ප්රවේශ
.. ඕං ඕං නමෝ නාරායණාය.. ශ්රී වේදව්යාසාය නමඃ ..
ශ්රී කෘෂ්ණද්වෛපායන වේදව්යාස විරචිත
ශ්රී මහාභාරත
ශාංති පර්ව
රාජධර්ම පර්ව
අධ්යාය 12
සාර
ගෘහස්ථධර්මවන්නු ප්රශංසිසුත්තා නකුලනු රාජා යුධිෂ්ඨිරනිගෙ තිළිය හේළුවුදු (1-36).
12012001 වෛශංපායන උවාච.
12012001a අර්ජුනස්ය වචඃ ශ්රුත්වා නකුලෝ වාක්යමබ්රවීත්.
12012001c රාජානමභිසංප්රේක්ෂ්ය සර්වධර්මභෘතාං වරම්..
12012002a අනුරුධ්ය මහාප්රාජ්ඤෝ භ්රාතුශ්චිත්තමරිංදමඃ.
12012002c ව්යූඪෝරස්කෝ මහාබාහුස්තාම්රාස්යෝ මිතභාෂිතා..
වෛශංපායනනු හේළිදනු: “අර්ජුනන මාතන්නු කේළි අරිංදම මහාබාහු විශාලවක්ෂ මිතභාෂී මහාප්රාජ්ඤ නකුලනු අණ්ණන මනස්සන්නු බදලායිසලු ධර්මභෘතරල්ලි ශ්රේෂ්ඨනාද රාජ යුධිෂ්ඨිරනන්නු නෝඩි හීගෙ හේළිදනු:
12012003a විශාඛයූපේ දේවානාං සර්වේෂාමග්නයශ්චිතාඃ.
12012003c තස්මාද්විද්ධි මහාරාජ දේවාන්කර්මපථි ස්ථිතාන්..
“මහාරාජ! විශාඛයූපදල්ලි දේවතෙගළෙල්ලරූ අග්නිගළන්නු ප්රතිෂ්ඨාපිසිද්දරු. ඉදරිංද දේවතෙගළූ කර්මපථදල්ලි නිරතරාගිරුත්තාරෙ එංදු තිළියබහුදු.
12012004a අනාස්තිකානාස්තිකානාං ප්රාණදාඃ පිතරශ්ච යේ.
12012004c තේ(අ)පි කර්මෛව කුර්වංති විධිං පශ්යස්ව පාර්ථිව..
පාර්ථිව! ආස්තික-අනාස්තිකරිගෙ අන්නවන්නු දයපාලිසුව පිතෘගළූ කූඩ විධිදෘෂ්ටවාද කර්මගළන්නේ මාඩුත්තාරෙ නෝඩු!
12012004e වේදවාදාපවිද්ධාංස්තු තාන්විද්ධි භෘශනාස්තිකාන්.
12012005a න හි වේදෝක්තමුත්සෘජ්ය විප්රඃ සර්වේෂු කර්මසු.
12012005c දේවයානේන නාකස්ය පෘෂ්ඨමාප්නෝති භාරත..
වේදවාදගළිංද මෝහගොංඩවරු හෙච්චු නාස්තිකරෙංදු තිළි. භාරත! එල්ල කර්මගළල්ලි වේදෝක්තවාදවුගළන්නු බිට්ටුමාඩුව විප්රනු දේවයානද මූලක මේලින ස්වර්ගවන්නු තලුපලාර!
12012006a අත්යාශ්රමානයං සර්වානිත්යාහුර්වේදනිශ්චයාඃ.
12012006c බ්රාහ්මණාඃ ශ්රුතිසංපන්නාස්තාන්නිබෝධ ජනාධිප..
වේදනිශ්චයගළන්නු තිළිදිරුව මත්තු ශෘතිසංපන්නරාද බ්රාහ්මණරු ඊ ගෘහස්ථාශ්රමවු එල්ල ආශ්රමගළිගිංත අතිශයවාදුදු එන්නුත්තාරෙ. නරාධිප! අවරු හේළුවුදන්නු කේළු.
12012007a විත්තානි ධර්මලබ්ධානි ක්රතුමුඛ්යේෂ්වවාසෘජන්.
12012007c කෘතාත්මසු මහාරාජ ස වෛ ත්යාගී ස්මෘතෝ නරඃ..
මහාරාජ! ධර්මදිංද ගළිසිද විත්තවන්නු මුඛ්ය ක්රතුගළිගෙ උපයෝගිසි කෘතාත්මනාද නරනන්නේ ත්යාගී එංදු හේළුත්තාරෙ.
12012008a අනවේක්ෂ්ය සුඛාදානං තථෛවෝර්ධ්වං ප්රතිෂ්ඨිතඃ.
12012008c ආත්මත්යාගී මහාරාජ ස ත්යාගී තාමසඃ ප්රභෝ..
මහාරාජ! ප්රභෝ! ගෘහස්ථාශ්රමදල්ලිරුව සුඛවන්නු ත්යජිසි නංතරද වානප්රස්ථ-සන්යාස ආශ්රමගළල්ලි නිෂ්ඨෙයන්නු හොංදි ආත්මත්යාග මාඩුවවනන්නු තාමසත්යාගී එංදු හේළුත්තාරෙ.
12012009a අනිකේතඃ පරිපතන් වෘක්ෂමූලාශ්රයෝ මුනිඃ.
12012009c අපාචකඃ සදා යෝගී ස ත්යාගී පාර්ථ භික්ෂුකඃ..
පාර්ථ! මනෙයිල්ලදේ තන්න ආහාරවන්නු තානේ තයාරිසදේ භික්ෂෙගාගි එල්ලෙල්ලියෝ තිරුගාඩුත්තා මරගළ බුඩවන්නේ ආශ්රයිසි සදා යෝගයුක්තනාගි සර්වකර්මගළන්නු ත්යාගමාඩිදවනන්නු භික්ෂුකනෙංදු හේළුත්තාරෙ.
12012010a ක්රෝධහර්ෂාවනාදෘත්ය පෛශුන්යං ච විශාං පතේ.
12012010c විප්රෝ වේදානධීතේ යඃ ස ත්යාගී ගුරුපූජකඃ..
විශාංපතේ! ක්රෝධ-හර්ෂගළන්නු අනාදරිසි, අදරල්ලූ විශේෂවාගි, ඉන්නොබ්බරන්නු ද්වේෂිසුවුදන්නු බිට්ටු, වේදාධ්යයනදල්ලි නිරතනාගි ගුරුපූජකනාද විප්රනේ ත්යාගි.
12012011a ආශ්රමාංස්තුලයා සර්වාන්ධෘතානාහුර්මනීෂිණඃ.
12012011c ඒකතස්තේ ත්රයෝ රාජන්ගෘහස්ථාශ්රම ඒකතඃ..
රාජන්! ඔම්මෙ විද්වාංසරු ඔංදු කඩෙ ගෘහස්ථාශ්රමවන්නූ මත්තොංදු කඩෙ උළිද – බ්රහ්මචර්ය, වානප්රස්ථ මත්තු සන්යාස – ඊ මූරු ආශ්රමගළන්නු ඉට්ටු සර්ව ආශ්රමගළන්නූ තුලනෙමාඩිදරෙංදු හේළුත්තාරෙ.
12012012a සමීක්ෂතේ තු යෝ(අ)ර්ථං වෛ කාමං ස්වර්ගං ච භාරත.
12012012c අයං පංථා මහර්ෂීණාමියං ලෝකවිදාං ගතිඃ..
භාරත! සමීක්ෂිසිදාග ගෘහස්ථාශ්රමවේ හෙච්චිනදෙංදු තිළියුත්තදෙ. ඒකෙංදරෙ ඊ ආශ්රමදිංද ඉහදල්ලි කාමභෝගගළන්නූ නංතර ස්වර්ගවන්නූ පඩෙයබහුදු. ඉදේ මහර්ෂිගළූ ලෝකවිදරූ බළසුව මාර්ග.
12012013a ඉති යඃ කුරුතේ භාවං ස ත්යාගී භරතර්ෂභ.
12012013c න යඃ පරිත්යජ්ය ගෘහාන්වනමේති විමූඪවත්..
භරතර්ෂභ! ඊ භාවදංතෙ මාඩුවවනේ ත්යාගී. මනෙගළන්නු පරිත්යජිසි විමූඪනාගි වනක්කෙ හෝගුවවනල්ල!
12012014a යදා කාමාන්සමීක්ෂේත ධර්මවෛතංසිකෝ(අ)නෘජුඃ.
12012014c අථෛනං මෘත්යුපාශේන කංඨේ බධ්නාති මෘත්යුරාට්..
ධර්මද සෝගිනිංද අරණ්යදල්ලි වාසමාඩුවවනු කාමාසක්තනාදරෙ මෘත්යුරාජනු කූඩලේ අවන කුත්තිගෙයන්නු මෘත්යුපාශදිංද බංධිසුත්තානෙ.
12012015a අභිමානකෘතං කර්ම නෛතත්ඵලවදුච්යතේ.
12012015c ත්යාගයුක්තං මහාරාජ සර්වමේව මහාඵලම්..
මහාරාජ! අභිමානදිංද මාඩිද කර්මගළු එංදිගූ ඵලවන්නු කොඩුවුදිල්ලවෙංදු හේළුත්තාරෙ. ත්යාගබුද්ධියිංද මාඩිදුදෙල්ලවූ මහාඵලගළන්නු කොඩුත්තවෙ.
12012016a ශමෝ දමස්තපෝ දානං සත්යං ශෞචමථාර්ජවම්.
12012016c යජ්ඤෝ ධෘතිශ්ච ධර්මශ්ච නිත්යමාර්ෂෝ විධිඃ ස්මෘතඃ..
ශම, දම, තපස්සු, දාන, සත්ය, ශෞච, සරළතෙ, යජ්ඤ, ධෘති, ධර්ම – ඉවු ඍෂිගළ නිත්යවිධියෙංදු හේළුත්තාරෙ.
12012017a පිතෘදේවාතිථිකෘතේ සමාරංභෝ(අ)ත්ර ශස්යතේ.
12012017c අත්රෛව හි මහාරාජ ත්රිවර්ගඃ කේවලං ඵලම්..
මහාරාජ! ගෘහස්ථාශ්රමදල්ලි පිතෘ-දේවතෙගළු මත්තු අතිථිගළ පූජෙගළු කූඩිකොංඩිරුවුදරිංද අදන්නු ප්රශංසිසිද්දාරෙ. ඉදරල්ලියේ ධර්ම-අර්ථ-කාමගළෙංබ මූරු ඵලගළු ප්රාප්තවාගුත්තවෙ.
12012018a ඒතස්මින්වර්තමානස්ය විධෞ විප්රනිෂේවිතේ.
12012018c ත්යාගිනඃ ප්රසෘතස්යේහ නෝච්චිත්තිර්විද්යතේ ක්ව චිත්..
ගෘහස්ථාශ්රමදල්ලියේ ඉද්දුකොංඩු වේදවිහිත විප්රකර්මගළන්නු ඵලාපේක්ෂෙගළිල්ලදේ නිෂ්ඨෙයිංද මාඩුත්තිරුව ත්යාගිගෙ පරලෞකික උන්නතියූ කඩිදුහෝගුවුදිල්ල.
12012019a අසෘජද්ධි ප්රජා රාජන්ප්රජාපතිරකල්මෂඃ.
12012019c මාං යක්ෂ්යංතීති ශාංතාත්මා යජ්ඤෛර්විවිධදක්ෂිණෛඃ..
12012020a වීරුධශ්චෛව වෘක්ෂාංශ්ච යජ්ඤාර්ථං ච තථෞෂධීඃ.
12012020c පශූංශ්චෛව තථා මේධ්යාන්යජ්ඤාර්ථානි හවීංෂි ච..
රාජන්! විවිධ දක්ෂිණෙගළිංද යුක්තවාද යජ්ඤගළිංද නන්නන්නු ආරාධිසුත්තාරෙ එංදේ ශාංතාත්මා අකල්මෂ ප්රජාපතියු ප්රජෙගළන්නු සෘෂ්ටිසිදනු. යජ්ඤක්කාගියේ අවනු ඖෂධි-ලතෙගළන්නූ, වෘක්ෂගළන්නූ, පශුගළන්නූ මත්තු මේධ-අන්නගළන්නූ, හවිස්සුගළන්නූ සෘෂ්ටිසිදනු.
12012021a ගෘහස්ථාශ්රමිණස්තච්ච යජ්ඤකර්ම විරෝධකම්.
12012021c තස්මාද්ගාර්හස්ථ්යමේවේහ දුෂ්කරං දුර්ලභං තථා..
ගෘහස්ථාශ්රමිගෙ යජ්ඤකර්මගළු මාඩලේ බේකාද ඔංදු බංධන1. ඉදරිංදාගි ගෘහස්ථාශ්රමවු දුෂ්කරවූ දුර්ලභවූ ආගිරුත්තදෙ.
12012022a තත්සංප්රාප්ය ගෘහස්ථා යේ පශුධාන්යසමන්විතාඃ.
12012022c න යජංතේ මහාරාජ ශාශ්වතං තේෂු කිල්බිෂම්..
මහාරාජ! පශුධාන්යගළන්නු සංපාදිසිද යාව ගෘහස්ථනු යජ්ඤ මාඩුවුදිල්ලවෝ අවනු ශාශ්වත පාපියාගුත්තානෙ.
12012023a ස්වාධ්යායයජ්ඤා ඍෂයෝ ජ්ඤානයජ්ඤාස්තථාපරේ.
12012023c අථාපරේ මහායජ්ඤාන්මනසෛව විතන්වතේ..
ඍෂිගළු ස්වාධ්යායවෙංබ යජ්ඤවන්නු මාඩුත්තාරෙ. ඉන්නු කෙලවරු ජ්ඤානයජ්ඤවන්නු මාඩුත්තාරෙ. ඉන්නූ ඉතරරු මනස්සිනල්ලියේ මහායජ්ඤගළන්නු මාඩුත්තිරුත්තාරෙ.
12012024a ඒවං දානසමාධානං මාර්ගමාතිෂ්ඨතෝ නෘප.
12012024c ද්විජාතේර්බ්රහ්මභූතස්ය ස්පෘහයංති දිවෞකසඃ..
නෘප! හීගෙ දාන-සමාධානගළ මාර්ගවන්නු හිඩිදිරුව බ්රහ්මභූත ද්විජරන්නු නෝඩලු දේවතෙගළූ අපේක්ෂිසුත්තාරෙ.
12012025a ස රත්නානි විචිත්රාණි සංභෘතානි තතස්තතඃ.
12012025c මඛේෂ්වනභිසංත්යජ්ය නාස්තික්යමභිජල්පසි..
12012025e කුටුංබමාස්ථිතේ ත්යාගං න පශ්යාමි නරාධිප..
අල්ලල්ලිංද සංග්රහිසිරුව විචිත්ර රත්නගළන්නු නාවු යජ්ඤගළ මූලකවාගි හංචබේකාගිදෙ. හීගිරුවාග නීනු නාස්තිකනංතෙ මාතනාඩුත්තිරුවෙ! නරාධිප! කුටුංබදල්ලිද්දුකොංඩු සර්වසංගපරිත්යාගියාගුවුදන්නු නානෙල්ලූ නෝඩිල්ල.
12012026a රාජසූයාශ්වමේධේෂු සර්වමේධේෂු වා පුනඃ.
12012026c ය චාන්යේ ක්රතවස්තාත බ්රාහ්මණෛරභිපූජිතාඃ..
12012026e තෛර්යජස්ව මහාරාජ ශක්රෝ දේවපතිර්යථා..
මහාරාජ! දේවපති ශක්රනංතෙ රාජසූය, අශ්වමේධ, සර්වමේධ අථවා බ්රාහ්මණරිංද පූජිතවාද ඉන්නු බේරෙ යාවුදේ ක්රතුගළන්නු යාජිසු.
12012027a රාජ්ඤඃ ප්රමාදදෝෂේණ දස්යුභිඃ පරිමුෂ්යතාම්.
12012027c අශරණ්යඃ ප්රජානාං යඃ ස රාජා කලිරුච්යතේ..
ප්රමාදදෝෂදිංද යාව රාජනු ප්රජෙගළිගෙ කළ්ළ-කාකරිංද රක්ෂණෙයන්නු නීඩුවුදිල්ලවෝ අංතහ රාජනිගෙ කලි එංදු කරෙයුත්තාරෙ.
12012028a අශ්වාන්ගාශ්චෛව දාසීශ්ච කරේණූශ්ච ස්වලංකෘතාඃ.
12012028c ග්රාමාන්ජනපදාංශ්චෛව ක්ෂේත්රාණි ච ගෘහාණි ච..
12012029a අප්රදාය ද්විජාතිභ්යෝ මාත්සර්යාවිෂ්ටචේතසඃ.
12012029c වයං තේ රාජකලයෝ භවිෂ්යාමෝ විශාං පතේ..
විශාංපතේ! කුදුරෙගළු, ගෝවුගළු, දාසියරු, අලංකෘත ආනෙගළු, ග්රාමගළු, ජනපදගළු, ක්ෂේත්රගළු මත්තු ගෘහගළන්නු මාත්සර්යවිල්ලදේ ද්විජරිගෙ කොඩදේ ඉද්දරෙ නාවූ කූඩ කලිරාජරාගුත්තේවෙ.
12012030a අදාතාරෝ(අ)ශරණ්යාශ්ච රාජකිල්බිෂභාගිනඃ.
12012030c දුඃඛානාමේව භෝක්තාරෝ න සුඛානාං කදා චන..
දානමාඩදිරුවවරු මත්තු රක්ෂණෙනීඩදිරුවවරු රාජකිල්බිෂගළිගෙ භාගිගළාගුත්තාරෙ මත්තු දුඃඛවන්නේ අනුභවිසුත්තාරෙයේ හොරතු එංදූ සුඛිගළාගුවුදිල්ල.
12012031a අනිෂ්ට්වා ච මහායජ්ඤෛරකෘත්වා ච පිතෘස්වධාම්.
12012031c තීර්ථේෂ්වනභිසංත්යජ්ය ප්රව්රජිෂ්යසි චේදථ..
12012032a චින්නාභ්රමිව ගංතාසි විලයං මාරුතේරිතම්.
12012032c ලෝකයෝරුභයෝර්භ්රෂ්ටෝ හ්යංතරාලේ ව්යවස්ථිතඃ..
ඉෂ්ටිගළන්නු මත්තු මහායජ්ඤගළන්නු මාඩදේ, පිතෘගළන්නු පූජිසදේ, තීර්ථගළල්ලි මීයදේ නීනු අරණ්යක්කෙ හොරටෙයෙංදාදරෙ භිරුගාළිය හොඩෙතක්කෙ සිලුකි ඔඩෙදු චදුරිහෝගුව මෝඩදංතෙ නාශවාගුවෙ. ඉහ-පර ලෝකගළෙරඩරිංදලූ භ්රෂ්ටනාගි මධ්යදල්ලියේ සිලුකිගොළ්ළුවෙ!
12012033a අංතර්බහිශ්ච යත්කිං චින්මනෝව්යාසංගකාරකම්.
12012033c පරිත්යජ්ය භවේත්ත්යාගී න යෝ හිත්වා ප්රතිෂ්ඨතේ..
බහිරංගවාගි මත්තු අංතරංගවාගි මනස්සන්නු යාවාගලූ සංගදල්ලි තොඩගිසුවංතහ අහංකාර-මමකාරගළන්නු තොරෙයුවුදරිංද මාත්ර ත්යාගී එනිසිකොළ්ළුත්තානෙයේ හොරතු කේවල ගෘහස්ථාශ්රමවන්නු තොරෙයුවුදරිංදල්ල.
12012034a ඒතස්මින්වර්තමානස්ය විධෞ විප්රනිෂේවිතේ.
12012034c බ්රාහ්මණස්ය මහාරාජ නෝච්චිත්තිර්විද්යතේ ක්ව චිත්..
මහාරාජ! ඉංතහ ගෘහස්ථාශ්රමදල්ලිද්දුකොංඩු වේදප්රණීතවාද මත්තු විප්රරු ගෞරවිසුව රීතියල්ලි නඩෙදුකොංඩ බ්රාහ්මණනිගෙ එංදූ පතනවෙන්නුවුදිරුවුදිල්ල.
12012035a නිහත්ය ශත්රූංස්තරසා සමෘද්ධාන්
ශක්රෝ යථා දෛත්යබලානි සංඛ්යේ.
12012035c කඃ පාර්ථ ශෝචේන්නිරතඃ ස්වධර්මේ
පූර්වෛඃ ස්මෘතේ පාර්ථිව ශිෂ්ටජුෂ්ටේ..
පාර්ථ! යුද්ධදල්ලි ශක්රනු හේගෙ දෛත්යබලගළන්නෝ හාගෙ සමෘද්ධරාගිද්ද ශත්රුගළන්නු බේගනෙ සංහරිසි ශෝකිසුත්තිරුව නින්නංතෙ ඊ හිංදෙ රාජරිගෙ තක්කදෙනිසිද ස්වධර්මදල්ලි නිරතනාගිද්ද යාව රාජනු තානේ ශෝකිසිද්දනු?
12012036a ක්ෂාත්රේණ ධර්මේණ පරාක්රමේණ
ජිත්වා මහීං මංත්රවිද්භ්යඃ ප්රදාය.
12012036c නාකස්ය පෘෂ්ඨේ(අ)සි නරේංද්ර ගංතා
න ශෝචිතව්යං භවතාද්ය පාර්ථ..
පාර්ථ! නරේංද්ර! ක්ෂාත්රධර්මද ප්රකාර පරාක්රමදිංද ඊ මහියන්නු ගෙද්දු, මංත්රවත්තාගි අදන්නු ද්විජරිගෙ දානමාඩි, නාකක්කිංතලූ මේලිරුව ලෝකගළිගෙ හෝගුත්තීයෙ. ආදුදරිංද නීනු ශෝකිසුව අවශ්යකතෙයිල්ල.”
සමාප්ති
ඉති ශ්රී මහාභාරතේ ශාංතිපර්වණි රාජධර්මපර්වණි නකුලවාක්යේ ද්වාදශෝ(අ)ධ්යායඃ..
ඉදු ශ්රී මහාභාරත ශාංතිපර්වද රාජධර්මපර්වදල්ලි නකුලවාක්ය එන්නුව හන්නෙරඩනේ අධ්යායවු.
-
සාධාරණවාගි විරෝධකං එංබ ශබ්ධක්කෙ විරෝධ අථවා තොංදරෙයන්නුංටුමාඩුවුදු එංබ අර්ථවිදෙ. ආදරෙ ඊ ශ්ලෝකදල්ලි ඊ ශබ්ධක්කෙ ව්යාඛ්යානකාරරු – නිගඩං විශේෂණං රෝධකං – සරපළියංතෙ විශේෂවාගි බංධිසතක්කුදු – එංබ අර්ථවන්නු කොට්ටිද්දාරෙ. ගෘහස්ථනිගෙ යජ්ඤකර්මවු ඔංදු බංධන. මාඩලේ බේකාද කර්ම එංදු අර්ථෛසිද්දාරෙ. ↩︎