ప్రవేశ
।। ఓం ఓం నమో నారాయణాయ।। శ్రీ వేదవ్యాసాయ నమః ।।
శ్రీ కృష్ణద్వైపాయన వేదవ్యాస విరచిత
శ్రీ మహాభారత
శాంతి పర్వ
రాజధర్మ పర్వ
అధ్యాయ 6
సార
యుధిష్ఠిరను స్త్రీయరిగె “రహస్యవన్ను హిడిదిట్టుకొళ్ళలారిరి!” ఎందు శపిసువుదు (1-12).
12006001 వైశంపాయన ఉవాచ।
12006001a ఏతావదుక్త్వా దేవర్షిర్విరరామ స నారదః।
12006001c యుధిష్ఠిరస్తు రాజర్షిర్దధ్యౌ శోకపరిప్లుతః।।
వైశంపాయనను హేళిదను: “హీగె హేళి దేవర్షి నారదను సుమ్మనాదను. రాజర్షి యుధిష్ఠిరనాదరో శోకసాగరదల్లి ముళుగిహోదను.
12006002a తం దీనమనసం వీరమధోవదనమాతురమ్।
12006002c నిఃశ్వసంతం యథా నాగం పర్యశ్రునయనం తథా।।
12006003a కుంతీ శోకపరీతాంగీ దుఃఖోపహతచేతనా।
12006003c అబ్రవీన్మధురాభాషా కాలే వచనమర్థవత్।।
దీనమనస్కనాగి ముఖ కెళగెమాడికొండు, ఆతురనాగి నాగదంతె నిట్టుసిరుబిడుత్తా కణ్ణీరన్ను సురిసుత్తిద్ద అవనిగె శోకదింద సుడుత్తిద్ద, దుఃఖదింద చేతనవన్నే కళెదుకొండిద్ద కుంతియు మధురభాషెయల్లి కాలక్కె తక్కంతహ ఈ మాతుగళన్నాడిదళు:
12006004a యుధిష్ఠిర మహాబాహో నైనం శోచితుమర్హసి।
12006004c జహి శోకం మహాప్రాజ్ఞ శృణు చేదం వచో మమ।।
“మహాబాహో! యుధిష్ఠిర! నీను ఈ రీతి శోకిసబారదు! మహాప్రాజ్ఞ! శోకవన్ను తొరె! నన్న ఈ మాతన్ను కేళు!
12006005a యతితః స మయా పూర్వం భ్రాత్ర్యం జ్ఞాపయితుం తవ।
12006005c భాస్కరేణ చ దేవేన పిత్రా ధర్మభృతాం వర।।
ధర్మభృతరల్లి శ్రేష్ఠనే! నీవు సహోదరరెందు మొదలే అవనిగె తిళిసలు నానూ మత్తు అవన తందె దేవ భాస్కరరు ప్రయత్నిసిద్దెవు.
12006006a యద్వాచ్యం హితకామేన సుహృదా భూతిమిచ్చతా।
12006006c తథా దివాకరేణోక్తః స్వప్నాంతే మమ చాగ్రతః।।
హితవన్ను బయసి సుహృదయరిగె ఏనన్ను హేళబేకో అదన్నే దివాకరను స్వప్నదల్లి మత్తు నన్న సమక్షమదల్లి కర్ణనిగె హేళిద్దను.
12006007a న చైనమశకద్భానురహం వా స్నేహకారణైః।
12006007c పురా ప్రత్యనునేతుం వా నేతుం వాప్యేకతాం త్వయా।।
దుర్యోధననొందిగె అవనిగిద్ద స్నేహద కారణదిందాగి భానువాగలీ నానాగలీ కర్ణను నిన్నొడనె సేరువంతె అథవా ఒందాగిరువంతె మాడలు శక్యరాగలిల్ల.
12006008a తతః కాలపరీతః స వైరస్యోద్ధుక్షణే రతః।
12006008c ప్రతీపకారీ యుష్మాకమితి చోపేక్షితో మయా।।
అనంతర కాలవశదిందాగి అవను నిమ్మొడనె వైరవన్ను బెళెసువుదరల్లియే నిరతనాగిద్దను మత్తు నిమగె విరుద్ధవాగియే నడెదుకొళ్ళుత్తిద్దను. ఆదుదరింద నాను అవనన్ను ఉపేక్షిసిదె!”
12006009a ఇత్యుక్తో ధర్మరాజస్తు మాత్రా బాష్పాకులేక్షణః।
12006009c ఉవాచ వాక్యం ధర్మాత్మా శోకవ్యాకులచేతనః।।
12006010a భవత్యా గూఢమంత్రత్వాత్పీడితోఽస్మీత్యువాచ తామ్।
తాయియు హీగె హేళలు కణ్ణిరుతుంబిద శోకవ్యాకులచేతననాగిద్ద ధర్మాత్మ ధర్మరాజను “నీను ఈ విషయవన్ను రహస్యవాగియే ఇట్టిదుదరింద నాను బహళ పీడితనాగిద్దేనె!” ఎందు తాయిగె హేళిదను.
12006010c శశాప చ మహాతేజాః సర్వలోకేషు చ స్త్రియః।।
12006010e న గుహ్యం ధారయిష్యంతీత్యతిదుఃఖసమన్వితః।।
అతి దుఃఖ సమన్వితనాద ఆ మహాతేజస్వియు సర్వలోకగళల్లిన స్త్రీయరిగె “రహస్యవన్ను హిడిదిట్టుకొళ్ళలారిరి!” ఎందు శపిసిదను.
12006011a స రాజా పుత్రపౌత్రాణాం సంబంధిసుహృదాం తథా।
12006011c స్మరన్నుద్విగ్నహృదయో బభూవాస్వస్థచేతనః।।
తన్న పుత్ర-పౌత్రరన్నూ సంబంధి-స్నేహితరన్నూ నెనపిసికొండు రాజను ఉద్విగ్న హృదయియాగి అస్వస్థచేతననాదను.
12006012a తతః శోకపరీతాత్మా సధూమ ఇవ పావకః।
12006012c నిర్వేదమకరోద్ధీమాన్ రాజా సంతాపపీడితః।।
ఆగ హొగెయింద తుంబిద అగ్నియంతె శోకపరీతాత్మనాద ఆ ధీమాన్ రాజను సంతాపపీడితనాగి వైరాగ్యవన్ను తాళిదను.”
సమాప్తి
ఇతి శ్రీ మహాభారతే శాంతిపర్వణి రాజధర్మపర్వణి స్త్రీశాపే షష్ఠోఽధ్యాయః।।
ఇదు శ్రీ మహాభారత శాంతిపర్వద రాజధర్మపర్వదల్లి స్త్రీశాపవెన్నువ ఆరనే అధ్యాయవు.