pravēśa
।। ōṁ ōṁ namō nārāyaṇāya।। śrī vēdavyāsāya namaḥ ।।
śrī kr̥ṣṇadvaipāyana vēdavyāsa viracita
śrī mahābhārata
śāṁti parva
rājadharma parva
adhyāya 17
sāra
yudhiṣṭhiranu bhīmasēnana mātannu virōdhisuttā munivr̥ttiya mattu jñānī mahātmarannu praśaṁsisuvudu (1-23).
12017001 yudhiṣṭhira uvāca।
12017001a asaṁtōṣaḥ pramādaśca madō rāgō'praśāṁtatā।
12017001c balaṁ mōhō'bhimānaśca udvēgaścāpi sarvaśaḥ।।
12017002a ēbhiḥ pāpmabhirāviṣṭō rājyaṁ tvamabhikāṁkṣasi।
12017002c nirāmiṣō vinirmuktaḥ praśāṁtaḥ susukhī bhava।।
yudhiṣṭhiranu hēḷidanu: “asaṁtōṣa, pramāda, mada, rāga, apraśāṁtate, bala, mōha, abhimāna, udvēga ī ella pāpaguṇagaḷiṁda nīnu āviṣṭanāgiruve. ādudariṁdalē nīnu rājyada kuritu āsepaḍuttiddīye! āsegaḷannu toredu saṁsārabaṁdhanadiṁda1 vimuktanāgi praśāṁtanāgi sukhadiṁda bāḷu!
12017003a ya imāmakhilāṁ bhūmiṁ śiṣyādēkō mahīpatiḥ।
12017003c tasyāpyudaramēvaikaṁ kimidaṁ tvaṁ praśaṁsasi।।
iḍī bhūmaṁḍalavanne āḷuva mahīpatigū iruvudu oṁdē hoṭṭe. hīgiddarū nīnu ēke cakrādhipatyavannu praśaṁsisuttiruve?
12017004a nāhnā pūrayituṁ śakyā na māsēna nararṣabha।
12017004c apūryāṁ pūrayanniccāmāyuṣāpi na śaknuyāt।।
nararṣabha! manuṣyana āsegaḷannu oṁdu dinadalli athavā oṁdu tiṁgaḷinalli pūraisalu sādhyavilla. apūrṇavāgiyē iruva ī icchegaḷannu pūraisalu iḍī jīvamānavē sākāguvudilla.
12017005a yathēddhaḥ prajvalatyagnirasamiddhaḥ praśāmyati।
12017005c alpāhāratayā tvagniṁ śamayaudaryamutthitam।।
prajvalisuttiruva agniyalli samiddhavannu hākadē hēge praśāṁtagoḷisabahudō hāge alpāhāradiṁda hoṭṭeyalli uriyuva hasiveyeṁba agniyannu śamanagoḷisabahudu.
12017005e jayōdaraṁ pr̥thivyā tē śrēyō nirjitayā jitam।।
12017006a mānuṣānkāmabhōgāṁstvamaiśvaryaṁ ca praśaṁsasi।
12017006c abhōginō'balāścaiva yāṁti sthānamanuttamam।।
hoṭṭeyannu gelluvudu bhūmiyannu gelluvudakkiṁtalū śrēyaskaravādudu. manuṣyalōkakke saṁbaṁdhisida bhōgaiśvaryagaḷannu nīnu praśaṁsisuttiruve! ādare bhōgisadiruvavaru mattu abalarū kūḍa uttama sthānagaḷige hōguttāre!
12017007a yōgakṣēmau ca rāṣṭrasya dharmādharmau tvayi sthitau।
12017007c mucyasva mahatō bhārāttyāgamēvābhisaṁśraya।।
rāṣṭrada yōga-kṣēmagaḷū, dharmādharmagaḷū ninnalliyē nelasive. tyāgavannavalaṁbisi ī mahābhārada horeyiṁda muktihoṁdu!
12017008a ēkōdarakr̥tē vyāghraḥ karōti vighasaṁ bahu।
12017008c tamanyē'pyupajīvaṁti maṁdavēgaṁcarā mr̥gāḥ।।
oṁdē hoṭṭeyuḷḷaddādarū huliyu bahaḷaṣṭu eṁjalannu celluttade. anya mr̥gagaḷu nidhānavāgi adannē anusarisi hōgi, adu celliruva āhāravannu tiṁdu tamma jīvanavannu naḍesikoḷḷuttave.
12017009a viṣayānpratisaṁhr̥tya saṁnyāsaṁ kurutē yatiḥ।
12017009c na ca tuṣyaṁti rājānaḥ paśya buddhyaṁtaraṁ yathā।।
viṣayagaḷiṁda tanna manassannu seḷedukoṁḍu yatiyu saṁnyāsadalliruttāne. ādare rājanu viṣayagaḷiṁda tr̥ptanē āguvudilla. ivarīrvara buddhigaḷalliruva aṁtaravannādarū nōḍu!
12017010a patrāhārairaśmakuṭṭairdaṁtōlūkhalikaistathā।
12017010c abbhakṣairvāyubhakṣaiśca tairayaṁ narakō jitaḥ।।
elegaḷannu tinnuvavaru, kallamēliṭṭu kuṭṭida dhānyavannu tinnuvavaru, halliniṁda kacci tinnuvudannu mātra tinnuvavaru, nīrannē kuḍidu jīvisiruvavaru, mattu gāḷiyannē sēvisi jīvisiruvavaru ivaru narakavannu geddavaru.
12017011a yaścēmāṁ vasudhāṁ kr̥tsnāṁ praśāsēdakhilāṁ nr̥paḥ।
12017011c tulyāśmakāṁcanō yaśca sa kr̥tārthō na pārthivaḥ।।
akhila bhūmaṁḍalavannū āḷuva nr̥pa mattu kallu-kāṁcanagaḷannu oṁdāgiyē kāṇuva yati ivaribbaralli rājanu eṁdū kr̥tārthanenisikoḷḷalāra!
12017012a saṁkalpēṣu nirāraṁbhō nirāśō nirmamō bhava।
12017012c viśōkaṁ sthānamātiṣṭha iha cāmutra cāvyayam।।
saṁkalpagaḷannu āraṁbhisabēḍa. āse mattu mamategaḷilladavanāgu. śōkavillada avyayavāda paralōkada sthānavannu hoṁdu.
12017013a nirāmiṣā na śōcaṁti śōcasi tvaṁ kimāmiṣam।
12017013c parityajyāmiṣaṁ sarvaṁ mr̥ṣāvādātpramōkṣyasē।।
āsegaḷilladavaru śōkisuvudilla. nīnēke āsegaḷigāgi śōkisuttiruve? āsegaḷellavannū tyajisidare mithyāvādadiṁda muktanāguve.
12017014a paṁthānau pitr̥yānaśca dēvayānaśca viśrutau।
12017014c ījānāḥ pitr̥yānēna dēvayānēna mōkṣiṇaḥ।।
pitr̥yāna mātu dēvayānagaḷeṁba eraḍu dārigaḷive eṁdu kēḷiddēve. yajñagaḷannu māḍidavaru pitr̥yānadalliyū, mōkṣavannu paḍedavaru dēvayānadalliyū hōguttāre.
12017015a tapasā brahmacaryēṇa svādhyāyēna ca pāvitāḥ।
12017015c vimucya dēhānvai bhāṁti mr̥tyōraviṣayaṁ gatāḥ।।
tapassu, brahmacarya mattu svādhyāyagaḷiṁda pavitrarādavaru dēhagaḷannu toredu mr̥tyuvige tuttāgadē hoḷeyuttā brahmalōkavannu sēruttāre.
12017016a āmiṣaṁ baṁdhanaṁ lōkē karmēhōktaṁ tathāmiṣam।
12017016c tābhyāṁ vimuktaḥ pāśābhyāṁ padamāpnōti tatparam।।
lōkadalli āseyu oṁdu baṁdhana. phalasaṁbaṁdhita karmagaḷū āsegaḷē. ī eraḍara pāśagaḷiṁda vimuktanādavanu śrēṣṭha paramapadavannu paḍeyuttāne.
12017017a api gāthāmimāṁ gītāṁ janakēna vadaṁtyuta।
12017017c nirdvaṁdvēna vimuktēna mōkṣaṁ samanupaśyatā।।
dvaṁdvagaḷiṁda muktanāgi, mōkṣavannu cennāgi tiḷidukoṁḍidda janakanu idara kuritu hēḷida ī ślōkagaḷannu udāharisuttāre.
12017018a anaṁtaṁ bata mē vittaṁ yasya mē nāsti kiṁ cana।
12017018c mithilāyāṁ pradīptāyāṁ na mē dahyati kiṁ cana।।
“nannalliruva saṁpattu anaṁtavādudu eṁdu hēḷuttāre. ādare nannalli ēnū illa. mithileyē hatti uriduhōdarū yāvudū nannannu suḍuvudilla!
12017019a prajñāprāsādamāruhya naśōcyānśōcatō janān।
12017019c jagatīsthānivādristhō maṁdabuddhīnavēkṣatē।।
parvatada mēle niṁtu keḷagina jagattannu nōḍuvaṁte prajñeyeṁba prāsādavannēri śōkarahitanāda jñāniyu śōkisuttiruva maṁdabuddhiya janarannu nōḍuttiruttāne.
12017020a dr̥śyaṁ paśyati yaḥ paśyansa cakṣuṣmānsa buddhimān।
12017020c ajñātānāṁ ca vijñānātsaṁbōdhādbuddhirucyatē।।
nōḍi adannu arthamāḍikoṁḍavanē kaṇṇugaḷuḷḷavanu mattu buddhivaṁtanu. tiḷiyadē iruvudannu anubhava pūrvakavāgi tiḷisuvudē buddhi eṁdenisikoḷḷuttade.
12017021a yastu vācaṁ vijānāti bahumānamiyātsa vai।
12017021c brahmabhāvaprasūtānāṁ vaidyānāṁ bhāvitātmanām।।
yāru brahmabhāvavannu hoṁdiruva, vaidyara mattu bhāvitātmara mātugaḷannu tiḷidukoḷḷuttārō avaru heccu gauravakke pātraru.
12017022a yadā bhūtapr̥thagbhāvamēkasthamanupaśyati।
12017022c tata ēva ca vistāraṁ brahma saṁpadyatē tadā।।
yāvāga iruvavugaḷa pratyēkategaḷu oṁdaralliyē nelegoṁḍiveyennuvudannu kāṇuttānō āgalē vistāravāda brahmada anubhavavuṁṭāguttade.
12017023a tē janāstāṁ gatiṁ yāṁti nāvidvāṁsō'lpacētasaḥ।
12017023c nābuddhayō nātapasaḥ sarvaṁ buddhau pratiṣṭhitam।।
vidvāṁsanalladavanu, saṇṇabuddhiyuḷḷavanu, tiḷiyadavanu, tapassu māḍadavanu ā gatiyannu hoṁdalāra. ellavū buddhiyalliyē pratiṣṭhitavāgive!””
samāpti
iti śrī mahābhāratē śāṁtiparvaṇi rājadharmaparvaṇi yudhiṣṭhiravākyē saptadaśō'dhyāyaḥ।।
idu śrī mahābhārata śāṁtiparvada rājadharmaparvadalli yudhiṣṭhiravākya ennuva hadinēḷanē adhyāyavu.
-
āmiṣaṁ baṁdhanaṁ lōkē karmēhōktaṁ tathāmiṣam। tābhyāṁ vimuktaḥ pāpābhyāṁ padamāpnōti tatparam।। (gītā pres). ↩︎