശിതരാഗി രോദിസുത്താ രാജാ സൃംജയനിദ്ദ പ്രദേശക്കെ ഓഡി ബംദരു.

12031039a തതഃ സ രാജാ സസ്മാര മാമംതര്ഗതമാനസഃ।
12031039c തച്ചാഹം ചിംതിതം ജ്ഞാത്വാ ഗതവാംസ്തസ്യ ദര്ശനമ്।।

ആഗ ആ രാജനു തന്ന മനസ്സിനല്ലിയേ നന്നന്നു സ്മരിസിദനു. അവനു നന്നന്നേ ധ്യാനിസുത്തിദ്ദാനെംദു തിളിദു നാനു അല്ലിഗെ ഹോഗി ദര്ശന നീഡിദെനു.

12031040a സ മയൈതാനി വാക്യാനി ശ്രാവിതഃ ശോകലാലസഃ।
12031040c യാനി തേ യദുവീരേണ കഥിതാനി മഹീപതേ।।

മഹീപതേ! യദുവീരനു ഈ മൊദലു നിനഗെ ഏനു ഹേളിദ്ദനോ അദന്നു നാനു ശോകലാലസനാദ അവനിഗെ ഹേളിദെനു.

12031041a സംജീവിതശ്ചാപി മയാ വാസവാനുമതേ തദാ।
12031041c ഭവിതവ്യം തഥാ തച്ച ന തച്ചക്യമതോഽന്യഥാ।।

വാസവന അനുമതിയന്നു പഡെദു നാനു ആ മഗുവന്നു പുനഃ ബദുകിസിദെ കൂഡ. അദു ഹാഗെയേ ആഗബേകാഗിദ്ദിതു. ഇദന്നു ബദലായിസലു യാരിംദലൂ സാധ്യവാഗിരലില്ല.

12031042a അത ഊര്ധ്വം കുമാരഃ സ സ്വര്ണഷ്ഠീവീ മഹായശാഃ।
12031042c ചിത്തം പ്രസാദയാമാസ പിതുര്മാതുശ്ച വീര്യവാന്।।

ബളിക മഹായശോവംതനൂ വീര്യവംതനൂ ആദ കുമാര സ്വര്ണഷ്ഠീവിയു തന്ന തംദെ-തായിഗള ചിത്തവന്നു പ്രസന്നഗൊളിസിദനു.

12031043a കാരയാമാസ രാജ്യം സ പിതരി സ്വര്ഗതേ വിഭുഃ।
12031043c വര്ഷാണാമേകശതവത്സഹസ്രം ഭീമവിക്രമഃ।।

തന്ന തംദെയു സ്വര്ഗഗതനാദ നംതര ആ ഭീമവിക്രമി വിഭുവു ഹന്നൊംദു സാവിര വര്ഷഗള പര്യംത രാജ്യഭാരവന്നു മാഡിദനു.

12031044a തത ഇഷ്ട്വാ മഹായജ്ഞൈര്ബഹുഭിര്ഭൂരിദക്ഷിണൈഃ।
12031044c തര്പയാമാസ ദേവാംശ്ച പിതൃംശ്ചൈവ മഹാദ്യുതിഃ।।

ആ മഹാദ്യുതിയു ആഗ അനേക ഭൂരിദക്ഷിണെഗളിംദ കൂഡിദ മഹായജ്ഞഗളിംദ ദേവതെഗളന്നൂ പിതൃഗളന്നൂ തൃപ്തിപഡിസിദനു.

12031045a ഉത്പാദ്യ ച ബഹൂന്പുത്രാന്കുലസംതാനകാരിണഃ।
12031045c കാലേന മഹതാ രാജന്കാലധര്മമുപേയിവാന്।।

രാജന്! കുലദ സംതാനവന്നു മുംദുവരിസികൊംഡു ഹോഗുവ അനേക പുത്രരന്നു ഹുട്ടിസി ദീര്ഘ സമയദ നംതര അവനു കാലധര്മക്കൊളഗാദനു.

12031046a സ ത്വം രാജേംദ്ര സംജാതം ശോകമേതന്നിവര്തയ।
12031046c യഥാ ത്വാം കേശവഃ പ്രാഹ വ്യാസശ്ച സുമഹാതപാഃ।।

രാജേംദ്ര! കേശവ മത്തു മഹാതപസ്വി വ്യാസരു ഹേളിദംതെ നീനൂ കൂഡ നിന്നല്ലി ഉംടാഗിരുവ ഈ ശോകദിംദ ഹൊരടു ബാ!

12031047a പിതൃപൈതാമഹം രാജ്യമാസ്ഥായ ദുരമുദ്വഹ।
12031047c ഇഷ്ട്വാ പുണ്യൈര്മഹായജ്ഞൈരിഷ്ടാഽല്ലോകാനവാപ്സ്യസി।।

പിതൃപിതാമഹര ഈ രാജ്യദല്ലി അഭിഷിക്തനാഗി രാജ്യഭാരനഡെസു. പുണ്യകരവാദ മഹാ യജ്ഞ-ഇഷ്ടിഗളിംദ നിനഗിഷ്ടവാദ ലോകഗളന്നു പഡെയുത്തീയെ!””

സമാപ്തി

ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ശാംതിപര്വണി രാജധര്മപര്വണി സ്വര്ണസ്ഠീവിസംഭവോപാഖ്യാനേ ഏകത്രിംശോഽധ്യായഃ।।
ഇദു ശ്രീ മഹാഭാരത ശാംതിപര്വദ രാജധര്മപര്വദല്ലി സ്വര്ണസ്ഠീവിസംഭവോപാഖ്യാന എന്നുവ മൂവത്തൊംദനേ അധ്യായവു.