ପ୍ରଵେଶ
।। ଓଂ ଓଂ ନମୋ ନାରାଯଣାଯ।। ଶ୍ରୀ ଵେଦଵ୍ଯାସାଯ ନମଃ ।।
ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଦ୍ଵୈପାଯନ ଵେଦଵ୍ଯାସ ଵିରଚିତ
ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତ
ସ୍ତ୍ରୀ ପର୍ଵ
ସ୍ତ୍ରୀ ପର୍ଵ
ଅଧ୍ଯାଯ 18
ସାର
ରୋଦିସୁତ୍ତିରୁଵ ତନ୍ନ ସॊସॆଯଂଦିରନ୍ନୁ କୃଷ୍ଣନିଗॆ ତୋରିସୁତ୍ତା ଗାଂଧାରିଯୁ ଵିଲପିସିଦୁଦୁ (1-18). ଗାଂଧାରିଯୁ ହତନାଗି ବିଦ୍ଦିଦ୍ଦ ଦୁଃଶାସନନନ୍ନୁ କୃଷ୍ଣନିଗॆ ତୋରିସି ଵିଲପିସିଦୁଦୁ (19-28).
11018001 ଗାଂଧାର୍ଯୁଵାଚ
11018001a ପଶ୍ଯ ମାଧଵ ପୁତ୍ରାନ୍ମେ ଶତସଂଖ୍ଯାନ୍ଜିତକ୍ଲମାନ୍।
11018001c ଗଦଯା ଭୀମସେନେନ ଭୂଯିଷ୍ଠଂ ନିହତାନ୍ରଣେ।।
ଗାଂଧାରିଯୁ ହେଳିଦଳୁ: “ମାଧଵ! ଆଯାସଵେ ଇଲ୍ଲଦେ ଯୁଦ୍ଧମାଡୁତ୍ତିଦ୍ଦ ନନ୍ନ ନୂରୁ ମକ୍କଳୁ ରଣଦଲ୍ଲି ଭୀମସେନନ ଗଦॆଯିଂଦ ହତରାଗିରୁଵୁଦନ୍ନୁ ନୋଡୁ!
11018002a ଇଦଂ ଦୁଃଖତରଂ ମେଽଦ୍ଯ ଯଦିମା ମୁକ୍ତମୂର୍ଧଜାଃ।
11018002c ହତପୁତ୍ରା ରଣେ ବାଲାଃ ପରିଧାଵଂତି ମେ ସ୍ନୁଷାଃ।।
ନନ୍ନ ବାଲ ସॊସॆଯରୁ ପୁତ୍ରରନ୍ନୁ କଳॆଦୁକॊଂଡୁ କୂଦଲୁଗଳନ୍ନୁ କॆଦରିକॊଂଡୁ ରଣଦଲ୍ଲି ଓଡାଡୁତ୍ତିରୁଵୁଦକ୍କିଂତଲୂ ହॆଚ୍ଚିନ ଦୁଃଖଵୁ ଇଂଦୁ ଯାଵୁଦିଦॆ?
11018003a ପ୍ରାସାଦତଲଚାରିଣ୍ଯଶ୍ଚରଣୈର୍ଭୂଷଣାନ୍ଵିତୈଃ।
11018003c ଆପନ୍ନା ଯତ୍ ସ୍ପୃଶଂତୀମା ରୁଧିରାର୍ଦ୍ରାଂ ଵସୁଂଧରାମ୍।।
ଭୂଷଣଗଳିଂଦ ଅଲଂକୃତ କାଲ୍ନଡୁଗॆଯଲ୍ଲି ଅରମନॆଯ ନॆଲଵନ୍ନୁ ସ୍ପର୍ଷିସୁତ୍ତିଦ୍ଦ ଅଵରୁ ରକ୍ତଦିଂଦ ନॆନॆଦିରୁଵ ଭୂମିଯନ୍ନୁ ଅଦେ କାଲୁଗଳିଂଦ ସ୍ପର୍ଷିସୁତ୍ତିଦ୍ଦାରॆ!
11018004a ଗୃଧ୍ରାନୁତ୍ସାରଯଂତ୍ଯଶ୍ଚ ଗୋମାଯୂନ୍ଵାଯସାଂସ୍ତଥା।
11018004c ଶୋକେନାର୍ତା ଵିଘୂର୍ଣଂତ୍ଯୋ ମତ୍ତା ଇଵ ଚରଂତ୍ଯୁତ।।
ଶୋକଦିଂଦ ଆର୍ତରାଗି ଅଵରୁ ଅମଲେରିଦ ସ୍ତ୍ରୀଯରଂତॆ ତୂରାଡୁତ୍ତା ହଦ୍ଦୁ-ନରି-କାଗॆଗଳନ୍ନୁ ବହଳ କଷ୍ଟଦିଂଦ ଓଡିସୁତ୍ତିଦ୍ଦାରॆ!
11018005a ଏଷାନ୍ଯା ତ୍ଵନଵଦ୍ଯାଂଗୀ କରସଂମିତମଧ୍ଯମା।
11018005c ଘୋରଂ ତଦ୍ଵୈଶସଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ନିପତତ୍ଯତିଦୁଃଖିତା।।
ତॆଳୁ ସॊଂଟଦ ନନ୍ନ ଇନ୍ନॊବ୍ବ ସॊସॆଯୁ ଈ ଘୋର ଵିନାଶଵନ୍ନୁ ନୋଡି ଅତ୍ଯଂତ ଦୁଃଖିତଳାଗି ଇଗୋ କॆଳଗॆ ବୀଳୁତ୍ତିଦ୍ଦାଳॆ!
11018006a ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ମେ ପାର୍ଥିଵସୁତାମେତାଂ ଲକ୍ଷ୍ମଣମାତରମ୍।
11018006c ରାଜପୁତ୍ରୀଂ ମହାବାହୋ ମନୋ ନ ଵ୍ଯୁପଶାମ୍ଯତି।।
ମହାବାହୋ! ରାଜପୁତ୍ରି, ଲକ୍ଷ୍ମଣନ ତାଯି, ପାର୍ଥିଵସୁତॆଯନ୍ନୁ ନୋଡି ନନ୍ନ ମନସ୍ସୁ ଶାଂତଵାଗୁତ୍ତିଲ୍ଲ!
11018007a ଭ୍ରାତୄଂଶ୍ଚାନ୍ଯାଃ ପତୀଂଶ୍ଚାନ୍ଯାଃ ପୁତ୍ରାଂଶ୍ଚ ନିହତାନ୍ଭୁଵି।
11018007c ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ପରିପତଂତ୍ଯେତାଃ ପ୍ରଗୃହ୍ଯ ସୁଭୁଜା ଭୁଜାନ୍।।
ହତରାଗି ଭୂମିଯ ମେଲॆ ବିଦ୍ଦିରୁଵ ସହୋଦରରନ୍ନୁ, ଇନ୍ନୁ କॆଲଵରୁ ପତିଗଳନ୍ନୁ ମତ୍ତୁ ଇନ୍ନୁ କॆଲଵରୁ ପୁତ୍ରରନ୍ନୁ ନୋଡି ତମ୍ମ ସୁଂଦର ବାହୁଗଳନ୍ନୁ ମେଲॆତ୍ତି ପରିତପିସୁତ୍ତିଦ୍ଦାରॆ!
11018008a ମଧ୍ଯମାନାଂ ତୁ ନାରୀଣାଂ ଵୃଦ୍ଧାନାଂ ଚାପରାଜିତ।
11018008c ଆକ୍ରଂଦଂ ହତବଂଧୂନାଂ ଦାରୁଣେ ଵୈଶସେ ଶୃଣୁ।।
ଅପରାଜିତ! ବଂଧୁଗଳୁ ହତରାଗିରୁଵୁଦନ୍ନୁ ନୋଡି ଦାରୁଣଵାଗି କଷ୍ଟଦିଂଦ ରୋଦିସୁତ୍ତିରୁଵ ମଧ୍ଯଵଯସ୍ସିନ ମତ୍ତୁ ଵୃଦ୍ଧ ନାରିଯର ଆକ୍ରଂଦଵନ୍ନୁ କେଳୁ!
11018009a ରଥନୀଡାନି ଦେହାଂଶ୍ଚ ହତାନାଂ ଗଜଵାଜିନାମ୍।
11018009c ଆଶ୍ରିତାଃ ଶ୍ରମମୋହାର୍ତାଃ ସ୍ଥିତାଃ ପଶ୍ଯ ମହାବଲ।।
ମହାବଲ! ଶ୍ରମଦିଂଦ ବଳଲିଦ ଆ ସ୍ତ୍ରୀଯରୁ ରଥଦ ନॊଗଗଳନ୍ନୂ, ସତ୍ତୁହୋଦ ଆନॆ-କୁଦୁରॆଗଳ ଦେହଵନ୍ନୂ ଆଶ୍ରଯିସି ନିଂତିରୁଵୁଦନ୍ନୁ ନୋଡୁ!
11018010a ଅନ୍ଯା ଚାପହୃତଂ କାଯାଚ୍ଚାରୁକୁଂଡଲମୁନ୍ନସମ୍।
11018010c ସ୍ଵସ୍ଯ ବଂଧୋଃ ଶିରଃ କୃଷ୍ଣ ଗୃହୀତ୍ଵା ପଶ୍ଯ ତିଷ୍ଠତି।।
କୃଷ୍ଣ! ଇନ୍ନॊବ୍ବଳୁ ଶରୀରଦିଂଦ ତୁଂଡାଗିରୁଵ ସୁଂଦର କୁଂଡଲଗଳନ୍ନୁ ଧରିସିଦ୍ଦ ତନ୍ନ ବଂଧୁଵିନ ଶିରଵନ୍ନୁ ହିଡିଦୁ ନିଂତିରୁଵୁଦନ୍ନୁ ନୋଡୁ!
11018011a ପୂର୍ଵଜାତିକୃତଂ ପାପଂ ମନ୍ଯେ ନାଲ୍ପମିଵାନଘ।
11018011c ଏତାଭିରନଵଦ୍ଯାଭିର୍ମଯା ଚୈଵାଲ୍ପମେଧଯା।।
ଅନଘ! ହିଂଦିନ ଜନ୍ମଦଲ୍ଲି ନାନୁ ମାଡିଦ ପାପଗଳୁ ଅଲ୍ପଵାଗିରଲାରଦୁ. ଆଦୁଦରିଂଦଲେ ମଂଦବୁଦ୍ଧିଯୁଳ୍ଳ ନାନୁ ଇଂତହ କୀଳୁ ପରିସ୍ଥିତିଗॆ ଇଳିଦିଦ୍ଦେନॆ!
11018012a ତଦିଦଂ ଧର୍ମରାଜେନ ଯାତିତଂ ନୋ ଜନାର୍ଦନ।
11018012c ନ ହି ନାଶୋଽସ୍ତି ଵାର୍ଷ୍ଣେଯ କର୍ମଣୋଃ ଶୁଭପାପଯୋଃ।।
ଜନାର୍ଦନ! ଅଦକ୍କାଗିଯେ ଧର୍ମରାଜନୁ ନମଗॆ ଈ ନୋଵନ୍ନିତ୍ତିଦ୍ଦାନॆ! ଵାର୍ଷ୍ଣେଯ! ଶୁଭ-ପାପ କର୍ମଗଳୁ ऎଂଦୂ (ଫଲଵନ୍ନୁ କॊଡଦେ) ନାଶଵାଗୁଵୁଦିଲ୍ଲ!
11018013a ପ୍ରତ୍ଯଗ୍ରଵଯସଃ ପଶ୍ଯ ଦର୍ଶନୀଯକୁଚୋଦରାଃ।
11018013c କୁଲେଷୁ ଜାତା ହ୍ରୀମତ୍ଯଃ କୃଷ୍ଣପକ୍ଷାକ୍ଷିମୂର୍ଧଜାଃ।।
11018014a ହଂସଗଦ୍ଗଦଭାଷିଣ୍ଯୋ ଦୁଃଖଶୋକପ୍ରମୋହିତାଃ।
11018014c ସାରସ୍ଯ ଇଵ ଵାଶଂତ୍ଯଃ ପତିତାଃ ପଶ୍ଯ ମାଧଵ।।
ମାଧଵ! ଇନ୍ନୂ ହॆଚ୍ଚୁ ଵଯସ୍ସାଗିରଦ, ସୁଂଦର ମୁଖ-କୁଚଗଳୁଳ୍ଳ, ସତ୍କୁଲପ୍ରସୂତॆଯରାଦ, ଲଜ୍ଜାଶୀଲରାଦ, କପ୍ପୁ ରॆପ୍ପॆ-କଣ୍ଣୁଗଳୁଳ୍ଳ, ହଂସପକ୍ଷିଗଳଂତॆ ଗଦ୍ଗଦସ୍ଵରଦଲ୍ଲି କୂଗୁତ୍ତିରୁଵ, ଦୁଃଖଶୋକଗଳିଂଦ ମୂର୍ଛିତରାଗି ସାରସ ପକ୍ଷିଗଳଂତॆ ରୋଦିସୁତ୍ତା ବୀଳୁତ୍ତିରୁଵଵରନ୍ନୁ ନୋଡୁ!
11018015a ଫୁଲ୍ଲପଦ୍ମପ୍ରକାଶାନି ପୁଂଡରୀକାକ୍ଷ ଯୋଷିତାମ୍।
11018015c ଅନଵଦ୍ଯାନି ଵକ୍ତ୍ରାଣି ତପତ୍ଯସୁଖରଶ୍ମିଵାନ୍।।
ପୁଂଡରୀକାକ୍ଷ! ଅରଳିଦ କମଲଦ କାଂତିଯିଂଦ ପ୍ରକାଶିସୁତ୍ତିରୁଵ ସ୍ତ୍ରୀଯର ସୁଂଦର ମୁଖଗଳନ୍ନୁ ସୂର୍ଯନୁ ତନ୍ନ ପ୍ରଖର କିରଣଗଳିଂଦ ସୁଡୁତ୍ତିଦ୍ଦାନॆ!
11018016a ଈର୍ଷୂଣାଂ ମମ ପୁତ୍ରାଣାଂ ଵାସୁଦେଵାଵରୋଧନମ୍।
11018016c ମତ୍ତମାତଂଗଦର୍ପାଣାଂ ପଶ୍ଯଂତ୍ଯଦ୍ଯ ପୃଥଗ୍ଜନାଃ।।
ଵାସୁଦେଵ! ମତ୍ତ ମାତଂଗଦ ଦର୍ପଵୁଳ୍ଳ ନନ୍ନ ପୁତ୍ରରୁ ଅସୂଯॆପଟ୍ଟୁ ବେରॆ ଯାରୂ ନୋଡବାରଦॆନ୍ନୁତ୍ତିଦ୍ଦରୋ ଅଵର ପତ୍ନିଯରନ୍ନୁ ଇଂଦୁ ସାମାନ୍ଯ ଜନରୂ ନୋଡୁତ୍ତିଦ୍ଦାରॆ!
11018017a ଶତଚଂଦ୍ରାଣି ଚର୍ମାଣି ଧ୍ଵଜାଂଶ୍ଚାଦିତ୍ଯସଂନିଭାନ୍।
11018017c ରୌକ୍ମାଣି ଚୈଵ ଵର୍ମାଣି ନିଷ୍କାନପି ଚ କାଂଚନାନ୍।।
11018018a ଶୀର୍ଷତ୍ରାଣାନି ଚୈତାନି ପୁତ୍ରାଣାଂ ମେ ମହୀତଲେ।
11018018c ପଶ୍ଯ ଦୀପ୍ତାନି ଗୋଵିଂଦ ପାଵକାନ୍ସୁହୁତାନିଵ।।
ଗୋଵିଂଦ! ନୂରୁ ଚଂଦ୍ରର ଚିହ୍ନॆଗଳୁଳ୍ଳ ନନ୍ନ ପୁତ୍ରର ଗୁରାଣିଗଳୁ, ଆଦିତ୍ଯସନ୍ନିଭ ଧ୍ଵଜଗଳୁ, ଚିନ୍ନଦ କଵଚଗଳୁ, କାଂଚନ ପଦକଗଳୁ ମତ୍ତୁ କିରୀଟଗଳୁ ଭୂମିଯ ମେଲॆ ବିଦ୍ଦୁ ଉରିଯୁତ୍ତିରୁଵ ଅଗ୍ନିଯଂତॆ ବॆଳଗୁତ୍ତିରୁଵୁଦନ୍ନୁ ନୋଡୁ!
11018019a ଏଷ ଦୁଃଶାସନଃ ଶେତେ ଶୂରେଣାମିତ୍ରଘାତିନା।
11018019c ପୀତଶୋଣିତସର୍ଵାଂଗୋ ଭୀମସେନେନ ପାତିତଃ।।
ଶତ୍ରୁସୂଦନ ଶୂର ଭୀମସେନନୁ ସର୍ଵାଂଗଗଳିଂଦ ସୁରିଯୁତ୍ତିଦ୍ଦ ରକ୍ତଵନ୍ନୁ କୁଡିଦୁ କॆଳଗୁରୁଳିସିଦ ଦୁଃଶାସନନୁ ଇଲ୍ଲି ମଲଗିଦ୍ଦାନॆ!
11018020a ଗଦଯା ଵୀରଘାତିନ୍ଯା ପଶ୍ଯ ମାଧଵ ମେ ସୁତମ୍।
11018020c ଦ୍ଯୂତକ୍ଲେଶାନନୁସ୍ମୃତ୍ଯ ଦ୍ରୌପଦ୍ଯା ଚୋଦିତେନ ଚ।।
ମାଧଵ! ଦ୍ଯୂତଦ ସମଯଦଲ୍ଲି ଦ୍ରୌପଦିଗॆ କॊଟ୍ଟ କ୍ଲେଶଗଳ ସ୍ମରଣॆଯିଂଦ ପ୍ରେରିତନାଦ ଵୀରଘାତୀ ଭୀମନ ଗଦॆଯିଂଦ କॆଳଗୁରୁଳିସଲ୍ପଟ୍ଟୁ ବିଦ୍ଦିରୁଵ ନନ୍ନ ମଗନନ୍ନୁ ନୋଡୁ!
11018021a ଉକ୍ତା ହ୍ଯନେନ ପାଂଚାଲୀ ସଭାଯାଂ ଦ୍ଯୂତନିର୍ଜିତା।
11018021c ପ୍ରିଯଂ ଚିକୀର୍ଷତା ଭ୍ରାତୁଃ କର୍ଣସ୍ଯ ଚ ଜନାର୍ଦନ।।
ଜନାର୍ଦନ! ଇଵନୁ ତନ୍ନ ଅଣ୍ଣ ମତ୍ତୁ କର୍ଣନିଗॆ ପ୍ରିଯଵାଦୁଦନ୍ନୁ ମାଡଲୁ ବଯସି ଦ୍ଯୂତଦଲ୍ଲି ସୋତ ପାଂଚାଲିଯॊଡନॆ ସଭॆଯଲ୍ଲି ହୀଗॆ ହେଳିଦ୍ଦନୁ:
11018022a ସହୈଵ ସହଦେଵେନ ନକୁଲେନାର୍ଜୁନେନ ଚ।
11018022c ଦାସଭାର୍ଯାସି ପାଂଚାଲି କ୍ଷିପ୍ରଂ ପ୍ରଵିଶ ନୋ ଗୃହାନ୍।।
“ପାଂଚାଲୀ! ଦାସରାଦ ସହଦେଵ-ନକୁଲ-ଅର୍ଜୁନର ପତ୍ନିଯାଦ ନୀନୂ କୂଡ ଦାସିଯଂତॆ. ଆଦୁଦରିଂଦ ବେଗନେ ନୀନୁ ନମ୍ମ ମନॆଗଳନ୍ନୁ ପ୍ରଵେଶିସୁ!”
11018023a ତତୋଽହମବ୍ରୁଵଂ କୃଷ୍ଣ ତଦା ଦୁର୍ଯୋଧନଂ ନୃପମ୍।
11018023c ମୃତ୍ଯୁପାଶପରିକ୍ଷିପ୍ତଂ ଶକୁନିଂ ପୁତ୍ର ଵର୍ଜଯ।।
କୃଷ୍ଣ! ଆଗ ନାନୁ ନୃପ ଦୁର୍ଯୋଧନନିଗॆ ହୀଗॆ ହେଳିଦ୍ଦॆନୁ: “ମଗନେ! ମୃତ୍ଯୁପାଶଦିଂଦ ବଂଧିସଲ୍ପଟ୍ଟିରୁଵ ଶକୁନିଯନ୍ନୁ ପରିତ୍ଯଜିସୁ!
11018024a ନିବୋଧୈନଂ ସୁଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିଂ ମାତୁଲଂ କଲହପ୍ରିଯମ୍।
11018024c କ୍ଷିପ୍ରମେନଂ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ପୁତ୍ର ଶାମ୍ଯସ୍ଵ ପାଂଡଵୈଃ।।
ଈ ନିନ୍ନ ମାଵ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିଯୁ କଲହପ୍ରିଯନॆନ୍ନୁଵୁଦନ୍ନୁ ତିଳିଦୁକୋ. ମଗନେ! ବେଗନେ ଇଵନନ୍ନୁ ପରିତ୍ଯଜିସି ପାଂଡଵରॊଂଦିଗॆ ସଂଧିମାଡିକୋ!
11018025a ନ ବୁଧ୍ଯସେ ତ୍ଵଂ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧେ ଭୀମସେନମମର୍ଷଣମ୍।
11018025c ଵାଙ୍ନାରାଚୈସ୍ତୁଦଂସ୍ତୀକ୍ଷ୍ଣୈରୁଲ୍କାଭିରିଵ କୁଂଜରମ୍।।
ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧେ! କୋପିଷ୍ଟ ଭୀମସେନନନ୍ନୁ ନୀନୁ ଅରିତିଲ୍ଲ! ଉରିଯୁତ୍ତିରୁଵ କॊଳ୍ଳିଗଳିଂଦ ଆନॆଯନ୍ନୁ ତିଵିଦୁ କॆରଳିସୁଵଂତॆ ନୀନୁ ମାତୁଗଳॆଂବ ତୀକ୍ଷ୍ଣ ବାଣଗଳିଂଦ ଚୁଚ୍ଚୁତ୍ତିରୁଵॆ!”
11018026a ତାନେଷ ରଭସଃ କ୍ରୂରୋ ଵାକ୍ଶଲ୍ଯାନଵଧାରଯନ୍।
11018026c ଉତ୍ସସର୍ଜ ଵିଷଂ ତେଷୁ ସର୍ପୋ ଗୋଵୃଷଭେଷ୍ଵିଵ।।
ରଭସଦିଂଦାଡିଦ ଆ କ୍ରୂର ମାତିନ ମୁଳ୍ଳୁଗଳନ୍ନୁ ସହିସିଟ୍ଟୁକॊଂଡିଦ୍ଦ ଭୀମସେନନୁ ସର୍ପଵୁ ଗୂଳିଗଳ ମେଲॆ ହେଗୋ ହାଗॆ ନନ୍ନ ମକ୍କଳ ମେଲॆ ଵିଷଵନ୍ନୁ କାରିଦ୍ଦାନॆ!
11018027a ଏଷ ଦୁଃଶାସନଃ ଶେତେ ଵିକ୍ଷିପ୍ଯ ଵିପୁଲୌ ଭୁଜୌ।
11018027c ନିହତୋ ଭୀମସେନେନ ସିଂହେନେଵ ମହର୍ଷଭଃ।।
ସିଂହଦିଂଦ ହତଵାଦ ମହାସଲଗଦଂତॆ ଭୀମସେନନିଂଦ ହତନାଦ ଦୁଃଶାସନନୁ ଇଗୋ ଇଲ୍ଲି ତନ୍ନ ऎରଡୁ ଵିପୁଲ ଭୁଜଗଳନ୍ନୂ ଚାଚି ମଲଗିଦ୍ଦାନॆ!
11018028a ଅତ୍ଯର୍ଥମକରୋଦ୍ରୌଦ୍ରଂ ଭୀମସେନୋଽତ୍ଯମର୍ଷଣଃ।
11018028c ଦୁଃଶାସନସ୍ଯ ଯତ୍କ୍ରୁଦ୍ଧୋଽପିବଚ୍ଚୋଣିତମାହଵେ।।
ଅତ୍ଯଂତ ଅସହନଶୀଲନାଦ ଭୀମସେନନୁ କ୍ରୁଦ୍ଧନାଗି ରଣଦଲ୍ଲି ଦୁଃଶାସନନ ରକ୍ତଵନ୍ନୁ କୁଡିଦୁ ରୌଦ୍ରକର୍ମଵନ୍ନେ ऎସଗିଦନୁ!”
ସମାପ୍ତି
ଇତି ଶ୍ରୀମହାଭାରତେ ସ୍ତ୍ରୀପର୍ଵଣି ଗାଂଧାରୀଵାକ୍ଯେ ଅଷ୍ଟାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ।।
ଇଦୁ ଶ୍ରୀମହାଭାରତଦଲ୍ଲି ସ୍ତ୍ରୀପର୍ଵଦଲ୍ଲି ଗାଂଧାରୀଵାକ୍ଯ ऎନ୍ନୁଵ ହଦିନॆଂଟନେ ଅଧ୍ଯାଯଵୁ.